1. Tʋma kɩbana wena piya evelisi sakɩyɛ tɛm labʋ?

 PAA pɩnaɣ ŋga, piya evelisi kudokiŋ sakɩyɛ haɣ sɩ-tɩ nɛ pamɩyɩsɩɣ-sɩ lɩm. Ŋtɛm kpɛzʋʋ nɩŋgbaŋaɣ ŋga? Ye ɛɛɛ yɔ, ɛgbɛyɛ taa koobiya taa wɛnɩ-ŋ leleŋ nɛ Yehowa taa wɛnɩ-ŋ leleŋ ɖɔɖɔ. (Adu. 27:11) Maɣzɩ tʋma kɩbana sakɩyɛ wena ŋtɛm labʋ yɔ a-yɔɔ nɛ ŋna. Ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ Bibl camɩyɛ, nɛ pɩtɩla ŋlabɩ mbʋ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ñe-Bibl kpɛlɩkʋʋ mbʋ, pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ña-taa tɛ se Bibl kɛ Ɛsɔtɔm. Ɛlɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ weyi ɛtɩnɩ takayaɣ kiɖeɖeɣa ŋga yɔ nɛ ŋsɔɔlɩ-ɩ. Sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, pɩpaɣlaa nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ŋkɛ ɛ-sɛyaa mba paha pa-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ, pa-taa nɔɔyʋ. Pɩwɛ ɖeu kpem!

2. Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

 ² Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋwɛɛ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa se ŋmʋna nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm lɛ, pɩtakɩ ñe-tisuu hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa. Ɛlɛ ŋwɛɣ nɛ ŋpaɣlɩɣ lɛ, ŋkaɣ katʋʋ takɩm kɩfam. Sataŋ kaɣ ñaɣʋ pana se eyele nɛ sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩcamɩ, nɛ ɛkaɣ ñaɣʋ pana ɖɔɖɔ se ɛla nɛ ŋyele Yehowa sɛʋ. (Efɛz. 4:14) Pɩtɩpɔzɩ se ŋyele nɛ pɩtalɩ-ŋ mbʋ. Ŋɖuwaa nɛ ŋha ña-tɩ Yehowa. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɔkɩ ñe-siɣsiɣ wɛtʋ ɛ-ɛsɩndaa nɛ ŋɖɔ ɖuutu ndʋ tɩ-yɔɔ? Pɩpɔzʋʋ se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa fezuu taa, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pɩpɔzʋʋ se ‘ŋɖɛɛnɩ’ ɛsɩndaa nɛ ŋkɛ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩwa yɔ. (Ebr. 6:1) Ɛlɛ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ? Pɩ-tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa.

3. Ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se Krɩstʋ mba tɩŋa ɩla pa-lɩm mɩyɩsʋʋ wayɩ?

³ Pɩpɔzʋʋ se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩɖɔ lɔŋ weyi apostoloo Pɔɔlɩ tasɩ e-koobiya Krɩstʋ ñɩma mba paawɛ Efɛɛzɩ yɔ ɩ-yɔɔ ɖa-lɩm mɩyɩsʋʋ  wayɩ. Eseɣti-wɛ se papɩsɩ Krɩstʋ ñɩma mba ‘papaɣlaa nɛ pɛtɛ yɔ.’ (Efɛz. 4:13) Tɔm ndʋ tɩ-tɔbʋʋ lɛ se pɩwɛɛ se ‘powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɛɖɛɣnɩ ɛsɩndaa.’ Pɔɔlɩ kpaɣ ɛzɩma ɛyʋ paɣlɩɣ fezuu taa yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ ɛzɩma pɩɣa paɣlɩɣ yɔ, nɛ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa. Alɩwaatʋ ndʋ lʋlɩyaa lʋlʋʋ pɩɣa ññɩɩ yɔ, pɔsɔɔlʋʋ-kɛ nɛ pa-taa lakɩnɩ-kɛ leleŋ. Ɛlɛ pɩɣa ŋga, kaakɛɣ pɩɣa ɛjam ññɩɩ mbʋ tam. Alɩwaatʋ wɛɣ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, pɩkaɣ pɔzʋʋ se keyele «pɩjatʋ lakasɩ.» (1 Kɔr. 13:11) Mbʋ pɩwɛ Krɩstʋ ñɩma hɔɔlʋʋ taa ɖɔɖɔ. Pamɩyɩsɩɣ-ɖʋ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɛɣnɩ ɛsɩndaa. Iyele nɛ ɖɩna lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩla mbʋ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ.

4. Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa? Lɩzɩ pɩ-taa. (Filiipi mba 1:9)

⁴ Yele nɛ sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩpaɣlɩ nɛ pɩkɩlɩ. Ŋtɛm sɔɔlʋʋ Yehowa siŋŋ. Ɛlɛ, sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩpaɣlɩ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛzɩma tɩyɛ? Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ tɔm Filiipi mba 1:9 taa. (Kalɩ Filiipi mba 1:9.) Pɔɔlɩ tɩmaa se Filiipi koobiya sɔɔlɩm «ɛpaɣlɩ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ.» Ye mbʋ, sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpaɣlɩ. Ye ɖɩwɛnɩ «sɩmtʋ toovenim ñɩndʋ nɛ lɛɣtʋ siŋŋ» yɔ, ɖɔ-sɔɔlɩm pɩzɩɣ nɛ pɩpaɣlɩ. Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩtɩlɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ lɛ, ɖɩsɔɔlʋʋ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ nɛ mbʋ ɛlakɩ yɔ, pɩmʋʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ. Ðɩsɔɔlʋʋ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ se ɖiyele nɛ ɛ-taa la leleŋ, nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩtaala nabʋyʋ nɛ pɩɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ kpa. Ðɩlakɩ ɖo-ɖoŋ ɖeɖe se ɖɩtɩlɩ ɛ-sɔɔlɩm, nɛ ɖɩñakɩ pana ɖɔɖɔ se ɖɩtɩlɩ ɛzɩma ɖɩlabɩ-pʋ yɔ.

5-6. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩpaɣlɩ nɛ pɩkɩlɩ? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁵ Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpaɣlɩ, ye ɖɩtɩlɩ ɛ-Pɩyalʋ camɩyɛ yɔ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɛ maɣzɩnɩ ɛ-Caa wɛtʋ pilim. (Ebr. 1:3) Nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩtɩlɩ Yesu yɔ ŋgʋ lɛ se pɩwɛɛ se ɖɩkpɛlɩkɩ kɛdɛsɩ nzɩ sɩwɛ Evaŋgilimwaa naanza taa yɔ. Ye ŋtatɩɩlabɩtɩ ɖʋtʋ nɛ ŋkalɩɣ Bibl paa evemiye nɖɩ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋpaɣzɩ lɛɛlɛɛyɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ kɛdɛsɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ Yesu yɔɔ tɔm yɔ, ka ña-lɩmaɣza ɛ-wɛtʋ ndɩ ndɩ yɔɔ. Ɛɛkɛ ɛyʋ weyi pɩwɛ kɛlɛʋ se pɔñɔtɩnɩ-ɩ yɔ; ɛkpakaɣ piya cikpesi ɛ-nɔkɔyʋʋ taa nɛ sɔɔlɩm. (Mark. 10:13-16) Yesu lakaɣ camɩyɛ lakasɩ nɛ pɩɩwɛ kɛlɛʋ se paɖʋ-ɩ nɛ taabalɩyɛ; sɔɔndʋ taakpaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se peheyi-i ndʋ pamaɣzɩɣ yɔ. (Mat. 16:22) Hɔɔlɩŋ ɛnɩ ɩ-taa lɛ, Yesu maɣzɩnɩ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-wɛtʋ. Yehowa kɛ ɖɔɖɔ weyi pɩwɛ kɛlɛʋ kpem se pɔñɔtɩnɩ-ɩ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ adɩma yɔɔ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ-ɩ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-i ɖa-laŋɩyɛ taa tɔm. Ða-taa tɛma se ɛɛkaɣ ɖɔ-tɔm kʋʋ. Ɛsɔɔlɩ-ɖʋ nɛ ɛcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ.—1 Pɩy. 5:7.

