1. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana Yeova etĩkĩle ũthaithi witũ, na nĩkĩ twaĩle kwĩka ũu?

YESŨ aisye atĩĩ: “Athaithi ma w’o makamũthaitha Asa nthĩnĩ wa veva na nthĩnĩ wa w’o, nũndũ vate nzika, Asa emantha andũ ta asu mamũthaithe.” (Yoana 4:23; 6:44) Na nũndũ wa ũu, no nginya kĩla ũmwe waitũ aendeee “kwĩyĩĩkĩĩthya maũndũ ala metĩkĩlĩkaa kwa Mwĩaĩi.” (Aeveso 5:10) Kwĩka ũu kũyĩthĩawa kwĩ laisi mavinda amwe. Kĩtumi nũndũ Satani nũtataa kũtũkenga nĩ kana twĩke maũndũ ala matonya kũmũthatya Yeova.​—Ũvuany’o 12:9.

2. Elesya kĩla kyaendeeie vakuvĩ na Kĩĩma kya Sinai.

² Satani ekaa ata nĩ kana atũkenge? Ũndũ ũmwe wĩkaa nĩ kũtũvũavũany’a wĩthĩe tũitonya kũvathũkany’a ũseo na ũthũku. Kwasũanĩa kĩla kyeekĩkie yĩla Aisilaeli maakie kambi syoo vakuvĩ na Kĩĩma kya Sinai, maendete Nthĩ ya Watho. Mose ambatie kĩĩmanĩ, namo andũ matiwa mamweteele nginya yĩla wĩsyoka. Mamweteelile nginya manoa na ĩndĩ meea Aluni amaseũvĩsye ngai mathaithe. Kwoou Aluni amaseũvĩsya kasaũ ka thaavu. Na ĩndĩ andũ meethĩwa na mboka nene nĩ kana matanĩe ũndũ ũsu. Masũngaa makathyũlũlũkĩte na maikakumanĩa. Maĩkĩĩaa kana makakumanĩa meĩthĩwa maimũthaitha Yeova. Ĩndĩ o na kau maasya ĩsu yaĩ “mboka kwondũ wa Yeova,” kĩu kĩyaĩ kĩsa kũtuma ũndũ ũsu wĩtĩkĩlĩka nĩ Ngai. Yeova oonie ũsu wĩ ũthaithi wa mĩvw’anano,  na nũndũ wa ũu andũ aingĩ mũno nĩmakwie. (Kuma 32:1-6, 10, 28) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Tũiketĩkĩle kũkengwa. Tũyaĩlĩte ‘kũkiita kĩndũ kĩvuku.’ Ũu nĩ kwasya kana tũyaĩlĩte kwĩka ũndũ o na wĩva ũkonanĩtye na ndĩni ya ũvũngũ. Vandũ va ũu, twaĩlĩte kũmwĩkwatya Yeova atũmanyĩsye ũseo na ũthũku.​—Isaia 52:11; Esekieli 44:23; Akalatia 5:9.

3, 4. Nĩkĩ twaĩle kũmanya ũndũ sikũkũ mbingĩ syambĩĩie?

³ Yĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, nĩwamanyĩisye atũmwa ũndũ maaĩle kũia ngelekany’o nzeo ũthaithinĩ wa w’o. O na yĩla wesie kũkw’a, atũmwa nĩmaendeeie kũmanyĩsya amanyĩw’a ala eũ ĩũlũ wa myolooto ya Yeova. Ĩndĩ ĩtina wa atũmwa kũkw’a, Aklĩsto ma ũvũngũ nĩmaumĩlile kĩkundinĩ na mambĩĩa kwĩka maũndũ meekawa nĩ andũ matamwĩsĩ Ngai, o na kũatĩĩa syĩthĩo itaĩle. O na nĩmavĩndũie masyĩtwa ma sikũkũ imwe syatanĩawa nĩ andũ matamwĩsĩ Ngai mambĩĩa kũsyĩta masyĩtwa maĩlye ta ma Kĩklĩsto. (2 Athesalonika 2:7, 10; 2 Yoana 6, 7) Nginya ũmũnthĩ, sikũkũ isu no ĩtanĩawa nĩ andũ, na nitũmĩawa mũno kũmanyĩsya maũndũ ma ũvũngũ, o na syĩthĩawa ikonanĩtye na kũneenany’a na maveva. *​—Ũvuany’o 18:2-4, 23.

