Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Ye ɖɩwɛ siɣsiɣ yɔ, ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa

Ye ɖɩwɛ siɣsiɣ yɔ, ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa

“Ɩmaɣzɩnɩ mba pɛcɛyɩɣ pa-tɩ nɛ tisuu nɛ lidaʋ, se pehiɣ ñɩm mbʋ pɔyɔɔdɩ pɩ-tɔm yɔ.”—EBREE 6:12.

HENDU: 86, 54

1, 2. Kaɖɛ nɖɩ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ paakataa?

SƆƆNDƲ ndʋ tɩkpaɣaɣ Yeftee pɛlɛ yɔ, tɩcɛba. Ɛ-taa labɩ leleŋ siŋŋ se ɛ-caa wabɩ you nɛ ɛpɩsɩnɩ alaafɩya. Peeɖe esewa nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ amɛya. Mbʋ ɛzɩ ɛ-caa ɖɔɖɔ kaakatɩ-ɩ nɛ amɛya lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛma kubuka se: “Hayɩ mɛn-pɛlɛ, ŋɖʋ-m tɔm taa!” Pʋwayɩ lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ, nɛ tɩkaɣ lɛɣzʋʋ ɛ-pɛlɛ wezuu caɣʋ tam. Ɛɛtasɩɣ caɣʋ wezuu ɛzɩ ɛyaa lalaa yɔ. Ɛlɛ, ɛ-pɛlɛ tɩcɔɔ ɛ-taa kiii; ecosi ɛ-caa nɛ nɔɔ kɩbaŋa nɛ eseɣti-i se ɛɖɔ tɔm ndʋ eɖuuni Yehowa yɔ, tɩ-yɔɔ. Tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ tisuu siŋŋ. Ɛɛwɛnɩ lidaʋ se mbʋ payɩ Yehowa pɔzʋʋ-ɩ se ɛla yɔ, mbʋ wɛnɩ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. (Tɔm Hʋyaa 11:34-37) Peeɖe ɛ-caa taa labɩ leleŋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnawa se ɛzɩma ɛ-pɛlɛ tisi faaa se ɛsɩɣnɩ-ɩ nɛ ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa.

2 Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ paanawa se mbʋ Yehowa pɔzʋʋ se pala yɔ, pɩtʋʋzaa; pʋyɔɔ pata-ɩ liu halɩ pɩkpɛndɩnɩ kaɖɛ alɩwaatʋ taa. Pataapɩtɩɣ se pʋcɔ nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa lɛ, pɩɩpɔzaa se palaa kɩlaŋ.

3. Ɛbɛ yɔɔ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ pa-kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ sɔnɔ?

3 Ðɩnawa se pɩfɛyɩ kɛlɛʋ paa ɛzɩmtaa se ɖɩwɛɛ siɣsiɣ Yehowa ɛzɩdaa. Toovenim taa lɛ, pɩwɛɛ se ‘ɖɩlʋ ɖe-tisuu’ yɔɔ. (Yuudi 3) Pɩsa nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, iyele nɛ ɖɩna kala wena Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ papɩzaa nɛ pawa yɔ. Ɛbɛ sɩnɩ-wɛ nɛ pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛzɩdaa?

ÐƖWƐƐ SIƔSIƔ PAA LAKASƖ KƖDƐKƐDƖSƖ ƖCƆ-ÐƲ NƐ SƖTA YƆ

4, 5. (a) Paɣtʋ ndʋ Yehowa kaaɖʋ Izrayɛɛlɩ piya alɩwaatʋ ndʋ pɩɩkazɩ pazɩ se sɩsʋʋ Kanaŋ tɛtʋ taa yɔ? (b) Ɛzɩ Keɣa 105 yɔɔdʋʋ yɔ, kala wena sɩ-kaañamtʋ kɔnɩ-sɩ?

4 Pɩtɩla, paa ɖooye Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ pɔtɔzaɣ kala wena Izrayɛɛlɩ piya kataɣ alɩwaatʋ ndʋ sɩtaañaŋ Yehowa yɔ a-yɔɔ. Pɩnzɩ 300 pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ Yeftee alɩwaatʋ lɛ, Yehowa kaaheyi Izrayɛɛlɩ piya se siɖezi sɩɩnaa layaa tɩŋa Kanaŋ tɛtʋ taa. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 7:1-4) Izrayɛɛlɩ piya tɩña Yehowa paɣtʋ ndʋ, piyeba nɛ sɩ-taa sakɩyɛ kpaɣ Kanaŋ mba lakasɩ nɛ sɩtɔlɩ sɩɩnaa laʋ nɛ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ kpaca taa.—Kalɩ Keɣa 105:34-39.

