Tɔm Hʋyaa 9:1-57
9 Pʋwayɩ lɛ, Yerubaalɩ pɩyalʋ Abimelɛɛkɩ+ wolo e-ɖoo koobiya cɔlɔ Sekɛɛm, nɛ eheyi pa nɛ ɛ-cɔzɔ ɖɩɣa taa mba* kpeekpe se:
2 «Mentendi-mɩ, ɩpɔzɩ Sekɛɛm ɖiyiyaa* kpeekpe se: “Ɛbɛ kɩlɩ-mɩ ɖeu? Ɩsɔɔlaa se Yerubaalɩ pɩyalaa 70 kpeekpe+ ɩtɔɔnɩ mɩ-yɔɔ kewiyitu yaa abalʋ kʋɖʋm ɩsɔɔlaa se ɛtɔɔ mɩ-yɔɔ kewiyitu? Ɩtɔzɩ se mɛnkɛ mɩ-mɔɔyɛ nɛ mi-tomnaɣ.”»*
3 Nɛ Abimelɛɛkɩ ɖoo koobiya tanɩ ɛ-tɔm ndʋ Sekɛɛm ɖiyiyaa kpeekpe, nɛ paɖʋ pa-taa se patɩŋɩɣ ɛ-wayɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔyɔɔdaɣ se: «Ɛkɛ ɖa-maɣmaɣ ɖo-koobu.»
4 Peeɖe palɩzɩ liidiye pɔɔyɩsɩ 70 Baalɩ-Beriiti+ ɖɩɣa* taa nɛ paha Abimelɛɛkɩ, nɛ ɛkpaɣ liidiye nɖɩ nɛ ɛhɛyɩnɩ abalaa mba pɛkɛ feendinaa nɛ puuyaɣ laɖaa yɔ se pasɩɩ-ɩ.
5 Pʋwayɩ lɛ, ewolo ɛ-caa ɖɩɣa taa Ofɩra+ tɛtʋ taa nɛ ɛkʋ e-koobiya abalɩñɩma tɩŋa,+ Yerubaalɩ pɩyalaa, abalaa 70. Ɛkʋ-wɛ kaaʋ kʋɖʋmʋʋ yɔɔ. Yerubaalɩ pɩyalaa taa kʋɖʋm weyi ɛɛtʋlaa yɔ, ɛnʋ lɛ ɛ-tɩnʋʋ Yotam, mbʋ pʋyɔɔ yɔ eesewa nɛ ɛmɛlɩ.
6 Pʋwayɩ lɛ, Sekɛɛm ɖiyiyaa kpeekpe nɛ Bɛtɩ-Milo kpeekpe pekpeɣli tɩʋ sɔsɔʋ cɔlɔ, tilimiye nɖɩ ɖɩɩwɛ Sekɛɛm yɔ ɖɩ-cɔlɔ nɛ pasɩɩ Abimelɛɛkɩ wiyaʋ.+
7 Peheyi tɔm ndʋ Yotam lɛ, ɛɖɛɛ kpaagbaa nɛ ɛkpa nɛ ɛsɩŋ Gerizim Pʋʋ+ ñʋʋ taa nɛ eheyi-wɛ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ se: «Iwelisini-m, mɩ Sekɛɛm ɖiyiyaa, ɖɩnɛ ɛlɛ Ɛsɔ kaɣ-mɩ welisinuu.
8 «Kɩyakʋ nakʋyʋ tɩŋ woba se ɩtaɣ num wiyaʋ nɛ ɛtɔɔ kewiyitu ɩ-yɔɔ. Peeɖe tɩŋ heyi oliivi tɩʋ se: “Tɔɔ kewiyitu ɖɔ-yɔɔ.”+
9 Ɛlɛ oliivi tɩʋ pɔzɩ-ɩ se: “Ye mbʋ, meyeki mo-num,* mbʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pasaŋnɩ Ɛsɔ nɛ ɛyaa yɔ, nɛ mɛnɖɛɛ nɛ menfiɣdiɣ man-tɩ tɩŋ lɛɛŋ ñʋŋ taa?”
10 Pʋwayɩ lɛ, tɩŋ heyi fiigi tɩʋ se: “Kɔɔ nɛ ŋtɔɔ kewiyitu ɖɔ-yɔɔ.”
11 Ɛlɛ fiigi tɩʋ pɔzɩ-ɩ se: “Ye mbʋ, meyeki me-leleŋ nɛ men-pee kɩbana nɛ mɛnɖɛɛ nɛ menfiɣdiɣ man-tɩ tɩŋ lɛɛŋ ñʋŋ taa?”