⁴ Ũmũnthĩ andũ ĩũlũ wa nthĩ yonthe monaa sikũkũ syĩ sya vata mũno thayũnĩ woo. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, waendeea kwĩmanyĩsya ũndũ Yeova wonaa maũndũ, no wĩse kwona vata wa kũalyũla woni waku ĩũlũ wa sikũkũ imwe. Ti laisi kũvĩndũa mawoni ta asu, ĩndĩ no wĩthĩwe na mũĩkĩĩo vyũ kana Yeova akaũtetheesya. Ekai yu tũneenee ũndũ sikũkũ imwe syĩsĩkĩe nĩ andũ aingĩ syambĩĩie nĩ kana tũelewe ũndũ Yeova wĩw’aa ĩũlũ wasyo.

5. Nĩkĩ tũtonya kwasya tũte na nzika kana Yesũ ndaasyawa Matukũ 25, Mwei wa 12?

⁵ Ũmũnthĩ, isionĩ syĩ kĩvathũkany’o ĩũlũ wa nthĩ, andũ nĩmatanĩaa sikũkũ ya Kĩlisimasi Matukũ 25, Mwei wa 12. Andũ aingĩ maĩkĩĩaa kana Yesũ asyaiwe matukũ asu. Mbivilia ndĩwetete mũthenya kana mwei ũla Yesũ wasyaiwe, ĩndĩ nĩwetaa ũndũ kwailye myeinĩ ĩla wasyaiwe. Luka aandĩkie kana Yesũ aisyawa ndũanĩ ya Mbetheleemu, “aĩthi mekalaa nza,” maisyaĩĩsya indo syoo. (Luka 2:8-11) Mwei wa 12, kĩsionĩ kya Mbetheleemu, kwĩthĩawa kwĩ mbevo mbingĩ, mbua, na mavinda amwe kwĩthĩawa na ĩa. Kwoou vaitonyeka ũkethĩa aithi ĩvindanĩ yĩu maĩ nza na indo syoo ũtukũ. Ũu nĩ kwonany’a ata? Kwĩonany’a kana Yesũ asyaiwe kũte mbevo mbingĩ, na ũu tiw’o kweethĩawa kũilye Mwei wa 12. Kwosana na isitoli na maũndũ ala me Mbivilianĩ, ũmũnthĩ no twasye nĩvatonyeka Yesũ akethĩwa asyaiwe ĩvindanĩ ĩna Mweinĩ wa 9 kana wa 10.

6, 7. (a) Syĩthĩo na maũndũ angĩ maingĩ ala mekawa ĩvindanĩ ya Kĩlisimasi mambĩĩie ata? (b) Nĩ kyaũ kyaĩle kũtuma tũnengane mĩthĩnzĩo?

⁶ Kwoou sikũkũ ya Kĩlisimasi yambĩĩe ata? Yaumanie na sikũkũ sya tene sya andũ matamwĩsĩ Ngai, ta sikũkũ ya Alomi yeetawa Saturnalia, ĩla yavathĩtwe kwondũ wa ngai ya ũĩmi yeetawa Saturn. Ĩvuku yĩmwe (The Encyclopedia Americana) yaĩtye kana andũ matanĩaa sikũkũ ĩsu Mweinĩ wa 12, na nĩyo yaumanie na syĩthĩo na maũndũ maingĩ ala mekawa ĩvindanĩ ya Kĩlisimasi. Kwa ngelekany’o, maũndũ ta kũtanĩa mboka nene, kũnengane mĩthĩnzĩo, na kwakany’a kendoo, syaumanie na sikũkũ ĩsu ya Alomi. O na ĩngĩ, sikũkũ ya kũtanĩa kũsyawa kwa ngai ya syũa ĩla yeetawa Mithra ya Velisia, yeethĩawa Matukũ 25, Mwei wa 12.

