1, 2. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũendeee kwĩkala wendonĩ wa Ngai?

ITHYONTHE nĩtwendaa kwĩthĩwa twĩ na vinya na ũima wa mwĩĩ. Kwoou nĩtũtataa kũya malĩu ala maseo, tũkeka masoesi, na tũisũvĩa mĩĩ yitũ. O na kau kwĩka ũu ti ũndũ wĩ laisi, nĩtũendeeaa kwĩkĩa kĩthito nũndũ nĩtwĩsĩ tweeka ũu no ithyĩ tũtethekaa. Ĩndĩ, ve ũndũnĩ ũngĩ twaĩle kwĩkĩa kĩthito twĩthĩwe twĩ na vinya na twĩ aimu.

² O na kau yu nĩtwĩmanyĩĩtye maũndũ maingĩ ĩũlũ wa Yeova, nĩtwaĩle kũendeea kũlũlũmĩĩlya ngwatanĩo yitũ nake. Yĩla Yuta weekĩaa Aklĩsto vinya ‘meyĩkalye ene wendonĩ wa Ngai,’ nĩwamatavisye ũndũ matonya kwĩka ũu. Ameie atĩĩ: “Ĩyakei ene nthĩnĩ wa mũĩkĩĩo wenyu ũla mũtheu mũno.” (Yuta 20, 21) Kwoou naitũ tũtonya kwaka kana kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ ata?

3-5. (a) Satani endaa we ũsũanĩe kyaũ ĩũlũ wa myolooto ya Yeova? (b) Wĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa mĩao na myolooto ya Yeova?

³ Nĩwaĩle kwĩyĩkĩĩthya kana myolooto ya Yeova nĩyo mĩseo vyũ. Satani endaa wonae myolooto ya Ngai ta yĩ vinya na ta ĩtesa kũatĩĩka. O na endaa ũsũanĩe kana no wĩthĩwe na ũtanu mũnango weetw’ĩĩa ũla ũseo na ũla ũthũku. Satani ethĩĩtwe aitata kwĩka ũu kuma yĩla waneenaa na asyai maitũ ma mbee mũũndanĩ wa Eteni. (Mwambĩlĩlyo 3:1-6) O na ũmũnthĩ no ũendeee kwĩka ũu.

 ⁴ Ĩndĩ woni ũsu wa Satani nĩ wa w’o? Yo myolooto ya Yeova yĩ vinya kũmĩatĩĩa? Aiee. Kwasũanĩa ngelekany’o ĩĩ: Twasye nĩwathi vandũ andũ maendaa kũtembea. Na ĩndĩ ũyĩthĩana na wiio mũnene. No wambĩĩe kwĩkũlya-ĩ, ‘Nĩkĩ vandũ vaa vaseũvĩte ũũ vaiĩĩwe ũkethĩa o na ndyĩsa kũlika nthĩnĩ?’ Ĩndĩ o ũendeee kũsũanĩa, ũyĩw’a mũnyambũ waluma ngalĩko ya nthĩnĩ ya wiio ũsu. Kĩu kĩtonya kũtuma wambĩĩa kũsũanĩa kyaũ ĩũlũ wa vandũ vau vaiĩĩe? No ũtane mũno wamanya kana wiio ũsu nĩ wa kũũsũvĩa ndũkalĩke nĩ mũnyambũ. No twasye myolooto ya Yeova no ta wiio ũsu, nake Ndevili nĩwe mũnyambũ. Nĩkyo kĩtumi Ndeto ya Ngai ĩtũnengete ũkany’o ĩkatwĩa atĩĩ: “Sũvĩai ilĩko syenyu, ĩkalai mwĩ metho! Mũmaitha wenyu Ndevili aendaa kũũ na kũũ ta mũnyambũ ũkũluma, aimantha mũndũ amelye.”​—1 Vetelo 5:8.

⁵ Yeova nĩwendaa tũtanĩe vyũ kwĩkala thayũ. Ndendaa tũikengwa nĩ Satani. Na nĩkyo kĩtumi ũtũnengete mĩao na myolooto ya kũtũsũvĩa na kũtũtetheesya twĩthĩwe twĩ atanu. (Aeveso 6:11) Yakovo aandĩkie atĩĩ: “Ũla ũsiasya kwa ũliku mwĩao mũlũngalu wa ũthasyo na aiendeea kũũatĩĩa, . . . akatana nũndũ wa kĩla wĩkaa.”​—Yakovo 1:25.

