1-2. (a) Nʋmɔŋ weyi yɔɔ Sataŋ tɩŋnaa nɛ epeɣzi ɛyaa? (b) Ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

SATAŊ kɛ “cɛtɩm caa.” Nɛ ɖooo Aɖam nɛ Ɛva pa-alɩwaatʋ taa ɛpaɣzɩ ɛyaa peɣzuu. (Yoh. 8:44) Cɛtɩm mbʋ ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩ-taa nabʋyʋ lɛ cɛtɩm tɔm ndʋ ɛwɩlɩɣ sɩm nɛ mbʋ pɩtalɩɣ ɛyʋ ɛ-sɩm wayɩ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ. Wɩlɩtʋ ndʋ tiyeba nɛ ɛyaa lakɩ sɔnzɩ ndɩ ndɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se peseɣ sɔɔndʋ sɩɖaa yɔ. Piyeba nɛ pɩpɔzɩ se ɖo-koobiya nabɛyɛ “ɩlʋ siŋŋ tisuu mbʋ” pɛwɛna yɔ pɩ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ pɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ yaa pe-egeetiye taa tʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ.​—Yud. 3.

² Ye ŋkatɩ kaɖɛ nɖɩ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋɖɔkɩ kpam nɛ ŋɖɔ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ sɩm yɔɔ yɔ, tɩ-yɔɔ? (Efɛz. 6:11) Koobiya mba, lalaa ñɩkɩɣ pɔ-yɔɔ se pala sɔnzɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhɛzɩ pa-laŋa nɛ ŋkpazɩ-wɛ ɖoŋ? Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩkaɣ yɔɔdʋʋ ɛzɩma Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ pɩ-tɔm. Kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ sɩm yɔɔ yɔ.

3. Ɛbɛ kajalaɣ cɛtɩm kɔnaa?

³ Ɛsɔ taalɩzɩ ɛyaa se pasɩ. Ɛlɛ pɩsa nɛ ɛyaa caɣ wezuu tam tam lɛ, pɩɩwɛɛ se Aɖam nɛ Ɛva paña Yehowa weyi ɛɛɖʋ-wɛ paɣtʋ ndʋ tɩ-taa tʋ kpayɩ kpayɩ yɔ. Eheyi Aɖam se: “Taatɔɔ kɩbandʋ nɛ kɩdɛkɛdɩm pa-sɩmtʋ tɩʋ piye, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakʋ ŋgʋ ŋtɔkɩ yɔ, ŋkaɣ sɩbʋ siŋŋ.” (Kiɖe 2:16, 17) Peeɖe Sataŋ kɔnɩ ñaɖʋʋ. Ɛtɩŋnɩ ɖʋm yɔɔ nɛ eheyi Ɛva se: “Pɩlɩ! Ɩɩkaɣ sɩbʋ!” Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se Ɛva tisi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ ɛtɔɔ tɩʋ piye. Pʋwayɩ lɛ, ɛ-walʋ ɖɔɖɔ tɔɔ tɩʋ piye nɖɩ. (Kiɖe 3:4, 6) Mbʋ labɩna nɛ kɩdɛkɛdɩm nɛ sɩm papaɣzɩ.​—Roma 5:12.

4-5. Ɛzɩma Sataŋ wobi pɩ-yɔɔ nɛ epeɣzi ɛyaa?

 ⁴ Aɖam nɛ Ɛva pasɩba ɛzɩ Ɛsɔ kaayɔɔdʋʋ yɔ. Ɛlɛ pʋwayɩ Sataŋ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ sɩm yɔɔ cɛtɩm tɔm lɛɛtʋ. Cɛtɩm wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-taa natʋyʋ lɛ se ɛyʋ sɩkɩ lɛ, nabʋyʋ wɛɛ nɛ pɩcakɩ wezuu ɛ-sɩm wayɩ. Sataŋ tɩŋnɩ cɛtɩm mbʋ pɩ-yɔɔ nɛ epeɣzi ɛyaa sakɩyɛ kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ nɛ pɩtalɩ sɔnɔ.​—1 Tim. 4:1.

