Awiya takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga 18​:​1-46

  • Eliya katɩ Abɩdɩyasɩ nɛ Ahaabɩ (1-18)

  • Eliya nɛ Baalɩ nayaa Karmɛɛlɩ Pʋʋ yɔɔ (19-40)

    • «Ɩpɩtɩɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ pɩwɛɛ se ɩkpaɣ yɔ ɖɩ-yɔɔ» (21)

  • Pɩnzɩ 3 nɛ hɔɔlʋʋ wɩlɩŋ tɛma (41-46)

18  Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ, pɩnaɣ 3 ñɩŋga taa,+ Yehowa tɔm talɩ Eliya se: «Wolo nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ Ahaabɩ, nɛ mankaɣ yebu nɛ tɛʋ nɩɩ tɛtʋ yɔɔ.»+  Peeɖe Eliya woba se ɛwɩlɩ ɛ-tɩ Ahaabɩ; alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ñɔɔsɩ kaasa miŋ+ Samaarii taa.  Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Ahaabɩ kaaya Abɩdɩyasɩ, weyi ɛcɔŋnaɣ wiyaʋ ɖɩɣa yɔɔ yɔ. (Abɩdɩyasɩ ñaŋaɣ Yehowa pɩdɩɩfɛyɩ,  nɛ alɩwaatʋ ndʋ Yezaabɛɛlɩ+ kʋwaɣ* Yehowa nayaa yɔ, Abɩdɩyasɩ kpaɣ nayaa 100 nɛ ɛmɛsɩ-wɛ, 50 ɛwaɣ pɔʋ kʋɖʋmʋʋ taa nɛ 50 ɛwaɣ pɔʋ lɛɛkʋ taa, nɛ ɛhaɣ-wɛ kpɔnɔ nɛ lɩm.)  Nɛ Ahaabɩ heyi Abɩdɩyasɩ se: «Wolo nɛ ŋcɔɔ ɛjaɖɛ taa lɩm hila tɩŋa nɛ fɛɛŋ* tɩŋa taa. Pʋtɔma yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ ñɩtʋ sakɩyɛ nɛ ɖɩya kpaŋnaŋ nɛ kpaŋasɩ wezuu nɛ ɖa-kpɩna kpeekpe ɩtaasɩ.»  Nɛ patayɩ ɖama ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa pɩwɛɛ se pɔcɔɔ yɔ. Ahaabɩ kpaɣ nʋmɔʋ lɛɛkʋ e-ɖeke nɛ ɛɖɛɛ, nɛ Abɩdɩyasɩ ñakpaɣ nʋmɔʋ lɛɛkʋ e-ɖeke nɛ ɛɖɛɛ.  Abɩdɩyasɩ wɛ nʋmɔʋ taa nɛ ɛɖɛɣ lɛ, Eliya lɩɩ se ɛkatɩ-ɩ. Kpaagbaa mbʋ lɛ, eɖiɣzina se Eliya na, nɛ eluŋ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Man-kɩbaɣlʋ Eliya, ña yɔ?»+  Ecosi-i se: «Ɛɛɛ, ma. Wolo nɛ ŋheyi ña-kɩbaɣlʋ se: “Eliya wɛ cɩnɛ.”»  Ɛlɛ Abɩdɩyasɩ cosi se: «Kɩwɛɛkɩm mbʋ malaba nɛ pɩpɔzʋʋ se ŋkpaɣ ma ña-lɩmɖʋyʋ nɛ ŋɖʋzɩ Ahaabɩ nesi tɛɛ se ɛkʋ-m? 10  Ñɛ-Ɛsɔ Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, ɛjaɖɛ naɖɩyɛ fɛyɩ yaa kewiyaɣ nakɛyɛ fɛyɩ se man-kɩbaɣlʋ titiyi ɛyaa peeɖe se pañɩnɩ-ŋ. Pocosuu-i se: “Ɛfɛyɩ cɩnɛ” lɛ, eyele nɛ kewiyaɣ ŋga yaa ɛjaɖɛ nɖɩ ɖiɖuu se ɖɩtɩna-ŋ.