Yesũ aathĩĩiwe mũtĩnĩ “saa sita” sya mũthenya, na nĩkweethĩiwe kĩvindu “nthĩ ĩsu yonthe nginya ta saa kenda” sya mũthenya. (Maliko 15:33) Kĩvindu kĩu kĩyaumanĩte na syũa kũkwatwa kũla kwĩthĩawa yĩla mwei watisa, nũndũ yĩĩ yaĩ ĩvinda ya Vasaka na mwei nĩwoonekaa w’onthe. Na kĩvindu kĩu nĩkyekalile ĩvinda yĩasa kwĩ yĩla kĩkalaa syũa yakwatwa. Kwoou Ngai nĩwe watumĩte kwĩthĩwa na kĩvindu kĩu!

Kwasũanĩa ũndũ andũ ala mamũthekeeaa Yesũ meewie moona kĩvindu kĩu. Ĩvindanĩ yĩu kwaĩ kĩvindu, aka ana nĩmaendie vau Yesũ wambĩtwe. Aka asu maĩ inyia wa Yesũ, Salome, Meli Makatalene, na Meli inyia wa mũtũmwa Yakovo Ũla Mũnini.

Ĩvindanĩ yĩu mũtũmwa Yoana aũngamĩte vakuvĩ na inyia wa Yesũ ũla waĩaa e “ũtee wa mũtĩ wa mathĩna.” Meli aendeee kũsyaĩĩsya mwana wake ũla waeie aendeee kũũmĩa e mũtĩnĩ wa mathĩna, na eew’aa ta ũtonyetwe na “ũvyũ mũasa.” (Yoana 19:25; Luka 2:35) Ĩndĩ, o na kau Yesũ aĩ na woo mwingĩ mũno, nĩwasũanĩaa ĩũlũ wa ũndũ ũtonya kũtetheesya inyia wake. Nĩkyo kĩtumi wang’ang’anie amũsisye Yoana na eea inyia wake atĩĩ: “Mũndũ mũka, sisya! Mwana waku!” Nĩwasyokie amũsisya Meli na amwĩa Yoana atĩĩ: “Sisya! Inyia waku!”—Yoana 19:26, 27.

Yesũ endaa inyia wake, ũla ĩvindanĩ yĩu ũtonya kwĩthĩwa aĩ ndiwa asũvĩwe nĩ mũtũmwa ũla Yesũ wendete mũno. Yesũ nĩweesĩ kana ana-a-inyia mayaĩ manambĩĩa kũmũĩkĩĩa. Kwoou, nĩweekie mũvango mũseo nĩ kana inyia wake ethĩwe atonya kũsũvĩwa, o vamwe na kwĩanĩĩw’a mavata make ma kĩ-veva. Ĩsu nĩ ngelekany’o nzeo mũno kwitũ!

Saa ila kĩvindu kyaĩ vakuvĩ kũthela, Yesũ aisye: “Nĩngwĩw’a waũni.” Yĩla waisye ũu nĩweanĩisye maandĩko. (Yoana 19:28; Savuli 22:15) Yesũ nĩwamanyie kana Ĩthe wake aĩ anaeka kũmũsũvĩa. Na ũu nĩwesaa kũtuma ũĩkĩĩku wa Yesũ ũmanyĩka nesa. Ĩtina wa Klĩsto kwasya nũkwĩw’a waũni nĩwaneenie na wasya mũnene asya: “Eli, Eli, lama savakathani?” na ũalyũlo wayo nĩ, “Ngai wakwa, Ngai wakwa, ũndekee kĩ?” Na yĩla andũ amwe ala maũngamĩte vau vakuvĩ meewie ũu, mambĩĩa kwasya: “Sisyai! Eĩta Eliya.” Na mũndũ ũmwe asemba, ainda sivongyi mbinyunĩ ngaatu, amĩtonyeesya mũanginĩ, na amũnenga Yesũ anyw’e. Ĩndĩ andũ angĩ ala maĩ vau maasya: “Ekanai nake! Ekai twone kana Eliya nũkũka kũmumya.”—Maliko 15:34-36.

Ĩtina wa ũu, Yesũ nĩwaneenie na wasya mũnene asya: “Nĩmeanĩa!” (Yoana 19:30) Vate nzika, aĩ anamina kwĩanĩsya maũndũ onthe ala Ĩthe wake wamũtũmĩte oke kwĩka ĩũlũ wa nthĩ. Amina kũweta ndeto isu aisye atĩĩ: “Asa, nĩngũnengane veva wakwa mokonĩ maku.” (Luka 23:46) Kwa kwĩka ũu Yesũ oonanasya aĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu vyũ kana Ngai akamũthayũũkya. Na ĩndĩ amina kwĩka ũu akw’a.

Yĩla Yesũ wakwie oou, nĩkweethĩiwe kĩthingitho kĩnene mũno kĩla kyaatũangie mavia. Kyaĩ na vinya mwingĩ mũno nginya mbũa ila syaĩ nza wa Yelusaleme syavingũka na mĩĩ ĩla yaĩ nthĩnĩ wasyo yekw’a nza. Andũ ala mavĩtĩlaa vau na mayona mĩĩ ĩsu nĩmalikile “ndũanĩ  ntheu” na maweta kĩla moona.—Mathayo 12:11; 27:51-53.

Yĩla Yesũ wakwie, vasia mũasa ũla waanĩtye vala vandũ Vatheu na vala Vatheu Vyũ ĩkalũnĩ ya Ngai nĩwatembũkanĩle katĩ kuma ĩũlũ kũvika nthĩ. Ũndũ ũsu wa kũsengy’a weekĩkie woonanisye ũthatu wa Ngai kwelekela ala mooaie Mwana wake, o na ũndũ ũsu woonanisye kana andũ maĩ matonya kũthi vala Vandũ Vatheu Vyũ, navo nĩ ĩtunĩ.—Aevelania 9:2, 3; 10:19, 20.

Andũ ala maĩ vau nĩmakwatiwe nĩ wia. O na mũnene wa asikalĩ ũla waũngamĩe kũawa kwa Yesũ na ila ing’endilĩ ilĩ aisye atĩĩ: “Nĩ w’o mũndũ ũũ eĩ Mwana wa Ngai.” (Maliko 15:39) Mũnene ũsu nũtonya kwĩthĩwa aĩ vo ĩvinda yĩla Yesũ waĩ mbee wa Vilato asikatĩwe kwĩthĩwa easya kana nĩ mwana wa Ngai. Ĩtina wa kwona maũndũ asu, mũnene ũsu nĩwaĩkĩĩie vyũ kana Yesũ aĩ mũlũngalu na kwa w’o aĩ Mwana wa Ngai.

Andũ angĩ ala moonie maũndũ ma ũsengy’a ala meekĩkie nĩmenũkie mũsyĩ kwoo ‘mekũnangĩte ithũi,’ kwonany’a ũndũ meewie kyeva na nthoni. (Luka 23:48) Andũ amwe masyaĩĩsye me kũasa nĩ aka aingĩ ala maĩ amanyĩw’a ma Yesũ na maendanasya nake mavinda amwe yĩla waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ. O namo nĩmaseng’ie mũno nũndũ wa maũndũ asu onthe meekĩkie.