⁵ Ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ tisiɣ Sataŋ cɛtɩm tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ? Ðɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ nɛ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩma yɔ, Sataŋ sɩm-pʋ; nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ pɩ-yɔɔ nɛ epeɣziɣ-ɖʋ. Ɛsɔ lɩzɩ-ɖʋ se ɖɩcaɣ wezuu tam tam, pʋyɔɔ ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩsɩ. (Ekl. 3:11, nwt) Sɩm kɛ ɖo-koyindu.​—1 Kɔr. 15:26.

6-7. (a) Sataŋ pɩzaa nɛ ɛmɛsɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa sɩɖaa wɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ toovenim tɔm na? Lɩzɩ pɩ-taa. (b) Ɛzɩma Bibl taa toovenim tɔm sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖitaase sɩɖaa sɔɔndʋ?

⁶ Paa Sataŋ kaañaɣ pana ɛzɩma yɔ, ɛtɩpɩzɩ nɛ ɛmɛsɩ sɩm yɔɔ toovenim tɔm. Ða-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa, ɛyaa sakɩyɛ sɩm toovenim tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ sɩɖaa wɛtʋ nɛ lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛnɩ mba pasɩba yɔ, pɔ-yɔɔ yɔ nɛ posusuu-tʋ. (Ekl. 9:5, 10; Tʋma 24:15) Toovenim tɔm ndʋ, tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋa nɛ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɖʋ nɛ ɖɩtaapɩtɩ mbʋ pɩlakɩ ɛyʋ sɩm wayɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Ða Yehowa sɛyaa ɖiiseɣ sɩɖaa sɔɔndʋ nɛ sɔɔndʋ ɛɛkpaɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ ɖɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa mba pasɩba yɔ, pɩtɩla pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ kʋñɔŋ ɖoli. Ðɩnawa se patɩtasɩ wɛʋ wezuu nɛ paapɩzɩɣ nɛ pala nɔɔyʋ kɩdɛkɛdɩm. Pɩwɛ ɛzɩ ɖom sɔsɔm nabʋyʋ taa pɛwɛɛ yɔ. (Yoh. 11:11-14) Ðɩsɩm ɖɔɖɔ se sɩɖaa ɩɩsɩŋ natʋyʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩwɛɛ nɛ tɩɖɛɣ yɔ tɩ-yɔɔ. Ye mbʋ sɩɖaa fezuu alɩwaatʋ taa, halɩ mba pasɩba pɩlakɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ, paakaɣ tɩlʋʋ se pasɩbʋ yɔ, alɩwaatʋ sakɩyɛ ɖɛwa.

⁷ Ye mbʋ, ɖɩnɩɣ pɩ-taa se wɛtʋ ndʋ tɩ-taa sɩɖaa wɛɛ yɔ, tɩ-yɔɔ toovenim tɔm taa tʋ kpayɩ kpayɩ, tɩwɛɛ kɛlɛʋ nɛ tɩmʋnɩ ɖɔɖɔ camɩyɛ. Tɩwɛ ndɩ kpem nɛ cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu yɔ! Pɩtasɩnɩ se cɛtɩm tɔm ndʋ tilesiɣ ɛyaa lɛ, tipisiɣ ɖɔɖɔ ɖa-Lɩzɩyʋ hɩɖɛ. Pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ kɩdɛkɛdɩm mbʋ Sataŋ cɛtɩm kɔnaa yɔ pɩ-taa camɩyɛ lɛ, ɖɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Ɛzɩma Sataŋ cɛtɩm pisi Yehowa hɩɖɛ? Ɛzɩma cɛtɩm mbʋ piyeba nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se pɩtɩcɛyɩ se pɛwɛɛnɩ tisuu Krɩstʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ? Ɛzɩma cɛtɩm mbʋ piyeba nɛ ɛyaa lakɩ kʋñɔŋ nɛ panɩɣ siziŋ nɛ pɩkɩlɩɣ?

8. Ɛzɩ Yereemii 19:5 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu sɩɖaa yɔɔ yɔ, tipisiɣ Yehowa hɩɖɛ?

