Ye pɔtɔm se ɛyʋ ɛkɛ “Samaarii tʋ kɩbanʋ” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?
Bibl tɔm cosuu
Ðoŋ ɖoŋ lɛ, palakɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm loyaɣ “Samaarii tʋ kɩbanʋ” nɛ pɔyɔɔdʋʋ ɛyʋ weyi ɛsɩɣnɩ mba pɛwɛ kɛdɛɖaɣ taa yɔ ɛ-tɔm. Palɩzɩ tɔm ndʋ nɛ kɛdaɣ, yaa eduuye nɖɩ Yesu kaatuwaa nɛ ɛwɩlɩ se taabalʋ kɩbanʋ naɣ pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛsɩɣnɩ ɛyaa lalaa paa palɩnɩ lona ndɩ ndɩ taa yɔ ɖɩ-taa.
Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa
“Samaarii tʋ kɩbanʋ” kɛdaɣ ŋga kɔtɔŋ suwe?
Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Yesu kɛdaɣ taa tɔm kɛlɛʋ yem ɛzʋnɔ: Yuuda tʋ nɔɔyʋ lɩnɩ Yeruzalɛm nɛ etiki Yeriikoo. Ɛtɔlɩ mɩlaa nesi tɛɛ nʋmɔʋ taa nɛ pamɩlɩ e-wondu, nɛ pamabɩ-ɩ nɛ efiɣni.
Yuuda cɔjɔ nɛ Yuuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋʋdʋ nɔɔyʋ pɔɖɔm nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-taa ɛlɛ peyele abalʋ ɛnʋ peeɖe. Paa pa nɛ abalʋ ɛnʋ palɩnɩ ɖoli kʋɖʋm yɔ, pa-taa nɔɔyʋ tɩsɩŋ se ɛsɩnɩ-ɩ.
Ɛlɛ abalʋ nɔɔyʋ talɩ, ɛlɛ ñalɩnɩ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa, nɛ ɛɖɔŋaɣ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-taa. Ɛɛkɛ Samaarii tʋ. (Luka 10:33; 17:16-18) Pɩla Samaarii tʋ ɛnʋ pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛfɛ abalʋ ɛnʋ e-heŋ nɛ ɛhɔkɩ-ɩ. Pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ abalʋ ɛnʋ nɛ ewoni-i agɔma ɖɩɣa taa nɛ ɛcɔnɩ ɛ-yɔɔ ɖoo ana a-taa. Tɛʋ fema lɛ, ɛcɛlɩ agɔma ɖɩɣa yɔɔ cɔnɩyʋ liidiye se ɛcɔnɩ e-ɖeɖe nɛ eheyi-i se ɛnʋ kaɣ-ɩ hɛyʋʋ ye nabʋyʋ esuyi pɩ-yɔɔ pʋwayɩ yɔ.—Luka 10:30-35.
Ɛbɛ yɔɔ Yesu labɩ kɛdaɣ ŋga?
Yesu kaalabɩ kɛdaɣ ŋga abalʋ weyi ɛmaɣzaɣ se mba ɛ nɛ wɛ pɛkpɛndɩ tomnaɣ tɔlɩm yaa Ɛsɔ sɛtʋ yɔ, pe-ɖeke pɛkɛnɩ ɛ-taabalaa yɔ. Yesu ñɩnaɣ se ɛwɩlɩ abalʋ ɛnʋ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ; ndʋ lɛ se pɩcɛyaa se ɛnɩɩ pɩ-taa se pɩtɩkɛ Yuuda mba ɖeke pɩwɛɛ se pɛkɛ “ɛ-taabalaa.” (Luka 10:36, 37) Pama kɛdaɣ kanɛ Bibl taa se kasɩnɩ mba payɩ pɔsɔɔlaa se pɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ.—2 Timootee 3:16, 17.
Ɛbɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ kɛdaɣ ŋga ka-taa?
