Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 32

Cɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ

Cɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ

“Tisuu kɛnɩ . . . mbʋ pɩwɛ keekee ɛlɛ paanaɣ-pʋ yɔ pɩ-wɩlʋʋ kaɣlaa.”—EBR. 11:1.

HENDU 11 Wondu kɩlɩzɩtʋ saŋ Ɛsɔ

LƖMAƔZA SƆSƆNA *

1. Tɔm ndʋ pawɩlɩ-ŋ pɩlɩɩnɩ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ?

YE YEHOWA Aseɣɖe Tɩnaa hɔʋ nakʋyʋ taa ŋcaɣaa nɛ ŋpaɣlɩ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkpɛlɩkɩ Yehowa yɔɔ tɔm ɖooo ña-pɩjatʋ taa. Pɛkpɛlɩkɩ-ŋ se ɛnʋ yɔ Lɩzɩyʋ, ɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ nɛ ɛsɔɔlaa se eyele nɛ tɛtʋ pɩsɩ paradisuu.—Kiɖe 1:1; Tʋma 17:24-27.

2. Lɩmaɣza wena ɛyaa nabɛyɛ wɛnɩ mba petisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ pɔ-yɔɔ?

2 Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Ɛsɔ wɛɛ, nɛ paatisiɣ ɖɔɖɔ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ wondu tɩŋa. Petisiɣ se wezuu lɩ kɩ-tɩ yɔɔ yem nɛ wondu cikpetu ndʋ tɩwɛ wezuu yɔ tɩlɛɣzɩna pazɩ pazɩ nɛ tɩpɩsɩ wondu sɔsɔtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩwɛ piti yɔ. Ɛyaa mba petisiɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, pa-taa nabɛyɛ labɩ sukuli sɔsɔʋ. Papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se lɛɣtʋ ñɩnʋʋ wɩlɩɣ se Bibl taa tɔm tɩkɛ toovenim nɛ mba petisiɣ se lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ, pɛkɛ mba paasɩŋ nabʋyʋ yɔ, ajamaa yaa mba petisiɣ tɔm tɩŋa yɔɔ yem yɔ.

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩcɛyɩsɩ ɖa-maɣmaɣ ɖe-tisuu?

3 Tɔm ndʋ ɛyaa mba palabɩ sukuli sɔsɔʋ yɔ pa-taa nabɛyɛ yɔɔdʋʋ yɔ, tɩkaɣ yebu nɛ ɖɩpɩtɩ se Yehowa kɛnɩ ɖa-Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ na? Pɩlɩɣnɩ mbʋ pʋyɔɔ ɖitisiɣ se Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔ pɩ-cɔlɔ. Ðitisiɣ se Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ peheyi-ɖʋ kiheyu nɛ ɖitisi, yaa ɖa-maɣmaɣ ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔ? (1 Kɔr. 3:12-15) Ðɩkɛʋ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ paa pɩtɩɩlabɩ alɩwaatʋ ɛzɩma yɔ, ɖa-tɩŋa payɩ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩɩkaɣ yebu nɛ “ɛjaɖɛ yɔɔ lɔŋsɩnɖɛ nɛ pɔbɔtʋ tɔm” peɣzi-ɖʋ. Tɔm ndʋ, ɛyaa mba pakaɖɩɣnɩ Ɛsɔtɔm yɔ pawɩlɩɣnɩ-tʋ. (Kol. 2:8; Ebr. 11:6) Pɩsa nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ lɛ, tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ (1) mbʋ pʋyɔɔ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ, (2) mbʋ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ ña-Lɩzɩyʋ Yehowa yɔɔ yɔ, nɛ (3) ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋcɛyɩsɩɣ ñe-tisuu mbʋ yɔ.

MBƲ PƲYƆƆ ƐYAA SAKƖYƐ IITISIƔ SE LƖZƖYƲ NƆƆYƲ WƐƐ YƆ

4. Ɛzɩ Ebree mba 11:1 yɔɔdʋʋ yɔ, Bibl yɔɔdʋʋ se ɛbɛ tisuu kɛnaa?

