ĨSOMO YA 8
Kĩkundi ‘Nĩkyeethĩiwe na Ĩvinda ya Mũuo’
Saulo, ũla wathĩnĩtye andũ ma Ngai mũno, nĩwatwʼĩkie mũtavanyʼa wĩ kĩthito
Kwosana na Meko ma Atũmwa 9:1-43
1, 2. Saulo avangĩte kwĩka ata athi Ndamasiku?
VE NGUTHU nene ya andũ yathatĩte mũno yaendete Ndamasiku, vala mavangĩte kwĩka ũndũ mũthũku mũno. Mavangĩte kũvithũkĩa amanyĩwʼa ma Yesũ ala mamenetwe nĩ andũ mĩsyĩnĩ kwoo, mamove, mamekĩĩthye nthoni, na maimakusũlanyʼa mamatwae Yelusaleme nĩ kana makasilĩlwe nĩ Nzama ya Ayuti.
2 Mũnene wa nguthu ĩsu, ũla weetawa Saulo, aĩ anakwata mbau kũawa kwa Sitivini. a Ĩvinda ĩkuvĩ navu ĩtina, aĩ anakũsĩĩa andũ angĩ mathĩnasya amanyĩwʼa ma Klĩsto maimũkimanga na mavia mũmanyĩwʼa wa Yesũ waĩ kĩthito weetawa Sitivini nginya mamũaa. (Meko 7:57–8:1) Saulo ndaaĩanĩwa nĩ kũthĩnyʼa o aatĩĩi ma Klĩsto ala mekalaa Yelusaleme. Ĩndĩ o na nĩwavangie kũthi kũthĩnyʼa ala mekalaa isionĩ ingĩ. Endaa kũmina vyũ kĩkundi kĩu kya andũ kyeetawa “Ĩla Nzĩa.”—Meko 9:1, 2; sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo, “ Ũkũmũ Ũla Saulo Waĩ Nawʼo Ndamasiku.”
3, 4. (a) Nĩ kyaũ kyamũkwatie Saulo? (b) Twĩneenea makũlyo meva?
3 Saulo akililye e nzĩanĩ kyeni kyamulĩka ngalĩko syonthe. Ala maĩ nake nĩmatelemile mũno moona kyeni kĩu. Yu Saulo ndaĩ atonya kwona kĩndũ, na kwoou avalũka nthĩ. Na ĩndĩ eewʼa wasya kuma ĩtunĩ ũyasya atĩĩ: “Saulo, Saulo, nĩkĩ ũũnthĩnyʼa?” Akũlilye ũũ atelemete: “Nue ũũ, Mwĩaĩi?” No nginya ũsũngĩo ũla wakwatie wĩthĩwe wamũsengʼisye nũndũ eeiwe atĩĩ: “Ninyie Yesũ, ũla ũũthĩnyʼa.”—Meko 9:3-5; 22:9.
4 Nĩ kyaũ tũkwĩmanyĩsya twavindĩĩsya ndeto ila Yesũ wamũtavisye Saulo mwambĩĩonĩ? Kũneenea maũndũ ala meekĩkie yĩla Saulo waalyũlile mũĩkĩĩo na atwʼĩka Mũklĩsto kũtonya kũtũtethya ata? Na twĩĩmanyĩsya kyaũ twavindĩĩsya ĩũlũ wa ũndũ kĩkundi kyatũmĩie ĩvinda ya mũuo yĩla yaatĩĩe ĩtina wa Saulo kũalyũla mũĩkĩĩo wake?
“Nĩkĩ Ũũnthĩnyʼa?” (Meko 9:1-5)
5, 6. Twĩĩmanyĩsya kyaũ kumana na ndeto ila Yesũ wamũtavisye Saulo?
5 Yĩla Yesũ wamũũngamisye Saulo e nzĩanĩ aendete Ndamasiku, ndaamũkũlya: “Nĩkĩ ũũthĩnyʼa amanyĩwʼa makwa?” Ĩndĩ o tondũ twoona, amũkũlilye, “Nĩkĩ ũũnthĩnyʼa?” (Meko 9:4) Ũndũ ũsu wĩonanyʼa ũtheinĩ kana Yesũ nũeleawa nesa ũndũ aatĩĩi make mewʼaa yĩla makomana na matatwa.—Mt. 25:34-40, 45.
