Awiya takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga 2:1-46
2 Daviid sɩm ñɔtaa lɛ, ɛɖʋ ɛ-pɩyalʋ Salomɔɔ paɣtʋ tʋnɛ:
2 «Mancaɣ sɩbʋ.* Pʋyɔɔ lɛ, wɛɛ ɖoŋ+ nɛ ŋwɩlɩ se ŋkɛ abalʋ.+
3 Pɩwɛɛ se ŋla mbʋ payɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa pɔzʋʋ-ŋ yɔ nɛ ŋɖɔŋ ɛ-nʋmɔŋ taa, nɛ ŋɖɔŋ ɛ-kpalɩtʋ yɔɔ, ɛ-paɣtʋ yɔɔ, ɛ-tɔm hʋʋ yɔɔ, nɛ ɛ-tɔm kɩtɔzɩtʋ yɔɔ ɛzɩ pamaʋ-tʋ Moyizi Paɣtʋ taa yɔ;+ pʋbʋ lɛ, pɩkaɣ-ŋ ɖenuu* mbʋ payɩ ŋlakɩ yɔ pɩ-taa nɛ ɖenɖe payɩ ŋɖɛɣna yɔ.
4 Nɛ Yehowa kaɣ yebu nɛ lidaʋ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ mɔ-yɔɔ yɔ tɩla. Ɛyɔɔdaa se: “Ye ña-pɩyalaa ɩcɔŋnɩ pɔ-ɖɔnɛ yɔɔ camɩyɛ nɛ pɔɖɔŋ siɣsiɣ mɛ-ɛsɩndaa nɛ pa-laŋɩyɛ pilim nɛ pa-kalɩzaɣ* pilim yɔ,+ paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ña-lʋlʋʋ taa tʋ nɔɔyʋ kaɣ wɛʋ se ɛcaɣ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ.”+
5 «Ŋsɩm ɖɔɖɔ camɩyɛ mbʋ Zeruyaa pɩyalʋ Yowaabʋ labɩ-m yɔ, mbʋ ɛlabɩ Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa ñʋndɩnaa 2—Nɛɛrɩ pɩyalʋ Abnɛɛrɩ+ nɛ Yetɛɛrɩ pɩyalʋ Amazaa+ yɔ. Ɛkʋ-wɛ, nɛ ɛkpɛdɩ you calɩm+ laŋhɛzɩyɛ alɩwaatʋ taa, nɛ ɛɖʋ you calɩm tambaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ-tɩnaɣ taa yɔ ɖɩ-yɔɔ nɛ naataŋgbala wena awɛ ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ a-yɔɔ.
6 Pɩwɛɛ se ŋla ɛzɩ ñɔ-lɔŋsɩnɖɛ pɔzʋʋ yɔ, nɛ taayele ɛ-ñɔsɩ kʋhʋlʋmasɩ nɛ sitii Pɩlaʋ* taa nɛ laŋhɛzɩyɛ.+
7 «Ɛlɛ pɩwɛɛ se ŋwɩlɩ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ Galaadɩ tʋ Barizilayii+ pɩyalaa, nɛ pɩwɛɛ se pɛwɛɛ mba pɔtɔkɩ ña-taabɩlɩ yɔɔ yɔ pa-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ paasɩnɩ-m+ alɩwaatʋ ndʋ menseɣaɣ ña-ɖalʋ Absalɔm yɔ.+
8 «Simeyii, Geera pɩyalʋ, Bɛnjamɛɛ tʋ weyi ɛlɩnɩ Bahurim yɔ ɛwɛ ɖɔɖɔ ñɔ-cɔlɔ. Ɛnʋ kaalɔnɩ mɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ siŋŋ+ kɩyakʋ ŋgʋ mɛnɖɛɣaɣ Mahanayim yɔ;+ ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ etiba nɛ ɛkatɩ-m Yɔɔrdaŋ yɔ, monɖuuni-i Yehowa ɛsɩndaa nɛ mɔyɔɔdɩ se: ‘Maakaɣ-ŋ kʋʋ nɛ laɣɖɛ.’+
9 Lɛɛlɛɛyɔ taayebi-i yem nɛ ŋtɩhɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkɛ ɛyʋ lɔŋsɩnɖʋ nɛ ŋsɩm mbʋ pɩwɛɛ se ŋlabɩ-ɩ yɔ; pɩwɛɛ se ŋtisi ɛ-ñɔsɩ kʋhʋlʋmasɩ Pɩlaʋ* taa nɛ calɩm.»+
10 Nɛ Daviid sɩ,* nɛ pepimi-i Daviid Tɛtʋ taa.+
11 Pɩnzɩ* nzɩ Daviid tɔɔ kewiyitu Izrayɛɛlɩ yɔɔ yɔ sɩkpɛndɩ 40. Ebrɔŋ+ taa lɛ, ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 7, nɛ Yeruzalɛm taa lɛ, ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 33.+
12 Nɛ Salomɔɔ caɣ ɛ-caa Daviid kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ, nɛ pazɩ pazɩ lɛ e-kewiyitu kɔɔ nɛ tɩka camɩyɛ.+
13 Alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Hagiit pɩyalʋ Adoniya wolo Salomɔɔ ɖoo Bat-Seeba cɔlɔ. Ɛlɛ pɔzɩ-ɩ se: «Laŋhɛzɩyɛ ŋkɔmnaa?» Adoniya cosi se: «Laŋhɛzɩyɛ mɔnkɔmnaa.»