12 Pʋwayɩ ɖɔɖɔ lɛ, tɩŋ heyi viiñi tɩʋ se: “Kɔɔ nɛ ŋtɔɔ kewiyitu ɖɔ-yɔɔ.”
13 Viiñi tɩʋ cosi-i se: “Ye mbʋ, meyeki mɛn-vɛɛ kɩfalʋʋ ŋgʋ kɩhaɣ laŋhʋlʋmɩyɛ Ɛsɔ nɛ ɛyaa yɔ nɛ mɛnɖɛɛ nɛ menfiɣdiɣ man-tɩ tɩŋ ñʋŋ taa?”
14 Nɛ pɩtɛmna se tɩŋ lɛɛŋ kpeekpe heyi sɔɔ cɔkɔyɛ se: “Kɔɔ nɛ ŋtɔɔ kewiyitu ɖɔ-yɔɔ.”+
15 Peeɖe sɔɔ cɔkɔyɛ heyi tɩŋ se: “Ye ɩtaɣ-m num toovenim taa se mɛnkɛ mi-wiyaʋ yɔ, ɩkɔɔ nɛ ɩñɩnɩ ɖɩmɛlɩyɛ mon-kuzotuu taa. Ɛlɛ ye pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, miŋ ɛlɩɩnɩ sɔɔ cɔkɔyɛ tɛɛ nɛ ɛñaɣ Libaŋ sɛɛdrɩ tɩŋ.”
16 «Lɛɛlɛɛyɔ, ɩsɩʋ Abimelɛɛkɩ wiyaʋ yɔ,+ ɩmaɣzɩɣ se ɩlabɩ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ nɛ pɩɖʋʋ hɩɖɛ yɔ? Ɩlabɩ Yerubaalɩ nɛ ɛ-ɖɩɣa taa mba kɩbandʋ nɛ ɩlabɩ-ɩ ɛzɩ pɩmʋnaʋ se palabɩ-ɩ yɔ?
17 Man-caa lakaɣ you se ɛlʋ mɩ-yɔɔ lɛ,+ ɛɛɖʋ e-wezuu* kaɖɛ taa se ɛya mɩ-ñʋʋ Madiyaŋ mba nesi taa.+
18 Ɛlɛ sɔnɔ ɩkʋyaa nɛ ɩsɩŋ nɛ ɩkaɖɩɣnɩ man-caa ɖɩɣa taa mba nɛ ɩkʋ ɛ-pɩyalaa, abalaa 70; ɩkʋ-wɛ kaaʋ kʋɖʋmʋʋ yɔɔ.+ Nɛ ɩsɩɩ e-yom halɩñɩnʋ pɩyalʋ Abimelɛɛkɩ+ wiyaʋ, ɩsɩ-ɩ wiyaʋ Sekɛɛm ɖiyiyaa yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ mi-koobu.
19 Ɛɛɛ, ye mbʋ iɖiɣni labʋ sɔnɔ yɔ pɩwɛ siɣsiɣ nɛ pɩɖʋʋ hɩɖɛ Yerubaalɩ nɛ ɛ-ɖɩɣa taa mba yɔ, ɩnɩɩ leleŋ Abimelɛɛkɩ yɔɔ nɛ ɛnʋ ɖɔɖɔ lɛ, ɛnɩɩ leleŋ mɩ-yɔɔ.
20 Ɛlɛ ye pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, miŋ ɛlɩɩnɩ Abimelɛɛkɩ taa nɛ ɛñaɣ Sekɛɛm ɖiyiyaa nɛ Bɛtɩ-Milo,+ nɛ miŋ ɛlɩɩnɩ ɖɔɖɔ Sekɛɛm ɖiyiyaa taa nɛ Bɛtɩ-Milo taa nɛ ɛñaɣ Abimelɛɛkɩ.»+
21 Nɛ Yotam+ se nɛ ɛɖɛɛ Beyɛɛrɩ, ewoba nɛ ɛcaɣ peeɖe mbʋ pʋyɔɔ yɔ eseɣaɣ ɛ-ɖalʋ Abimelɛɛkɩ sɔɔndʋ.
22 Abimelɛɛkɩ tɔɔ kewiyitu* Izrayɛɛlɩ yɔɔ pɩnzɩ naadozo.
23 Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ yele nɛ koyindiye naɖɩyɛ paɣzɩ sʋʋ* Abimelɛɛkɩ nɛ Sekɛɛm ɖiyiyaa pɛ-hɛkʋ taa, nɛ paba paɣzɩ Abimelɛɛkɩ labʋ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ.
