Awiya takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga 20:1-43
20 Nɛ Siirii+ wiyaʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ+ kpeɣli ɛ-sɔɔjanaa kpeekpe pɩkpɛndɩnɩ awiya 32 lalaa nɛ pa-kpaŋnaŋ nɛ pɛ-kɛɛkɛɛnaa; ɛkpa nɛ ɛñɛyɩ+ Samaarii+ nɛ eyooni-kʋ.
2 Nɛ etiyi ɛyaa Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ+ cɔlɔ tɛtʋ taa nɛ peheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ yɔɔdʋʋ:
3 “Matɩnɩ ñe-liidiye nɛ ñe-sika, pɩkpɛndɩnɩ ña-halaa nɛ ña-pɩyalaa taa mba pakpaɖɩ ɖeu yɔ.”»
4 Peeɖe Izrayɛɛlɩ wiyaʋ cosaa se: «Man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, ɛzɩ ŋyɔɔdʋʋ yɔ, ñatɩnɩ ma nɛ mbʋ payɩ mɛwɛna yɔ.»+
5 Pʋwayɩ lɛ, mba paatiyaa yɔ papɩsɩ pɔkɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Tɔm tʋnɛ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ yɔɔdʋʋ: “Maatiyaa se peheyi-ŋ se: ‘Ŋkaɣ-m cɛlʋʋ ñe-liidiye, ñe-sika, ña-halaa, nɛ ña-pɩyalaa.’
6 Ɛlɛ cee pɩɩtalɩɣ ɛzɩ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ lɛ, mankaɣ tiyuu ma-lɩmɖʋyaa ñɔ-cɔlɔ, nɛ pakaɣ ñɩnʋʋ ña-ɖɩɣa taa nɛ ña-lɩmɖʋyaa ɖɩsɩ taa camɩyɛ, nɛ pakaɣ kpaɣʋ wondu ndʋ payɩ tɩmʋ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa yɔ nɛ pɛɖɛna.”»
7 Peeɖe Izrayɛɛlɩ wiyaʋ ya tɛtʋ taa ɛzʋtʋyaa kpeekpe nɛ eheyi-wɛ se: «Mentendi-mɩ, ɩcɔna nɛ ɩna, abalʋ ɛnɛ ɛtɛm ɛ-taa se ɛkɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ asɛyʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛpɔzaa se mɛncɛlɩ-ɩ ma-halaa, man-pɩyalaa, me-liidiye, nɛ men-sika, nɛ mantikizini-i.»
8 Nɛ ɛzʋtʋyaa kpeekpe nɛ samaɣ kpeekpe peheyi-i se: «Taawelisini-i, nɛ taatisi.»
9 Nɛ eheyi mba Bɛɛnɩ-Hadaadɩ tiyaa yɔ se: «Iheyi man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ se: “Mbʋ payɩ ŋcalɩ pɔzʋʋ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ mankaɣ-pʋ labʋ, ɛlɛ pʋnɛ lɛ maapɩzɩɣ nɛ malabɩ-pʋ.”» Peeɖe mba petiyaa yɔ pɛɖɛwa nɛ powolo peheyi Bɛɛnɩ-Hadaadɩ tɔm ndʋ.
10 Nɛ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ tiyini Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tɔm tʋnɛ: «Ɛsɔnaa ɩhɔ ma-nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ* ye Samaarii taa puuyuu ɛtalɩɣ se paha ɛyaa mba patɩŋɩɣ ma-wayɩ yɔ pa-taa paa weyi nikpiɖe taa yɔ!»
11 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ cosi se: «Iheyi-i se: “Weyi esuu e-you wondu yɔ, pɩfɛyɩ se ɛkpazɩ ɛ-tɩ ɛzɩ weyi ɛhɔzʋʋ-tʋ yɔ.”»+
12 Bɛɛnɩ-Hadaadɩ tɩɩnɩ tɔm ndʋ, alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ awiya paawɛɛ nɛ pɔñɔʋ sʋlʋm pe-kizinzikiŋ* tɛɛ yɔ lɛ, eheyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: «Ɩñɔɔzɩ mɩ-tɩ nɛ ɩla you!» Nɛ paba ñɔɔzɩ pa-tɩ se poyooni tɛtʋ ndʋ.
13 Ɛlɛ nayʋ nɔɔyʋ ñɔtɩnɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ+ nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Ŋna samaɣ sɔsɔɔ kanɛ ka-tɩŋa na? Manɖʋzʋʋ-kɛ ñe-nesi tɛɛ sɔnɔ, nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ ŋkaɣ tɩlʋʋ se ma lɛ Yehowa.”»+
14 Ahaabɩ pɔzɩ nayʋ se: «A-yɔɔ pɩtɩŋɩɣna?» Nɛ ɛlɛ cosi se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Pɩtɩŋɩɣnɩ ageeta awumbiya lɩmɖʋyaa yɔɔ.”» Nɛ Ahaabɩ pɔzɩ se: «Akaɣ paɣzʋʋ you?» Nɛ nayʋ cosi se: «Ña!»
