BIBL MASƖ SƖNƐ SƖ-TƆBƲƲ LƐ SUWE?
Keɣa 37:4—‘Nɩɩ ñe-leleŋ Kɩbaɣlʋ taa’
«Yehowa yɔɔ lɛ, nɩɩ leleŋ sɔsɔŋ, nɛ ɛkaɣ-ŋ haʋ mbʋ ña-laŋɩyɛ sɔɔlaa yɔ.»—Keɣa 37:4, Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ tɔm ɖɛzʋʋ.
«Ye ŋnɩɣ ñe-leleŋ Kɩbaɣlʋ taa kɔyɔ, mbʋ ŋsɔɔlaa yɔ, ɛlakɩ-ŋ pʋ.»—Keɣa 36 (37):4, TAKAYAƔ KIÐEÐEA, Verbum Bible, 1997.
Keɣa 37:4 tɔbʋʋ nɩʋ
Keɣa maɖʋ seɣtiɣ Ɛsɔ sɛyaa se panɩɩ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ Ɛsɔ pɛ-hɛkʋ taa. Mba payɩ pa nɛ Ɛsɔ Yehowa a pɛ-hɛkʋ taa taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛɛ yɔ, pa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛkaɣ-wɛ labʋ mbʋ pa-laŋɩyɛ sɔɔlaa nɛ pɩmʋnaa yɔ.
«Yehowa yɔɔ lɛ, nɩɩ leleŋ sɔsɔŋ.» Papɩzɩɣ nɛ pɛɖɛzɩ tɔm loyaɣ ŋga ɖɔɖɔ se «Yehowa yɔɔ lɛ, nɩɩ ñe-leleŋ weyi ɛkpaɖaa yɔ,» «nɩɩ leleŋ KƖBAƔLƲ sɛtʋ taa,» yaa «nɩɩ leleŋ tamaɣ ŋga KƖBAƔLƲ labɩ-ŋ yɔ kɔ-yɔɔ.» Lɩmaɣzɩyɛ lɛ se pɩwɛɛ se ɖɩnɩɩ «leleŋ weyi ɛkpaɖaa yɔ» Ɛsɔ toovenim tʋ sɛtʋ taa. (Keɣa 37:4, pɩ-tɛɛ tɔm) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ?
Mba pɛsɛɣ Yehowa yɔ, pañakɩ pana nɛ pɛwɛɣnɩ ɛ-lɩmaɣza. Pɩtasɩna se pasɩm Ɛsɔ lɛ, panawa ɖɔɖɔ se pɩkɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ se pañamɩ-ɩ. Piyeki nɛ pɛwɛɣnɩ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ nɛ pɩkandɩyɩɣ pɔ-yɔɔ nɛ paatɔlʋʋ kpacanaa mba pa-taa lɩmaɣza kɩdɛkɛda kpaɣʋ ɖʋzʋʋ ɛyaa yɔ. (Aduwa 3:5, 6) Kɩɖaʋ nakʋyʋ lɛ se pɩɩcɛyɩɣ-wɛ yaa paaɖʋʋ ɛsɩyɛ ɛyaa mba palakɩ kujonjoŋ yaa mulum lakasɩ nɛ pɩnaɣ ɛsa yɔɔ yem ɛzɩ piɖeɣni-wɛ yɔ. (Keɣa 37:1, 7-9) Ɛsɔ samaɣ taa wɛ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kanawa se pɩkazɩ pazɩ lɛ Ɛsɔ kaɣ hɩzʋʋ mulum lakasɩ tɩŋa nɛ ɛhɛyɩ siɣsiɣ tɩnaa pɔ-ɖɔnɛ kɩbanɖɛ yɔɔ. (Keɣa 37:34) Ka-taa wɛ leleŋ kpem ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kanawa se kɔ-tɔm kɛdɩnɩ ka-caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ.—Keɣa 5:12; Aduwa 27:11.