5 Sɩ-kaañamtʋ ndʋ, tiyeba nɛ sɩ-tɔm tɩtasɩ kɛdɩnʋʋ Yehowa nɛ eyele sɩ-yɔɔ kandɩyʋʋ. (Tɔm Hʋyaa 2:1-3, 11-15; Keɣa 105:40-43) Pɩtʋʋ fɛyɩ se hɔŋ weyi ɩñaŋaɣ Yehowa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩtaawɛɛ-ɩ kɛlɛʋ se ɩɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ. Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa nabɛyɛ kaawɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa nɛ palakɩ Yehowa sɔɔlɩm. Pa-taa nabɛyɛ yɔ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ, Ɛlkaana, Hana nɛ Samɩyɛɛlɩ.—1 Samɩyɛɛlɩ 1:20-28; 2:26.

6. (a) Lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ tɔyɩ sɔnɔ? (b) Nɛ ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla?

6 Ðɩwɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa maɣzɩm nɛ pa-lakasɩ nɩɣzɩnɩ wɛtʋ ndʋ Kanaŋ mba kaawɛna yɔ. Pasaŋ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ nɛ puuyaɣ lakasɩ nɛ pañɩnɩɣ ñɩm kadadayaɣ. Ɛzɩ Yehowa kaapaɣʋ Izrayɛɛlɩ piya yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɛpakɩ-ɖʋ sɔnɔ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ, sɩtaawɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ. Ðɩkaɣ yebu nɛ mbʋ pɩɩtalɩ Izrayɛɛlɩ piya yɔ, pɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ lɔŋ na? (1 Kɔrɛntɩ 10:6-11) Pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩlɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-lɩmaɣza kɩdɛkɛda tɩŋa. (Roma 12:2) Ðɩkaɣ ñaɣʋ pana siŋŋ se ɖɩla mbʋ?

ÐƖWƐƐ SIƔSIƔ PAA PITIBI-ÐƲ YƆƆƆ YƆ

7. (a) Ɛbɛ Yeftee samaɣ maɣmaɣ labɩ-ɩ? (b) Nɛ ɛzɩma Yeftee laba?

7 Yeftee alɩwaatʋ taa, Izrayɛɛlɩ piya kaañamtʋ yeba nɛ sɩpɩsɩ Filisti mba nɛ Amooni mba yomaa. (Tɔm Hʋyaa 10:7, 8) Kala wena Yeftee kataa yɔ, atɩlɩɩnɩ ajɛɛ wena akaɖaɣnɩ Izrayɛɛlɩ piya yɔ a-ɖeke a-cɔlɔ, ɛlɛ alɩnɩ ɖɔɖɔ e-newaa maɣmaɣ nɛ Izrayɛɛlɩ taa sɔsaa pɔ-cɔlɔ. E-newaa mba ɛ nɛ wɛ patɩkpɛndɩ ɖoo yɔ, palabɩ-ɩ sʋsɩ, papaɖɩ-ɩ nɛ pɔɖɔɔnɩ-ɩ pa-caa ɖɩɣa taa se etaahiɣ ñɩm mbʋ pɩɩwɛɛ se kajalaɣ pɩɣa ɛwɛɛna yɔ. (Tɔm Hʋyaa 11:1-3) Yeftee tiyele se pa-kañatʋ lakasɩ nzɩ, sɩwɛɛnɩ ɖoŋ e-wezuu caɣʋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ sɔsaa wɛ kʋñɔŋ taa nɛ payaa-ɩ se ɛsɩnɩ-wɛ yɔ, etikizi. (Tɔm Hʋyaa 11:4-11) Pɩtɩla, ɛbɛ sɩnɩ Yeftee nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza wena awɩlɩɣ se ɛpɩ fezuu taa yɔ?