+ 11  Nɛ lɛɛlɛɛyɔ ŋheyiɣ-m se: “Wolo nɛ ŋheyi ña-kɩbaɣlʋ se: ‘Eliya wɛ cɩnɛ!’” 12  Mɛnɖɛɣ ñɔ-cɔlɔ lɛ, Yehowa fezuu kaɣ-ŋ kpaɣʋ+ nɛ kɩɖɛnɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa maasɩŋ yɔ, nɛ meheyiɣ Ahaabɩ nɛ ɛñɩnɩ-ŋ nɛ ɛɛnaɣ-ŋ lɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ-m kʋʋ. Ŋgʋ, ma ña-lɩmɖʋyʋ manpaɣzɩ Yehowa ñam kpaɣnɩ ɖooo me-evebitu taa. 13  Ɛzɩ patiheyi man-kɩbaɣlʋ mbʋ malabɩ alɩwaatʋ ndʋ Yezaabɛɛlɩ kʋwaɣ Yehowa nayaa yɔ, ɛzɩma mankpaɣ Yehowa nayaa 100 nɛ mɛmɛsɩ-wɛ, 50 ɛwaɣ pɔʋ kʋɖʋmʋʋ taa nɛ 50 ɛwaɣ pɔʋ lɛɛkʋ taa, nɛ mahaɣ-wɛ kpɔnɔ nɛ lɩm yɔ?+ 14  Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ ŋheyiɣ-m se: “Wolo nɛ ŋheyi ña-kɩbaɣlʋ se: ‘Eliya wɛ cɩnɛ!’” Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ-m kʋʋ.» 15  Ɛlɛ Eliya yɔɔdɩ se: «Yoyaa tɛ Yehowa weyi mɛnsɛɣ yɔ* ɛñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, sɔnɔ mankaɣ-ɩ man-tɩ wɩlʋʋ.» 16  Nɛ Abɩdɩyasɩ ɖɛɛ ewolo nɛ ɛkatɩ Ahaabɩ nɛ eheyi-i, nɛ Ahaabɩ kʋyɩ nɛ ewolo se ɛkatɩ Eliya. 17  Ahaabɩ tɩɩna Eliya lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ña weyi ŋwɛɛ nɛ ŋkɔŋnɩ kʋñɔŋ sɔsɔʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ yɔ, ña yɔ?» 18  Peeɖe ɛlɛ cosaa se: «Mantɩkɔnɩ kʋñɔŋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ, ɛlɛ ña nɛ ña-caa ɖɩɣa mɩlabɩnɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ iyebi Yehowa paɣtʋ yɔɔ ɖɔm nɛ ɩtɩŋɩɣ Baalɩwaa.+ 19  Nɛ lɛɛlɛɛyɔ, tiyi nɛ pekpeɣli Izrayɛɛlɩ samaɣ kpeekpe mɔn-cɔlɔ Karmɛɛlɩ+ Pʋʋ yɔɔ, pɩkpɛndɩnɩ Baalɩ nayaa 450 nɛ sizika kiɖeɖeɣa*+ nayaa 400, mba pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ Yezaabɛɛlɩ taabɩlɩ yɔɔ yɔ.» 20  Nɛ Ahaabɩ tiyi Izrayɛɛlɩ kpeekpe taa nɛ pekpeɣli nayaa Karmɛɛlɩ Pʋʋ yɔɔ. 21  Nɛ Eliya ñɔtɩnɩ samaɣ kpeekpe nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩwɛɣ nɛ ɩpɩtɩɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ pɩwɛɛ se ɩkpaɣ yɔ ɖɩ-yɔɔ* nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ ɖooye?