⁶ Yesu nɩɣaɣ ɛyaa siziŋ. Apostoloo Maatiyee mawa se: «Ɛna ɛyaa samaɣ lɛ, kalabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pawɩlaɣ-kɛ ñaŋ nɛ koyotuu ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.» (Mat. 9:36) Nɛ lɩmaɣza wena Yehowa wɛna? Yesu yɔɔdaa se: «Man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛtɩsɔɔlɩ se piya cikpesi sɩnɛ yɔ, sɩ-taa paa kʋɖʋmaɣ maɣmaɣ ele.» (Mat. 18:14) Tɔm ndʋ, tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋa siŋŋ! Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩtɩlɩɣ Yesu camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩpaɣlɩɣ nɛ pɩkɩlɩ.

7. Ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ña nɛ Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ ɩcakɩ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ?

⁷ Ye ŋñakɩ pana se ŋtɩlɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa koobiya mba papɩ fezuu taa yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ ɖɔɖɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩ ɛzɩma ŋwɩlɩ sɔɔlɩm nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɛzɩma ŋla nɛ ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ ŋpɩsɩ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ. Cɔna nɛ ŋna ɛzɩma pɛwɛ taa leleŋ taa siŋŋ yɔ. Lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ pakpaɣaa se pɛsɛɣ Yehowa yɔ, paakpiɖiɣ ɖɩ-yɔɔ paa ññɩɩ. Pɔzɩ-wɛ nɛ pɛkɛdɩ-ŋ mbʋ mbʋ pakatɩ Yehowa sɛtʋ taa yɔ pɩ-taa nabʋyʋ tɔm. Alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ŋkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ yɔ,  pɔzɩ-wɛ nɛ patasɩ-ŋ lɔŋ. Tɔzɩ se «ɖenɖe lɔŋ pasʋʋ wɛ sakɩyɛ yɔ, peeɖe ñʋʋ yabɩtʋ wɛɛ.»—Adu. 11:14.

8. Ye wiɖiyi ŋpaɣzɩ pɩtʋʋ tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla?

⁸ Wa ña-abʋta. Ɛzɩ ɖɩnaʋ  tayʋʋ 2 taa yɔ, Sataŋ kaɣ ñaɣʋ pana se ɛɖɩɣ-ŋ nʋmɔʋ nɛ ŋtaatasɩ ɖɛnʋʋ ɛsɩndaa fezuu taa. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛpɩzɩɣ ɛtɩŋna nɛ ɛla mbʋ yɔ ɩ-taa nakʋyʋ yɔ: Ɛpɩzɩɣ eyele nɛ ŋpaɣzɩ pɩtʋʋ Bibl taa wɩlɩtʋ natʋyʋ yɔɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩtɩla, ɛyaa nabɛyɛ kaɣ ñaɣʋ pana se peyele nɛ ŋtisi se pɩtɩkɛ Ɛsɔ lɩzɩnɩ-ɖʋ, ɛlɛ évolution yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ ɖɩwɛɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋŋkɛ pɩɣa yɔ, pɩtɩla ŋtaamaɣzɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɩtɩla pɛwɛɛ nɛ pawɩlɩɣ-ŋ tɔm ndʋ sukuli taa. Tɔm ndʋ ña-wɩlɩyaa yɔɔdʋʋ se pawɩlɩ se évolution wɩlɩtʋ kɛ toovenim yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ŋ ɛzɩ tɩcɔlɩ camɩyɛ nɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtisi tɩ-yɔɔ yɔ. Ɛlɛ pɩtɩla, wiɖiyi patɩkpaɣ alɩwaatʋ se pañɩnɩ camɩyɛ nɛ pana se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yaa ɛfɛyɩ. Tɔzɩ paɣtʋ kiɖe nɖɩ ɖɩwɛ Aduwa 18:17 taa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Ðɩtɔŋ se: «Ndɛŋgbɛzaɣ taa lɛ weyi ɛlɛyɩɣ yɔɔdʋʋ yɔ, pɔtɔŋ se ɛ-tɔm ɖena. Ɛ-ɛgbaɣdʋ kɔŋ lɛ ɛkpɛzɩɣnɩ-ɩ.» Mbʋ ɛzɩ ŋŋtisi tɔm ndʋ payɩ pawɩlɩɣ-ŋ sukuli taa yɔ tɩ-yɔɔ yem lɛ, pɩwɛɛ se ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ camɩyɛ. Ñɩnɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Yɔɔdɩnɩ koobiya mba paatisi évolution wɩlɩtʋ yɔɔ nɛ pɩɖɛɛ yɔ. * Pɔzɩ-wɛ nɛ peheyi-ŋ mbʋ piyeba nɛ pa-taa tɛ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ yɔ. Kɛdɛsɩ nzɩ ña nɛ koobiya mba ɩlakɩ yɔ, sɩpɩzɩɣ sɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna mbʋ pɩwɩlɩɣ kaɣlaa se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ.

9. Ɛbɛ Melissa kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ŋ?

⁹ Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Melissa. Ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛñɩnɩ évolution wɩlɩtʋ yɔɔ tɔm ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa lɛ, pɩwazɩ-ɩ kpem. * Ɛyɔɔdaa se: «Sukuli taa, ɛzɩma wɩlɩyaa lɩzɩɣ évolution wɩlɩtʋ taa yɔ, piyeki nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se tɩkɛ toovenim. Kiɖe tɛɛ lɛ, mantaasɔɔlɩ se mañɩnɩ évolution wɩlɩtʋ yɔɔ tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, sɔɔndʋ kpaɣaɣ-m se pɩtaakɛdɩ nɛ mɔnkɔɔ menɖiɣzina se wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɛ toovenim. Ɛlɛ, mamaɣzɩ ma-ñʋʋ taa se Yehowa tɩsɔɔlɩ se ɖɩsɛɛ-ɩ yem se pɔtɔm se pɛsɛɛ-ɩ. Pʋyɔɔ lɛ, manpaɣzɩ ñɩnʋʋ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Mankalɩ Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? takayaɣ nɛ hatʋ cabɩ takayɩsɩ La vie a-t-elle été créée? nɛ  Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie. Mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzaa se mala. Menkpiɖiɣ se mantɩla mbʋ lɔŋ.»

10-11. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋwɛɛ kele kele ña-maɣzɩm taa? (1 Tesalooniiki mba 4:3, 4)

¹⁰ Kizi wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋkɛɣ pɩɣa evelaɣ yɔ, kʋzʋʋ lɩmaɣza pɩzɩɣ nɛ akɔŋ ña-lɩmaɣza taa ɖoŋ ɖoŋ, nɛ ɛyaa lalaa pɩzɩɣ nɛ pañɩkɩɣ ñɔ-yɔɔ siŋŋ se ŋcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. Mbʋ Sataŋ sɔɔlaa se ŋla. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋlʋbɩnɩ takɩm mbʋ? (Kalɩ 1 Tesalooniiki mba 4:3, 4.) Alɩwaatʋ ndʋ ŋtɩmɩɣnɩ Yehowa yɔ, heyi-i ña-lɩmaɣza. Heyi-i ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ-ŋ yɔ, nɛ ŋpɔzɩ-ɩ se ɛkpazɩ-ŋ ɖoŋ. (Mat. 6:13) Tɔzɩ se Yehowa tɩsɔɔlɩ se ɛkʋ ñɔ-tɔm, ɛlɛ ɛsɔɔlaa se ɛsɩnɩ-ŋ. (Keɣa 102:13, 14) Bibl pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ŋ ɖɔɖɔ. Melissa weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛñaɣ pana nɛ ɛlʋbɩnɩ kʋzʋʋ lɩmaɣza. Ɛyɔɔdaa se: «Mankalaɣ Bibl paa evemiye nɖɩ, nɛ mbʋ sɩnɩnɩ-m nɛ mowolo pɩ-yɔɔ nɛ malʋbɩnɩ ma-lɩmaɣza kɩdɛkɛda. Kɩtɔzɩ-m se mɛnkɛ Yehowa pʋyʋ nɛ mɔnsɔɔlaa se mɛnsɛɛ-ɩ.»—Keɣa 118:9.

¹¹ Taañaɣ pana se ŋcɔnɩ kala wena ŋkatɩɣ yɔ a-ɖeɖe ñe-ɖeke. Heyi ña-lʋlɩyaa kala wena ŋwɛɛ nɛ ŋlʋkɩna yɔ a-tɔm. Toovenim taa lɛ, pɩfɛyɩ kɛlɛʋ se ɛyʋ ɛyɔɔdɩ kala wena ɛ-maɣmaɣ ɛwɛɛ nɛ ɛlʋkɩna yɔ a-tɔm, ɛlɛ pɩcɛyaa se ŋla mbʋ. Melissa yɔɔdaa se: «Mantɩmnɩ Yehowa se ɛha-m abalɩtʋ nɛ pʋwayɩ lɛ, meheyi man-caa kaɖɛ nɖɩ maawɛɛ nɛ mankatɩɣ yɔ ɖɩ-tɔm. Malabɩ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, pɩhɛzɩ ma-laŋɩyɛ siŋŋ. Manawa se Yehowa taa kaalabɩ-m nɛ leleŋ.»

12. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣza kɩbana?

¹² Yele nɛ Bibl paɣtʋ kila ɖiyi-ŋ. Ŋwɛɣ nɛ ŋpaɣlɩɣ lɛ, ña-lʋlɩyaa kaɣ-ŋ haʋ waɖɛ nɛ pɩkɩlɩ se ña-maɣmaɣ ŋkpakɩɣ lɩmaɣza. Ɛlɛ, lɛɣtʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩ ñe-wezuu caɣʋ taa yɔ, tɩwɛnɩ kamaɣ. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtaakpaɣ lɩmaɣza wena akaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ña nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ yɔɔ yɔ? (Adu. 22:3) Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Kari. Ɛyɔɔdɩ mbʋ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩbana yɔ pɩ-tɔm. Eɖiɣzinaa se Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, pɩtɩcɛyɩ se paa wɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, paɣtʋ natʋyʋ ɛwɛɛ nɛ tiɖiyiɣ-wɛ pe-wezuu caɣʋ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Pɩcɛyaa se manɩɩ Bibl paɣtʋ kila taa nɛ mantaañɔɔnɩ paɣtʋ ɖeke.» Alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ Bibl yɔ, pɔzɩ ña-tɩ se: «Hɔɔlʋʋ ŋgʋ mɛwɛɛ nɛ mankalɩɣ yɔ, ɛbɛ kɩkpɛlɩkɩɣ-m pɩlɩɩnɩ lɩmaɣza wena Yehowa wɛna yɔ a-yɔɔ? Paɣtʋ kila naayɛ wɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa se apɩzɩɣ asɩnɩ-m nɛ mala mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ? Ye ɛɛɛ yɔ, ɛzɩma pɩkaɣ-m wazʋʋ ye mɔnɖɔm a-yɔɔ yɔ?» (Keɣa 18:8; Iza. 48:17, 18) Ye ŋkalɩɣ Bibl nɛ ŋmaɣzɩɣ kɩ-paɣtʋ kila yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ŋ wɛʋ kɛlɛʋ se ŋkpaɣ lɩmaɣza wena akɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ. Ŋwɛɣ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa lɛ, ŋkaɣ ɖiɣzinuu se wɛtʋ ndʋ payɩ ŋkatɩɣ yɔ, pɩtɩcɛyɩ se paɣtʋ natʋyʋ ɛwɛɛ nɛ tiɖiyiɣ-ŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ŋkaɣ tɩlʋʋ lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ wɛtʋ ndɩ ndɩ yɔɔ yɔ.

13. Ɛzɩma taabalaa kɩbama pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-ŋ? (Aduwa 13:20)

¹³ Ðʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ. Ɛzɩ ɖɩnaʋ tayʋʋ 7 taa yɔ, mba ŋlɩzɩɣ se pɛkɛ ña-taabalaa yɔ papɩzɩɣ pasɩnɩ-ŋ nɛ ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ ŋpɩsɩ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ. (Kalɩ Aduwa 13:20.) Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Sara. Alɩwaatʋ natʋyʋ, ɛɛwɛɛ nɛ elesiɣ taa leleŋ weyi ɛwɛna yɔ. Ɛlɛ nabʋyʋ laba nɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛɖaɣnɩ hiɣu taa leleŋ nɛ pɩkɩlɩ. Sara kɛdaa se: «Mehiɣ taabalaa kɩbama alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Ma nɛ koobu pɩɣa peleɣa nakɛyɛ ɖɩkpɛndaɣ paa kpɩtaʋ ŋgʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Feŋuu Tilimiye. Man-taabalʋ lɛlʋ ñasɩnɩ-m nɛ manpaɣzɩ tɔm cosuu kediɣzisi taa. Ɛzɩma man-taabalaa mba pasɩnɩ-m yɔ, piyeba nɛ man-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ nɛ adɩma tɔm paɣzɩ cɛyʋʋ mɛ-ɛsɩndaa siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ. Manpaɣzɩ ñaɣʋ pana se mɛncɛyɩsɩ ma nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ, nɛ manɖaɣnɩ hiɣu taa leleŋ weyi maawɛna yɔ.»

14. Ɛzɩma Julien laba nɛ ɛwɛɛnɩ taabalaa kɩbama?

 ¹⁴ Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba pakaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ kɩbaŋ ñɔ-yɔɔ yɔ? Julien kɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ lɛɛlɛɛyɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Maakɛ pɩɣa evelaɣ lɛ, mehiɣ taabalaa kɩbama alɩwaatʋ ndʋ ma nɛ ɛgbɛyɛ taa koobiya ɖɩkpɛndaa nɛ ɖisusi tɔm yɔ. Taabalaa mba, paawɛ kpekpeka; nɛ pasɩnɩ-m nɛ mana se tɔm susuu tʋmɩyɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩha-m taa leleŋ siŋŋ. Piyeba nɛ manpaɣzɩ ɖʋʋ man-tɩ kaɖʋwa se malakɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ. Maaɖiɣzinaa ɖɔɖɔ se lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ mantaawɛɛnɩ taabalaa kɩbama sakɩyɛ yɔ nɖɩ lɛ se mba paakɛ man-ɖaɣʋnaa yɔ pe-ɖeke manɖʋwaɣnɩ taabalɩyɛ. Pʋwayɩ mɔnkɔm nɛ mɛwɛɛnɩ ɖɔɖɔ taabalaa kɩbama Betɛɛlɩ taa. Pa-kɩɖaʋ sɩnɩ-m nɛ malɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ, nɛ piyeba nɛ mɔñɔtɩnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ.»

15. Taabalɩyɛ ɖʋʋ nʋmɔʋ taa lɛ, ɛbɛ Pɔɔlɩ paɣ Timootee se ɛla? (2 Timootee 2:20-22)

¹⁵ Ye ŋɖiɣzinaa se ɛgbɛyɛ taa koobu nɔɔyʋ tɩkɛ weyi pɩmʋnaa se ŋɖʋ-ɩ nɛ taabalɩyɛ yɔ, ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ŋla? Pɔɔlɩ kaanawa se kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa koobiya nabɛyɛ lɩmaɣza yaa pa-lakasɩ taawɛɛ ɛzɩ Krɩstʋ mba yɔ, nɛ pʋyɔɔ ɛpaɣ Timootee se eposi ɛ-tɩ nɛ ɛyaa mba. (Kalɩ 2 Timootee 2:20-22.) Ða nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ mʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa. Ðɩñaɣ pana siŋŋ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa, pʋyɔɔ lɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩha nɔɔyʋ nʋmɔʋ nɛ ɛwɛɛkɩ taabalɩyɛ nɖɩ.—Keɣa 25:4.

16. Kaɖʋsɩ nzɩ pɩpɔzʋʋ se ŋɖʋ ña-tɩ?

¹⁶ Ðʋ ña-tɩ kaɖʋsɩ kɩbanzɩ. Ðʋ ña-tɩ kaɖʋsɩ nzɩ sɩkaɣ kpazʋʋ ñe-tisuu ɖoŋ nɛ sɩnɩnɩ-ŋ nɛ ŋpɩsɩ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa nɛ pɩkɩlɩ yɔ. (Efɛz. 3:16) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ŋkpɛlɩkɩɣ ña-tɩ yɔɔ nɛ ŋkalɩɣ ɖɔɖɔ Bibl ɖoŋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. (Keɣa 1:2, 3) Yaa ŋpɩzɩɣ ŋñaɣ pana nɛ ŋtɩmɩɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩɣ nɛ ŋtɩmɩɣnɩ ña-laŋɩyɛ pilim ɖɔɖɔ. Pɩtɩla, aleɣya wena ŋlɩzɩɣ nɛ alɩwaatʋ ɛzɩma ŋkpakɩɣ nɛ ŋlakɩnɩ-yɛ yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ŋñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ tɩ-ɖɔkʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. (Efɛz. 5:15, 16) Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa naɣ se ŋwɛɛ nɛ ŋñakɩ pana siŋŋ se ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ yɔ, ɛ-taa lakɩ leleŋ.