6 Ethĩwa nũũthĩnwʼa nũndũ wa kũmũĩkĩĩa Klĩsto, manya ki kana Yeova na Yesũ nĩmesĩ maũndũ ala ũendeee kũkomana namo. (Mt. 10:22, 28-31) Nĩvatonyeka Yeova akalea kũũvetangĩa ĩtatwa yĩu saanĩ ũsu. Lilikana, Yesũ no weene ũndũ Saulo wakwatie mbau kũawa kwa Sitivini, o na nĩwoonaa ũndũ Saulo wamakusũlanasya amanyĩwʼa ma Yesũ aĩkĩĩku kuma mĩsyĩnĩ kwoo Yelusaleme. (Meko 8:3) Ĩndĩ, ndaamatangĩĩa ĩvindanĩ yĩu. O na ũu wĩ o vo, Yeova nĩwamũtũmĩie Klĩsto kũnenga Sitivini na amanyĩwʼa ala angĩ aĩkĩĩku vinya wa kũendeea kũlũmanyʼa nake.
7. Waĩle kwĩka ata nĩ kana ũmĩĩsye yĩla ũũthĩnwʼa?
7 O naku no ũmĩĩsye kũthĩnwʼa weeka maũndũ aa maatĩĩe: (1) Twʼa vyũ kwĩthĩwa wĩ mũĩkĩĩku, o na vathi ata. (2) Mũvoye Yeova aũtetheesye. (Avi. 4:6, 7) (3) Eka Yeova aĩvanĩsye kwondũ waku. (Alo. 12:17-21) (4) Ĩkĩĩa vyũ kana Yeova nũkũũnenga vinya wa kũmĩĩsya nginya yĩla ũkavetanga ĩtatwa yĩu.—Avi. 4:12, 13.
“Saulo, Mwana-a-asa, Mwĩaĩi . . . Nĩwandũma” (Meko 9:6-17)
8, 9. Anania atonya kwĩthĩwa eewʼaa ata nũndũ wa kĩanda kĩla wanengiwe?
8 Ĩtina wa Yesũ kũsũngĩa ĩkũlyo ya Saulo, yĩla wakũlilye: “Nue ũũ, Mwĩaĩi?” amwĩie atĩĩ: “Ũkĩla na ũithi ndũanĩ, na nũũtavwʼa ũndũ waĩle kwĩka.” (Meko 9:6) Ala maĩ vamwe na Saulo nĩmamũkwatie kwʼoko na mamũtwaa nginya Ndamasiku, nũndũ ndaĩ atonya kwona. E kũu, nĩwatĩĩie kũya na aendeea kũvoya kwa mĩthenya ĩtatũ. Ĩvindanĩ o yĩu, Yesũ nĩwamũtavisye mũmanyĩwʼa ũmwe wekalaa taoninĩ ĩsu weetawa Anania, ĩũlũ wa Saulo. Anania “nĩwawetawa nesa nĩ Ayuti onthe” ala mekalaa Ndamasiku.—Meko 22:12.
9 Kwasũanĩa ũndũ Anania ũtonya kwĩthĩwa eewʼaa. Kwakũna visa Yesũ Klĩsto, ũla nĩwe Mũtwe wa kĩkundi, na waĩ anathayũũkwʼa, aineena nake ĩmwe kwa ĩmwe nĩ kana amũnenge kĩanda kya mwanya. Ĩsu yaĩ ndaĩa nene mũno! Ĩndĩ wĩa ũsu ndwaĩ laisi. Yĩla weeiwe kana no nginya athi akaneene na Saulo, Anania aisye atĩĩ: “Mwĩaĩi, nĩnĩwʼĩte kuma andũnĩ aingĩ ĩũlũ wa mũndũ ũsu, na ĩũlũ wa maũndũ onthe mathũku ala ũmekĩte atheu maku Yelusaleme. Na yu nũnengetwe ũkũmũ nĩ anene ma athembi wa kũmakwata onthe ala mawetaa ĩsyĩtwa yaku.”—Meko 9:13, 14.
10. Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yesũ watetheeisye Anania?