+ Ye Yehowa ɛkɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ yɔ, ɩtɩŋɩ-ɩ;+ ɛlɛ ye Baalɩ yɔ, ɩtɩŋɩ-ɩ!» Ɛlɛ samaɣ ticosi-i natʋyʋ. 22  Nɛ Eliya heyi samaɣ se: «Mɛkɛnɩ Yehowa nayʋ kʋɖʋm weyi pɩkazaa yɔ,+ ɛlɛ Baalɩ nayaa ñɛkpɛndɩ abalaa 450. 23  Pɛcɛlɩ-ɖʋ naŋ* abalɩñɩŋ 2, nɛ Baalɩ nayaa lɩzɩ ɩ-taa kʋɖʋm nɛ pɛcɛdɛlɩ-ɩ nɛ patɩnɩ ɖasɩ yɔɔ, ɛlɛ pɩfɛyɩ se paɖʋ miŋ. Mankaɣ kpaɣʋ nɔ abalɩñɩnʋ lɛlʋ nɛ mɔñɔɔzɩ-ɩ, nɛ mantɩnɩ-ɩ ɖasɩ yɔɔ, ɛlɛ maakaɣ ɖʋʋ miŋ. 24  Pʋwayɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɩyaa mɩ-ɛsɔ hɩɖɛ,+ nɛ ma mankaɣ yaʋ mɛ-Ɛsɔ Yehowa hɩɖɛ. Ɛsɔ weyi ɛkaɣ cosuu nɛ eyele nɛ miŋ tii yɔ, ɛnʋ kaɣnɩ wɩlʋʋ se ɛkɛ Ɛsɔ toovenim tʋ.»+ Peeɖe samaɣ kpeekpe cosaa se: «Tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ tɩwɛ ɖeu.» 25  Nɛ Eliya heyi Baalɩ nayaa se: «Ɩcalɩ lɩzʋʋ nɔ abalɩñɩnʋ kʋɖʋm nɛ ɩñɔɔzɩ-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɩkɩlɩnɩ ɖɔʋ. Pʋwayɩ lɛ, ɩyaa mɩ-ɛsɔ hɩɖɛ, ɛlɛ pɩfɛyɩ se ɩɖʋ miŋ.» 26  Nɛ pakpaɣ nɔ abalɩñɩnʋ weyi paacɛlɩ-wɛ yɔ, nɛ pɔñɔɔzɩ-ɩ, nɛ pɛwɛɛ nɛ payaɣ Baalɩ hɩɖɛ kpaɣnɩ tanaŋ tɛɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ wɩsɩ siɣu nɛ pɔyɔɔdʋʋ se: «Oo Baalɩ, cosi-ɖʋ!» Ɛlɛ paanɩɣ nɔɔ nakɛyɛ taŋ nɛ nɔɔyʋ eecosuu-wɛ.+ Pɛwɛɛ nɛ pamaɣ nɩŋgbaŋaɣ kʋɖʋmaɣ yɔɔ nɛ pɔcɔʋ altaaru ŋgʋ paalaba yɔ. 27  Pɩtalɩ ɛzɩ wɩsɩ siɣu mbʋ yɔ lɛ, Eliya paɣzɩ-wɛ woŋuu nɛ ɛtɔŋ se: «Ɩyaanɩ mi-ɖoŋ kpeekpe! Ɛkɛ ɛsɔ lɛ!+ Pɩtɩla, ɛwɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ nabʋyʋ yɔɔ kpem yaa ewobi awayɩ lɩʋ.* Yaa pʋtɔma yɔ, eɖiɣni ɖou nɛ pɩpɔzʋʋ se nɔɔyʋ efezi-i!» 28  Paawɛɛ nɛ payaɣnɩ po-ɖoŋ kpeekpe nɛ pɛhɛɣ pa-tɩ sɩsɩ nɛ pɔsɔkɩ pa-tɩ kɩgbɛzɛmɩŋ, ɛzɩ pɔ-sɔnzɩ pɔzʋʋ yɔ, nɛ calɩm wɛɛ nɛ pikpeŋ po-tomnaɣ yɔɔ paa le. 29  Wɩsɩ siɣu alɩwaatʋ kɔɔ nɛ tɩɖɛɛ, ɛlɛ pɛwɛɛ peenduu yɔɔ mbʋ pɩdɩɩfɛyɩ* nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ palaɣ ɖanaɣ tɔɔnaɣ pee kɩlaʋ yɔ, ɛlɛ paanɩɣ nɔɔ nakɛyɛ taŋ nɛ nɔɔyʋ eecosuu-wɛ; nɔɔyʋ eekeŋni-wɛ.