15 Nɛ Ahaabɩ kalɩ ageeta awumbiya lɩmɖʋyaa ñʋʋ, nɛ paakpɛndɩ ɛyaa 232; pʋwayɩ lɛ, ɛkalɩ Izrayɛɛlɩ abalaa kpeekpe, paakpɛndɩ ɛyaa 7 000.
16 Nɛ palɩɩ tɛtʋ taa wɩsɩ siɣu alɩwaatʋ taa; pʋbʋ taa lɛ, Bɛɛnɩ-Hadaadɩ nɛ awiya 32 mba pasɩɣaɣnɩ-ɩ yɔ paawɛɛ nɛ pɔñɔʋ sʋlʋm kizinzikiŋ* tɛɛ nɛ pɩkʋʋ-wɛ.
17 Ageeta awumbiya lɩmɖʋyaa calɩnɩ lɩʋ. Peeɖe Bɛɛnɩ-Hadaadɩ caŋaa etiyi ɛyaa se pana se ɛbɛ lakɩ. Papɩsɩ peheyi-i se: «Ɛyaa lɩ Samaarii taa.»
18 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ye palɩwa se pala laŋhɛzɩyɛ yɔ, ɩkpa-wɛ nɛ pɛ-ɛsa; yaa ye palɩwa se pala you yɔ, pɩwɛɛ se ɩkpa-wɛ nɛ pɛ-ɛsa ɖɔɖɔ.»
19 Ɛlɛ ageeta awumbiya lɩmɖʋyaa nɛ sɔɔjanaa mba patɩŋaɣ pa-wayɩ yɔ palɩnɩ tɛtʋ taa lɛ,
20 pa-taa paa weyi lɛ ɛkʋ e-koyindu. Nɛ Siirii mba se,+ nɛ Izrayɛɛlɩ ɖʋ pa-wayɩ, ɛlɛ Siirii wiyaʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ kpa kpaŋnʋ yɔɔ nɛ ese, ɛ nɛ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa taa nabɛyɛ.
21 Ɛlɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ lɩɩ nɛ ɛwɛɛ koyindinaa mba paacaɣ kpaŋnaŋ yɔɔ nɛ kɛɛkɛɛnaa yɔɔ yɔ pa-kʋʋ yɔɔ, nɛ ɛwa* Siirii mba pɩdɩɩfɛyɩ.
22 Pʋwayɩ lɛ, nayʋ+ ñɔtɩnɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nɛ eheyi-i se: «Wolo nɛ ŋcɛyɩsɩ mbʋ ŋkandɩyɩɣnɩ ña-tɩ yɔɔ yɔ nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna mbʋ pɩwɛɛ se ŋla yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩnaɣ ŋga kɔkɔŋ yɔ, ka-ɖɩbazɩyɛ* taa lɛ, Siirii wiyaʋ kaɣ kpaʋ se eyooni-ŋ.»+
23 Nɛ Siirii wiyaʋ lɩmɖʋyaa heyi-i se: «Pɛ-Ɛsɔ kɛ pʋŋ taa Ɛsɔ. Pʋyɔɔ pawabɩ-ɖʋ. Ɛlɛ ye ɖiyouni-wɛ kɛdɛɛŋa taa yɔ, ɖɩkaɣ-wɛ wabʋ.
24 Pɩtasɩ lɛ, la pʋnɛ: Kʋsɩ awiya tɩŋa+ a-lona taa, nɛ ŋlɛɣzɩ a-lona taa komina ñʋndɩnaa.
25 Pʋwayɩ lɛ, kpeɣli* sɔɔjanaa nɛ pɔɖɔɔ ɛzɩ sɔɔjanaa mba ŋlesaa yɔ, kpaŋnaŋ ɖɔɔ ɛzɩ weyi ŋlesaa yɔ, nɛ kɛɛkɛɛnaa ɖɔɔ ɛzɩ mba ŋlesaa yɔ. Ðiyooni-wɛ kɛdɛɛŋa taa, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩkaɣ-wɛ wabʋ.» Peeɖe ewelisi pɔ-lɔŋ tasʋʋ nɛ ɛla mbʋ ɖeyi ɖeyi.