⁷ Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, andũ aingĩ ala matanĩaa Kĩlisimasi  ũmũnthĩ maisũanĩaa ũndũ yambĩĩie. Methĩawa meteele mũno ĩvinda yĩu yĩvike nĩ kana matanĩe kwĩthĩwa vamwe na andũ moo ma mũsyĩ, matanĩe malĩu maseo, na mainengane kana mainengwa mĩthĩnzĩo. Ithyonthe nĩtwendete andũ maitũ ma mũsyĩ na anyanya, na Yeova nĩwendaa athũkũmi make matanĩe kwĩthĩwa vamwe na ala angĩ na kwĩkana ũseo. Nũndũ wa ũu, ĩandĩko ya 2 Akolintho 9:7 yĩtwĩĩte kana “Ngai endete mũndũ ũla ũnenganae na ũtanu.” Yeova ndendaa tũnenganae mĩthĩnzĩo o mavindanĩ amwe. Andũ ma Yeova nĩmatanĩaa kũnengane mĩthĩnzĩo na nĩmatanĩaa kwĩthĩwa vamwe na anyanya moo na andũ ma mũsyĩ kĩla ĩvinda. Na mayĩkaa  ũu nĩ kana o namo manengwe mĩthĩnzĩo. Manenganae nũndũ nĩmendete angĩ.​—Luka 14:12-14.

8. Mo ala aũme maĩ asomi ma ndata maendie kũmũnenga Yesũ mĩthĩnzĩo e kaũkenge? Elesya.

⁸ Andũ aingĩ monaa nĩmaĩle kũnengane mĩthĩnzĩo ĩvindanĩ ya Kĩlisimasi nũndũ maasya o namo ala aũme atatũ oĩ nĩmaendie kũnenga Yesũ mĩthĩnzĩo e kaũkenge. Nĩ w’o kana ve aũme maendie kũmwona Yesũ na mamũnenga mĩthĩnzĩo. Ĩvindanĩ ya tene, andũ nĩmanengae andũ ala moonaa me ma vata mĩthĩnzĩo. (1 Asumbĩ 10:1, 2, 10, 13) Ĩndĩ we waamanya kana Mbivilia yaĩtye aũme asu maĩ asomi ma ndata na eki ma syama, o na mayamũthaithaa Yeova? Na eka ũu, mayaathi kũmwona Yesũ amina kũsyawa oou e kaũkenge kakometw’e mũvalatĩnĩ. Mbivilia yaĩtye kana maendie kũmwona ĩtina wa ĩvinda yĩana ũna e “kana” ayĩkala nyũmba na inyia wake.​—Mathayo 2:1, 2, 11.

9. Nĩ mboka syĩva sya kũlilikana mũthenya wa kũsyawa iwetetwe Mbivilianĩ?

⁹ Andũ nĩmatanaa mũno yĩla kana kasyawa. (Savuli 127:3) Ĩndĩ ũu ti kwasya kana nĩtwaĩle kũtanĩa mũthenya wa kũsyawa. Kwasũanĩa ũndũ ũũ: No andũ elĩ mawetetwe Mbivilianĩ matanĩie mĩthenya yoo ya kũsyawa. Ũmwe woo aĩ Valao mũsumbĩ wa Misili, na ũla ũngĩ aĩ Mũsumbĩ Elote Andiva. (Soma Mwambĩlĩlyo 40:20-22; Maliko 6:21-29.) Vaiĩ ũmwe wa asumbĩ asu wamũthaithaa Yeova. O na vaiĩ vandũ Mbivilianĩ tũsomaa kana ve mũthaithi ũmwe wa Yeova watanĩie mũthenya wake wa kũsyawa.

10. Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa maĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa mboka sya kũsyawa?

¹⁰ Ĩvuku yĩmwe (The World Book Encyclopedia) yaĩtye kana Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa “moonaa kwĩthĩwa na  mboka sya kũlilikana mũthenya wa kũsyawa ne kĩthĩo kya andũ matamwĩsĩ Ngai.” Syĩthĩo isu syaumanĩte na momanyĩsyo ma ũvũngũ. Kwa ngelekany’o, Akiliki ma tene maĩkĩĩaa kana kĩla mũndũ eethĩawa na ĩveva yamũsũvĩaa, yĩla yaĩ vo aisyawa. O na ĩngĩ, maĩkĩĩaa kana ĩveva yĩu yaĩ na ngwatanĩo na ngai, ĩla yasyaĩtwe mũthenya ta ũsu. Eka ũu, mĩthenya ya kũsyawa yĩthĩawa ĩkonanĩtye na maũndũ ma kũaũsya kwa kũsoma ndata, vala andũ maĩkĩĩaa kana mũndũ no amanye maũndũ ala makakwata mũndũ ĩvinda yũkĩte kwa kũsisya vala ndata iĩ yĩla ũkũsyawa.