6. Tũtonya kwĩyĩĩkĩĩthya ata kana myolooto ya Ngai nĩyo mĩseo vyũ?

⁶ Yĩla twaatĩĩa maũndũ ala Yeova ũtũtavĩtye, nĩtũendeeaa nesa na tũilũlũmĩlya ngwatanĩo yitũ vamwe nake. Kwa ngelekany’o, nĩtũtethekaa mũno yĩla twamũvoya kĩla ĩvinda o tondũ ũtũthoketye twĩke. (Mathayo 6:5-8; 1 Athesalonika 5:17) O na ĩngĩ, nĩtũtanaa mũno yĩla twakwata mwĩao wake wa kũmbana vamwe nĩ kana tũmũthaithe na tũyĩkĩana vinya na ala angĩ, o na yĩla twatavany’a na kĩthito na twamanyĩsya angĩ Mbivilia. (Mathayo 28:19, 20; Akalatia 6:2; Aevelania 10: 24, 25) Yĩla twasũanĩa ũndũ maũndũ asu matũtethetye ithyĩ ene, nĩtũlũlũmĩlasya mũĩkĩĩo witũ na tũyĩyĩkĩĩthya kana myolooto ya Yeova nĩyo mĩseo vyũ.

7, 8. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũikemakĩe ĩũlũ wa motato ala matonya kwĩsa kũtũkwata ĩvinda yũkĩte?

⁷ Mũndũ no ambĩĩe kũsũanĩa kana ĩvinda yũkĩte mũĩkĩĩo wake nũtonya kũtatwa mũno. Ethĩwa nĩwĩsaa kwĩthĩwa na mosũanĩo ta asu, lilikana ndeto ii Yeova ũtũtavĩtye: “Ninyie Yeova Ngai waku, ũla ũkũmanyĩasya kwaĩla, ũla ũkũtongoeasya nzĩanĩ ĩla waĩle kũthi nayo. A! kethĩwa wethukĩĩsye mĩao yakwa! nĩvo ĩndĩ mũuo waku wĩthĩwa wailyĩ ta ũsĩ, na ũlũngalu waku ta itulumo sya ũkanga.”​—Isaia 48:17, 18.

⁸ Twamwĩw’a Yeova, mũuo witũ ũkeethĩawa ũilye ta ũsĩ ũtang’alaa, na ũlũngalu witũ ũkeethĩawa ũilye ta itulumo sya ũkanga ila itaekaa kũkĩla ũkanganĩ o na  ĩndĩĩ. Kwoou, o na twakwatwa nĩ maũndũ mailye ata, no tũendeee kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku. Mbivilia ĩtwathĩte atĩĩ: “Mwaũĩe Yeova mũio waku, nake akakũtw’ĩĩka: Ndakaeka ala alũngalu mathingithangw’e o na ĩndĩĩ.”​—Savuli 55:22.

9, 10. Mũndũ mũimu kĩ-veva ethĩawa ailye ata?

⁹ O ũndũ tũendeee kwĩkĩa kĩthito tũlũlũmĩĩlye ngwatanĩo yitũ na Yeova, tũkeethĩawa “tũendeee kwĩka maendeeo twĩthĩwe aimu” kĩ-veva. (Aevelania 6:1) Ĩndĩ mũndũ mũimu kĩ-veva ethĩawa ailye ata?

¹⁰ Mũndũ ndewa nĩ Mũklĩsto mũimu kĩ-veva atĩ nũndũ e na myaka mingĩ. Nĩ kana twĩthĩwe twĩ aimu kĩ-veva, no nginya tũmũtw’ĩkĩthye Yeova Mũnyanya witũ ũla mũnene, na tũitata kwona maũndũ ũndũ ũmonaa. (Yoana 4:23) Vaulo aandĩkie atĩĩ: “Ala mekalaa kwosana na mwĩĩ masũanĩaa maũndũ ma mwĩĩ, ĩndĩ ala mekalaa kwosana na veva masũanĩaa maũndũ ma veva.” (Alomi 8:5) Mũndũ mũimu kĩ-veva ndasũanĩaa o ĩũlũ wa maũndũ ma kwĩtanĩthya kana ĩũlũ wa syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ. Vandũ va ũu, onaa kũmũthũkũma Yeova new’o ũndũ ũla wa vata thayũnĩ wake, na ekaa motwi make kwa ũĩ. (Nthimo 27:11; soma Yakovo 1:2, 3.) Ndetĩkĩlaa nthĩ ĩno nthũku ĩmũsukume kwĩka maũndũ mathũku. Mũndũ mũimu kĩ-veva nĩwĩthĩawa esĩ ũla ũseo na nũtataa ũndũ ũtonya awĩke.