⁸ Cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu sɩɖaa yɔɔ yɔ, tipisiɣ Yehowa hɩɖɛ. Cɛtɩm mbʋ, pɩ-taa nabʋyʋ lɛ se sɩɖaa lakɩ kʋñɔŋ miŋ maatɛŋ taa. Cɛtɩm tɔm ndʋ tipisiɣ Ɛsɔ hɩɖɛ. Ɛzɩma tɩyɛ? Tɔm ndʋ, tiyeki nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se ɛnʋ weyi ɛkɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm tʋ yɔ, ɛ-wɛtʋ wɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ Sataŋ ñɩndʋ yɔ. (1 Yoh. 4:8) Ŋnɩɣ cɛtɩm tɔm ndʋ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ? Nɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ Yehowa? Toovenim taa lɛ, Ɛsɔ paɖɩɣ kañatʋ lakasɩ kpeekpe.​—Kalɩ Yereemii 19:5.

9. Cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu sɩm yɔɔ yɔ, ɛzɩma titukuuni Krɩstʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ ŋgʋ pɔyɔɔdɩ kɩ-tɔm Yohanɛɛsɩ 3:16 nɛ 15:13 taa yɔ?

⁹ Cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu pɩlɩɩnɩ sɩm yɔɔ yɔ, tiyeba nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se pɩtɩcɛyɩ se pɛwɛɛnɩ tisuu Krɩstʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ. (Mat. 20:28) Sataŋ cɛtɩm tɔm lɛɛtʋ lɛ se ɛyaa wɛnɩ kalɩzaɣ ŋga kaasɩkɩ yɔ. Ye tɔm ndʋ tɩɩkɛ toovenim yɔ, pɩwɩlɩɣ se paa anɩ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛcaɣ wezuu tam tam. Ye pɩɩkɛ mbʋ yɔ, pɩtaatasɩ cɛyʋʋ se Krɩstʋ ɛlaa e-wezuu ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ. Taasɔɔ se Krɩstʋ kɩlaʋ kɛnɩ sɔɔlɩm sɔsɔm mbʋ pawɩlɩ ɛyaa yɔ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 3:16; 15:13.) Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩlakɩ Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ alɩwaatʋ ndʋ panɩɣ ɛyaa wɩlɩɣ se kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ palabɩ-ɖʋ yɔ, kɩ-tɔm taacɛyɩ yɔ!

10. Ɛzɩma Sataŋ cɛtɩm yeki se ɛyaa ɩnɩɩ siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ?

¹⁰ Sataŋ cɛtɩm yeki se ɛyaa ɩnɩɩ siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ. Lʋlɩyaa mba pelesi pa-pɩɣa nakɛyɛ nɛ panɩɣ siziŋ yɔ, nabʋyʋ taa peheyiɣ-wɛ se Ɛsɔ kpaɣnɩ pa-pɩɣa se kapɩsɩ tiyiyu ɛsɔdaa. Sataŋ cɛtɩm tɔm ndʋ, tɩhɛzɩɣ pa-laŋa yaa tiyeki nɛ panɩɣ siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ? Cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tɩŋɩɣnɩ miŋ maatɛŋ wɩlɩtʋ yɔɔ nɛ pawɩlɩɣ se pɛwɛnɩ toovenim se panazɩ mba pakaɖɩɣnɩ pa-wɩlɩtʋ yɔ nɛ halɩ pakaŋ lalaa ɖaŋ yɔɔ. Takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se Ɛsɩpaañɩ ɛjaɖɛ taa, mba panazaɣ ɛyaa mba pakaɖɩɣnɩ cooci wɩlɩtʋ yɔ, pamaɣzaɣ se pɩkɛnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ patɩŋɩɣna “se pawɩlɩ-wɛ mbʋ pɩkaɣ-wɛ talʋʋ miŋ maatɛŋ taa yɔ pazɩ,” nɛ pɩsɩnɩ-wɛ nɛ pekpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ pʋcɔ nɛ pasɩ nɛ pɩsa nɛ pataawolo miŋ maatɛŋ taa. Ajɛɛ sakɩyɛ taa, ɛyaa maɣzɩɣ se pɩpɔzaa se pɛsɛɛ pɔ-cɔzɔnaa mba pasɩba yɔ, paɖʋ-wɛ hɩɖɛ yaa pɔpɔzɩ-wɛ sɩnʋʋ. Lalaa ñɔsɔɔlaa se pɛhɛzɩ pɔ-cɔzɔnaa mba pasɩba yɔ pa-laŋa nɛ pɩsa nɛ paba ɩtaalabɩ-wɛ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ. Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se mba petisiɣ Sataŋ cɛtɩm tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, paahikiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ siŋŋ. Ɛlɛ tɩkɔŋnɩ-wɛ nɩɣzɛ nɛ halɩ tiyeki nɛ sɔɔndʋ kpaɣ-wɛ.