10 Yesũ ndaamũkanyʼa Anania nũndũ wa kũweta kana aĩ na wia. Vandũ va ũu, amũnengie myolooto yĩ ũtheinĩ ĩla waaĩlĩte kũatĩĩa. O na nĩwoonanisye nĩwamũnengete ndaĩa nũndũ nĩwamũeleisye kĩla kyatumie amũnenga kĩanda kĩu kyoonekaa kĩ vinya. Yesũ aineena ĩũlũ wa Saulo aisye atĩĩ: “Mũndũ ũsu nĩ mũio wakwa nĩnyuvĩte nĩ kana atavanyʼe ĩsyĩtwa yakwa kwa andũ ma mbaĩ ingĩ, o na kwa asumbĩ na ana ma Isilaeli. Nakwa nĩngũmwonyʼa ũtheinĩ mathĩna ala memũkwata kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa.” (Meko 9:15, 16) Anania nĩweekie kĩla Yesũ wamũtavisye atekwananga ĩvinda. Nĩwamũmanthie Saulo, ũla wathĩnasya amanyĩwʼa ma Yesũ, na amwĩa atĩĩ: “Saulo, mwana-a-asa, Mwĩaĩi Yesũ, ũla ũnakumĩlĩĩle wĩ nzĩanĩ ĩla ũnookĩte nayo nĩwandũma nĩ kana ũtonye kwona ĩngĩ na ũyusũwa nĩ veva mũtheu.”—Meko 9:17.
11, 12. Nĩ kyaũ tũkwĩmanyĩsya ngewanĩ ya Yesũ, Anania, na Saulo?
11 Ve maũndũ kauta tũkwĩmanyĩsya kumana na ngewa ĩno ĩmũkonetye Yesũ, Anania, na Saulo. Mbee, nĩkũtwonyʼa ũtheinĩ kana Yesũ nĩwĩthĩawa atongoesye wĩa wa kũtavanyʼa o tondũ waathanie. (Mt. 28:20) O na kau ũmũnthĩ Yesũ ndaneenaa na andũ ĩmwe kwa ĩmwe, nũtongoeasya wĩa wa kũtavanyʼa aitũmĩa ngombo ndĩkĩĩku, ĩla ũnyuvĩte ĩũngamĩe andũ ma nyũmba yake. (Mt. 24:45-47) Nzama Ĩla Ĩtongoesye nĩvangĩthasya maũndũ nesa nĩ kana atavanyʼa, mavainia, na amisonalĩ matũmwe makamanthe ala mekwenda kwĩmanyĩsya maũndũ maingangĩ ĩũlũ wa Klĩsto. O tondũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, ve ngewa mbingĩ sya amwe katĩ wa asu mavoyie Ngai amonyʼe nzĩa, na ĩtina wa ũu mathokewa nĩ ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova.—Meko 9:11.
12 Anania nĩweetĩkĩlile kĩanda kĩla wanengiwe, na nũndũ wa ũu aathimwa. We nũatĩĩaa mwĩao ũla tũnengetwe wa kumya ũkũsĩ mwĩanĩu, o na ethĩwa kĩanda kĩu nĩkĩtumaa ũkwatwa nĩ wia? Amwe nĩmethĩawa na wia wa kũtavanyʼa nyũmba kwa nyũmba na kũkomana na andũ matamesĩ. Namo angĩ nĩmewʼaa ve vinya kũtavanyʼa isionĩ sya viasala, lelũnĩ, kana matũmĩĩte simũ. Anania nĩwakĩlilye vinya wia ũla waĩ nawʼo na eanĩsya kĩanda kya mwanya mũno, yĩla watetheeisye Saulo akwata veva mũtheu. b Anania eanĩisye kĩanda kĩu nesa nũndũ nĩwamũĩkĩĩe Yesũ na amwonaa Saulo ta mũndũ waĩ atonya kũtwʼĩka mwana-a-asa wake. O ta Anania, no tũsinde wia ũla tũtonya kwĩthwa nawʼo twaĩkĩĩa vyũ kana Yesũ nĩwe ũtongoesye wĩa wa kũtavanyʼa, twaendeea kwĩwʼĩa andũ tei, na kwonaa ala matumaa twĩthĩwa na wia matonya kwĩsa kũtwʼĩka ana-a-asa maitũ.—Mt. 9:36.