«Ɛkaɣ-ŋ haʋ mbʋ ña-laŋɩyɛ sɔɔlaa yɔ.» Papɩzɩɣ nɛ pɛɖɛzɩ tɔm ndʋ ɖɔɖɔ se «ɛkaɣ cosuu ña-adɩma yɔɔ» yaa «ɛkaɣ-ŋ haʋ mbʋ ŋkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ.» Pɩkɛ toovenim se pɩtɩkɛ mbʋ payɩ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa yɔ ɛkaɣ-ɖʋ labʋ. Yehowa sɩm mbʋ pɩwɛ-ɖʋ wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ yɔ ɛzɩ lʋlɩyaa kɩbama ɖɔɖɔ sɩm mbʋ pɩwɛ pe-piya wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se mbʋ ɖɩpɔzʋʋ-ɩ yɔ nɛ ɖe-wezuu caɣʋ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-paɣtʋ kila nɛ ɛ-sɔɔlɩm. (Aduwa 28:9; Yakubu 4:3; 1 Yohanɛɛsɩ 5:14) Ðɩnɛ ɛlɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ «adɩma Welisiyu» nɛ lidaʋ se ɛkaɣ-ɖʋ welisinuu.—Keɣa 65:2; Maatiyee 21:22.
Tɔm ndʋ tɩcɔ Keɣa 37:4 nɛ tɩta yɔ
Caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ wiyaʋ Daviid manɩ Keɣa 37. Ebree kʋnʋŋ masɩ tɩŋ ɖama wayɩ tɩŋʋʋ mbʋ yɔ, pɩ-lɛɣtʋ natʋyʋ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ ɛmanɩ Keɣa ŋga. b
Pomuli Daviid tam sakɩyɛ. Wiyaʋ Sɔɔlɩ nɛ ɛyaa lalaa paatamɩ-ɩ se pakʋʋ-ɩ. (2 Samɩyɛɛlɩ 22:1) Paa mbʋ yɔ, Daviid taɣaɣ Ɛsɔ liu tam nɛ ɛtɛŋ ɛ-taa. Daviid kaanawa se Yehowa kaɣ pɔzʋʋ kañatʋ tɩnaa akɔnta. (Keɣa 37:10, 11) Paa pɩwɛ ɛzɩ pɛnɛɣdɩɣ ɛzɩ ‘ñɩtʋ lɛŋ ñɩndʋ’ yɔ, pakaɣ mʋʋʋ.—Keɣa 37:2, 20, 35, 36.
Keɣa 37 heyiɣ-ɖʋ mbʋ pɩɖaŋ mba pañaŋ Ɛsɔ paɣtʋ kila yɔ nɛ mbʋ pɩkaɣ talʋʋ mba paañaŋ-yɛ yɔ. (Keɣa 37:16, 17, 21, 22, 27, 28) Pʋyɔɔ lɛ, Keɣa ŋga kasɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ ɖɩkɛ ɛyaa mba pɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ.
Cɔnɩ video cikpeluu kʋnɛ nɛ ŋtɩlɩ Keɣsi takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna.
a Ɛsɔ hɩɖɛ maɣmaɣ Ebree kʋnʋŋ taa pɛɖɛzɩ Kabɩyɛ taa se Yehowa. Ye ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ lɩmaɣza wena a-yɔɔ Ɛsɔ hɩɖɛ maɣmaɣ lone taa lɛ, Bibl ɖɛzɩyaa sakɩyɛ labɩnɩ tʋmɩyɛ hɩɖɛ kɩsɛsɛyɛ Kɩbaɣlʋ yɔ, kalɩ tɔm ñʋʋ «Qui est Jéhovah?»
b Tɔm maʋ lɛɣtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, kajalaɣ tayʋʋ paɣzɩɣnɩ Ebree kʋnʋŋ kajalaɣ mayaɣ, tayʋʋ naalɛ ñɩmbʋ ñapaɣzɩnɩ Ebree kʋnʋŋ mayaɣ naalɛ ñɩŋga, tayʋʋ naadozo ñɩmbʋ ñapaɣzɩnɩ Ebree kʋnʋŋ mayaɣ naadozo ñɩŋga, mbʋ mbʋ nɛ pɩɖɛɛ. Lɛɣtʋ ndʋ tɩpɩzaɣ se tɩsɩnɩ ɛyʋ nɛ ɛɖɔkɩ Keɣa ŋga ka-taa tɔm kɛlɛʋ ɛ-ñʋʋ taa.