+ 30  Peeɖe Eliya heyi samaɣ kpeekpe se: «Ɩñɔtɩnɩ-m.» Nɛ samaɣ kpeekpe ñɔtɩnɩ-ɩ. Nɛ ɛñɔɔzɩ Yehowa tɛ altaaru ŋgʋ paayɔkaa yɔ.+ 31  Nɛ Eliya kpaɣ kaaŋ 12, ɛzɩ Yakɔɔb pɩyalaa cejewe kɛʋ 12 yɔ; Yakɔɔb weyi Yehowa tɔm kaatalaa se: «Pakaɣ-ŋ yaʋ se Izrayɛɛlɩ»+ yɔ. 32  Ɛkpaɣ kaaŋ ɛnɩ nɛ ɛmanɩ altaaru+ Yehowa hɩɖɛ taa. Pʋwayɩ lɛ, ɛhɛɛ lɔɔʋ nɛ pɩcɔɔ altaaru nɛ pɩta; kɩwalaa nɛ pɩtalɩ ɛzɩ ɖenɖe papɩzɩɣ nɛ poɖuu ɖomaɣ pee seeyawaa* 2 yɔ. 33  Pʋbʋ wayɩ lɛ, ɛkpaɣ ɖasɩ nɛ ɛcɔlɩ-sɩ, nɛ ɛcɛdɛlɩ nɔ abalɩñɩnʋ ɛnʋ nɛ ɛtɩnɩ ɖasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ.+ Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ilu lɩm ŋgbaŋ sɔsɔŋ 4 taa nɛ pisu nɛ ɩpɩyɩ-pʋ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ nɛ ɖasɩ pɔ-yɔɔ.» 34  Nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩtasɩ labʋ mbʋ.» Nɛ patasɩ labʋ mbʋ. Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Ɩla mbʋ tozo ɖeɖe.» Nɛ pala mbʋ tozo ɖeɖe. 35  Nɛ lɩm kpe nɛ pɩcɔɔ altaaru nɛ pɩta, nɛ ɛpɩyɩ lɩm ɖɔɖɔ lɔɔʋ taa nɛ pisu. 36  Pɩkɔm nɛ pɩtalɩ ɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ palaɣ ɖanaɣ tɔɔnaɣ pee kɩlaʋ yɔ lɛ,+ nayʋ Eliya ɖɔ nɛ ɛlɩɩ ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Hayɩ Yehowa, Abraham tɛ Ɛsɔ,+ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ,+ nɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ, sɔnɔ yele nɛ patɩlɩ se ŋkɛ Ɛsɔ Izrayɛɛlɩ taa nɛ patɩlɩ ɖɔɖɔ se mɛnkɛ ña-lɩmɖʋyʋ nɛ ñɔ-nɔɔ taa tɔm yɔɔ malabɩ pʋnɛ pɩtɩŋa payɩ.+ 37  Cosi-m, hayɩ Yehowa! Cosi-m nɛ samaɣ kanɛ katɩlɩ se ña Yehowa, ñɛkɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ nɛ ŋwɛɛ nɛ ŋpɩsɩɣnɩ pa-laŋa nɛ ñɔ-yɔɔ.»+ 38  Ðɩnɛ ɛlɛ Yehowa miŋ lɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ itii nɛ ɩñaɣ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ,+ ɖasɩ, kaaŋ, nɛ mʋzʋʋ, nɛ ɩsɔyɩ lɔɔʋ taa lɩm.