24 Pɩlabɩ mbʋ se pakpa puuyaɣ lakasɩ nzɩ palabɩ Yerubaalɩ pɩyalaa 70 yɔ sɩ-kɩmɩyɛ, se pɔpɔzɩ pa-calɩm kɩmɩyɛ po-koobu Abimelɛɛkɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kʋnɩ-wɛ+ nɛ pɔpɔzɩ pɩ-kɩmɩyɛ Sekɛɛm ɖiyiyaa ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba ɖʋnɩ-ɩ nesi nɛ ɛkʋ e-koobiya.
25 Pʋyɔɔ Sekɛɛm ɖiyiyaa ñɩnɩ ɛyaa nɛ papabɩ-ɩ pʋŋ ñʋŋ taa, nɛ pamɩlaɣ ɛyaa mba payɩ patɩŋaɣnɩ pɔ-cɔlɔ habɩyɛ yɔɔ yɔ po-wondu. Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ nabɛyɛ tanɩ tɔm ndʋ Abimelɛɛkɩ.
26 Pʋwayɩ lɛ, Ebɛɛdɩ pɩyalʋ Gaalɩ nɛ e-koobiya pɛtɛzɩ nɛ powolo Sekɛɛm,+ nɛ Sekɛɛm ɖiyiyaa paɣzɩ-ɩ liu taʋ.
27 Palɩɩ nɛ powolo hayɩm taa nɛ pokoyi pe-viiñi pee, pɛfɛyɩ-yɛ, pɔtɔɔ kazandʋ; pʋwayɩ lɛ, powolo pɛ-ɛsɔ ɖɩɣa taa+ nɛ pɔtɔɔ nɛ pɔñɔɔ nɛ pɔlɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ Abimelɛɛkɩ yɔɔ.
28 Nɛ Ebɛɛdɩ pɩyalʋ Gaalɩ yɔɔdɩ se: «Anɩ Abimelɛɛkɩ, nɛ anɩ Sekɛɛm nɛ pɩwɛɛ se ɖɩɖʋ-ɩ lɩm? Pɩtɩkɛ ɛnʋ kɛnɩ Yerubaalɩ+ pɩyalʋ? Nɛ pɩtɩkɛ Zebuulɩ kɛnɩ ɛ-kaɖɩka? Mɩ lɛ, ɩɖʋ Sekɛɛm caa Aamɔɔrɩ ɛyaa lɩm! Ɛlɛ ɖa lɛ, ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩɖʋ-ɩ lɩm?
29 Ye pɩɩlaba se samaɣ kanɛ yɔ kɛwɛ me-nesi taa yɔ, maakʋsɩ Abimelɛɛkɩ.» Nɛ eheyi Abimelɛɛkɩ se: «Sɔzɩ sɔɔjanaa ñɔ-sɔɔjanaa yɔɔ nɛ ŋkɔɔ.»
30 Tɛtʋ awumbu Zebuulɩ nɩ tɔm ndʋ Ebɛɛdɩ pɩyalʋ Gaalɩ yɔɔdaa yɔ lɛ, ɛkɔ pana siŋŋ.
31 Nɛ etiyi ɛyaa mɛsaɣ tɛɛ* Abimelɛɛkɩ cɔlɔ se peheyi-i se: «Na! Ebɛɛdɩ pɩyalʋ Gaalɩ nɛ e-koobiya pɛwɛ Sekɛɛm lɛɛlɛɛyɔ, nɛ pɛwɛɛ nɛ peseɣtiɣ tɛtʋ taa mba se pakʋyɩ ñɔ-yɔɔ.
32 Pʋyɔɔ lɛ, ña nɛ ñɛ-ɛyaa ɩkɔmnɩ ɖoo, nɛ ɩpabɩ ñɩtʋ taa.
33 Wɩsɩ ñɩtɩɣ nɛ sɩkpa tanaŋ tɛɛ lɛ, pɩwɛɛ se ŋkʋyɩ lɔŋ nɛ ŋyooni tɛtʋ; nɛ ɛ nɛ ɛ-ɛyaa palɩɣ se poyooni-ŋ lɛ, ŋla mbʋ payɩ ŋpɩzɩɣ yɔ nɛ ŋwabɩ-ɩ.»*
34 Peeɖe Abimelɛɛkɩ nɛ ɛyaa mba payɩ paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ, pakʋyɩnɩ ɖoo nɛ patayɩ ɖama tindima 4 taa nɛ papabɩ se poyooni Sekɛɛm tɛtʋ.