“Nĩwambĩĩie Kũtavanyʼa Ĩũlũ wa Yesũ” (Meko 9:18-30)
13, 14. Ethĩwa nũendeee kwĩmanyĩsya Mbivilia na ndũnamba kũvatiswa, ũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ wasũanĩa ngelekanyʼo ya Saulo?
13 Saulo nĩwoosie ĩtambya na mĩtũkĩ na eeka kwosana na kĩla waĩ aneemanyĩsya. Ĩtina wa kũvowʼa, nĩwavatisiwe na ambĩĩa kũthũkũma vamwe na amanyĩwʼa ala maĩ Ndamasiku. Ĩndĩ ve maũndũ angĩ weekie. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “O mĩtũkĩ ambĩĩa kũtavanyʼa masinakokenĩ ĩũlũ wa Yesũ, akyasya kana ũsu nĩwe Mwana wa Ngai.”—Meko 9:20.
14 Ethĩwa nũendeee kwĩmanyĩsya Mbivilia na ndwĩ mũvatise, o ta Saulo no ũtwʼe kũatĩĩa kĩla wĩmanyĩĩtye na ũyosa ĩtambya ya kũvatiswa? Saulo mwene nĩweeyoneie kyama kyeekiwe nĩ Klĩsto, na vate nzika kyama kĩu nĩkyatumie osa ĩtambya. Ĩndĩ ve angĩ mataaosa ĩtambya o na kau nĩmoonie Yesũ ayĩka syama. Kwa ngelekanyʼo, kĩkundi kĩmwe kya Avalisi nĩkyoonie Yesũ aivosya mũndũ waĩ na kwʼoko kwonzu. O na Ayuti aingĩ nĩmeesĩ kana Yesũ nĩwamũthayũũkisye Lasalo. Ĩndĩ aingĩ moo nĩmaendeeie kũmũvĩnga Yesũ o na ĩtina wa kwona syama isu. (Mko. 3:1-6; Yoa. 12:9, 10) Kĩvathũkanyʼo na asu, Saulo nĩwaalyũlile woni wake. Nĩ kyaũ kyatumie Saulo osa ĩtambya yĩ kĩvathũkanyʼo? Nũndũ nĩwamũkĩaa Ngai kwĩ ũndũ wakĩaa andũ, na nĩwatũngaa mũvea mũno nũndũ Klĩsto nĩwamwĩwʼĩie tei. (Avi. 3:8) Waatĩĩa ngelekanyʼo ya Saulo, ndũketĩkĩlya kĩndũ o na kĩva kĩũsiĩĩe kũtwʼĩka mũtavanyʼa kana kũvatiswa.
15, 16. Saulo eekaa ata masinakokenĩ, na Ayuti ala maĩ Ndamasiku moosie ĩtambya yĩva?
15 Kwavindĩĩsya ũndũ andũ masengʼaa na amwe makathata, moona Saulo aitavanyʼa ĩũlũ wa Yesũ masinakokenĩ. Makũlasya: “We mũndũ ũũ tyo ũla ũnamathĩnasya mũno ala mawetaa ĩsyĩtwa yĩu kũya Yelusaleme?” (Meko 9:21) Aielesya nĩkĩ waalyũlĩte woni wake ĩũlũ wa Yesũ, Saulo “[nĩwoonanisye] nesa vyũ kana Yesũ nĩwe Klĩsto.” (Meko 9:22) Ĩndĩ ti kĩla mũndũ wĩthĩawa atonya kũsũanĩa maũndũ kwa nzĩa ĩla yaĩle. Amwe nĩmakwatĩĩaa mũno syĩthĩo sya andũ, namo angĩ nĩmethĩawa na mĩtũlyo na kĩu kĩituma mataelewa ũndũ maũndũ mailye. Ĩndĩ, Saulo ndaakwʼa ngoo.
16 Ĩtina wa myaka ĩtatũ, Ayuti ala maĩ Ndamasiku no maendeee kũmũvĩnga Saulo. Ĩtina, nĩmambĩĩie kũmantha ũndũ matonya kũmũaa. (Meko 9:23; 2 Ako. 11:32, 33; Aka. 1:13-18) Yĩla Saulo wamanyie mũvango woo, nĩwatũmĩie ũĩ na auma ndũanĩ ĩsu. Nĩ kana eke ũu, nĩweetĩkĩlile ekĩwe kĩkavũnĩ na atheelelwʼa ndĩlĩsyanĩ yaĩ ũkũtanĩ wa ndũa ĩsu. Luka aĩtye kana ala mamũtetheeisye Saulo kũtoloka ũtukũ ũsu maĩ “amanyĩwʼa make.” (Meko 9:25) Ndeto isu syĩonanyʼa kana nĩvatonyeka amwe ala mamwĩthukĩĩisye Saulo aitavanyʼa e Ndamasiku makethĩwa matwʼĩkie aatĩĩi ma Klĩsto.