4 Ɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se ye pɔtɔm se nɔɔyʋ wɛnɩ tisuu yɔ, pɩwɩlɩɣ se etisiɣ mbʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ kaɣlaa se pɩwɛ keekee yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ se pɩtɩkɛ mbʋ payaɣ se tisuu siŋŋ. (Kalɩ Ebree mba 11:1.) Bibl wɩlɩɣ se mbʋ pɩwɛ keekee yɔ, mbʋ sɩɣnɩnɩ ɛyʋ se ɛwɛɛnɩ tisuu. Pʋyɔɔ lɛ, paa ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna Yehowa, Yesu nɛ Ɛsɔdaa Kewiyaɣ yɔ, ɖɩwɛnɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ pɛwɛɛ yɔ. (Ebr. 11:3) Lɛɣtʋ ñɩnɩyʋ nɔɔyʋ pɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ. Ɛyɔɔdaa se: “Mbʋ pɩ-yɔɔ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa tisiɣ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ se pɩwɛ keekee. Palakɩnɩ tʋmɩyɛ mbʋ pɩ-yɔɔ lɛɣtʋ ñɩnɩyaa lɩwa yɔ.”

5. Ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ?

5 Ðɩpɩzɩɣ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Ye nabʋyʋ ɛwɛɛ nɛ pɩwɩlɩɣ keekee se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ, ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ mbʋ pɩwɛ wezuu yɔ?’ Nabɛyɛ lɛ, patɩkpaɣ alɩwaatʋ wiɖiyi nɛ patazɩ nɛ pana se nabʋyʋ wɛ keekee nɛ pɩwɩlɩɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yaa ɛfɛyɩ. Robert kɛ Yehowa Aseɣɖe Tʋ lɛɛlɛɛyɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Wiɖiyi patɩyɔɔdɩ Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ tɔm sukuli taa, pʋyɔɔ lɛ mantaatisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ. Alɩwaatʋ ndʋ mɔnkɔm mɛwɛɛnɩ pɩnzɩ 22 yɔ, mankatɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa nɛ pawɩlɩ-m se Bibl wɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖitisi se Ɛsɔ lɩzɩnɩ mbʋ payɩ pɩwɛɛ yɔ.” *—Kalɩ aɖakaɣ “ Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ titukuuni lʋlɩyaa yɔ.”

6. Ɛbɛ yɔɔ ɛyaa nabɛyɛ iitisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ?

6 Lalaa lɛ, paatisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔyɔɔdʋʋ se mbʋ papɩzɩɣ nɛ pana yɔ, pi-ɖeke pɩ-yɔɔ petisiɣ. Ɛlɛ toovenim lɛ, petisiɣ mbʋ paapɩzɩɣ nɛ pana yɔ pɩ-yɔɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Petisiɣ ɖoŋ weyi iyeki se kedeŋa yɔɔ wondu ɩwɛɛ ti-lona taa yɔ ɩ-yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pana mbʋ pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɖoŋ ɩnɩ ɩwɛ keekee yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ tisuu mbʋ pɩ-tɔm pɔyɔɔdɩ Bibl taa yɔ, pi-tigiɖe kɛ “mbʋ pɩwɛ keekee ɛlɛ paanaɣ-pʋ yɔ.” (Ebr. 11:1) Pʋcɔ nɛ ɖa-maɣmaɣ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ nɔɔyʋ wɛɛ lɛ, pɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ pɩpɔzʋʋ pana ñaɣʋ. Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ tɩsɔɔlɩ se pañaɣ pana nɛ pala mbʋ. Ɛyʋ weyi ɛɛkpɛlɩkɩɣ se ɛna mbʋ pɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɔ tɔm ñʋʋ se Ɛsɔ nɔɔyʋ fɛyɩ.

7. Ɛyaa mba palabɩ sukuli yɔ, pa-tɩŋa paatisiɣna se Ɛsɔ lɩzɩnɩ kedeŋa na? Lɩzɩ pɩ-taa.