Kɛdaɣ ŋga kawɩlɩɣ se taabalʋ kɩbanʋ wɩlɩɣ se ɛnɩɣ lalaa siziŋ pɩtɩŋnɩ ɛ-lakasɩ yɔɔ. Ɛlakɩ nabʋyʋ se ɛsɩnɩ weyi ɛwɛ siziŋ taa yɔ, paa ɛ nɛ ɩ patɩlɩɩnɩ ɖoli kʋɖʋm, patɩkaa tomnaɣ tɔlɩm yaa ɛjaɖɛ yɔ. Taabalʋ kɩbanʋ lakɩ lalaa mbʋ ɛsɔɔlaa se lalaa ɩlabɩ-ɩ yɔ.—Maatiyee 7:12.
Mba kaakɛ Samaarii mba?
Samaarii mba kaawɛ tɛtʋ ndʋ tɩwɛ Yuudee tɛtʋ nɛ hayo kiŋ yɔ tɩ-taa. Yuuda mba nɛ mba patɩkɛ Yuuda mba yɔ pɔɖɔkɩ nesi nɛ piya nzɩ palʋlaa yɔ, sɩwɛ Samaarii mba taa.
Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa lɛ, Samaarii mba kaawɛnɩ pa-maɣmaɣ pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ. Petisaɣ Ebree Masɩ taa takayɩsɩ kagbanzɩ kajalaɣ ñɩnzɩ yɔɔ, ɛlɛ sakɩyɛ taa lɛ, pataatisiɣ nzɩ sɩkazaa yɔ sɩ-yɔɔ.
Yesu alɩwaatʋ taa, Yuuda mba sakɩyɛ taanaɣ Samaarii mba nɛ ɛsɩyɛ nɛ pataasɔɔlɩ se pa nɛ wɛ pakatɩ. (Yohanɛɛsɩ 4:9) Yuuda mba nabɛyɛ kpakaɣ tɔm piye “Samaarii tʋ” ɛzɩ tʋtʋ yɔ.—Yohanɛɛsɩ 8:48.
“Samaarii tʋ kɩbanʋ” kɛdaɣ kɛ toovenim na?
Masɩ tɩwɩlɩ se Samaarii tʋ kɛdaɣ ŋga kalabɩ toovenim yaa katɩla. Paa mbʋ yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ Yesu lakaɣnɩ tʋmɩyɛ sɔnzɩ nzɩ ɛyaa sɩm camɩyɛ nɛ lona wena pasɩm camɩyɛ yɔ ɛ-wɩlɩtʋ taa se pɩsa nɛ ɛ-tɔm welisiyaa pɩzɩ panɩɩ tɔm ndʋ ɛcaɣ-wɛ wɩlʋʋ yɔ tɩ-taa kɛlɛʋ.
Caanaʋ taa tɔm wɩlɩɣ se kɛdaɣ ŋga ka-taa tɔm sakɩyɛ kɛ toovenim. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ:
Habɩyɛ nɖɩ ɖɩlɩnɩ Yeruzalɛm nɛ ɖiwoki Yeriikoo yɔ ɖɩcɛzɩ kilomɛtawaa 20 nɛ ɖɩ-hɔɔlʋʋ ŋgʋ kikpilaa yɔ kɩtalɩɣ kilomɛta kʋɖʋmʋʋ. Kɛdaɣ yɔɔdɩ camɩyɛ se nʋmɔɖɔnaa mba powokaɣ Yeriikoo yɔ, “palɩɣnɩ Yeruzalɛm na nɛ petiki.”—Luka 10:30.
Cɔjɔnaa nɛ Yuuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba paawɛ Yeriikoo yɔ, patɩŋaɣ habɩyɛ nɖɩ ɖoŋ ɖoŋ nɛ powoki Yeruzalɛm.
Ðoŋ ɖoŋ lɛ, mɩlaa mɛlaɣ habɩyɛ nɖɩ ɖɩ-hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa ɖɩsɩ fɛyɩ yɔ se pamɩlɩ nʋmɔɖɔnaa mba kɔzɩ kɔzɩ lɛ pɔɖɔŋaɣ pe-ɖeke yɔ.