17. (a) Yĩla andũ matavwʼa ũwʼo wa Mbivilia mekaa ata? (b) Twaĩle kũendeea kwĩka ata, na nĩkĩ?
17 Yĩla we wambĩĩie kũtavya andũ ma mũsyĩ, anyanya, na andũ angĩ, ĩũlũ wa maũndũ maseo ala weethĩĩtwe ũyĩmanyĩsya, nĩvatonyeka ũkethwa wasũanĩaa kana kĩla mũndũ nũkwĩtĩkĩla ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ nũndũ nĩwosanĩte na kĩlĩko. Amwe no methĩwe meetĩkĩlile ĩndĩ aingĩ makalea. O na nĩvatonyeka andũ maku ma mũsyĩ makethĩwa maambĩĩie kũkwona ta mũmaitha woo. (Mt. 10:32-38) Ĩndĩ waendeea kwaĩlangya ũtũĩka waku wa kũsũanĩaa na andũ ũitũmĩa Maandĩko, na ũyĩendeea kwĩthĩwa na mwĩkalĩle mũseo wa Kĩklĩsto, nĩvatonyeka ala maũvĩngaa makaalyũla woni woo.—Meko 17:2; 1 Vet. 2:12; 3:1, 2, 7.
18, 19. (a) Kwaendie ata Valanava aĩkĩĩthya amanyĩwʼa kana Saulo aĩ anatwʼĩka mũmanyĩwʼa? (b) Tũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Valanava na Saulo?
18 Yĩla Saulo wavikie Yelusaleme, amanyĩwʼa mayamũĩkĩĩaa. Ĩndĩ yĩla Valanava wamaeleisye nesa kana aĩ anatwʼĩka mũmanyĩwʼa, nĩmamwĩtĩkĩlile na mekalanyʼa nake kwa ĩvinda. (Meko 9:26-28) O na kau Saulo nĩweethĩawa e metho mũno yĩla ũkũneena na andũ, ũu ti kwasya kana nĩweewʼĩaa nthoni ũvoo mũseo. (Alo. 1:16) Aĩ na ũkũmbaũ mwingĩ aitavanyʼa Yelusaleme, vala mbeenĩ wambĩĩie kũthĩnyʼa mũno amanyĩwʼa ma Yesũ Klĩsto. Ayuti ala maĩ Yelusaleme nĩmatelemile mũno mamanya kana mũndũ ũla watongoesye kũmina Aklĩsto yu aĩ anatwʼĩka ũmwe woo, na kwoou mavanga kũmũaa. Mbivilia yaĩtye, “Ĩla ana-a-asa mamanyie ũu, nĩmamũtheeisye [Saulo] Kaisalea na mamwĩa athi Taliso.” (Meko 9:30) Saulo nĩweenyivisye na aatĩĩa myolooto ĩla Yesũ wanenganĩte kĩkundinĩ. Na nũndũ wa ũu, we na ala angĩ kĩkundinĩ nĩmatethekie.
19 Ũndũ wa kwendeesya nĩ kana Valanava nĩwoosie ĩtambya ya kũmũtetheesya Saulo. Na vate nzika kĩu nĩkyatumie athũkũmi asu ma Yeova maĩ kĩthito matwʼĩka anyanya aseo. O ta Valanava, we nĩwĩthĩawa wĩyũmbanĩtye kũtetheesya ala eũ kĩkundinĩ kwa kũtavanyʼa vamwe namo na kũmatetheesya meke maendeeo ma kĩ-veva? Ũkaathimwa mũno weeka ũu. Ethĩwa nĩndĩ wambĩĩie kũtavanyʼa ũvoo mũseo vamwe na kĩkundi, o ta Saulo, we nĩwĩtĩkĩlaa ũtethyo ũla wanengwa nĩ atavanyʼa ala angĩ? Watavanyʼa na atavanyʼa ala me na ũtũĩka ũkongeleelaa ũtũĩka waku wa kũtavanyʼa, ũkeethĩawa wĩ mũtanu mũnango, na ũkeethĩawa na anyanya ala aseo vyũ.