7 Lɛɣtʋ ñɩnɩyaa nabɛyɛ tazɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ keekee se Ɛsɔ wɛɛ yɔ pɩ-taa nɛ pɩtɛ lɛ, pa-taa tɛ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ kedeŋa. * Ɛzɩ Robert weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ, nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pɔkɔ tɔm ñʋʋ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, wiɖiyi patɩwɩlɩ-wɛ Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ tɔm sukuli kɩtɛzʋʋ taa kpa. Paa mbʋ yɔ, lɛɣtʋ ñɩnɩyaa sakɩyɛ kɔm nɛ patɩlɩ Yehowa nɛ pɔsɔɔlɩ-ɩ. Ɛzɩ lɛɣtʋ ñɩnɩyaa mba palabʋ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ pɩwɛɛ se ɖɩcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ paa tɔm ndʋ patɩɩwɩlɩ-ɖʋ sukuli taa yɔ. Nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla mbʋ ɖo-lone taa.

MBƲ ŊPƖZƖƔ ŊLA NƐ ŊCƐYƖSƖ TISUU MBƲ ŊWƐNƖ LƖZƖYƲ YƆƆ YƆ

8-9. (a) Tɔm pɔzʋʋ mbʋ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ lɛɛlɛɛyɔ? (b) Ɛzɩma wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ tɔm kpɛlɩkʋʋ kaɣ-ŋ wazʋʋ?

8 Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ? Iyele nɛ ɖɩna nʋmɔŋ naanza weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋla mbʋ yɔ.

9 Kpɛlɩkɩ wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ tɔm. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋcɔŋnɩ kpɩna, tɩŋ, ñɩtʋ, nɛ tɩɩnzɩ yɔ. (Keɣa 18:2; Iza. 40:26) Ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋkpɛlɩkɩɣ wondu ndʋ tɩ-yɔɔ tɔm nɛ pɩkɩlɩɣ yɔ, ña-taa kaɣ tɛm nɛ pɩkɩlɩ se Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, tɔm ñʋŋ weyi ɩyɔɔdʋʋ wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ tɔm yɔ ɩwɛ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Ye pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋnɩɩ tɔm ñʋŋ ɩnɩ ɩ-taa camɩyɛ yɔ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ nɛ ŋyebi-i kalʋʋ. Kpɛlɩkɩ mbʋ ŋpɩzɩɣ yɔ. Palɩzɩ videowaa kɩbama nabɛyɛ ɖe-kigbeɣliŋ sɔsɔŋ weyi ɖɩlaba pitileɖi yɔ ɩ-taa nɛ pɔyɔɔdʋʋ wondu kɩlɩzɩtʋ tɔm. Ðaɣnɩ-wɛ cɔnʋʋ. Videowaa mba pɛwɛ ɖɛ-tɛ intɛrnɛɛtɩ lone jw.org yɔɔ.

10. Ha kɩɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ. (Roma mba 1:20)

10 Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ tɔm yɔ, cɔnɩ camɩyɛ nɛ ŋna mbʋ wondu ndʋ tɩkpɛlɩkɩɣ-ŋ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ. (Kalɩ Roma mba 1:20.) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Wɩsɩ haɣ soŋaɣ nɛ ñalɩmɩyɛ nɖɩ pɩpɔzʋʋ yɔ se pɩsa nɛ wezuu wɛɛ tɛtʋ yɔɔ. Ɛlɛ wɩsɩ ñalɩmɩyɛ naɖɩyɛ pɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ. Pɩpɔzʋʋ se nabʋyʋ ɛkandɩyɩ ɖa ɛyaa ɖɔ-yɔɔ nɛ wɩsɩ ñalɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩtaakɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ. Nɛ nabʋyʋ wɛɛ nɛ pɩkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ! Ɛzɩma tɩyɛ? Helim nabʋyʋ cɔ tɛtʋ nɛ pɩta nɛ pɩkandɩyɩɣ tɛtʋ yɔɔ se wɩsɩ ñalɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩkɔŋnɩ kaɖɛ yɔ ɖɩtaalabɩ-ɖʋ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ. Alɩwaatʋ ndʋ wɩsɩ ñalɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩkɔŋnɩ kaɖɛ yɔ ɖɩkpaɣ ɖoŋ yɔ, helim mbʋ pɩɖɔʋ ɖɔɖɔ. Lɛɛlɛɛyɔ, ŋŋmaɣzɩɣ se nɔɔyʋ yekina nɛ pɩlakɩ mbʋ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkɛ Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ weyi ɛwɛnɩ lɛɣtʋ yɔ?