11, 12. (a) Vaulo aisye ata ĩũlũ wa Aklĩsto kũtũmĩa “ilĩko” syoo? (b) Nĩkĩ kũtw’ĩka Mũklĩsto mũimu kĩ-veva kũtonya kũelekanw’a na kũtw’ĩka mũsembi mũseo?

¹¹ No nginya mũndũ ekĩe kĩthito kingĩ nĩ kana ethĩwe e mũimu kĩ-veva. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie atĩĩ: “Lĩu mũmũ nĩ wa andũ aima ala mamanyĩĩtye ilĩko syoo  kwa kũitũmĩa, nĩ kana methĩwe matonya kũvathũkany’a ũseo na ũthũku.” (Aevelania 5:14) Twasoma ndeto sya Vaulo ĩũlũ wa andũ ala “mamanyĩĩtye” ilĩko syoo, no twambĩĩe kũsũanĩa ĩũlũ wa andũ ala memanyĩasya kwĩthĩwa me athaũki ma kũsemba.

¹² Yĩla twoona mũthaũki e kĩwanzanĩ, nĩtũmanyaa kana nũnakuie ĩvinda ayĩmanyĩsya kũsemba. Ti atĩ asyaiwe esĩ kũsemba. O na yĩla kana kasyawa, kayĩthĩawa kesĩ ũndũ katonya kũtũmĩa moko na maaũ mako. Ĩndĩ kaendeea kwĩana, wonaa kambĩĩa kwĩkwatĩla syĩndũ na kayĩmanyĩsya kũtambya. Kaneneva, kethĩawa katonya kwĩsa kũmanyĩw’a kũsemba na no katw’ĩke mũsembi mũseo. Ũu now’o wĩthĩawa yĩla mũndũ wenda kwĩthĩwa e Mũklĩsto mũimu kĩ-veva. Wĩthĩaa no nginya atũmĩe ĩvinda kwĩmanyĩsya.

13. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya kũsũanĩa ũndũ Yeova ũsũanĩaa?

¹³ Ĩvukunĩ yĩĩ, nĩtwĩmanyĩĩtye ũndũ tũtonya kũsũanĩaa ta Yeova na kwonaa maũndũ ũndũ we ũmonaa. O na nĩtwĩmanyĩĩtye kwenda myolooto ya Yeova na kwonaa yĩ ya vata. Kwoou yĩla tũkwĩka motwi, nũseo tũkekũlasya atĩĩ: ‘Nĩ mĩao kana myolooto yĩva yĩ Mbivilianĩ ĩkonanĩtye na ũndũ ũũ? Ndonya kũmĩtũmĩa ata? Yeova atonya kwenda nĩke ata?’​—Soma Nthimo 3:5, 6; Yakovo 1:5.

14. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ?

¹⁴ Tũyaĩle kũeka kũlũlũmĩlya mũĩkĩĩo witũ nthĩnĩ wa Yeova. O tondũ kũya lĩu mũseo kũtonya kũtetheesya mĩĩ yitũ yĩthĩwe na vinya, now’o kũendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova kũtonya kũtũtetheesya kwongela mũĩkĩĩo witũ. Yĩla twambĩĩie kwĩmanyĩsya Mbivilia, nĩtweemanyĩisye ũw’o wa mũsingi ĩũlũ wa Yeova na maũndũ ala wendete. Ĩndĩ o ũndũ ĩvinda yĩendete, now’o twĩthĩawa twaĩle kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa maũndũ maito ma  Mbivilia. Kĩu nĩkyo Vaulo wawetaa yĩla waisye atĩĩ: “Lĩu mũmũ nĩ wa andũ aima.” Tweeka kwosana na maũndũ ala twĩmanyĩĩtye, tũkeethĩawa tũtonya kwĩka maũndũ kwa ũĩ. Mbivilia yaĩtye kana “ũĩ nĩ ũndũ ũnene mbee.”​—Nthimo 4:5-7; 1 Vetelo 2:2.

15. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kwĩthĩwa tũmwendete Yeova na ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kuma ngoonĩ?

¹⁵ Mũndũ nũtonya kwĩthĩwa e na mwĩĩ wĩ na vinya, ĩndĩ nĩ kana aendeee kwĩthĩwa ailye ũu no nginya aendeee kwĩsũvĩa. O ta ũu, mũndũ mũimu kĩ-veva nĩwĩthĩawa esĩ kana no nginya ekĩe kĩthito kingĩ nĩ kana alũlũmĩĩlye ngwatanĩo yake na Yeova. Nĩkyo kĩtumi Vaulo waandĩkie ndeto ii sya vata: “Endeeai kwĩyĩosya kana inyw’ĩ mwĩ ũla mũĩkĩĩonĩ; endeeai kũĩkĩĩthya ũndũ inyw’ĩ ene mũilye.” (2 Akolintho 13:5) Ĩndĩ, ve ũndũ ũngĩ twaĩle kwĩka eka o kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu. No nginya wendo witũ kũmwelekela Yeova na ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ũendeee kwongeleka. Vaulo aisye atĩĩ: “Ethĩwa nĩ na . . . ũmanyi . . . na ethĩwa nĩ na mũĩkĩĩo ũtonya kũthamya iĩma na ũyĩthĩa ndi na wendo, nyie nĩ vathei.”​—1 Akolintho 13:1-3.

16. Satani endaa tũsũanĩe ata?

¹⁶ Satani endaa tũĩkĩĩe kana tũyĩsa kũmũtanĩthya Yeova o na tũkeka ata. Endaa twĩkale tũtũlĩkĩte ngoo na tũisũanĩaa kana mathĩna ala twĩ namo mayĩsa kũthela. O na ndendaa tũĩkĩĩe Aklĩsto ala angĩ, kana twĩthĩwe twĩ atanu. (Aeveso 2:2) Satani nĩwĩsĩ kana twausũsya ilĩko sitũ mosũanĩo mathũku no twanange ngwatanĩo yitũ na Ngai na ĩtina tũiũmĩa mũno. Ĩndĩ, Yeova nũtũnengete kĩndũ kĩtonya kũtũtetheesya kũkitana na mosũanĩo mathũku. Kĩndũ kĩu nĩ wĩkwatyo witũ.

17. Wĩkwatyo ũtonya kũtũtethya ata?

 ¹⁷ Ĩandĩkonĩ ya 1 Athesalonika 5:8, Mbivilia ĩelekanĩtye wĩkwatyo na ngovia ya kyũma ĩla yeekĩawa nĩ mũsikalĩ aendete kaũnĩ, na yĩtĩte ngovia ĩsu “wĩkwatyo wa ũtangĩĩo.” Kwĩthĩwa na wĩkwatyo nthĩnĩ wa mawatho ma Yeova no kũsũvĩe ilĩko sitũ na kũkatũtetheesya kũleana vyũ na mosũanĩo mathũku.

18, 19. Wĩkwatyo wamwĩkĩie Yesũ vinya ata?

¹⁸ Wĩkwatyo ũla Yesũ waĩ naw’o nĩwamũtetheeisye ethĩwe e mũlũmu. Ũtukũ wake ma mũthya ĩũlũ wa nthĩ, nĩwakwatiwe nĩ maũndũ momũ mũno maatĩanĩe. Kwa ngelekany’o, mũnyanya ũmwe wake wa vakuvĩ nĩwamũvũnyanĩie. Ũngĩ nake aisye o na ndamwĩsĩ. Ala angĩ onthe namo masembie mamũtia. Namo andũ ma nthĩ yake mayaamũtetea. Vandũ va ũu, maisye oaĩwe mũtĩnĩ. Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye kũmĩĩsya maũndũ asu momĩte ũu? Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Kwondũ wa ũtanu ũla waiĩtwe mbee wake [nĩwoomĩĩisye] mũtĩ wa mathĩna, avũthya  nthoni, na yu ekalĩte nthĩ kw’okonĩ kwa aũme kwa kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ngai.”​—Aevelania 12:2.

