1-2. Ɛbɛ yɔɔ Yesu kaawɛ nɩɣzɛ taa?

KƖYAKƲ kɛdɛzaɣ ñɩŋgʋ ŋgʋ Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛɛwɛ nɩɣzɛ taa. Piileɖiɣ lɛ, ɛyaa kɩdɛkɛdaa kaɣ-ɩ nazʋʋ nɛ pakʋ-ɩ kañatʋ kʋʋ. Ɛlɛ Yesu taamaɣzɩɣ ɛ-sɩm yɔɔ ɖeke. Ɛsɔɔlɩ ɛ-Caa siŋŋ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ. Yesu nawa se ye ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ takɩm sɔsɔm mbʋ pɩ-taa yɔ, pɩkaɣ yebu nɛ ɛñalɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ. Yesu kaasɔɔlɩ ɖɔɖɔ ɛyaa nɛ ɛɛnawa se ye ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lidaʋ se ɖɩkaɣ caɣʋ wezuu tam tam.

² Paa Yesu kaawɛ nɩɣzɛ taa siŋŋ yɔ, ɛɛwɛnɩ laŋhɛzɩyɛ. Eheyi ɛ-apostoloowaa se: “Mahaɣ-mɩ ma-laŋhɛzɩyɛ.” (Yoh. 14:27) Ɛɛwɛnɩ “Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ,” pʋ-tɔbʋʋ se ɖiɣɖiɣ wɛtʋ ndʋ ɛyʋ hikiɣ alɩwaatʋ ndʋ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɣ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩhɛzɩ Yesu maɣzɩm nɛ ɛ-laŋɩyɛ.​—Fil. 4:6, 7.

3. Ɛbɛ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

³ Wiɖiyi ɖa-taa nɔɔyʋ ɛɛkaɣ katʋʋ kala wena ɖeyi ɖeyi Yesu kataa yɔ, ɛlɛ mba payɩ patɩŋɩɣ Yesu wayɩ yɔ, pakaɣ katʋʋ kala. (Mat. 16:24, 25; Yoh. 15:20) Nɛ ɛzɩ Yesu yɔ, nabʋyʋ taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ nɩɣzɛ taa. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ nɩɣzɛ ɛtaawabɩ-ɖʋ nɛ ɖilesi laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna yɔ? Iyele nɛ ɖɩtazɩ nɩŋgbanzɩ naadozo nzɩ Yesu kpɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛlakaɣ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ sɩ-taa nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ.

4. Ɛzɩ 1 Tesalooniiki mba 5:17 tasʋʋ-ɖʋ lɔŋ yɔ, ha kɩɖaŋ weyi ɩwɩlɩɣ se Yesu tɩmɩ tam sakɩyɛ kɩyakʋ kɛdɛzaɣ ñɩŋgʋ ŋgʋ ɛcaɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ.

⁴ Kalɩ 1 Tesalooniiki mba 5:17. Kɩyakʋ kɛdɛzaɣ ñɩŋgʋ ŋgʋ Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛtɩmɩ tam sakɩyɛ. Ɛwɩlɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɛzɩma pɔtɔzɩ ɛ-sɩm yɔɔ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛtɩmɩ kpɔnʋ nɛ vɛɛ yɔɔ. (1 Kɔr. 11:23-25) Pʋcɔ nɛ pakʋyɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa paakpeɣlaa nɛ pɔtɔɔ Paska kazandʋ yɔ lɛ, ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa patɩmaa. (Yoh. 17:1-26) Ðoo ana, ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa patalɩ Oliivi Pʋʋ yɔɔ lɛ, ɛtɩmɩ tam sakɩyɛ. (Mat. 26:36-39, 42, 44) Nɛ tɔm kɛdɛzaɣ ñɩndʋ ndʋ Yesu yɔɔdaa pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ yɔ tɩɩkɛnɩ adɩma. (Luka 23:46) Yesu tɩmnɩ Yehowa mbʋ payɩ pɩlabɩ kɩyakʋ kɛdɛzaɣ ñɩŋgʋ ŋgʋ yɔ, pɩ-yɔɔ.

5. Ɛbɛ yɔɔ apostoloowaa tɩpɩzɩ nɛ pɛwɛɛnɩ abalɩtʋ siŋŋ?