11. Le ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ toovenim tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpazɩ tisuu ɖoŋ yɔ? (Kalɩ aɖakaɣ “ Wondu ndʋ tɩpɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋcɛyɩsɩ ñe-tisuu Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ.”)

11 Ye ŋlakɩnɩ tʋmɩyɛ Index des publications des Témoins de Jéhovah, nɛ ŋñɩnɩɣ tɔm jw.org yɔɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna wondu sakɩyɛ ndʋ tiyeki se ɛyʋ ɛwɛɛnɩ tisuu Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpaɣzɩnɩ tɔm ñʋŋ nɛ videowaa mba pɛwɛ hɔɔlʋʋ, “Hasard ou conception” taa yɔ. Patɩɖaɣlɩ nɛ pɔyɔɔdʋʋ kpɩna nɛ wondu kɩlɩzɩtʋ lɛɛtʋ yɔɔ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ piti yɔ. Tɔm ñʋŋ nɛ videowaa mba pa-taa, ɖɩnaɣ ɖɔɖɔ kɩɖaŋ weyi ɩwɩlɩɣ ɛzɩma lɛɣtʋ ñɩnɩyaa ñaɣ pana nɛ pamaɣzɩnɩ wondu ndʋ panaɣ kedeŋa yɔɔ yɔ nɛ polu wondu lɛɛtʋ yɔ.

12. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, mbʋ pɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ lɛ we?

12 Kpɛlɩkɩ Bibl. Lɛɣtʋ ñɩnɩyʋ weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdɩ tayʋʋ naanza taa yɔ, etaatisi kpaagbaa se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ. Ɛlɛ pʋwayɩ ɛkɔm nɛ ɛwɛɛnɩ tisuu. Ɛyɔɔdaa se: “Pɩtɩkɛ mbʋ mɛnkpɛlɩkɩ lɛɣtʋ ñɩnʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ, pi-ɖeke piyebina nɛ mɛwɛɛnɩ tisuu, mankpaɣ alɩwaatʋ ɖɔɖɔ nɛ mɛnkpɛlɩkɩ Bibl. Mbʋ yebina nɛ mɛwɛɛnɩ tisuu.” Pɩtɩla yɔ, ŋtɛm sɩm Bibl wɩlɩtʋ camɩyɛ; paa mbʋ yɔ, pɩsa nɛ ŋcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ ña-Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm. (Yoz. 1:8; Keɣa 118:97) Maɣzɩ ɛzɩma Bibl yɔɔdɩ mbʋ pɩlabɩ ɖooo lɔŋ yɔ pɩ-tɔm ɖeyi ɖeyi yɔ pɩ-yɔɔ. Maɣzɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ kɩ-taa yɔ tɩlaba yɔ pɩ-yɔɔ. Nɛ ɛzɩma kɩ-mayaa tɔm tɩkaɖɩnɩ ɖama yɔ pɩ-yɔɔ. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩcɛyɩsɩ ñe-tisuu se Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ nɔɔyʋ labɩnɩ-ɖʋ nɛ ɛ-cɔlɔ Bibl lɩnaa. *2 Tim. 3:14; 2 Pɩy. 1:21.

13. Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ pɩkɛ lɔŋ tasʋʋ kɩbam?