+ 39  Samaɣ tɩŋa na mbʋ lɛ, kacaŋ koluŋ nɛ kapa ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ kɔyɔɔdɩ se: «Yehowa kɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ! Yehowa kɛnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ!» 40  Peeɖe Eliya heyi-wɛ se: «Ɩkpa Baalɩ tɛ nayaa! Itaayele pa-taa paa kʋɖʋm nɛ ese!» Kpaagbaa mbʋ lɛ, pakpa-wɛ; nɛ Eliya tini-wɛ Kisoŋ+ lemeɣa taa nɛ ɛkʋ-wɛ peeɖe.+ 41  Nɛ Eliya heyi Ahaabɩ se: «Kpa nɛ ŋtɔɔ nɛ ŋñɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manɩɣ tɛʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ taŋ.»+ 42  Nɛ Ahaabɩ kpa se ɛtɔɔ nɛ ɛñɔɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Eliya ñakpa Karmɛɛlɩ Pʋʋ ñʋʋ taa nɛ eluŋ tataa, nɛ ɛpa ɛ-ɛsa ɛ-nʋmbɔla hɛkʋ taa.+ 43  Nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyʋ se: «Mentendi-ŋ, kpa nɛ ŋcɔnɩ teŋgu yɔɔ kiŋ.» Nɛ ɛlɛ kpa nɛ ɛcɔnɩ teŋgu yɔɔ kiŋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Nabʋyʋ fɛyɩ paa ññɩɩ.» Eliya heyi-i tam 7 se: «Pɩsɩ ŋwolo.» 44  Tam 7 ñɩmbʋ ɖeɖe lɛ, ɛ-lɩmɖʋyʋ heyi-i se: «Na! Ɛsɔmɩnʋʋ cikpeluu nakʋyʋ lɩnɩ teŋgu taa nɛ kɩkpaɣ, kɩwɛ ɛzɩ ɛyʋ nandaka yɔ.» Nɛ ɛlɛ heyi-i se: «Wolo nɛ ŋheyi Ahaabɩ se: “Ñɔɔzɩ ñɛ-kɛɛkɛɛ! Ðɛɛ ŋtii nɛ tɛʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩtaakpa-ŋ!”» 45  Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛsɔmɩndʋ lɩɩ ɛsɔdaa nɛ ɛsɔdaa yu, helim ma, nɛ tɛʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɩɩ;+ nɛ Ahaabɩ wɛɛ kɛɛkɛɛ saʋ yɔɔ nɛ ɛɖɛɣ Yizreyɛɛlɩ.+ 46  Ɛlɛ Yehowa nesi tii Eliya yɔɔ, nɛ ɛlɛ ta e-toko ɛ-tɩnaɣ taa nɛ eseɣ Ahaabɩ ɛsɩndaa nɛ ɛkɔɔ ɛtalɩ Yizreyɛɛlɩ.

Pɩ-tɛɛ tɔm

Piye piye, «ɖɩzaɣ.»
Yaa «lemisi.»
Piye piye, «weyi ɛ-ɛsɩndaa mansɩŋɩɣ yɔ.»
Yaa «Ɩwɛɣ nɛ ɩɖɔŋnɩ kpaɖaŋ 2.»
Naŋ weyi ɩ nɛ i-ɖoŋ nɛ ɩtɩkpadɩyɩ yɔ ɩ-tɔm pɔyɔɔdʋʋ.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «ɛɖɛ nʋmɔʋ.»
Yaa «pɛwɛɛ nɛ palakɩ ɛzɩ nayaa yɔ.»
Seeya kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ litrinaa 7 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (litrinaa 7,33). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.