11. Ɛzɩma ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma yaa ɖa-taabalaa pɩzɩɣ nɛ pañɩɣ ɖɔ-yɔɔ se ɖɩla sɔnzɩ nzɩ sɩkaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ yɔ?

¹¹ Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩsɔɔlɩnɩ Ɛsɔ nɛ ɛ-tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ, piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩña Yehowa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma yaa ɖa-taabalaa ñɩnɩɣ se pañɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩla sɔnzɩ nzɩ sɩkaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ. Papɩzɩɣ nɛ patɩŋnɩ pɔ-yɔɔdaɣ yɔɔ se paɖʋ-ɖʋ fɛyɛ nɛ peheyi-ɖʋ se ɖɩtɩsɔɔlɩ yaa ɖɩɩñaŋ weyi ɛsɩba yɔ. Yaa papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se ɖa-lakasɩ yeki nɛ ɛyʋ weyi ɛsɩba yɔ, ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛla kɩdɛkɛdɩm mba pɛwɛ wezuu yɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɔɔnɩ Bibl taa toovenim tɔm kpam alɩwaatʋ ndɩ tɩ-taa? Na ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl paɣtʋ kila naayɛ yɔ.

12. Sɩɖaa yɔɔ sɔnzɩ nzɩ kaɖɩɣnɩ Bibl wɩlɩtʋ?

¹² Tɛ ña-taa se ‘ŋkɛzɩɣ ña-tɩ nɛ hɔɔlʋʋ’ nɛ sɔnzɩ nzɩ sɩkaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ yɔ sitaatukuni-ŋ. (2 Kɔr. 6:17) Kaarayiibi ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa ñɩma sakɩyɛ maɣzɩɣ se ɛyʋ  sɩm wayɩ lɛ, “ɛ-kalɩzaɣ” wɛɣ nɛ kɔhɔŋ mba panazaɣ-ɩ yɔ pa-nɩŋgbaaŋ. Takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se halɩ “kalɩzaɣ pɩzɩɣ nɛ kɔkɔnɩ tayʋʋ ɛyaa hɛkʋ taa.” Afrika hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pohuuzuu ñɩnɩŋ weyi ɩwɛ ɖɩɣa ŋga ka-taa ɛyʋ sɩba yɔ ɩ-yɔɔ, nɛ pɛkɛzɩ kɩlɛmɩŋ weyi ɩwɛ ɖɩɣa taa yɔ nɛ ɩpamnɩ koloŋa. Ɛbɛ yɔɔ palakɩ mbʋ? Palakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ se pɩtɩpɔzɩ se sɩɖaa ɩna pa-tɩ. Ða Yehowa sɛyaa lɛ, ɖiitisiɣ cɛtɩm tɔm ndʋ Sataŋ susuu yɔ nɛ ɖɩɩlakɩ ɖɔɖɔ sɔnzɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se ɖɩɖʋʋ-tʋ nesi yɔ.​—1 Kɔr. 10:21, 22.

13. Ɛzɩ Yakubu 1:5 yɔɔdʋʋ yɔ, ye ŋŋsɩŋ se sɔnzɩ nasɩyɩ wɛ ɖeu yaa sɩfɛyɩ ɖeu yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla?

¹³ Ye ŋŋsɩŋ se sɔnzɩ nasɩyɩ wɛ ɖeu yaa sɩfɛyɩ ɖeu yɔ, pɔzɩ Yehowa adɩma taa se ɛha-ŋ lɔŋsɩnɖɛ. (Kalɩ Yakubu 1:5.) Pʋwayɩ lɛ, ŋñɩnɩ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋpɔzɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ŋ. Paakaɣ-ŋ heyuu ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se ŋla yɔ, ɛlɛ pakaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋtɩlɩ paɣtʋ kila wena pɩwɛɛ se ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, ɛzɩ wena a-tɔm ɖɩyɔɔdɩ cɩnɛ yɔ. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ‘ŋfalɩsɩ ɖoŋ weyi ŋwɛna se ŋnɩɩ tɔm taa yɔ,’ nɛ ɖoŋ ɛnɩ ɛkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋɖʋ “tʋkaɣ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm pɛ-hɛkʋ taa.”​—Ebr. 5:14.

14. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩtaala nɛ pituuli lalaa?

¹⁴ “Ɩla pɩtɩŋa Ɛsɔ samtʋ yɔɔ. Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ ɩtaapɩsɩ mbʋ pituuluu . . . yɔ.” (1 Kɔr. 10:31, 32) Ŋŋmaɣzɩɣ se ŋna se pɩwɛɛ se ŋla sɔnzɩ nasɩyɩ yaa ŋtaalabɩ-sɩ lɛ, pɩwɛɛ se ŋmaɣzɩ ɖoŋ weyi ña-lɩmaɣza kpaɣʋ kaɣ wɛnʋʋ lalaa ɛhʋyɛ yɔɔ, kɔzɩ kɔzɩ ño-koobiya Krɩstʋ ñɩma yɔɔ yɔ. Ðɩtɩsɔɔlɩ kpa se ɖɩla nabʋyʋ nɛ pituuli nɔɔyʋ! (Mark. 9:42) Ðɩtɩsɔɔlɩ ɖɔɖɔ se ɖɩɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ mba patɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔ. Sɔɔlɩm kaɣ-ɖʋ seɣtuu se ɖɩyɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ ñamtʋ nɛ pɩɖʋ Yehowa hɩɖɛ. Ðɩtɩsɔɔlɩ kpa se ñaɖʋʋ ɛkɔɔ ɖa nɛ lalaa ɖɛ-hɛkʋ taa yaa ɖini pɔ-sɔnzɩ. Tɔzɩ se sɔɔlɩm wɛnɩ ɖoŋ siŋŋ! Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ lalaa yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩɣ-wɛ ñamtʋ nɛ sɔɔlɩm yɔ, halɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩhɛzɩ mba pakaɖɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pa-laŋa.

15-16. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩkɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ se ɖiheyi lalaa tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ sɩɖaa sɔnzɩ yɔɔ yɔ pɩ-tɔm? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ. (b) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ ma Roma mba 1:16 taa yɔ?

¹⁵ Yele nɛ ñe-egeetiye taa ñɩma tɩlɩ se ŋkɛ Yehowa Aseɣɖe Tʋ. (Iza. 43:10) Ye ñɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ ɛsɩba yɔ, ñɔ-hɔʋ taa ñɩma yaa ñe-egeetiye taa ñɩma pɩzɩɣ nɛ pamʋ pana  alɩwaatʋ ndʋ ŋkiziɣ se ŋŋlakɩ sɔnzɩ nasɩyɩ yɔ. Ye ŋheyi-wɛ tisuu mbʋ ŋwɛna yɔ pɩ-tɔm lɔŋ yɔ, pɩkaɣ-ŋ wɛʋ kɛlɛʋ se ŋlʋbɩnɩ kaɖɛ nɖɩ. Francisco wɛ Moozambiiki ɛjaɖɛ taa; ɛyɔɔdaa se: “Alɩwaatʋ ndʋ ma nɛ ma-halʋ Carolina ɖɩtɩlɩ toovenim yɔ, ɖiheyi ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma se ɖɩɩtasɩɣ sɛʋ sɩɖaa. Pɩtakɩ ɖe-tisuu alɩwaatʋ ndʋ Carolina kɔɔ sɩba yɔ. Pɩɩwɛɛ se pɔsɔ sɩɖʋ lɩm ɛzɩ egeetiye taa sɔnzɩ pɔzʋʋ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, pɩwɛɛ se sɩɖʋ hɔʋ taa tʋ, e-neu yaa ɛ-ɖalʋ yaa ɛ-kɔɔ, ɛhɩnɩ kɩyakɩŋ naadozo lone nɖɩ ɖɩ-taa papɩyɩ lɩm mbʋ pɔsɔ sɩɖʋ yɔ. Palakaɣ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamaɣzaɣ se sɔnzɩ nzɩ sɩhɛzɩɣ sɩɖʋ kalɩzaɣ. Carolina hɔʋ taa ñɩma maɣzaɣ se ewoki nɛ ɛhɩnɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa.”