⁵ Lɩmaɣza wena a-yɔɔ Yesu pɩzaa nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ se ɛtɩmnɩ ɛ-Caa ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɛwɩlɩ se ɛtaɣ-ɩ liu. Ɛlɛ apostoloowaa ñatɩpɩzɩ nɛ pala mbʋ ɖoo ana. Mbʋ yebina nɛ patɩpɩzɩ nɛ pɛwɛɛnɩ abalɩtʋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ pakatɩ takɩm yɔ. (Mat. 26:40, 41, 43, 45, 56) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ye ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ nɛ ‘ɖɩwɛɛ adɩma yɔɔ’ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-adɩma taa?

6. Ɛzɩma tisuu kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ?

⁶ Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ Yehowa se ‘ɛsɔzɩ-ɖʋ tisuu.’ (Luka 17:5; Yoh. 14:1) Pɩpɔzʋʋ-ɖʋ tisuu mbʋ pʋyɔɔ yɔ Sataŋ kaɣ takʋʋ mba payɩ patɩŋɩɣ Yesu wayɩ yɔ. (Luka 22:31) Ɛzɩma tisuu kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ  laŋhɛzɩyɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala ɖoŋ ɖoŋ yɔ? Ye ɖɩlabɩ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ yɔ se ɖɩlʋbɩnɩ kaɖɛ yɔ, tisuu mbʋ ɖɩwɛna se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ yɔ, piyeki nɛ ɖiyele nɩɣzʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnawa se ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwa kaɖɛ nɖɩ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ, halɩ pɩkpaɖɩ ɛzɩma ɖɩmaɣzaɣ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩwɛɣnɩ laŋhɛzɩyɛ ɖa-maɣzɩm nɛ ɖa-laŋa taa.​—1 Pɩy. 5:6, 7.

7. Tɔm ndʋ Robert yɔɔdaa yɔ, ɛbɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ŋ?

⁷ Adɩma sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ, paa kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ. Maɣzɩ Robert kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛwɛnɩ pɩnzɩ 80 mbʋ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ Filiipi mba 4:6, 7 taa yɔ, pɩsɩnɩ-m nɛ malʋbɩnɩ kala sakɩyɛ me-wezuu caɣʋ taa. Pɩɩpɔzaa se malʋbɩnɩ liidiye kʋñɔŋ. Nɛ alɩwaatʋ natʋyʋ maalesi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ waɖɛ nɖɩ maawɛna yɔ.” Ɛbɛ sɩnɩ Robert nɛ etilesi laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɛwɛna yɔ? Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Alɩwaatʋ ndʋ manpaɣzɩɣ nɩɣzʋʋ yɔ, mantɩmɩɣ kpaagbaa. Menɖiɣzinaa se alɩwaatʋ ndʋ mantɩmɩɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, mehikiɣ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ.”

8. Ɛzɩ Yohanɛɛsɩ 8:29 yɔɔdʋʋ yɔ, lɩmaɣzɩyɛ lɛɛɖɛ nɖɩ yɔɔ Yesu kaawɛnɩ laŋhɛzɩyɛ?

⁸ Kalɩ Yohanɛɛsɩ 8:29. Yesu kaawɛnɩ laŋhɛzɩyɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ panazaɣ-ɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnawa se ɛwɛɛ eyeki nɛ ɛ-Caa taa lakɩ leleŋ. Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛña ɛ-Caa alɩwaatʋ ndʋ pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ se ɛla mbʋ yɔ. Ɛsɔɔlɩ ɛ-Caa nɛ ɛsɩɩ  Yehowa sɛtʋ kajalaɣ lone taa e-wezuu caɣʋ taa. Pʋcɔ nɛ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛɛkɛ “tʋmɩyɛ laɖʋ” Ɛsɔ cɔlɔ. (Adu. 8:30) Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛwɩlɩ lalaa ɛ-Caa yɔɔ tɔm nɛ kpekpeka. (Mat. 6:9; Yoh. 5:17) Tʋmɩyɛ nɖɩ, ɖɩɩha Yesu taa leleŋ siŋŋ.​—Yoh. 4:34-36.

9. Ye ɖɛ-ɛsɩyɛ ɛsɛnɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖitaalesi laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna yɔ?

⁹ Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɖɩñaŋ Yehowa, nɛ ‘paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩwɛɣnɩ tʋma sakɩyɛ Kɩbaɣlʋ tʋmɩyɛ taa yɔ.’ (1 Kɔr. 15:58) Alɩwaatʋ ndʋ ‘ɖɛ-ɛsɩyɛ sɛɣnɩ’ tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ a-yɔɔ. (Tʋma 18:5) Mba ɖɩkatɩɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ pakatɩɣ kala wena akɩlɩ ɖa-ñɩna yɔ. Toovenim taa lɛ, alɩwaatʋ ndʋ pɛkpɛlɩkɩɣ nɛ pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pɔɖɔŋ ɛ-lɔŋ tasʋʋ yɔɔ yɔ, pe-wezuu caɣʋ lɛɣzɩɣ nɛ pehikiɣ taa leleŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ lɛɣzɩtʋ ndʋ yɔ, ɖa-taa tɛzɩɣ tɛm se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ. Nɛ tisuu mbʋ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖitaalesi taa leleŋ weyi ɖɩwɛna yɔ. Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ ɖiɣzinaa se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim. E-wezuu caɣʋ kpeekpe taa lɛ, pɩlakaɣ-ɩ ɛzɩ ɛfɛyɩ wazaɣ yɔ nɛ ɛlʋbɩnɩ ɖɔɖɔ nɩɣzɛ kʋdɔŋ. Ɛyɔɔdaa se: “Alɩwaatʋ ndʋ mankaŋ ñʋʋ nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔ, maatasɩɣ nɩɣzʋʋ nɛ mehikiɣ taa leleŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, manawa se alɩwaatʋ ndʋ mɛwɛɣ tɔm susuu taa yɔ, mɔñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ pɩkpaɖɩ.”

10. Tɔm ndʋ Brenda yɔɔdaa yɔ, ɛbɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ŋ?

¹⁰ Maɣzɩ ɖɔɖɔ koobu halɩñɩnʋ Brenda kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Piitibi ɛ nɛ ɛ-pɛlɛ yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paawɛnɩ kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ. Kaakalasɩ kpelaɣ nakɛyɛ taa Brenda cakɩ nɛ ɛtɩtasɩ wɛnʋʋ ɖoŋ. Nabʋyʋ taa esusuu tɔm kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa. Ɛlɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛtɩŋaɣnɩ takayɩsɩ maʋ yɔɔ nɛ esusuu tɔm. Ɛyɔɔdaa se: “Mañɩtaa nɛ menɖiɣzina se wɛtʋ ndʋ tɩ-taa mɛwɛɛ yɔ, tɩɩkaɣ lɛɣzʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa lɛ, pɩsɩnɩ-m nɛ manka ñʋʋ nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ. Aseɣɖe lɩzʋʋ yeba nɛ maatasɩɣ nɩɣzʋʋ. Ɛlɛ mankam ñʋʋ nɛ ɖɛ-ɛgbɛyɛ kooka taa ñɩma mba monsusuu tɔm yɔ, pa-sɩnʋʋ. Nɛ piyeba nɛ maasɔʋ lidaʋ ŋgʋ mɛwɛnɩ cee wayɩ yɔ, kɩ-yɔɔ kpa.”

11-13. (a) Ɛzɩma apostoloowaa nɛ ɛyaa lalaa pawɩlaa se pɛkɛ Yesu taabalaa kɩbama? (b) Ðoŋ weyi Yesu taabalaa kaawɛnɩ ɛ-yɔɔ?

¹¹ Alɩwaatʋ ndʋ Yesu susaɣ tɔm yɔ, ɛ-apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma wɩlaa se pɛkɛ ɛ-taabalaa kɩbama. Pɔɖɔm tɔm ndʋ tɩwɛ eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ tɩ-yɔɔ: “Ɛgbaɣdʋ nɔɔyʋ malɩɣnɩ [ɛyʋ] nɛ pɩkɩlɩ e-koobu maɣmaɣ.” (Adu. 18:24) Taabalaa mba, pamʋ ñɩm Yesu ɛsɩndaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛlabɩ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ, e-newaa taa nɔɔyʋ titisi ɛ-yɔɔ. (Yoh. 7:3-5) Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, halɩ ɛ-hɔʋ taa ñɩma maɣmaɣ maɣzaɣ se ɛsʋ kpaaŋ. (Mark. 3:21) Ɛlɛ apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma ñaawɛ ndɩ kpem.Ðoo kɛdɛzaɣ ñɩna wena Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ a-taa, eheyi-wɛ se: “Ɩkɛ mba pɔñɔnɩ-m man-kʋñɔmɩŋ taa yɔ.”​—Luka 22:28.