35 Ebɛɛdɩ pɩyalʋ Gaalɩ lɩwa nɛ ɛsɩŋ tɛtʋ nɔnɔɔ taa lɛ, Abimelɛɛkɩ nɛ ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ, pakʋyɩnɩ pa-ɖɩbabɩyɛ taa.
36 Gaalɩ na ɛyaa lɛ, eheyi Zebuulɩ se: «Na! Ɛyaa nabɛyɛ lɩnɩ pʋŋ ñʋŋ taa nɛ petiki.» Ɛlɛ Zebuulɩ heyi-i se: «Pʋŋ kɩlɛmɩŋ ŋnaɣ nɛ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ɛyaa yɔ.»
37 Pʋwayɩ lɛ, Gaalɩ tasɩ-ɩ heyuu se: «Na! Ɛyaa nabɛyɛ lɩnɩ tɛtʋ hɛkʋ taa nɛ petiki, nɛ ɛyaa tindimiye naɖɩyɛ lɩnɩ Mewonim tɩʋ sɔsɔʋ nʋmɔʋ taa nɛ ɖɩkɔŋ.»
38 Zebuulɩ kitini-i se: «Pɩtɩkɛ ñakpazaɣnɩ ña-tɩ nɛ ŋyɔɔdʋʋ se: “Anɩ Abimelɛɛkɩ nɛ pɩwɛɛ se ɖɩɖʋ-ɩ lɩm?”+ yaa we? Pɩtɩkɛ ɛyaa mba ŋŋnima yɔ lɛ? Lɛɛlɛɛyɔ, lɩɩ nɛ ŋyooni-wɛ lɛ.»
39 Nɛ Gaalɩ ɖɛɛ nɔɔ Sekɛɛm ɖiyiyaa nɛ eyooni Abimelɛɛkɩ.
40 Nɛ Abimelɛɛkɩ ɖʋ Gaalɩ wayɩ, nɛ ɛlɛ se; paakʋ ɛyaa sakɩyɛ nɛ piwolo pɩtalɩ ɖooo tɛtʋ nɔnɔɔ taa.
41 Nɛ Abimelɛɛkɩ pɩsɩ Aruma nɛ ɛcaɣ peeɖe, nɛ Zebuulɩ+ ɖɔɔnɩ Gaalɩ nɛ e-koobiya Sekɛɛm taa.
42 Tɛʋ fema lɛ, ɛyaa lɩɩ nɛ powolo hayɩm taa, nɛ Abimelɛɛkɩ nɩɩ-tʋ.
43 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛkpaɣ ɛ-ɛyaa nɛ ɛtayɩ-wɛ tindima 3 taa nɛ papabɩ ñɩtʋ taa. Nɛ ɛna ɛyaa lɩɣaɣnɩ tɛtʋ taa lɛ, eyooni-wɛ nɛ ɛkʋ-wɛ.
44 Abimelɛɛkɩ nɛ ɛyaa tindima wena aawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ pɛɖɛɛ lɛɛ lɛɛ nɛ powolo pasɩŋ tɛtʋ nɔnɔɔ taa, nɛ tindima 2 wolo ayooni mba payɩ paawɛ hayɩm taa yɔ nɛ pakʋ-wɛ.
45 Abimelɛɛkɩ yooni tɛtʋ ndʋ evemiye nɖɩ ɖi-kpeekpe nɛ ɛmʋ-tʋ. Ɛkʋ tɛtʋ taa ɛyaa nɛ ɛyɔkɩ-tʋ+ nɛ ɛmɩzɩ ɖɔm tɩ-taa.
46 Sekɛɛm tilimiye ɖiyiyaa kpeekpe nɩ-tʋ lɛ, powolo lɛɛ lɛɛ lone ɖoŋ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ Ɛl-Beriiti+ ɖɩɣa* taa yɔ ɖɩ-taa.*
47 Pañɩtaa nɛ peheyi Abimelɛɛkɩ se Sekɛɛm tilimiye ɖiyiyaa kpeekpe kpeɣlaa lɛ,
48 Abimelɛɛkɩ nɛ ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ pe-kpeekpe pakpa Zalɩmɔɔnɩ Pʋʋ taa. Nɛ Abimelɛɛkɩ kpaɣ laɖɩyɛ nɛ ɛsɛtɩ tɩʋ piliŋa nɛ ɛhɔɔlɩ ɛ-hazaɣ yɔɔ nɛ eheyi ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ se: «Ɩna-m malabɩ mbʋ yɔ, mɩ ɖɔɖɔ ɩla mbʋ lɛɛ lɛɛ!»
49 Pʋyɔɔ ɛyaa kpeekpe sɛtɩ pilinzi nɛ patɩŋ Abimelɛɛkɩ wayɩ. Nɛ pakaa pilinzi nzɩ lone ɖoŋ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ nɛ pañaɣzɩ-ɖɩ miŋ. Piyeba nɛ ɛyaa mba paawɛ Sekɛɛm tilimiye taa yɔ paba ɖɔɖɔ pasɩ, paakpɛndɩ ɛzɩ ɛyaa 1 000 mbʋ yɔ, abalaa nɛ halaa.
50 Pʋwayɩ lɛ, Abimelɛɛkɩ wolo Tebɛɛzɩ tɛtʋ taa; eyooni Tebɛɛzɩ tɛtʋ nɛ ɛmʋ-tʋ.
51 Tilimiye ɖoŋ ñɩnɖɛ naɖɩyɛ kaawɛ tɛtʋ hɛkʋ taa, nɛ abalaa nɛ halaa kpeekpe nɛ tɛtʋ ɖiyiyaa kpeekpe pese nɛ powolo peeɖe. Paɖɩɣ pa-tɩ tilimiye taa nɛ pakpa ɖɩ-ñʋʋ taa.
52 Nɛ Abimelɛɛkɩ ñɔtɩnɩ tilimiye se ɛɖɩzɩ-ɖɩ. Ewolo tilimiye nɔnɔɔ cɔlɔ se ɛñaɣzɩ-kɛ miŋ.
53 Ðɩnɛ ɛlɛ, halʋ nɔɔyʋ pɛɖɩ pɩyɛ sɔsɔyɛ* naɖɩyɛ Abimelɛɛkɩ ñʋʋ taa nɛ ɛyɔkɩ ɛ-ñʋʋ.+
54 Nɛ ɛyaa lɛɛ lɛɛ lɩmɖʋyʋ weyi ɛɖɔkʋʋ e-you wondu yɔ nɛ eheyi-i se: «Kpɛɛ ña-laɣɖɛ nɛ ŋkʋ-m, nɛ pataakɔɔ pɔyɔɔdɩ mɔn-tɔm se: “Halʋ kʋnɩ-ɩ.”» Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛ-lɩmɖʋyʋ sɔbɩ-ɩ laɣɖɛ nɛ ɛsɩ.
55 Izrayɛɛlɩ abalaa nawa se Abimelɛɛkɩ sɩba lɛ, pe-kpeekpe papɩsɩ pa-ɖɩsɩ taa.
56 Mbʋ Ɛsɔ hɛyɩ Abimelɛɛkɩ kɩdɛkɛdɩm mbʋ ɛlabɩ ɛ-caa nɛ ɛkʋ e-koobiya 70 yɔ pɩ-yɔɔ.+
57 Ɛsɔ yeba ɖɔɖɔ nɛ kɩdɛkɛdɩm mbʋ payɩ Sekɛɛm abalaa laba yɔ pɩpɩsɩ pa-maɣmaɣ pa-ñʋŋ taa. Mbʋ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ ŋga Yerubaalɩ+ pɩyalʋ Yotam lɔwa yɔ,+ kɔkɔm pɔ-yɔɔ.
Pɩ-tɛɛ tɔm
^ Piye piye, «pa nɛ e-ɖoo caa ɖɩɣa hɔʋ.»
^ Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «tɛtʋ tɩnaa.»
^ Yaa «se ma nɛ mɩ ɖɩkɛ calɩm kʋɖʋmʋm.»
^ Yaa «templo.»
^ Yaa «men-pee lʋlʋʋ.»
^ Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
^ Yaa «Abimelɛɛkɩ pɩsɩ ɛ-tɩ awumbu.»
^ Piye piye, «Ɛsɔ tiyini fezuu kɩdɛkɛdʋʋ nakʋyʋ.»
^ Yaa «etiyi ɛyaa nɛ ajitu.»
^ Yaa «ŋlabɩ-ɩ mbʋ ñe-nesi pɩzɩɣ yɔ.»
^ Yaa «templo.»
^ Yaa «powolo lɛɛ lɛɛ Ɛl-Beriiti ɖɩɣa taa kuduyuu ŋgʋ kɩ-ñʋʋ taa wɛ kulukulu nɛ kɩkɛ ɖɩmɛlɩyɛ yɔ kɩ-taa.»
^ Yaa «nem sɔsɔ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.