13 Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm yɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma tɩ-lɔŋ tasʋʋ wɛ wazaɣ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Ðooo lɔŋ Bibl paɣ-ɖʋ se liidiye sɔɔlʋʋ kɔŋnɩ kala nɛ “wɩzasɩ sakɩyɛ.” (1 Tim. 6:9, 10; Adu. 28:20; Mat. 6:24) Paɣʋ mbʋ pɩwɛnɩ wazaɣ halɩ nɛ sɔnɔ? Takayɩsɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ ɛyaa wɛtʋ tɔm ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ, sɩ-taa nakɛyɛ yɔɔdʋʋ se: “Sakɩyɛ taa lɛ, ɛyaa mba pɔsɔɔlɩ liidiye yɔ, paahikiɣ taa leleŋ siŋŋ nɛ pɛwɛɣ nɩɣzɛ taa nɛ pɩkɩlɩ. Halɩ ɛyaa mba pɔsɔɔlaa se pehiɣ liidiye sakɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, paahikiɣ taa leleŋ; nɛ pahɩnɩɣ ɖɔɖɔ kʋdɔmɩŋ.” Ye mbʋ, lɔŋ weyi Bibl tasɩɣ-ɖʋ se ɖɩtaasɔɔlɩ liidiye yɔ, ɩkɛ lɔŋ kɩbaŋ siŋŋ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna Bibl paɣtʋ kila lɛɛna wena awazɩ-ŋ yɔ? Ye ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ Bibl taa lɔŋ tasʋʋ kɩbam tɩŋa yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ naʋ se ɖa-Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ sɩm mbʋ pɩwazɩɣ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñɩnɩɣ ɛ-lɔŋ tasʋʋ paa ɛzɩmtaa. (Yak. 1:5) Piyeki nɛ ɖihiɣ taa leleŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩkpaɖɩ.—Iza. 48:17, 18.

14. Ye ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, tɔm ndʋ ŋkaɣ tɩlʋʋ Yehowa yɔɔ?

14 Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, kpɛlɩkɩ-kʋ nɛ kaɖʋwa se ŋtɩlɩɣ Ɛsɔ nɛ pɩkpaɖɩ. (Yoh. 17:3) Ŋkaɣ kpɛlɩkʋʋ Yehowa ɛyʋtʋ nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ tɔm. Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ, tɩ-tɔm ŋkpɛlɩkɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkaɣ wondu kɩlɩzɩtʋ yɔɔ tɔm yɔ. Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ tɔm yɔ, piyeki nɛ ɖa-taa tɛ se ɛwɛ keekee. (Ejl. 34:6, 7; Keɣa 144:8, 9) Ŋwɛɣ nɛ ŋtɩlɩɣ Yehowa nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, tisuu mbʋ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ paɣlʋʋ nɛ ŋkaɣ-ɩ sɔɔlʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. Nɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ña nɛ ɩ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩkaɣ cɛyɩsʋʋ nɛ pɩkɩlɩ.

15. Ye ŋheyiɣ ñe-tisuu yɔɔ tɔm ɛyaa lalaa yɔ, ɛzɩma pɩkaɣ-ŋ wazʋʋ?

15 Heyi tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ pɩ-tɔm ɛyaa lalaa. Alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ mbʋ yɔ, ñe-tisuu kaɣ kpaɣʋ ɖoŋ. Ɛlɛ ye ŋwɛɛ nɛ ŋsusuu tɔm nɔɔyʋ nɛ ɛpɔzɩ-ŋ tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se ɛɛsɩŋ se Ɛsɔ wɛɛ yaa ɛfɛyɩ, nɛ ŋŋsɩŋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ŋcosi-i yɔ, ɛzɩma pɩwɛɛ se ŋla? Ñaɣ pana nɛ ŋñɩnɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa nɛ ŋna ɛzɩma patɩŋnɩ Masɩ yɔɔ nɛ pocosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ. Nɛ pʋwayɩ lɛ ŋcosi ɛyʋ ɛnʋ. (1 Pɩy. 3:15) Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋpɔzɩ koobu weyi ɛwɛ niye yɔ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋcosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Paa ɛyʋ weyi ɛpɔzɩ-ŋ tɔm yɔ, etisi tɔm ndʋ Bibl cosuu yɔ tɩ-yɔɔ yaa etitisi yɔ, ŋñɩnaa nɛ ŋna tɔm ndʋ yɔ, tɩkaɣ-ŋ wazʋʋ. Ñe-tisuu kaɣ kpaʋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. Pɩkaɣ yebu se ŋtaatisi cɛtɩm tɔm ndʋ ɛyaa mba pamaɣzɩɣ se pɛkɛ lɔŋsɩnɖaa nɛ pɛwɛnɩ lɛɣtʋ yɔ pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyaa mba, pɔyɔɔdʋʋ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ.