“Aingĩ Nĩmamũĩkĩĩie Mwĩaĩi” (Meko 9:31-43)
20, 21. Athũkũmi ma Ngai ma ĩvinda ya tene na ma ĩvindanĩ yĩĩ matũmĩĩte nesa ata ‘mavinda ma mũuo’?
20 Ĩtina wa Saulo kũalyũla mũĩkĩĩo na kũtwʼĩka Mũklĩsto na kuma kĩsionĩ kĩu e mũima, “ikundi syonthe sya Yutia na Kalilii na Samalia [nĩsyeethĩiwe] na ĩvinda ya mũuo.” (Meko 9:31) Amanyĩwʼa matũmĩie ata ‘ĩvinda yĩu yaĩle’? (2 Tim. 4:2) Ngewa ĩsu yaĩtye kana ‘nĩmalũlũmĩĩilwʼe.’ Atũmwa na ana-a-asa ala angĩ maĩ na ianda kĩkundinĩ nĩmalũlũmĩĩilye mũĩkĩĩo wa amanyĩwʼa na maendeea kũtongoesya kĩkundi nesa. Na nũndũ wa ũu, kĩkundi nĩkyaendeeie “kũmũkĩa Yeova na kũkiakiwʼa nĩ veva mũtheu.” Kwa ngelekanyʼo, Vetelo nĩwatũmĩie ĩvinda yĩu kũlũlũmĩĩlya amanyĩwʼa ala maĩ taoninĩ ya Lita, ĩla yaĩ Ũiĩnĩ wa Saloni. Kĩthito kyake nĩkyatumie andũ aingĩ ala mekalaa kĩsionĩ kĩu ‘mamũĩkĩĩa Mwĩaĩi.’ (Meko 9:32-35) Amanyĩwʼa mayaaeka ũndũ o na ũmwe ũmavĩngĩĩse. Ĩndĩ nĩmaendeeie kũthĩnĩkĩana mo ene na kũtavanyʼa ũvoo mũseo. Na ũu nĩwatumie kwĩthĩwa na “wongeleku mũnene” kĩkundinĩ.
21 Mũthyanĩ wa myaka ya 1900 na kĩndũ, o nasyo Ngũsĩ sya Yeova nthĩ mbingĩ nĩsyeethĩiwe na “ĩvinda ya mũuo.” Twĩasya ũu nũndũ silikalĩ ila syeethĩĩtwe iithĩnyʼa andũ ma Ngai kwa myaka mingĩ nĩsyathelile, na nthĩnĩ wa nthĩ imwe, kũla wĩa wa andũ ma Ngai wakũnĩtwe maluvuku, nĩmavetangĩiwe isiĩĩi imwe kana makwata ũthasyo wa kũendeesya wĩa wa kũtavanyʼa. Ngũsĩ ngili mbingĩ nĩsyatũmĩie mwanya ũsu nesa kũtavanyʼa ũtheinĩ na syakwata mosyao maseo.
22. Ũtonya kũtũmĩa nesa ata ũthasyo ũla wĩ nawʼo?
22 We nũtũmĩaa nesa ũthasyo ũla wĩ nawʼo? Ethĩwa wĩkalaa nthĩ yĩ na ũthasyo wa ũthaithi, nĩvatonyeka Satani akaũtata ũsembanyʼe na syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ vandũ va kũvĩtya Ũsumbĩ mbee. (Mt. 13:22) Ndũketĩkĩle ũndũ o na wĩva ũũvĩngĩĩse. Tũmĩa nesa ĩvinda ya mũuo yĩla ũendeee kũtanĩa ũmũnthĩ. Onaa ĩvinda yĩu ta mwanya mũseo wa kumya ũkũsĩ mwĩanĩu na ya kũlũlũmĩĩlya kĩkundi. Lilikana kana maũndũ maku no maalyũke na mĩtũkĩ ũtataĩĩe.