17. Ye ŋsɩɣnɩ ɛyaa lalaa yɔ, ɛzɩma pɩkaɣ-ŋ wazʋʋ?

¹⁷ Ye ŋsɩɣnɩ ɛyaa lalaa yɔ, ŋkaɣ pɩsʋʋ Krɩstʋ  tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ nɛ pɩkɩlɩ. Yesu yɔɔdaa se: «Taa leleŋ wɛ haʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mʋʋ taa.» (Tʋma 20:35) Ye ŋkpakɩɣ ña-alɩwaatʋ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ nɛ ño-ɖoŋ nɛ ŋsɩɣnɩ ɛyaa lalaa yɔ, pɩkaɣ-ŋ wazʋʋ siŋŋ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa se ŋsɩɣnɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa akpadɩyaa nɛ mba pɛwɛnɩ tomnaɣ yɔɔ ɛjandʋ natʋyʋ yɔ. Pɩtɩla, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋha ña-tɩ nɛ ŋwolo ŋyabɩ-wɛ wondu yaa ŋsɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ électronique wondu yɔ. Ye ŋkɛ koobu abalɩñɩnʋ yɔ, ɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa se ŋpɩsɩɣ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ nɛ pɩsa nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋsɩnɩ ño-koobiya nɛ pɩkɩlɩ. (Fil. 2:4) Ŋwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se ŋsɔɔlɩ mba pɛfɛyɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ, ye ŋsusuu-wɛ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ yɔ. (Mat. 9:36, 37) Ye pɩsaŋ yɔ, ɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa se ŋlakɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ.

18. Ye ŋlakɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa?

¹⁸ Alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ pɩzɩɣ ɖiyele nɛ ŋwɛɛnɩ wala sakɩyɛ wena asɩɣnɩ-ŋ se ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa yɔ. Ye ŋkɛ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩha-ŋ waɖɛ nɛ ŋwolo Kewiyaɣ tɔm susuyaa sukuli. Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋwɛɛnɩ waɖɛ nɛ ŋla tʋmɩyɛ Betɛɛlɩ yaa ŋɖʋ nesi Teokrasɩ kuduyuŋ maʋ tʋma. Payaɣ koobu pɩɣa peleɣa nakɛyɛ se Kaitlyn nɛ kɛkɛ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ. Kɔyɔɔdaa se: «Mankpaɣ alɩwaatʋ nɛ ma nɛ koobiya mba papɩ fezuu taa yɔ ɖɩkpɛndɩ nɛ ɖisusi tɔm lɛ, pɩsɩnɩ-m kpem nɛ mɛnɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa ma-lɩm mɩyɩsʋʋ wayɩ. Pa-kɩɖaŋ seɣti-m nɛ manpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ pɩsɩnɩ-m ɖɔɖɔ nɛ mɛwɛɛ niye tɔm wɩlʋʋ taa nɛ pɩkɩlɩ.»

19. Ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa fezuu taa yɔ, wazasɩ nzɩ ŋkaɣ hiɣu?

¹⁹ Ŋwɛɣ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa fezuu taa lɛ, ŋkaɣ hiɣu wazasɩ sakɩyɛ. Ŋŋkaɣ wɛɛkʋʋ ño-ɖoŋ nɛ ŋlabɩnɩ mbʋ pɩfɛyɩ wazaɣ yɔ. (1 Yoh. 2:17) Siziŋ weyi lɩmaɣza kɩdɛkɛda kpaɣʋ kɔŋna yɔ, ŋkaɣ-ɩ fɛʋ. Ɛlɛ, pɩkaɣ-ŋ ɖɔmnʋʋ camɩyɛ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ. (Adu. 16:3) Ña-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ kaɣ kpazʋʋ ño-koobiya Krɩstʋ ñɩma ɖoŋ, paa patɩɩkɛ piya yaa sɔsaa yɔ. (1 Tim. 4:12) Nɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ŋkaɣ hiɣu laŋhɛzɩyɛ nɛ taa leleŋ weyi ɛyʋ hikiɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ se ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɛ nɛ ɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.—Adu. 23:15, 16.