11. Yeova ew’aa ata yĩla tweethĩwa twĩ alau?

¹¹ Andũ aingĩ monaa mũthenya ũla masyaiwe wĩ wa mwanya mũno na monaa maĩle kwonw’a wendo na kwonw’a kana nĩ ma vata mũthenya ũsu wavika. Ĩndĩ nĩtwaĩle kwony’a andũ maitũ ma mũsyĩ na anyanya wendo ĩvinda yonthe, ĩndĩ ti o mũthenya ũmwe. Yeova nĩwendaa mavinda onthe twĩke ala angĩ ũseo na tũimony’a kana nĩtũmendete kwa kwĩthĩwa twĩ alau. (Soma Meko ma Atũmwa 20:35.) Nĩtũmũtũngĩaa mũvea kĩla mũthenya nũndũ wa kũtũnenga mũthĩnzĩo wa thayũ, ĩndĩ ti o mũthenya ũla twasyaiwe wĩ w’oka.​—Savuli 8:3, 4; 36:9.

12. Mũthenya witũ wa kũkw’a ũtonya kwĩthĩwa ata wĩ kavaa kwĩ mũthenya witũ wa kũsyawa?

¹² Ĩandĩko ya Mũtavan’ya 7:1 yaĩtye atĩĩ: “Syĩtwa ĩseo yĩ kavaa kwĩ mauta me vata mũno; na mũthenya wa kũkw’a wĩ kavaa kwĩ mũthenya wa kũsyawa kwa mũndũ.” Mũthenya wa kũkw’a ũtonya kwĩthĩwa wĩ kavaa ata kwĩ mũthenya ũla twasyaiwe? Twasyawa vaiĩ ũndũ mũseo kana mũthũku twĩthĩawa twambĩĩe kwĩka thayũnĩ witũ. Ĩndĩ yĩla twatũmĩa thayũ witũ kũmũthũkũma Yeova na kwĩkaa andũ ala angĩ ũseo, twĩthĩawa tũyĩseũvĩsya “syĩtwa ĩseo,” na nũndũ wa ũu, Yeova ndakolwa nithyĩ, o na twakw’a. (Yovu 14:14, 15) Andũ ma Yeova maitanĩaa  mĩthenya yoo ya kũsyawa kana o na mũthenya ũla Yesũ wasyaiwe. Mbivilianĩ, no ũndũ o ũmwe Yesũ watwĩaĩe tũlilikanae, naw’o nĩ kĩkw’ũ kyake.​—Luka 22:17-20; Aevelania 1:3, 4.

13, 14. Sikũkũ ya Isita ĩkonanĩtw’e na maũndũ meva?

¹³ Andũ aingĩ ũmũnthĩ matanĩaa sikũkũ ya Isita mayona ta meũtanĩa kũthayũũkw’a kwa Yesũ. Ĩndĩ ũw’o  nĩ kana Yesũ we mwene ndaamea aatĩĩi make malilikanae kũthayũũkw’a kwake. Mavuku ma isitoli monanasya kana Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa mayatanĩaa Isita, na kana sikũkũ ĩsu yaumanie na andũ matamwĩsĩ Ngai. * Kwa ngelekany’o, ĩvuku yĩmwe (Encyclopædia Britannica) yaĩtye: “Nthĩnĩ wa Maandĩko ma Ũtianĩo Mweũ, vaiĩ vandũ vonanasya kana Aklĩsto nĩmatanĩaa Isita.” Kwoou, vate nzika Isita ndĩkonanĩtye o na vanini na kũthayũũka kwa Yesũ.