8, 9. (a) Pʋtɔma yɔ, Moyizi Paɣtʋ taa paɣtʋ kila wena kaasɩnɩ Yeftee? (b) Ɛbɛ tɔm kaakɩlɩ cɛyʋʋ Yeftee ɛzɩdaa?

8 Yeftee kaakɛ you laɖʋ sɔsɔ; ɛlɛ ɛɛkpɛlɩkɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩɖɔŋaɣ Ɛsɔ nɛ ɛ-samaɣ pɛ-hɛkʋ taa yɔ pɩ-tɔm. Ɛzɩma Yeftee kaasɩm Izrayɛɛlɩ piya wezuu caɣʋ tɔm camɩyɛ yɔ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam nɛ mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm Yehowa ɛzɩdaa yɔ. (Tɔm Hʋyaa 11:12-27) Paɣtʋ kila wena awɛ Moyizi Paɣtʋ taa yɔ, asɩnɩ Yeftee nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-maɣzɩm nɛ ɛ-laŋɩyɛ. Ɛɛnawa se Yehowa tɩsɔɔlɩ se pakpa kɩmɩyɛ, ɛlɛ ɛñɩnɩɣ se ɛ-sɛyaa ɩsɔɔlɩ ɖama. Paɣtʋ wɩlaɣ Izrayɛɛlɩ piya ɖɔɖɔ se paa nɔɔyʋ taa ɛwɛnɩ lɛlʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se sɩsɩnɩ ɖama nɛ sɩcɔnɩ ɖama kɩcɛyɩm ɖeɖe.—Kalɩ Egipiti Lɩʋ 23:5; Levitiki 19:17, 18.

9 Pɩtɩla yɔ, Yeftee kaakpɛlɩkɩ lɔŋ ɖɔɖɔ Ɛsɔ sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa lalaa cɔlɔ. Pa-taa nɔɔyʋ lɛ Yosɛɛfʋ weyi ɛɛna ɛ-ɖalaa pʋtɔdɩyɛ paa paba ‘ɩtaanaɣ-ɩ nɛ ɛzɩyɛ’ yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 37:4; 45:4, 5) Pʋtɔma yɔ ɛɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛmaɣzɩ pa-kɩɖaŋ yɔɔ nɛ mbʋ sɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɩzɩ se ɛlakɩ mbʋ pɩkɛdɩnɩ Yehowa yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se e-newaa lakasɩ ɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ siŋŋ, paa mbʋ yɔ etikizi Yehowa sɛʋ nɛ etisaa ɖɔɖɔ se ɛsɩɣnɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ. (Tɔm Hʋyaa 11:9) Yehowa hɩɖɛ yɔɔ lʋbʋ tɔm kaacɛyɩ Yeftee ɛzɩdaa nɛ pɩkɩlɩ ɖɩwɩzɩyɛ nɖɩ paaɖʋ-ɩ yɔ. Ɛɛtɛm ɛ-taa se ɛwɛɣ siɣsiɣ Yehowa ɛzɩdaa, piyeba nɛ pɩwazɩ ɛ-maɣmaɣ nɛ pɩtɛ pɩwazɩ ɛyaa lalaa.—Ebree 11:32, 33.

10. Sɔnɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖiyele nɛ Bibl paɣtʋ kila sɩnɩ-ɖʋ?

10 Ðɩkaɣ yebu se Yeftee kɩɖaʋ ɛkpɛlɩkɩ-ɖʋ lɔŋ na? Pɩtɩla, ɖo-koobiya nabɛyɛ labɩ-ɖʋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ. Ye mbʋ yɔ, ɖitaayele nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ ɖikizi kediɣzisi wobu, ɖiyele Yehowa sɛʋ, yaa ɖiyele nɔɔ kʋɖʋmaɣ labʋ nɛ ɛgbɛyɛ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Ɛzɩ Yeftee yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩkpaɣ Bibl paɣtʋ kila nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ kaɖɛ alɩwaatʋ taa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔlɩ kɩbandʋ labʋ.—Roma 12:20, 21; Koloosi 3:13.

