Ðoŋ ɖoŋ lɛ Bibl yaɣ Yesu se «Ɛsɔ Pɩyalʋ.» (Yohanɛɛsɩ 1:49) Tɔm loyaɣ «Ɛsɔ Pɩyalʋ» wɩlɩɣ se Ɛsɔ kɛnɩ Lɩzɩyʋ yaa wezuu hiɖe, nɛ ɛnʋ lɩzɩnɩ Yesu ɖɔɖɔ. (Keɣa 36:9; Natʋ 4:11) Bibl ɛɛwɩlɩɣ se Ɛsɔ tɩŋnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛyaa tɩŋɩɣna nɛ pɛwɛɣnɩ piya yɔ kɩ-yɔɔ nɛ ɛwɛɛnɩ pɩɣa.

 Bibl yaɣ Ɛsɔ tiyiyaa ɖɔɖɔ se «Ɛsɔ toovenim tʋ pɩyalaa.» (Yɔɔb 1:6) Bibl yɔɔdaa ɖɔɖɔ se kajalaɣ ɛyʋ Aɖam kaakɛ «Ɛsɔ pɩyalʋ.» (Luka 3:38) Ɛlɛ ɛzɩma Yesu kɛnɩ weyi Ɛsɔ lɩzɩ kajalaɣ ɖeɖe nɛ weyi e-ɖeke ɛlɩzaa yɔ, pʋyɔɔ lɛ Bibl yaɣ-ɩ se Ɛsɔ Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.

•  Ɛzɩ Yesu kaacaɣ wezuu ɛsɔdaa pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ-ɩ tɛtʋ yɔɔ?

•  Ɛbɛ Yesu kaalaba pʋcɔ nɛ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ?

 Ɛɛɛ. Yesu kaakɛ Ɛsɔ tiyiyu ɛsɔdaa pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ-ɩ tɛtʋ yɔɔ. Yesu maɣmaɣ yɔɔdaa se: «[Malɩnɩ] ɛsɔdaa nɛ mentii.»—Yohanɛɛsɩ 6:38; 8:23.

 Ɛsɔ lɩzɩ Yesu pʋcɔ nɛ ɛlɩzɩɣ wondu lɛɛtʋ tɩŋa. Bibl yɔɔdʋʋ Yesu tɔm se:

•   «Ɛkɛ. . ., wondu kɩlɩzɩtʋ tɩŋa taa kajalaɣ pɩɣa.»—Koloosi mba 1:15.

•   Ɛkɛ «Ɛsɔ wondu kɩlɩzɩtʋ ɖɩbazɩyɛ.»—Natʋ 3:14.

 Natʋ tɔm tʋnɛ tɩlabɩ Yesu yɔɔ, «weyi ɛ-ɖɩlɩyɛ kaawɛ ɖooo caanaʋ taa yɔ, ɖooo lɔndaa yɔ.»—Mikee 5:2; Maatiyee 2:4-6.

 Ɛɛwɛnɩ lone sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ ɛsɔdaa. Lone nɖɩ ɖɩ-tɔm Yesu yɔɔdaɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛtɩmaa se: «Caa, samɩ-m . . . nɛ samtʋ ndʋ maawɛnɩ ñɔ-cɔlɔ pʋcɔ nɛ ɛjaɖɛ wɛɣ yɔ.»—Yohanɛɛsɩ 17:5.

 Ɛsɩnɩ ɛ-Caa nɛ ɛlɩzɩ wondu lɛɛtʋ tɩŋa. Yesu nɛ Ɛsɔ pɛkpɛndaa nɛ pala tʋmɩyɛ nɛ ɛɛkɛ «tʋmlaɖʋ weyi ɛwɛ niye yɔ.» (Aduwa 8:30) Bibl yɔɔdɩ Yesu tɔm se: «Ɛ-yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ palɩzɩ wondu lɛɛtʋ tɩŋa ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ yɔɔ.»—Koloosi mba 1:16.

 Ɛsɔ tɩŋnɩ Yesu yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ wondu kɩlɩzɩtʋ lɛɛtʋ tɩŋa. Wondu kɩlɩzɩtʋ ndʋ tɩ-taa natʋyʋ lɛ Ɛsɔ tiyiyaa nɛ kedeŋa. (Natʋ 5:11) Hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ Ɛsɔ nɛ Yesu pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ kuduyuŋ mayʋ ñʋʋdʋ nɛ kuduyuŋ mayʋ weyi ɛkɛ ɛ-tʋmlaɖʋ yɔ pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Kuduyuŋ mayʋ ñʋʋdʋ lakɩ ɖʋtʋ nɛ ɛ-tʋmlaɖʋ tɩŋɩɣnɩ ɖʋtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ ɛma kuduyuu ŋgʋ.

 Ɛkɛ Tɔm. Bibl kaayɔɔdʋʋ wezuu ŋgʋ Yesu kaacaɣ ɛsɔdaa nɛ pʋcɔ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ kɩ-tɔm lɛ, kɩyaɣ-ɩ se «Tɔm.» (Yohanɛɛsɩ 1:1) Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ tɩŋnɩ ɛ-Pɩyalʋ yɔɔ nɛ ɛtanɩ tɔm nɛ lɔŋ tasʋʋ Ɛsɔ tiyiyaa lalaa.

 Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛ ɛzɩ Yesu kaakɛ Ɛsɔ Tɔm ɖɔkɩyʋ weyi ɛ-yɔɔ ɛtɩŋaɣnaɣ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ ɛyaa tɛtʋ yɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ heyaɣ Aɖam nɛ Ɛva mbʋ pala Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa yɔ, pɩwɛ ɛzɩ Yesu, weyi ɛkɛ Tɔm yɔ, ɛ-yɔɔ ɛtɩŋnaa yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 2:16, 17) Pɩtɩla Yesu kɛnɩ Ɛsɔ tiyiyu weyi eeɖiyi Izrayɛɛlɩ mba kañɩmbusuu taa yɔ nɛ weyi ɛ-nɔɔ taa tɔm pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ mba ɩña yɔ.—Ejipiti Lɩʋ 23:20-23. a