¹⁴ Yĩla Yeova woona andũ mayĩatĩĩa syĩthĩo na maũndũ ma momanyĩsyo ma ndĩni sya ũvũngũ nĩ kana matanĩe kũthayũũkw’a kwa Mwana wake, we nũtanĩaa ũndũ ũsu? Vaitonyeka o na vanini. (2 Akolintho 6:17, 18) O na eka ũu, vaiĩ vandũ Mbivilianĩ Yeova ũtũtavĩtye tũtanĩae kũthayũũkw’a kwa Yesũ.

15. Sikũkũ ya kũtanĩa Mwaka Mweũ yambĩĩie ata?

¹⁵ Nthĩ syĩ kĩvathũkany’o inyuvaa matukũ me kĩvathũkany’o ma kũtanĩa Mwaka Mweũ na iatĩĩaa syĩthĩo syĩ kĩvathũkany’o iitanĩa mũthenya ũsu. Sikũkũ ya Mwaka Mweũ yambĩĩie tene. Mavuku ma tene monanĩtye kana sikũkũ ĩsu nĩyatanĩawa Mbaviloni o na myakanĩ ya 3000 mbee wa Klĩsto. Ĩvuku yĩmwe (The World Book Encyclopedia) yaĩtye: “Nthĩ ya tene ya Lomi yanyuvĩte mũthenya wa mbee wa mwaka kũkumya ngai yeetawa  Janus, ĩla yatalawa tayo ngai ya mĩomo na mbingĩlo, na ya mwambĩlĩlyo na mũminũkĩlyo wa maũndũ kana syĩndũ. . . . Mũthenya wa kũtanĩa Mwaka Mweũ waambĩĩie kũtalwa ta mũthenya mũtheu makanisanĩ ma Kĩklĩsto mwakanĩ wa 487, ĩtina wa Klĩsto.” Kũndũ kwingĩ andũ nĩmanyusaa mũno na kũkũna kelele maitanĩa sikũkũ ĩno. Ĩndĩ ĩandĩko ya Alomi 13:13 yĩtũnengete ũtao ũũ: “Ekai twĩyĩkalye nesa ta twĩ mũthenya, na ti mbokanĩ itaĩle na ũnywi, ti kwa kwĩka ũlaalai na kwĩka maũndũ mavuku na ngũlũ.”

16, 17. Nĩ maũndũ meva twaĩlĩte kũsũanĩa yĩla tũũvanga alũsi?

¹⁶ Mũthenya wa alũsi wĩthĩawa wĩ wa kũtanĩthya mũno. Andũ ĩũlũ wa nthĩ matanĩaa alũsi kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o. Mavinda maingĩ andũ maisũanĩaa ũndũ syĩthĩo na maũndũ ala mekawa alũsinĩ mambĩĩie, na kwoou no malee kũmanya kana maũndũ amwe maumanie na andũ matamũthaithaa Ngai. Ĩndĩ Aklĩsto ala mavangĩte kũtwaana nĩmaĩle kũĩkĩĩthya kana maũndũ ala mekwĩka no mamũtanĩthye Yeova. Mamanya syĩthĩo na maũndũ ala mekawa alũsinĩ ũndũ mambĩĩie, no meke motwi maseo yĩla meũvanga alũsi yoo.​—Maliko 10:6-9.

¹⁷ Andũ amwe maĩkĩĩaa kana syĩthĩo imwe sya alũsi no ietee ala meũtwaana ‘ĩvuso’ ĩseo. (Isaia 65:11) Kwa ngelekany’o, andũ isionĩ imwe mekĩasya ala meũtwaana mũsele kana syĩndũ ta isu. Maĩkĩĩaa kana kwĩka ũu no kũtume ala matwaana makwata syana, ũtanu, na mayĩkala ĩvinda yĩasa me asũvĩĩku. Ĩndĩ Aklĩsto nĩmaĩle kwĩthĩwa me metho nĩ kana maikelikye syĩthĩonĩ ikonanĩtye na ndĩni sya ũvũngũ.​—Soma 2 Akolintho 6:14-18.

18. Nĩ myolooto ĩngĩ yĩva yĩ Mbivilianĩ ĩkonetye alũsi?

¹⁸ Aklĩsto ala mavangĩte kũtwaana nĩmendaa alũsi yoo yĩthĩwe yĩ ya kũtanĩthya, wĩthĩwe wĩ mũthenya wa kwendeesya,  na kĩla ũmwe aitanĩa kwĩthĩwa alũsinĩ ĩsu. O namo andũ ala mathoketw’e alũsinĩ nĩmaĩle kũĩkĩĩthya kana maũndũ ala meũneena nĩ maseo, maiũweta maũndũ ma kũmanyana kĩ-mwĩĩ. O na mayaĩle kũneena ndeto iũtuma ala meũtwaana kana ala mokie alũsinĩ mew’a ta meũvũthw’a. (Nthimo 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27) O na ĩngĩ, Mũklĩsto nĩwaĩle kũĩkĩĩthya kana kĩeleelo kya alũsi yake ti “kwonany’a syĩndũ ila wĩ nasyo.” (1 Yoana 2:16) Ethĩwa ũendeee kũvanga alũsi, ĩkĩĩthya kana maũndũ ala ũũvanga kwĩka alũsinĩ ĩsu nĩ maũndũ ũtonya kwĩsa kũtanĩa kũmalilikana ĩndĩ ti kwĩlila.​—Sisya Maelesyo ma Mũthya Na. 28, Alũsi.

19, 20. Kĩthĩo kya kwendeana ũseo kwa kũtinany’a ngilasi kyaumie va?

¹⁹ Yĩla andũ me alũsinĩ kana o mbokanĩ ingĩ sya kwĩtanĩthya, nĩmethĩawa na kĩmanyĩo kya kwendeana ũseo kwa kũtinany’a ngilasi. Yĩla mekwĩka ũu, mũndũ ũmwe athĩĩasya ndeto sya kwendeana ũseo namo ala angĩ mokĩlĩtye ngilasi syoo. Mo Aklĩsto maĩle kwona ũndũ ũsu ata?

²⁰ Ĩvuku yĩmwe (International Handbook on Alcohol and Culture) yaĩtye kana kĩthĩo kya kwendeana ũseo kwa kũtinany’a ngilasi nĩvatonyeka ũkethĩa kyaumanie na syĩthĩo sya andũ ma tene matamwĩsĩ Ngai, ala metĩaa ngai syoo nthakame kana ũkĩ nthĩ. Meekaa ũu “yĩla meũvoya ngai syoo imeanĩĩsye ũndũ mũna, na mayĩka ũu maasya, ‘ĩkala myaka mingĩ!’ kana ‘ĩthĩwa na ũima wa mwĩĩ!’” O na ĩngĩ, ĩvinda ya tene yĩla andũ meũvoya ngai syoo imaathime, mookĩlasya ikombe syoo. Ĩndĩ ĩsu tiyo nzĩa ĩla Yeova ũtũmĩaa kũathima andũ.​—Yoana 14:6; 16:23.

21. Nĩ mĩthemba ĩngĩ yĩva ya sikũkũ Aklĩsto maĩle kwĩvathana nayo?

²¹ Yĩla ũũsũanĩa nũũtanĩa sikũkũ ya mũthemba mũna kana ndwĩtanĩa, nĩ ũseo ũkasũanĩa kĩtumi kya sikũkũ ĩsu na maũndũ ala ĩtumaa andũ meka. Kwa ngelekany’o, sikũkũ imwe syĩthĩawa na mĩsũngĩle mĩthũku ĩtonya kũamũkya wendi wa kũmanyana kĩ-mwĩĩ, ũnywi, kana ũlaalai. Sikũkũ imwe ta isu nitonya kwĩkĩa andũ vinya mendeew’e nĩ maũndũ makonetye aũme kũkoma na aũme na aka kũkoma na aka, kana andũ kwenda nthĩ yoo mũno. Ethĩwa tũkatanĩaa sikũkũ sya mũthemba ũsu, yo tũkeethĩawa tũyonany’a nĩtũmenete maũndũ ala Yeova ũmenete?​—Savuli 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya Mũklĩsto kwĩka ũtwi ĩũlũ wa sikũkũ ya mũthemba mũna?