14 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mancaɣ se meheyi-ŋ tɔm natʋyʋ.» Nɛ ɛlɛ tɔ se: «Yɔɔdɩ.»
15 Adoniya wolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ŋsɩm camɩyɛ se ma pɩɩwɛɛ se pɛcɛlɩ kewiyitu, nɛ Izrayɛɛlɩ kpeekpe kaaɖaŋaa* se manpɩsɩ wiyaʋ;+ ɛlɛ pɩlɛɣzɩ nɛ pɛcɛlɩ kewiyitu me-neu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa yebina nɛ pɛcɛlɩ-ɩ tʋ.+
16 Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ, pʋyʋ kʋɖʋm ɖeke mɔnpɔzʋʋ-ŋ. Taakizini-m.» Nɛ Bat-Seeba cosi-i se: «Yɔɔdɩ.»
17 Nɛ Adoniya yɔɔdɩ se: «Mentendi-ŋ, pɔzɩ Wiyaʋ Salomɔɔ se ɛha-m Sunɛm tʋ Abisaagɩ+ nɛ ɛpɩsɩ ma-halʋ. Manawa se ɛɛkaɣ-ŋ kizinuu.»
18 Peeɖe Bat-Seeba cosi-i se: «Pɩwɛ ɖeu kpem! Mankaɣ wiyaʋ yɔɔdɩnʋʋ.»
19 Nɛ Bat-Seeba sʋʋ Wiyaʋ Salomɔɔ cɔlɔ se eheyi-i mbʋ Adoniya pɔzaa yɔ. Wiyaʋ tɩɩna-ɩ lɛ, ɛcaŋ ɛkʋyɩ nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ eluŋ ɛ-tɛɛ. Pʋwayɩ lɛ, ɛcaɣ e-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ, nɛ eyele nɛ pasɩɩ kewiyaɣ kpelaɣ nakɛyɛ wiyaʋ ɖoo, se pɩsa nɛ ɛlɛ caɣ ɛ-nɩwaŋ yɔɔ.
20 Pʋwayɩ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Pʋyʋ kʋɖʋm nabʋyʋ pazɩ mancaɣ se mɔnpɔzɩ-ŋ. Taakizini-m.» Nɛ wiyaʋ heyi-i se: «Pɔzɩ-m, mon-ɖoo; mbʋ pʋyɔɔ yɔ maakaɣ-ŋ kizinuu.»
21 Bat-Seeba yɔɔdɩ se: «Yele nɛ pakpaɣ Sunɛm tʋ Abisaagɩ nɛ pɛcɛlɩ ña-ɖalʋ Adoniya nɛ ɛkɛ ɛ-halʋ.»
22 Peeɖe Wiyaʋ Salomɔɔ cosi e-ɖoo se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋpɔzʋʋ se pakpaɣ Sunɛm tʋ Abisaagɩ nɛ pɛcɛlɩ Adoniya? Ŋpɩzaɣ se ŋpɔzɩ ɖɔɖɔ se pɛcɛlɩ-ɩ kewiyitu,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ man-ɖalʋ,+ nɛ ɛ-hɔɔlʋʋ yɔɔ ɖɔɖɔ cɔjɔ Abiyaataarɩ nɛ Zeruyaa pɩyalʋ Yowaabʋ+ pɛwɛɛ.»+
23 Peeɖe Wiyaʋ Salomɔɔ ɖuuni Yehowa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛsɔ ɛhɔ ma-nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ* ye mbʋ Adoniya pɔzaa yɔ pitiyele nɛ elesi ɛ-maɣmaɣ e-wezuu* yɔ.