¹² Nabʋyʋ taa, apostoloowaa ɖʋwaɣ Yesu ɖɩwɩzɩyɛ; paa mbʋ yɔ, ɛtɩka ɛ-lɩmaɣza pɛ-ɛjandʋ yɔɔ ɛlɛ eɖiɣzinaa se pɛwɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ. (Mat. 26:40; Mark. 10:13, 14; Yoh. 6:66-69) Ðoo kɛdɛzaɣ ñɩna wena Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ a-taa, eheyi ɛyaa siɣsiɣ ñɩma mba se: “Maya-mɩ se taabalaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mawɩlɩ-mɩ tɔm ndʋ payɩ manɩ man-Caa cɔlɔ yɔ.” (Yoh. 15:15) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yesu taabalaa kaakpazɩ-ɩ ɖoŋ siŋŋ. Ɛzɩma pasɩnɩ Yesu ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ taa yɔ, pɩha-ɩ taa leleŋ siŋŋ.​—Luka 10:17, 21.

 ¹³ Pɩtasɩnɩ apostoloowaa lɛ, Yesu kaawɛnɩ taabalaa lalaa ɖɔɖɔ. Paakɛ halaa nɛ abalaa mba pasɩnɩ-ɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ labʋ, nɛ patɩŋnɩ nʋmɔŋ lɛɛŋ yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ pasɩnɩ-ɩ yɔ. Nabɛyɛ mʋ-ɩ pa-ɖɩsɩ taa se ɛtɔɔ tɔɔnaɣ. (Luka 10:38-42; Yoh. 12:1, 2) Lalaa ñasɩnɩ-ɩ nʋmɔʋ ɖɔm nɛ paha-ɩ pa-ñɩm ɖɔɖɔ. (Luka 8:3) Yesu kaawɛnɩ taabalaa kɩbama mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-maɣmaɣ ɛɛkɛnɩ-wɛ taabalʋ kɩbanʋ. Ɛlabɩ-wɛ kɩbam sakɩyɛ nɛ ɛtaapɔzʋʋ-wɛ se pala mbʋ paapɩzɩɣ yɔ. Yesu kaatalɩ pilim, ɛlɛ ɛ-taa kaalabɩ leleŋ nɛ mbʋ ɛ-taabalaa mba patɩtalɩ pilim yɔ, palaba se paɖʋ-ɩ nesi yɔ. Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pasɩnɩ-ɩ nɛ etilesi laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɛwɛna yɔ.

14-15. (a) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ taabalaa kɩbama? (b) Nɛ ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-ɖʋ?

¹⁴ Taabalaa kɩbama kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ se ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa. Nɛ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɛɛnɩ taabalaa kɩbama yɔ lɛ se ɖa-maɣmaɣ ɖɩkɛ taabalʋ kɩbanʋ. (Mat. 7:12) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ. Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩkpaɣ ɖo-ɖoŋ nɛ ɖa-alɩwaatʋ nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa, kɔzɩ kɔzɩ mba pɛwɛ “kɩcɛyɩm taa yɔ.” (Efɛz. 4:28) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ɛyʋ weyi pɩpɔzʋʋ se ŋsɩna yɔ? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋha ña-tɩ nɛ ŋwolo ŋya wondu koobu akpadɩyʋ yaa kʋdɔndʋ nɔɔyʋ? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋha tɔɔnaɣ hɔʋ ŋgʋ kɩwɛ liidiye kɛdɛɖaɣ taa yɔ? Ye ŋsɩm ɛzɩma palakɩnɩ tʋmɩyɛ intɛrnɛɛtɩ lone jw.org^® nɛ Application JW Library^® yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩnɩ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ñɩma lalaa nɛ patɩlɩ ɛzɩma palabɩnɩ wondu ndʋ tʋmɩyɛ yɔ? Ye ɖɩkaŋ ñʋʋ nɛ lalaa sɩnʋʋ yɔ, ɖihikiɣ taa leleŋ nɛ pɩkɩlɩ.​—Tʋma 20:35.