²² Aklĩsto nĩmaĩle kwĩthĩwa me metho mũno maikelikye maũndũnĩ matamwendeeasya Ngai. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie atĩĩ: “Ethĩwa nĩmũũya kana nĩmũũnyw’a kana mwĩĩka ũndũ ũngĩ o na wĩva, ĩkai maũndũ onthe kwondũ wa kũmũtaĩa Ngai.” (1 Akolintho 10:31; sisya Maelesyo ma Mũthya Na. 29, Kwĩka Motwi kwa Ũĩ Ĩũlũ wa Sikũkũ.) Nĩ w’o kana ti sikũkũ syonthe syĩthĩawa na mwĩkalĩle mũthũku wa ũlaalai, ikonanĩtye na ndĩni sya ũvũngũ, kana syĩkĩaa andũ vinya mende mũno nthĩ yoo. Kwoou, ethĩwa sikũkũ ya mũthemba mũna ndĩtũlĩte myolooto ya Mbivilia, mũndũ nĩwe waĩle kwĩnyuvĩa nũkũmĩtanĩa kana ndemĩtanĩa. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nĩtwaĩle kũsũanĩa ĩũlũ wa motwi ala tũkwĩka na ũndũ matonya kũtuma andũ ala angĩ mew’a.

23, 24. Tũtonya ata kũelesya andũ maitũ ma mũsyĩ ala mate Ngũsĩ ĩũlũ wa ũtwi witũ wa kũlea kũtanĩa sikũkũ syĩ kĩvathũkany’o?

²³ Nũtonya kwĩthĩwa ũekete kũtanĩa sikũkũ ila itamwendeeasya Yeova. Ĩndĩ andũ angĩ ma mũsyĩ mate  Ngũsĩ sya Yeova nĩmatonya kwona ta ũkwĩka ũu nũndũ ndũmendete kana ndwendete kwĩthĩwa vamwe namo. No kwĩthĩwa mo monaa kana mĩthenya ya sikũkũ noyo andũ ma mũsyĩ matonya kũkomana. Kwoou waĩle kwĩka ata? Ve nzĩa syĩ kĩvathũkany’o ũtonya kũtũmĩa nĩ kana ũmaĩkĩĩthye kana nũmendete na nĩwonaa me ma vata. (Nthimo 11:25; Mũtavan’ya 3:12, 13) Kwa ngelekany’o, no ũmathokye mũkatinda ĩmwe na mũitanĩa kwĩthĩwa vamwe mavinda kwa mavinda.

²⁴ Andũ maku ma mũsyĩ makenda kũmanya nĩkĩ ũtatanĩaa sikũkũ imwe ta tene, no ũkwate ũvoo mwingangĩ mavukunĩ maitũ kana kĩsesenĩ kya jw.org nĩ kana ũmanye ũndũ ũtonya kwĩyĩelesya nesanga. Yĩla ũũneena namo, ndũkamonethye kana mawoni maku nĩmo maseo vyũ, o na ndũkamalasimĩthye kwĩtĩkĩla woni waku. Matetheesye mamanye kana ve maũndũ maingĩ mũno wasũanĩie nĩ kana wĩke ũtwi ũsu. Ĩyĩelesye ũuĩtye, na ndeto syaku “syĩthĩwe syĩ nzeo na syĩ na mũnyũ.”​—Akolosai 4:6.

25, 26. Asyai matonya kũtetheesya syana syoo ata syende myolooto ya Yeova?

²⁵ Nũseo kĩla ũmwe witũ akeyĩĩkĩĩthya we mwene nĩkĩ ũtatanĩaa sikũkũ sya mĩthemba mĩna. (Aevelania 5:14) Wendi witũ ithyonthe nĩ kũmũtanĩthya Yeova. Ethĩwa twĩ asyai, no nginya tũmanthe ĩvinda ya kũtetheesya syana sitũ ielewe na iyenda myolooto ya Mbivilia. Syeethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, mavinda onthe ikeekaa maũndũ ala matonya kũmũtanĩthya.​—Isaia 48:17, 18; 1 Vetelo 3:15.

²⁶ Yeova nũtanaa mũno oona tũyĩka kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana tũmũthaithe kwa nzĩa ntheu na twĩ aĩkĩĩku. (Yoana 4:23) Ĩndĩ andũ aingĩ monaa ta vate mũndũ wĩsa kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku ĩũlũ wa nthĩ ĩno. Ĩndĩ ũu nĩ w’o? Ekai tũneenee ũndũ ũsu kĩlungunĩ kĩla kĩatĩĩe.