WOLO PƖ-YƆƆ NƐ ŊCƐYƖSƖ ÑE-TISUU

16. Ye ɖiiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ-ɖʋ?

16 Paa ɖɩpaɣzʋʋ Yehowa sɛʋ yɔ pileɖaa yaa pitileɖi yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye ɖɩtɩkpa ɖa-tɩ yɔ, ɖe-tisuu pɩzɩɣ nɛ pɩhɛɛ. Tɔzɩ se tisuu tɔbʋʋ lɛ se ɛyʋ etisi mbʋ pɩwɛ keekee ɛlɛ paanaɣ-pʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Mbʋ ɖɩɩnaɣ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɔɔ pɩ-yɔɔ kɛlɛʋ yem. Pʋyɔɔ Pɔɔlɩ yɔɔdaa se ye ɖɩfɛyɩnɩ tisuu yɔ, pɩkɛnɩ-ɖʋ “kɩwɛɛkɩm mbʋ pɩkaɣdɩɣ-ɖʋ kɛlɛʋ yɔ.” (Ebr. 12:1) Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩtaatɔlɩ kpaca ŋgʋ kɩ-taa?—2 Tes. 1:3.

17. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu?

17 Kajalaɣ lɛ, tendi Yehowa se ɛha-ŋ e-fezuu kiɖeɖeu, nɛ lakɩ mbʋ ɖoŋ ɖoŋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tisuu kɛnɩ piye nɖɩ fezuu kiɖeɖeu lʋlʋʋ yɔ ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ. (Gal. 5:22, 23) Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ yɔ, ye e-fezuu kiɖeɖeu ɛtɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ. Ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa se ɛha-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ kʋ haʋ. (Luka 11:13) Halɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ se: “Sɔzɩ-ɖʋ tisuu.”—Luka 17:5.

18. Ɛzɩ Keɣa 1:2, 3 yɔɔdʋʋ yɔ, waɖɛ nɖɩ ɖɩwɛna?

18 Pɩtasɩ lɛ, kpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm ña-tɩ yɔɔ ɖoŋ ɖoŋ. (Kalɩ Keɣa 1:2, 3.) Alɩwaatʋ ndʋ pama Keɣa ŋga yɔ, Izrayɛɛlɩ piya pazɩ yem kaawɛnɩnɩ Ɛsɔ Paɣtʋ takayaɣ tɩŋa. Wiyaʋ nɛ cɔjɔnaa pɩzaɣna se pɛwɛɛnɩ takayɩsɩ nzɩ. Nɛ paalabɩ ɖʋtʋ nɛ paa pɩnaɣ lʋbɛ ñɩŋga ŋga ka-taa lɛ, pekpeɣliɣ “abalaa nɛ halaa, piya,” nɛ agɔma mba paawɛ Izrayɛɛlɩ yɔ, nɛ pakalɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ pewelisiɣ. (Wp. 31:10-12) Yesu alɩwaatʋ taa, ɛyaa pazɩ yem cɔlɔ nɛ sinaagɔɔgɩwaa taa panaɣaɣ takayɩsɩ kikpiyisi nzɩ sɩ-yɔɔ pama Ɛsɔtɔm yɔ. Ɛlɛ sɔnɔ, ɛyaa hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ pɩzɩɣ nɛ pakalɩ Ɛsɔtɔm hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yaa tɩ-hɔɔlɩŋ tɩŋa. Pɩkɛnɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ kpem. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ waɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ?

19. Ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu?