 ¹⁵ Ða-taabalaa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ. Pasɩɣnɩ-ɖʋ se ɖitaalesi laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛna yɔ. Ɛzɩ Eliihu kaawelisinuu Yɔɔb alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ heyaɣ-ɩ kala wena ɛkatɩɣ yɔ, ɖa-taabalaa sɩɣnɩ-ɖʋ pɩtɩŋnɩ ɛzɩma paɖʋʋ suuɖu nɛ pewelisiɣni-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ-wɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ. (Yɔɔb 32:4) Pɩtɩpɔzɩ se ɖɩɖaŋ se ɖa-taabalaa iheyini-ɖʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla yɔ, ɛlɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛ lɛɣtʋ ye ɖiwelisiɣ lɔŋ weyi patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩɣ-ɖʋ yɔ. (Adu. 15:22) Nɛ ɛzɩ wiyaʋ Daviid luzuu ɛ-tɩ nɛ ɛmʋ ɛ-taabalaa sɩnʋʋ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ kpazʋʋ nɛ ɖikizi se ɖa-taabalaa ɩtaasɩnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kɩcɛyɩm taa yɔ. (2 Sam. 17:27-29) Toovenim taa lɛ, taabalaa kɩbama mba, pɛkɛnɩ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ.​—Yak. 1:17.

16. Ɛzɩ Filiipi mba 4:6, 7 yɔɔdʋʋ yɔ, nʋmɔʋ kʋɖʋmʋʋ ŋgʋ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖihiɣ laŋhɛzɩyɛ? Lɩzɩ pɩ-taa.

¹⁶ Kalɩ Filiipi mba 4:6, 7. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa heyiɣ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɛhaɣ yɔ, “pɩtɩŋnɩ Krɩstʋ Yesu yɔɔ”? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ ɖa-maɣzɩm nɛ ɖa-laŋa taa ye ɖɩtɩlɩ lone nɖɩ Yesu wɛnɩ Ɛsɔ kaɖʋwa taa nɛ ɖitisi ɖɩ-yɔɔ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ lɛ se pɩtɩŋnɩ Yesu kɩlaʋ yɔɔ lɛ, papɩzɩɣ nɛ pekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm tɩŋa. (1 Yoh. 2:12) Tɔm tʋnɛ tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋa siŋŋ! Yesu kɛnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ Wiyaʋ; pʋyɔɔ lɛ ɛkaɣ ñɔɔzʋʋ mbʋ payɩ Sataŋ nɛ ɛ-ɛjaɖɛ pɛwɛɛkɩ-ɖʋ yɔ. (Iza. 65:17; 1 Yoh. 3:8; Natʋ 21:3, 4) Tɔm tʋnɛ tɩhaɣ-ɖʋ lidaʋ siŋŋ! Nɛ paa Yesu kaaɖʋ-ɖʋ tʋmɩyɛ kaɖɛ ñɩnɖɛ yɔ, ɛwɛ ɖɔ-cɔlɔ nɛ ɛɖʋʋ-ɖʋ nesi kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa. (Mat. 28:19, 20) Tɔm tʋnɛ tɩhaɣ-ɖʋ abalɩtʋ pɩdɩɩfɛyɩ! Pʋcɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ maɣzɩm taa laŋhɛzɩyɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ laŋɩyɛ hɛzʋʋ, lidaʋ nɛ abalɩtʋ.

17. (a) Ɛzɩma Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ tam? (b) Lidaʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Yohanɛɛsɩ 16:33 taa yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛbɛ ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩla?

¹⁷ Ɛlɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ ɖa-maɣzɩm taa tam, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala sɔsɔna yɔ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ye ɖɩlabɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi Yesu laba yɔ. Kajalaɣ lɛ, tɩmɩ, nɛ wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋtɩmɩɣ kaahɛzaɣ. Nabʋlɛ lɛ, ña Yehowa nɛ ŋsusuu tɔm nɛ kpekpeka, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩwɛ-ŋ kaɖɛ yɔ. Nɛ nabudozo lɛ, yele nɛ ña-taabalaa sɩnɩ-ŋ alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ taa. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ kaɣ ɖaŋʋʋ ña-maɣzɩm nɛ ña-laŋɩyɛ yɔɔ. Nɛ ɛzɩ Yesu yɔ, ña ɖɔɖɔ ŋkaɣ wabʋ paa kaɖɛ nɖɩ.​—Kalɩ Yohanɛɛsɩ 16:33.