23, 24. (a) Nĩ maũndũ meva tũkwĩmanyĩsya ngewanĩ ya Tavitha? (b) Twaĩle kũtwʼa kwĩka ata?
23 Kwasũanĩa kĩla kyakwatie mũmanyĩwʼa weetawa Tavitha kana Ndolokasi. Ekalaa Yova, taoni yaĩ vakuvĩ na Lita. Mwĩĩtu-a-asa ũsu mũĩkĩĩku nĩwatũmĩaa ĩvinda na malĩ yake nesa, nũndũ nĩweekaa “maũndũ maingĩ maseo na nĩwanenganae mĩthĩnzĩo mingĩ ya tei.” Ĩndĩ nĩwawaie kavinda kakuvĩ na akwʼa. c Kĩkwʼũ kyake nĩkyatumie amanyĩwʼa ala maĩ Yova makwatwa nĩ kyeva kingĩ, na mũno mũno, aka ndiwa ala makiitĩtwe ngoo nĩ ũseo wake. Yĩla Vetelo wavikie nyũmbanĩ ĩla mwĩĩ wa Tavitha woombanĩawʼa kwondũ wa mathiko, nĩweekie kyama kya mwanya mũno kĩtaĩ kyaaĩkwa nĩ mũtũmwa ũngĩ wa Yesũ Klĩsto. Vetelo nĩwavoyie, na ĩndĩ amũthayũũkya Tavitha! Kwasũanĩa ũndũ aka asu ndiwa na amanyĩwʼa angĩ matanie mũno wĩana yĩla Vetelo wametie masyoke nthĩnĩ na amanenga Tavitha e thayũ? No nginya ũndũ ũsu wĩthĩwe wamalũlũmĩĩilye mũno kwondũ wa matatwa ala makilye kũmakwata! Ti ũsengyʼo kwona kyama kĩu “[kyamanyĩkie] Yova yonthe na aingĩ mamũĩkĩĩa Mwĩaĩi.”—Meko 9:36-42.
Ũtonya kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Tavitha ata?
24 Twĩĩmanyĩsya maũndũ elĩ ma vata mũno ngewanĩ ĩno ya kũkiita ngoo ĩneeneete Tavitha. (1) Tũimanya twĩĩkala thayũ ĩvinda yĩana ata. Kwoou nĩ ũndũ wa vata twĩseũvĩsye ĩsyĩtwa ĩseo vamwe na Ngai ĩvindanĩ yĩĩ twĩ na mwanya wa kwĩka ũu! (Mũta. 7:1) (2) Wĩkwatyo wa ũthayũũkyo nĩ wa wʼo. Yeova nĩwoonaa ũseo ũla Tavitha weekaa andũ, na kwoou amũathima. Yeova ndesa kũlwa nĩ kĩthito kitũ, na o na twakwʼa kaũ wa Alimaketoni ũtambĩĩe, akatũthayũũkya. (Aevl. 6:10) Kwoou, twĩthĩwe tũendeee kũmĩĩsya mavinda “momũ” kana tũendeee kũtanĩa “ĩvinda ya mũuo,” ekai tũendeee kumya ũkũsĩ mwĩanĩu ĩũlũ wa Klĩsto.—2 Tim. 4:2.
a Sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo “ Saulo Ũla Waĩ Mũvalisi,” ĩthangũnĩ ya 62.
b Kwosana na ũndũ kweekawa, mĩthĩnzĩo ya veva mũtheu yanenganawe kwĩsĩla atũmwa oka. Ĩndĩ ĩvindanĩ yĩĩ, veonekana kana Yesũ nĩwamũnengie Anania ũkũmũ wa kũmũnenga Saulo mĩthĩnzĩo ya veva. Ĩtina wa kũtwʼĩka mwĩtĩkĩli, Saulo nĩwekalile kwa ĩvinda ayĩsa kũtwĩka nĩwakomana na ala atũmwa 12. Ĩndĩ, nĩvatonyeka akethĩwa aendeee na kũtavanyʼa ĩvindanĩ yĩu. Kwoou Yesũ nĩwaĩkĩĩthisye Saulo nĩweethĩwa na vinya ũla wendekaa nĩ kana eanĩsye kĩanda kĩu.
c Sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo “ Tavitha—‘Nĩweekaa Maũndũ Maingĩ Maseo,’” ĩthangũnĩ ya 67.