24 Nɛ lɛɛlɛɛyɔ, Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, ɛnʋ weyi eyeba nɛ manka nɛ mɛncɛyɩsɩ camɩyɛ+ nɛ ɛcaɣzɩ-m man-caa Daviid kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ nɛ ɛma-m ɖɩɣa,*+ ɛzɩ ɛɛyɔɔdʋʋ yɔ, pakaɣ Adoniya kʋʋ+ sɔnɔ.»
25 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Wiyaʋ Salomɔɔ tiyi Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa+ nɛ ɛlɩɩ nɛ ɛkʋ Adoniya.*
26 Wiyaʋ heyi cɔjɔ Abiyaataarɩ+ se: «Wolo ña-hayɩm taa Anatɔɔtɩ!+ Ŋmʋnɩ sɩm, ɛlɛ sɔnɔ lɛ maakʋʋ-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋsɩɣlɩ Kɩbaɣlʋ Kɩlɩm Yehowa Aɖakaɣ man-caa Daviid ɛsɩndaa+ nɛ ŋwɛɛ ɖɔɖɔ man-caa cɔlɔ kala wena ɛkatɩ payɩ yɔ a-taa.»+
27 Nɛ Salomɔɔ ɖɔɔnɩ Abiyaataarɩ se ɛtaatasɩ kɛʋ Yehowa tɛ cɔjɔ, se pɩsa nɛ tɔm ndʋ Yehowa kaayɔɔdɩ Elii ɖɩɣa yɔɔ Siiloo+ yɔ tɩla.+
28 Tɔm talɩ Yowaabʋ lɛ, ese nɛ ewolo Yehowa kizinziku tɛɛ+ nɛ ɛɖɔkɩ altaaru hɩŋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yowaabʋ kaawɛ Adoniya+ hɔɔlʋʋ yɔɔ, ɛlɛ ɛtaawɛɛ Absalɔm hɔɔlʋʋ yɔɔ.+
29 Nɛ peheyi Wiyaʋ Salomɔɔ se: «Yowaabʋ sewa nɛ ewolo Yehowa kizinziku tɛɛ, nɛ ɛwɛ peeɖe altaaru cɔlɔ.» Nɛ Salomɔɔ tiyi Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa nɛ eheyi-i se: «Wolo nɛ ŋkʋ-ɩ!»
30 Nɛ Benayaa wolo Yehowa kizinziku tɛɛ nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Lɩɩ!”» Ɛlɛ Yowaabʋ cosi se: «Aayɩ! Cɩnɛ mankaɣ sɩbʋ.» Benayaa pɩsɩ wiyaʋ cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Yowaabʋ yɔɔdaa, nɛ tɔm tʋnɛ ecosi-m.»
31 Nɛ wiyaʋ heyi-i se: «La ɛzɩ ɛyɔɔdʋʋ yɔ; kʋ-ɩ nɛ ŋpimi-i, nɛ ŋlɩzɩ mɔ-yɔɔ nɛ man-caa ɖɩɣa yɔɔ calɩm mbʋ Yowaabʋ kpɛdɩ ɖulum yɔ.+
32 Yehowa kaɣ pɩsɩnʋʋ ɛ-calɩm ɛ-maɣmaɣ ɛ-ñʋʋ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkʋnɩ laɣɖɛ ɛyaa 2 mba pakpaɖɩ-ɩ wɛʋ siɣsiɣ nɛ pakpaɖɩ-ɩ ɖeu yɔ: Nɛɛrɩ pɩyalʋ Abnɛɛrɩ,+ Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ;+ nɛ Yetɛɛrɩ pɩyalʋ Amazaa,+ Yuuda sɔɔjanaa ñʋʋdʋ;+ nɛ man-caa Daviid tɩtɩlɩ natʋyʋ.
33 Pa-calɩm kaɣ pɩsʋʋ Yowaabʋ ñʋʋ taa nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa mba ñʋʋ taa tam tam;+ ɛlɛ Daviid, ɛ-lʋlʋʋ taa mba, ɛ-ɖɩɣa nɛ e-kewiyaɣ kpelaɣ lɛ, Yehowa ɛha-wɛ laŋhɛzɩyɛ tam tam.»
34 Nɛ Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa kpa nɛ ɛkʋ Yowaabʋ, nɛ pepimi-i ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖɩɣa taa kañɩmbusuu taa.