¹⁶ Ɛzɩma Francisco nɛ ɛ-halʋ palaba? Francisco yɔɔdaa se: “Ðɩsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɖɩñɩnɩɣ ɖɔɖɔ se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ; pʋyɔɔ lɛ, ɖikizaa se ɖɩɩlakɩ sɔnzɩ nzɩ. Carolina hɔʋ taa ñɩma mʋ pana siŋŋ. Peheyi-ɖʋ se ɖɩɩñaŋ sɩɖaa, nɛ hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ ɛɛtasɩɣ kɔm se ɛna-ɖʋ yaa ɛsɩnɩ-ɖʋ. Ðɩɩtɛm-wɛ heyuu ɖe-tisuu tɔm; pʋyɔɔ lɛ, ɖɩtɩtasɩ natʋyʋ yɔɔdʋʋ pa-pana alɩwaatʋ taa. Halɩ hɔʋ taa ñɩma lalaa tɩnɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ se ɖɩɩtɛm-wɛ lɩzʋʋ pɩ-taa se ɖɩɩlakɩ sɔnzɩ. Pʋwayɩ Carolina hɔʋ taa ñɩma laŋɩyɛ hɛwa lɛ, ɖiwolo nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩla laŋhɛzɩyɛ. Halɩ pa-taa nabɛyɛ kɔm ɖa-ɖɩɣa nɛ pɔpɔzɩ-ɖʋ se ɖɩha-wɛ takayɩsɩ.” Ðitaayele kpa nɛ fɛyɛ kpa-ɖʋ se ɖɩlʋ sɩɖaa yɔɔ toovenim tɔm yɔɔ.​—Kalɩ Roma mba 1:16.

17. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkɛ ɖo-koobu weyi ɛ-ɛyʋ nɔɔyʋ sɩba yɔ ɛ-ɛgbaɣdʋ?

¹⁷ Alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ lesiɣ ɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ‘ɖɩkɛ ɛgbaɣdʋ nɛ koobu kʋñɔŋ alɩwaatʋ taa.’ (Adu. 17:17) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛ ɖo-koobu weyi elesi ɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ yɔ ‘ɛ-ɛgbaɣdʋ,’ kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ pañɩkɩɣ ɛ-yɔɔ se ɛla sɔnzɩ nzɩ sɩkaɖɩɣnɩ Bibl wɩlɩtʋ yɔ? Iyele nɛ ɖɩna Bibl paɣtʋ kila naalɛ wena apɩzɩɣ asɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpazɩ ɖoŋ weyi ɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩba yɔ.

18. (a) Ɛbɛ yeba nɛ Yesu tisi ɛsɩtɛɣlɩm? (b) Nɛ ɛbɛ ɛ-kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

¹⁸ “Mba pewiɣ yɔ, mɩ nɛ wɛ iwii.” (Roma 12:15) Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖihiɣ  tɔm pee wena ɖeyi ɖeyi pɩpɔzaa se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ ɖɩhɛzɩ weyi ɛ-ɛyʋ nɔɔyʋ sɩba yɔ ɛ-laŋɩyɛ yɔ. Nabʋyʋ taa ɖɛ-ɛsɩtɛɣlɩm lakɩ tʋmɩyɛ siŋŋ nɛ pɩcɛzɩ ɖɔ-tɔm pee. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu taabalʋ Lazaarɩ sɩba yɔ, Maarɩɩ, Maarta nɛ lalaa pewi pɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɛ pa-taabalʋ ɛnʋ ɛ-sɩm. Kɩyakɩŋ naanza wayɩ Yesu talaa lɛ, ɛnʋ ɖɔɖɔ ‘etisi ɛsɩtɛɣlɩm,’ paa ɛɛnawa se piileɖiɣ lɛ, ɛkaɣ fezuu Lazaarɩ yɔ. (Yoh. 11:17, 33-35) Ɛzɩma Yesu wilaa yɔ, pɩwɩlɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩlabɩ Yehowa alɩwaatʋ ndʋ Lazaarɩ sɩba yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ hɔʋ ŋgʋ kɩ-taa ñɩma na Yesu tisi ɛsɩtɛɣlɩm yɔ, pɩwɩlɩ-wɛ se Yesu sɔɔlɩ-wɛ siŋŋ. Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobiya naɣ se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ-wɛ se pɛfɛyɩ pe-ɖeke ɛlɛ pɛwɛ taabalaa mba pɔsɔɔlaa se pasɩnɩ-wɛ siŋŋ yɔ, pɛ-hɛkʋ taa.

19. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhɛzɩɣ ɖo-koobu weyi elesi ɛ-ɛyʋ nɔɔyʋ yɔ ɛ-laŋɩyɛ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Eklesɩyastɩ 3:7?

¹⁹ “Wɩyɛ wɛɛ se posu, nɛ wɩyɛ wɛɛ se pɔyɔɔdɩ.” (Ekl. 3:7) Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩhɛzɩ weyi elesi ɛ-ɛyʋ nɔɔyʋ yɔ ɛ-laŋɩyɛ yɔ, ŋgʋ lɛ se ɖɩkɛ welisiyaa kɩbama. Ha ño-koobu nʋmɔʋ nɛ ɛyɔɔdɩ mbʋ pɩwɛ ɛ-laŋɩyɛ taa ɖeyi ɖeyi yɔ, nɛ paa ɛyɔɔdɩ “kpaanzɩyʋ tɔm” yɔ, pɩtaacɛyɩ-ŋ. (Yɔɔb 6:2, 3) Pɩtɩla, pɩtasɩnɩ siziŋ weyi koobu nɔɔyʋ nɩɣ ɛ-ɛyʋ nɔɔyʋ sɩm yɔɔ yɔ lɛ, ɛ-hɔʋ taa ñɩma mba patɩkɛ Aseɣɖe Tɩnaa yɔ, pɛwɛɛ nɛ pañɩkɩɣ ɛ-yɔɔ nɛ pɩtasɩɣ-ɩ haʋ nɩɣzɛ nɛ pɩkɩlɩɣ. Ña nɛ ɩ ɩkpɛndɩ nɛ ɩla adɩma. Ɩtɩmnɩ Yehowa ‘weyi ɛnɩɣ adɩma yɔ’ se ɛha-ɩ ɖoŋ nɛ ɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ. (Keɣa 65:19) Ye pɩsaŋ yɔ, ña nɛ ɩ ɩkpɛndɩ nɛ ɩkalɩ Bibl. Yaa ɩpɩzɩɣ nɛ ɩkalɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa tɔm ñʋʋ nakʋyʋ, ɛzɩ koobu nɔɔyʋ wezuu caɣʋ tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ ɖoŋ siŋŋ yɔ.

20. Ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa?

²⁰ Pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔɖɛ siŋŋ se ɖɩtɩlɩ sɩɖaa yɔɔ toovenim tɔm nɛ ɖɩtɩlɩ ɖɔɖɔ lidaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩɖaŋ mba pɛwɛ pɩlaŋ taa yɔ! (Yoh. 5:28, 29) Ye mbʋ, iyele nɛ ɖɩtɩŋnɩ ɖɔ-tɔm pee nɛ ɖa-lakasɩ yɔɔ nɛ ɖɩñɔɔnɩ Bibl taa toovenim tɔm nɛ abalɩtʋ nɛ ɖisusi-tʋ lalaa, alɩwaatʋ ndʋ ɖihikiɣ waɖɛ yɔ. Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Sataŋ tɩŋɩɣna nɛ ɛsɩɣ ɛyaa fezuu taa cɩkpɛndʋʋ taa yɔ. Ŋgʋ lɛ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ. Ðɩkaɣ naʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖikizi lakasɩ nɛ aleɣya wena alabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Eleeu kpaca ŋgʋ yɔ.