26 Pɩnaɣ paɣzaa* lɛ, Bɛɛnɩ-Hadaadɩ kpeɣli Siirii mba nɛ ɛkpa Afɛɛkɩ+ se eyooni Izrayɛɛlɩ.
27 Paakpeɣli ɖɔɖɔ Izrayɛɛlɩ mba nɛ paha-wɛ tɔɔnaɣ, nɛ palɩɩ se pakatɩ-wɛ. Izrayɛɛlɩ mba kpeɣli pɛ-ɛsɩndaa lɛ, paawɛ ɛzɩ pʋŋ tindima 2 wena awɛ ññɩɩ ññɩɩ yɔ, ŋgʋ Siirii mba ñosu ɛjaɖɛ nɖɩ ɖi-kpeekpe ɖɩ-taa.+
28 Nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ ñɔtɩnɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Siirii mba yɔɔdaa se: ‘Yehowa kɛ pʋŋ taa Ɛsɔ, nɛ ɛtɩkɛ kɛdɛɛnzɩ taa Ɛsɔ,’ pʋyɔɔ lɛ mankaɣ ɖʋzʋʋ samaɣ sɔsɔɔ kanɛ ñe-nesi tɛɛ,+ nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ tɩlʋʋ se ma lɛ Yehowa.”»+
29 Paakpeɣlaa nɛ paha ɖama nɛ ɛsa nɛ pacaɣ mbʋ kɩyakɩŋ 7, nɛ kɩyakʋ 7 ñɩŋgʋ wiye lɛ, you paɣzɩ. Izrayɛɛlɩ mba kʋ Siirii sɔɔjanaa nɩŋgbanzɩ ɖɔnaa 100 000 kɩyakʋ kʋɖʋmʋʋ.
30 Nɛ pɩkazɩ mba yɔ, pese nɛ powolo Afɛɛkɩ+ nɛ pasʋʋ tɛtʋ taa. Ɛlɛ koloŋa tɔlɩ ɛyaa mba pɩɩkazaa yɔ pa-taa 27 000 yɔɔ. Bɛɛnɩ-Hadaadɩ ɖɔɖɔ se nɛ ɛsʋʋ tɛtʋ taa, nɛ ɛmɛlɩ ɖooo pɩ-taa kuduyuu nakʋyʋ taa.
31 Nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa heyi-i se: «Na, ɖɩnɩwa se Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa awiya kɛ awiya pʋtɔdɩyɛ nayaa.* Ðitendi-ŋ, yele nɛ ɖɩtɔɔlɩ fɔlɔtɔnaa ɖa-tɩnzɩ taa nɛ ɖɩta ɖa-ñʋŋ nimee nɛ ɖɩlɩɩ nɛ ɖiwolo Izrayɛɛlɩ wiyaʋ cɔlɔ. Pʋtɔma yɔ, ɛkaɣ fɛʋ ñe-wezuu.»*+
32 Peeɖe pɔtɔɔlɩ fɔlɔtɔnaa pa-tɩnzɩ taa nɛ pata pa-ñʋŋ nimee nɛ powolo Izrayɛɛlɩ wiyaʋ cɔlɔ nɛ peheyi-i se: «Ña-lɩmɖʋyʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ yɔɔdʋʋ se: “Mentendi-ŋ, yele nɛ mɛwɛɛ* wezuu.”» Wiyaʋ pɔzɩ-wɛ se: «Ɛkpɛndɩ ɛwɛ wezuu na? Ɛkɛ mon-koobu.»
33 Lɩmɖʋyaa mba, pakpaɣ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ ɛzɩ yʋsaɣ kɩbaŋa yɔ nɛ panɩɩ pɩ-taa kpaagbaa se ɛtɛm ɛ-taa nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ, nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Bɛɛnɩ-Hadaadɩ kɛ ño-koobu.» Ðɩnɛ ɛlɛ Ahaabɩ yɔɔdɩ se: «Iwolo nɛ ɩkɔnɩ-ɩ.» Nɛ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ lɩɩ nɛ ewolo ɛ-cɔlɔ, nɛ eyele nɛ pakpazɩ-ɩ kɛɛkɛɛ taa.
34 Nɛ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ heyi-i se: «Tɛtʋ ndʋ payɩ man-caa kaamʋ ña-caa cɔlɔ yɔ, mankaɣ-ŋ tʋ pɩsɩnʋʋ, nɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋma ña-tɩ kɩyakɩŋ* Damaasɩ taa, ɛzɩ man-caa maʋ Samaarii taa yɔ.»
Ahaabɩ kitini-i se: «Ɛgbɛyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ lɛ, mankaɣ-ŋ yebu nɛ ŋɖɛɛ.»
Peeɖe ɛ nɛ ɩ paɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ eyebi-i nɛ ɛɖɛɛ.
35 Pɩtɩŋnɩ Yehowa tɔm yɔɔ lɛ, nayaa pɩyalaa*+ taa nɔɔyʋ heyi ɛ-taabalʋ se: «Mentendi-ŋ, mabɩ-m.» Ɛlɛ abalʋ ɛnʋ ekizi se ɛɛmakɩ-ɩ.