YE ÐƖLAƔ KƖLAŊ FAAA KƆYƆ, PƖWƖLƖƔ SE ÐƖWƐNƖ TISUU

11, 12. (a) Suwe Yeftee kaaɖuwaa? (b) Nɛ pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

11 Yeftee kaanawa se pɩpɔzʋʋ se Ɛsɔ ɛsɩnɩ-ɩ pʋcɔ nɛ ɛpɩzɩ ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ piya Amooni mba nesi tɛɛ. Eeɖuuni Yehowa se ye ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛwa you kɔyɔ, ɛpɩsɩɣ lɛ, ɛyʋ kajalaɣ tʋ weyi ɛlɩɣnɩ ɛ-ɖɩɣa taa nɛ ɛkatɩ-ɩ yɔ, ɛkpakɩɣ-ɩ nɛ ɛlaa Yehowa “kɩlaʋ” [yaa miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ.] (Tɔm Hʋyaa 11:30, 31) Yeftee yɔɔdʋʋ se ɛkpakɩɣ-ɩ nɛ ɛlaa kɩlaʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

12 Yehowa tɩsɔɔlɩ kpa se pakpaɣ ɛyʋ nɛ palaa kɩlaʋ. Ye mbʋ, Yeftee taañɩnɩɣ yɔɔdʋʋ se ɛkpakɩɣ ɛyʋ nɛ ɛlaa ɛzɩ palaɣʋ kpɩnɛ yɔ. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 18:9, 10) Moyizi Paɣtʋ taa lɛ, alɩwaatʋ ndʋ palakɩ miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ yɔ, pañaɣzɩɣ kpɩnɛ tɩŋa Yehowa. Ye mbʋ, Yeftee ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ se ɛyʋ kajalaɣ tʋ weyi ɛlɩɣ nɛ ɛkatɩ-ɩ yɔ, ɛkpakɩɣ-ɩ nɛ ɛha Ɛsɔ nɛ ɛla ɛ-tʋmɩyɛ kediɣzaɣ kizinziku tɛɛ e-wezuu kpeekpe. Yehowa tisaa nɛ ɛsɩnɩ Yeftee nɛ ɛwa Amooni mba nɛ eluzi-wɛ Izrayɛɛlɩ piya tɛɛ. (Tɔm Hʋyaa 11:32, 33) Ɛlɛ anɩ Yeftee kaɣ kpaɣʋ se ɛlaa Ɛsɔ kɩlaʋ?

13, 14. Tɔm ndʋ Yeftee yɔɔdɩ Tɔm Hʋyaa 11:35 taa yɔ, ɛzɩma tɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ tisuu?

13 Ðɩtɔzɩ tɔm ndʋ ɖɩɩyɔɔdɩ ñʋʋ kʋnɛ ki-kiɖe tɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Yeftee lɩnɩ you nɛ ɛpɩsɩɣ lɛ, ɛ-pɛlɛ kʋɖʋm weyi ɛɛwɛna yɔ, ɛnʋ lɩna nɛ ɛkatɩ-ɩ. Lɛɛlɛɛyɔ pɩtalɩ kaɖɛ ɖeɖe lɛ. Ɛkaɣ ɖɔm e-ɖuutu yɔɔ nɛ eyele ɛ-pɛlɛ nɛ ɛɖɛɛ ɛla Ɛsɔ tʋmɩyɛ kediɣzaɣ kizinziku tɛɛ e-wezuu kpeekpe?