¹⁹ Yesũ nĩweesĩ kana kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku kwaĩ kũtonya kũmũtaĩa Ĩthe wake na kwonany’a ũtheinĩ kana Satani nĩ mũkengani. Wĩkwatyo ũsu nĩwatumie ethĩwa e mũtanu. O na ĩngĩ, nĩweesĩ kana akilyĩ kũthi akekale ĩngĩ na Ĩthe wake ĩtunĩ. Wĩkwatyo ũsu nĩwamũtetheeisye kũmĩĩsya. O ta Yesũ, no nginya tũsũanĩe ĩũlũ wa wĩkwatyo witũ. Kwĩka ũu kũkatũtetheesya kũmĩĩsya o na twakwatwa nĩ kyaũ.

20. Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya ũendeee kwĩthĩwa na mosũanĩo maĩle?

²⁰ Yeova nĩwonaa mũĩkĩĩo na wũmĩĩsyo waku. (Isaia 30:18; soma Malaki 3:10.) Akwathĩte kana “akakũnenga kila ũvoyete na ngoo yaku.” (Savuli 37:4) Kwoou, ĩkalaa ũsũanĩĩte wĩkwatyo waku. Satani ndendaa wĩthĩwe na wĩkwatyo, na endaa wone kana mawatho ma Yeova maikesa kwĩanĩa. Ĩndĩ ndũketĩkĩle kwĩthĩwa na  mosũanĩo ma mũthemba ũsu. Yĩla weew’a wambĩĩa kwĩthĩwa na nzika ĩũlũ wa wĩkwatyo waku, mũvoyae Yeova aũtetheesye. Lilikana ndeto ii syĩ ĩvukunĩ ya Avilivi 4:6, 7: “Mũikemakĩe kwa ũndũ o na wĩva, ĩndĩ kĩla ũndũnĩ mavata menyu nĩmatavanw’e kwa Ngai kwĩsĩla mboya, o vamwe na kwĩsũvana na kũtũnga mũvea; na mũuo wa Ngai ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe ũkasũvĩaa ngoo syenyu na ilĩko syenyu nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ.”

21, 22. (a) Kĩeleelo kya Yeova kwelekela nthĩ nĩ kĩva? (b) Ũtw’ĩte kwĩka ata?

²¹ Manthaa ĩvinda ya kũvindĩĩsya ĩũlũ wa maũndũ maseo mũno ala tweteele. O mĩtũkĩ, andũ onthe ala me thayũ makamũthaithaa Yeova. (Ũvuany’o 7:9, 14) Kwasũanĩa ũndũ kũkethĩwa kũilye yĩla Ngai ũkatw’ĩkĩthya maũndũ onthe meũ ĩtunĩ na nthĩ. Kũkeethĩwa kwĩ kũseo mũno kũvĩtũka ũndũ tũtonya kũsũanĩa! Satani, ndaimoni syake, na ũthũku w’onthe ndũkethĩwa vo ĩngĩ. Ndũkawaaa, o na ndũkakw’a. Kĩla mũthenya ũkaamũkaa wĩ na vinya na wĩ mũtanu nũndũ wĩ thayũ. Kĩla mũndũ ĩũlũ wa nthĩ akatethya wĩa wa kũtw’ĩkĩthya nthĩ vandũ vaseo va kwĩkala. Kĩla mũndũ akeethĩawa na lĩu mũseo na akekalaa e mũsũvĩĩku. Vaiĩ mũndũ ũkethĩwa e mũng’endu kana ũkaũmĩsya andũ angĩ. Vandũ va ũu, andũ makeethĩawa me auu na mayĩka ũseo. Ĩvindanĩ yĩu, andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ makatanĩa kwĩthĩwa na “ũthasyo wa ũtheu mũtisu wa kwĩthĩwa syana sya Ngai.”​—Alomi 8:21.

²² Yeova eenda ũmũtw’ĩkĩthye Mũnyanya waku ũla mũnene. Kwoou, ĩka kyonthe kĩla ũtonya kĩla mũthenya nĩ kana ũmwĩw’e Yeova na ũyĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo nake. Ekai ithyonthe tũendeee kwĩkala wendonĩ wa Ngai!​—Yuta 21.