19 Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Ɛsɔtɔm ndʋ ɖɩwɛna yɔ tɩ-yɔɔ ye ɖɩkalɩɣ-tʋ ɖoŋ ɖoŋ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩla ɖʋtʋ nɛ ɖɩkalɩɣ Bibl nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ-kʋ, pɩfɛyɩ se ɖiyele yem nɛ ye ɖɩwɛnɩ alɩwaatʋ lɛ pʋcɔ ɖɩla mbʋ. Ye ɖɩñɔnɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ ɖʋtʋ ndʋ ɖɩlaba yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu.

20. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩlakɩ?

20 Ðɩfɛyɩ ɛzɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ “lɔŋsɩnɖaa nɛ lɛɣtʋ tɩnaa” yɔ. Ðe-tisuu tigiɖe lɛ Ɛsɔtɔm. (Mat. 11:25, 26) Bibl heyiɣ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ tɛtʋ yɔɔ wɛtʋ wɛɛ nɛ tɩwɛɛkɩɣ wɛɛkʋʋ yɔɔ yɔ nɛ mbʋ Yehowa kaɣ labʋ nɛ ɛcɔnɩ pi-ɖeɖe yɔ pɩ-tɔm. Ye mbʋ, iyele nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa ɖɔɖɔ se ɖɩsɩɣnɩ ɛyaa sakɩyɛ nɛ pɛwɛɛnɩ tisuu ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ. (1 Tim. 2:3, 4) Nɛ iyele nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖaŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa mba payɩ pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pakaɣ sam Yehowa yɔ kpam. Pakaɣ-ɩ sam nɛ pɔyɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩwɛ Natʋ 4:11 taa yɔ. Pama peeɖe se: “Ŋmʋnaa, Yehowa ɖɛ-Ɛsɔ, se ŋmʋ samtʋ . . . mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋlɩzɩ pɩtɩŋa payɩ.”

HENDU 2 Ña-hɩɖɛ lɛ Yehowa

^ par. 5 Masɩ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ. Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Pɔyɔɔdʋʋ se wezuu lɩ kɩ-tɩ yɔɔ. Pɔ-tɔm ndʋ, tɩkaɣ yebu nɛ ɖɩpɩtɩ se Yehowa lɩzɩnɩ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ? Ye ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ se ɖɩcɛyɩsɩ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Ɛsɔ nɛ Bibl yɔɔ yɔ ɖɩɩkaɣ pɩtʋʋ. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ yɔ.

^ par. 5 Sukulinaa sakɩyɛ taa, cɩcanaa ɩɩyɔɔdʋʋ se pɩpɩzɩɣ pɩla se Ɛsɔ lɩzɩnɩ mbʋ payɩ pɩwɛɛ yɔ. Pamaɣzɩɣ se ye pɔyɔɔdʋʋ mbʋ yɔ, pañɩkɩɣ sukulibiya yɔɔ se sitisi Ɛsɔ yɔɔ.

^ par. 7 Ɛyaa mba pɛcɛzɩ 60 nɛ palabɩ sukuli sɔsɔʋ yɔ, petisiɣ se Ɛsɔ nɔɔyʋ wɛɛ. Lɛɣtʋ ñɩnɩyaa wɛ ɛyaa mba pa-taa. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna tɔm ndʋ pɔyɔɔdaa yɔ Index des publications des Témoins de Jéhovah taa, cɔnɩ hɔɔlʋʋ Science,” tɔm ñʋʋ “scientifiques partisans de la création.” Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna pɔ-tɔm ndʋ tɩ-taa natʋyʋ ɖɔɖɔ Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah taa. Wolo hɔɔlʋʋ “Science, technologie” nɛ ŋcɔnɩ tɔm ñʋʋ “Interview’ (rubrique de Réveillez-vous!).”

^ par. 12 Kalɩ tɔm ñʋʋ “La science et la Bible sont-elles compatibles?” ŋgʋ kɩwɛ février 2011 tɛ Réveillez-vous ! taa yɔ, nɛ tɔm ñʋʋ “Les prédictions de Jéhovah s’accomplissentŋgʋ kɩwɛ 1er janvier 2008 tɛ Feŋuu Tilimiye taa yɔ.