14 Yehowa paɣtʋ kila ɖaɣnɩ sɩnʋʋ Yeftee se ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. Pʋtɔma yɔ, ɛɛtɔzɩ tɔm ndʋ tɩwɛ Egipiti Lɩʋ 23:19 taa yɔ, tɩ-yɔɔ. Tɔm ndʋ tiseɣtaɣ Ɛsɔ samaɣ se ketisi faaa nɛ kaha Yehowa mbʋ kɛwɛna nɛ pɩkɩlɩ ɖeu yɔ. Moyizi Paɣtʋ wɩlaɣ ɖɔɖɔ se ye ɛyʋ eɖuwaa kɔyɔ, pɩcɛyaa se ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ. Tɩtɔŋ se: “Ye abalʋ nɔɔyʋ eɖuuni [Yehowa] ɖuutu natʋyʋ . . . yɔ, etaayele ɛ-tɔm tɔlɩ, ɛlɛ eɖuwaa se ɛlakɩ ndʋ yɔ, ɛlabɩ-tʋ.” (Kɩgalʋʋ 30:3) Pɩtɩtɩlɩ yɔ, Hana nɛ Yeftee paacaɣ wezuu alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa. Yeftee kaamaɣzɩnɩ Hana nɛ ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ paa ɛɛnawa se pɩkaɣ kɔnʋʋ lɛɣzɩtʋ ɛ nɛ ɛ-pɛlɛ pe-wezuu caɣʋ yɔɔ kɔyɔ. Ɛtaawɛɛnɩ pɩɣa nakɛyɛ nɛ pɩtasɩnɩ ɛ-pɛlɛ ɛnʋ. Pɛlɛ ɛnʋ ɛ-yɔɔ pɩkaɣ tɩŋnʋʋ se Yeftee ɛwɛɛnɩ liɖe nɛ pataasɔɔ ɛ-hɩɖɛ yɔɔ Izrayɛɛlɩ taa. (Tɔm Hʋyaa 11:34) Paa mbʋ yɔ, Yeftee yɔɔdɩ Tɔm Hʋyaa 11:35 taa se: “Mankɩlɩ ɖuuu nɛ [Yehowa] nɛ maakaɣ pɩzʋʋ se manpɩsɩnɩ mɔ-nɔɔ.” Ɛɛwɛ kaɖɛ taa, ɛlɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ halɩ ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ, mbʋ yebina nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa nɛ ɛlɛ ñawazɩ-ɩ. Ye ñaawɛnɩ e-lone taa, ŋŋtisaa nɛ ŋla mbʋ?

15. (a) Ða-taa sakɩyɛ ɖuwaa se palakɩ we? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛ siɣsiɣ?

15 Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpaɣ ɖa-tɩ nɛ ɖɩha Yehowa yɔ, ɖiɖuwaa se ɖɩlakɩ ɛ-sɔɔlɩm nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. Ðɩnawa se pʋcɔ nɛ ɖɩɖɔ ɖo-ɖuutu yɔɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ laʋ lɩmaɣza. Ɛlɛ, ye pɔpɔzɩ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ ɖɩtɩsɔɔlɩ yɔ, pɩtakɩɣ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ pɩŋŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlaɣ kɩlaŋ nɛ ɖɩsɛɣ Yehowa paa pɩpɔzʋʋ se ɖiyele ɖa-maɣmaɣ ɖɛ-kɛzɛɣa yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛ siɣsiɣ. Ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, Yehowa wazɩɣ-ɖʋ nɛ pɩkɩlɩ kɩlaŋ weyi ɖɩlawa yɔ ɩ-tɩŋa. (Malakiya 3:10) Ɛlɛ ɛzɩma Yeftee pɛlɛ ñakaɣ labʋ?

Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ tisuu ɛzɩ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ yɔ? (Cɔnɩ tayʋʋ 16, 17)

16. Alɩwaatʋ ndʋ Yeftee pɛlɛ nɩ ɛ-caa ɖuutu yɔ, ɛzɩma ɛlaba? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

16 Pɩtaawɛɛ Yeftee pɛlɛ kɛlɛʋ se etisi se ɛ-caa ɛkpaɣ-ɩ nɛ ɛha Yehowa. Yeftee ɖuutu kaawɛ ndɩ nɛ ndʋ Hana ñaalaba nɛ ɛkpaɣ ɛ-pɩyalʋ Samɩyɛɛlɩ nɛ ewoni kediɣzaɣ kizinziku tɛɛ se ɛpɩsɩ Naziireya tʋ yɔ. (1 Samɩyɛɛlɩ 1:11) Naziireya tʋ pɩzaɣ se ɛɖɔkɩ nesi nɛ ɛlʋlɩ piya. Ɛlɛ Yeftee ñɛkɛyaɣ ɛ-pɛlɛ se ɛlaa Ɛsɔ miŋ kɩñaɣzʋʋ “kɩlaʋ,” nɛ ɛtaapɩzɩɣ se ɛwalɩ nɛ ɛlʋlɩ piya. (Tɔm Hʋyaa 11:37-40) Ɛ-caa kaakɛ you laɖʋ sɔsɔ nɛ Izrayɛɛlɩ ñʋʋdʋ, pʋyɔɔ lɛ ɛpɩzaɣ se ɛwalɩ Izrayɛɛlɩ taa ɛyʋ sɔsɔ nɔɔyʋ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛkaɣ pɩsʋʋ lɩm ɖʋyʋ nɔɔyʋ yem na kediɣzaɣ kizinziku tɛɛ. Ɛzɩma Yeftee pɛlɛ laba? Ɛwɩlaa se ɛsɩɣ Yehowa sɛtʋ kajalaɣ ɖeɖe. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se: “Man-caa, ŋtɛm ɖuuu nɛ [Yehowa], lɛɛlɛɛyɔ eyeba nɛ ŋwa Amooni yɔ, labɩ-m ɛzɩ ŋɖuuni ndʋ yɔ.” (Tɔm Hʋyaa 11:36) Eyeba waɖɛ nɖɩ ɛɛwɛna se ɛwalɩ nɛ ɛwɛɛnɩ piya yɔ se ɛɖʋ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ nesi. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɣzɩnɩ-ɩ?