36 Nɛ eheyi-i se: «Ŋtiwelisi Yehowa nɔɔ, pʋyɔɔ lɛ ŋtɩɩɖɛɣ mɔn-cɔlɔ lɛ, mʋʋzʋʋ nakʋyʋ kaɣ-ŋ kʋʋ.» Ɛɖɛ ɛ-cɔlɔ lɛ, mʋʋzʋʋ nakʋyʋ katɩ-ɩ nɛ kɩkʋ-ɩ.
37 Ɛna abalʋ lɛlʋ nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, mabɩ-m.» Nɛ abalʋ ɛnʋ ɛmabɩ-ɩ nɛ ɛɖʋ-ɩ heŋ.
38 Nɛ nayʋ ɛnʋ ewolo ɛɖaŋ wiyaʋ habɩyɛ nɔɔ, ɛɛkpaɣ kɩtamʋʋ nɛ ɛta ɛ-ɛsa yɔɔ se pataatɩlɩ-ɩ.
39 Wiyaʋ kɔm nɛ ɛɖɛɣ lɛ, ekoo nɛ eheyi-i se: «Ña-lɩmɖʋyʋ wobi ɖenɖe you sa miŋ siŋŋ yɔ, nɛ abalʋ nɔɔyʋ lɩɩ nɛ ɛkɔnɩ-m abalʋ nɔɔyʋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ðaŋ abalʋ ɛnɛ ɛ-yɔɔ. Ye ɛlɩwa nɛ ese yɔ, ŋkaɣ hɛyʋʋ ñe-wezuu e-wezuu lone taa,*+ yaa ŋkaɣ hɛyʋʋ liidiye talaŋ* kʋɖʋmʋʋ.”
40 Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ña-lɩmɖʋyʋ ɛsɩyɛ kaasɛwa nɛ ɛkpaɣ nɛ etiki lɛ, abalʋ ɛnʋ ɛcaŋ nɛ ɛɖɛɛ.» Izrayɛɛlɩ wiyaʋ heyi-i se: «Mbʋ ña-maɣmaɣ ñɔ-tɔm hʋʋ kaɣ wɛʋ; ña-maɣmaɣ ñalɩzɩna.»
41 Peeɖe ɛcaŋaa nɛ ekuli kpɩtaʋ ŋgʋ ɛɛtam ɛ-ɛsa yɔɔ yɔ, nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tɩlɩ-ɩ se ɛkɛ nayaa taa nɔɔyʋ.+
42 Nayʋ ɛnʋ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Ŋyebi abalʋ weyi ɛ-tɔm maayɔɔdaa se pɩwɛɛ se pakʋ-ɩ yɔ nɛ ɛlɩɩ ñe-nesi tɛɛ nɛ ɛɖɛɛ;+ pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɛ se ñe-wezuu ɛlɛɣzɩ e-wezuu lone taa,*+ nɛ ña-samaɣ lɛɣzɩ ɛ-samaɣ lone taa.”»+
43 Peeɖe Izrayɛɛlɩ wiyaʋ kpem ɛ-tɛ Samaarii+ taa, ɛ-taa taawɛɛ leleŋ nɛ ɛɛwɛ ɖɔɖɔ ɛsɩñɩŋɩyɛ taa.
Pɩ-tɛɛ tɔm
^ Piye piye, «Ɛsɔnaa ɩlabɩ-m mbʋ nɛ pɔsɔzɩ pɩ-yɔɔ.»
^ Yaa «po-coka.»
^ Yaa «coka.»
^ Yaa «ɛkʋ.»
^ Pʋ-tɔbʋʋ se kpiziɣɖe alɩwaatʋ ndʋ tɩkɔŋ yɔ.
^ Piye piye, «kalɩ.»
^ Pʋ-tɔbʋʋ se kpiziɣɖe alɩwaatʋ taa.
^ Yaa «kɛ awiya wena awɛnɩ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ yɔ.»
^ Yaa «ña-kalɩzaɣ.»
^ Yaa «yele nɛ man-kalɩzaɣ wɛɛ.»
^ Yaa «ŋɖʋ ña-tɩ habɛɛ.»
^ Tɔm pee «nayaa pɩyalaa» wɩlɩɣ se pɩtɩla yɔ pɩkɛ sukuli ŋgʋ kɩ-taa pafalɩsɩɣ nayaa yɔ, yaa nayaa ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ.
^ Yaa «ña-kalɩzaɣ kaɣ wɛʋ ɛ-kalɩzaɣ lone taa.»
^ Talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 34 mbʋ yɔ (kilonaa 34,2). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
^ Yaa «ña-kalɩzaɣ kaɣ wɛʋ ɛ-kalɩzaɣ lone taa.»