35 Nɛ wiyaʋ lɩzɩ Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa+ nɛ ɛkɛ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Yowaabʋ lone taa; nɛ ɛlɩzɩ Sadɔɔkɩ+ nɛ ɛlɛ ñɛkɛ cɔjɔ, Abiyaataarɩ lone taa.
36 Nɛ wiyaʋ yaa Simeyii+ nɛ eheyi-i se: «Ma ña-tɩ ɖɩɣa Yeruzalɛm, nɛ ŋwɛɛ peeɖe; taalɩɩ peeɖe nɛ ŋwolo lone naɖɩyɛ taa.
37 Kɩyakʋ ŋgʋ ŋlɩɣ nɛ ŋtɛzɩ Kidrɔɔnɩ Fɛɛʋ+ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ sɩbʋ. Ña-calɩm kaɣ wɛʋ ña-maɣmaɣ ña-ñʋʋ taa.»
38 Simeyii cosi wiyaʋ se: «Tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ tɩwɛ siɣsiɣ. Ña-lɩmɖʋyʋ kaɣ labʋ ɛzɩ man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ yɔɔdʋʋ yɔ.» Nɛ Simeyii caɣ Yeruzalɛm kɩyakɩŋ sakɩyɛ.
39 Ɛlɛ pɩnzɩ 3 tɛma lɛ, Simeyii yomaa 2 se nɛ powolo Gaatɩ wiyaʋ Akis cɔlɔ,+ Akis kaakɛ Maaka pɩyalʋ. Peheyi Simeyii se: «Na! Ño-yomaa wɛ Gaatɩ» lɛ,
40 Simeyii caŋ ɛñɔɔzɩ ɛ-kpaŋaɣ nɛ ewolo Gaatɩ se ɛna Akis nɛ ɛñɩnɩ e-yomaa. Simeyii lɩnɩ Gaatɩ nɛ ɛpɩsɩ ɛkɔɔ, ɛ nɛ e-yomaa lɛ,
41 peheyi Salomɔɔ se: «Simeyii lɩ Yeruzalɛm nɛ ewolo Gaatɩ nɛ ɛpɩsɩ ɛkɔɔ.»
42 Peeɖe wiyaʋ ya Simeyii nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Mantiyele nɛ ŋɖuu Yehowa hɩɖɛ taa nɛ manpaɣ-ŋ se: “Kɩyakʋ ŋgʋ ŋlɩɣ cɩnɛ nɛ ŋwolo lone naɖɩyɛ taa yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ sɩbʋ” na? Nɛ ŋticosi-m se: “Tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ tɩwɛ siɣsiɣ; mankaɣ ɖɔm tɩ-yɔɔ”?+
43 Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ ŋtɩɖɔ ɖuutu ndʋ ŋɖuu Yehowa ɛsɩndaa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ paɣtʋ ndʋ manɖʋ-ŋ yɔ tɩ-yɔɔ?»
44 Nɛ wiyaʋ heyi Simeyii se: «Ña-maɣmaɣ ŋsɩm kɩdɛkɛdɩm mbʋ payɩ ŋlabɩ man-caa Daviid yɔ+ ña-laŋɩyɛ taa, nɛ Yehowa kaɣ pɩsɩnʋʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ ña-maɣmaɣ ña-ñʋʋ taa.+
45 Ɛlɛ pakaɣ wazʋʋ Wiyaʋ Salomɔɔ,+ nɛ Daviid kewiyaɣ kpelaɣ kaɣ kam camɩyɛ Yehowa ɛsɩndaa tam tam.»
46 Peeɖe wiyaʋ tiyi Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa, nɛ ɛlɛ lɩɩ nɛ ɛkʋ-ɩ.+
Mbʋ pɩlaba nɛ kewiyaɣ ka camɩyɛ Salomɔɔ nesi tɛɛ.+
Pɩ-tɛɛ tɔm
^ Piye piye, «Manɖʋʋ tɛtʋ kpeekpe nʋmɔʋ taa.»
^ Yaa «ŋkaɣ labʋ pɩtɩŋa nɛ lɔŋsɩnɖɛ.»
^ Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
^ Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
^ Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
^ Piye piye, «Nɛ pahɩzɩ Daviid ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
^ Piye piye, «Kɩyakɩŋ.»
^ Piye piye, «kaakɛzɩ ɛsa nɛ mɔ-yɔɔ.»
^ Piye piye, «Ɛsɔ ɛlabɩ-m mbʋ nɛ ɛsɔzɩ pɩ-yɔɔ.»
^ Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
^ Yaa «awiya hɔʋ.»
^ Yaa «nɛ ɛtɔlɩ Adoniya yɔɔ.»