17. (a) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ pe-tisuu? (b) Ɛzɩma Ebree 6:10-12 seɣtiɣ-ŋ se ŋwɛɛnɩ tɩ laʋ lɩmaɣza?

17 Koobiya evebiya nɛ pɛlaa kudokiŋ sakɩyɛ tisiɣ faaa se pacaɣ ɛɖandʋ alɩwaatʋ natʋyʋ yaa pɔɖɔkʋʋ nesi ɛlɛ paapadɩɣ piya lʋlʋʋ se pɩsa nɛ pɛsɛɛ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ. Koobiya mba palabɩ sɔsaa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ alɩwaatʋ ndʋ pɩɩwɛɛ se pa nɛ pe-piya nɛ pa-sayɩnaa pacaɣ yɔ nɛ palabɩnɩ teokrasɩ tʋma. Pa-taa nabɛyɛ ɖʋʋ nesi Kpaamɩŋ maʋ tʋmɩyɛ, yaa powoki Kewiyaɣ tɔm susuyaa sukuli yaa powoki lona wena a-taa tɔm susuyaa tɩɖɔɔ yɔ se posusi tɔm. Yesu sɩm yɔɔ tɔzʋʋ alɩwaatʋ talɩɣ lɛ, lalaa ñeyeki pa-tʋma nɛ paɖʋʋ nesi ŋgee tɔm susuu. Tʋma wena koobiya mba palakɩnɩ sɔɔlɩm faaa yɔ, akɛdɩɣnɩ Yehowa nɛ ɛɛkaɣ a-yɔɔ sɔʋ kpa. (Kalɩ Ebree 6:10-12.) Ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtasɩ kɩlaŋ laʋ se pɩsa nɛ ŋsɛɛ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ?

LƆŊ WEYI PƖKPƐLƖKƖ-ÐƲ YƆ

18, 19. (a) Ɛbɛ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ pɔ-tɔm kpɛlɩkɩ-ɖʋ? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-wɛ?

18 Paa Yeftee kaakatɩ kala sakɩyɛ e-wezuu caɣʋ taa yɔ, eyeba se Yehowa eɖiyi-i ɛ-lɩmaɣza kpaɣʋ taa. Etiyele se lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ sɩɩcɔ-ɩ nɛ sɩta yɔ, sɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɛ-yɔɔ. Paa ɛyaa lalaa lakasɩ kaayeba nɛ pitibi-i yɔɔɔ kɔyɔ, etiyele se pɩcamɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ. Ɛ nɛ ɛ-pɛlɛ petisaa faaa nɛ palaa kɩlaŋ, piyeba nɛ Yehowa wazɩ-wɛ nɛ ɛtɩŋnɩ pɔ-yɔɔ nɛ eyele nɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɖɛɛnɩ ɛzɩdaa. Alɩwaatʋ ndʋ lalaa kaayebi Yehowa paɣtʋ yɔɔ ɖɔm yɔ, Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ pɔñɔnɩ-tʋ kpam.

19 Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɖɩmaɣzɩnɩ mba pɛcɛyɩɣ pa-tɩ nɛ tisuu nɛ lidaʋ, se pehiɣ ñɩm mbʋ pɔyɔɔdɩ pɩ-tɔm yɔ.’ (Ebree 6:12) Tɛtɛ pɩla mbʋ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yeftee nɛ ɛ-pɛlɛ nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa.