1-2. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

MAƔZƖ se ña nɛ nabɛyɛ ɩwɛɛ nɛ ɩɖɔŋ kañɩmbusuu sɔsɔʋ nakʋyʋ taa, nɛ peeɖe wɛ kaɖɛ kpem. Nɔɔyʋ wɛɛ nɛ eɖiyiɣ-mɩ nɛ ɛsɩm nʋmɔʋ camɩyɛ. Ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔŋ lɛ, ye ŋcɔnɩ ɛ-wayɩ yɔ ŋnaɣ ɛ-nɩŋgbanzɩ kañɩŋa taa. Ɩtalɩ ɖoli lɛ, ɩɩtasɩɣ naʋ weyi eɖiyaɣ-mɩ yɔ. Ɛlɛ sɔɔndʋ tɩkpa-mɩ. Ña nɛ mba ɩwɛɛ nɛ ɩɖɔŋ yɔ, ɩwɛɛ ɩñakɩ pana nɛ ɩtɩŋɩɣ weyi eɖiyaɣ-mɩ yɔ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi!

² Ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɖɩwɛ sɔnɔ yɔ, ɖɩwɛ ɛzɩ kañɩmbusuu sɔsɔʋ nakʋyʋ yɔ; nɛ toovenim Krɩstʋ ñɩma ñɛwɛ ɛzɩ mba pɛwɛɛ nɛ pɔɖɔŋ kañɩmbusuu taa yɔ. Pɩlabɩ ɖeu se Yehowa ha-ɖʋ ɖiyiyu weyi ɛtalɩ pilim yɔ; ɛnʋ lɛ ɛ-Pɩyalʋ Yesu Krɩstʋ, nɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi. (1 Pɩy. 2:21) Bibl taa tazʋʋ takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se mayaɣ kanɛ ka-taa, Pɩyɛɛrɩ kpaɣ Yesu nɛ ɛmaɣzɩnɩ ɖiyiyu nɔɔyʋ. Ɛzɩ ɖiyiyu ɖɔŋʋʋ nɛ pɩnaɣ ɛ-nɩŋgbanzɩ ɛ-wayɩ yɔ, Yesu ɖɔɖɔ kpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nasɩyɩ nɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋ sɩ-taa. Iyele nɛ ɖicosi tɔm pɔzʋʋ naadozo pʋnɛ pɩ-yɔɔ, pitukuuni ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ: Ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩla mbʋ? Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

3. Ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ nɔɔyʋ nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

³ Ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ nɔɔyʋ nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Bibl taa, nabʋyʋ taa tɔm pee ɖɔnɛ nɛ naataŋ wɩlɩɣ ɛyʋ nɔɔyʋ wezuu caɣʋ. (Kiɖe 6:9; Adu. 4:26) Wezuu ŋgʋ ɛyʋ nɔɔyʋ cakɩ yɔ, papɩzɩɣ pakpaɣ-kʋ nɛ pamaɣzɩnɩ naataŋ weyi ɩlɩɣ tataa alɩwaatʋ ndʋ ɛɖɔŋ yɔ. Ye mbʋ, ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ nɔɔyʋ nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-kɩɖaʋ.

4. Ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

 ⁴ Ye mbʋ, ye pɔtɔm se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Tobi lɛ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-kɩɖaʋ. Ðɔ-tɔm ñʋʋ mayaɣ taa, apostoloo Pɩyɛɛrɩ wɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ ɛzɩma Yesu ɖɔkɩ ɛ-tɩ kʋñɔŋ taa nɛ ɛha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔ pɩ-tɔm. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu hɔɔlɩŋ lɛɛŋ sakɩyɛ taa. (1 Pɩy. 2:18-25) Toovenim lɛ, Yesu wezuu caɣʋ kpeekpe taa, mbʋ payɩ ɛlaba nɛ ndʋ payɩ ɛyɔɔdaa yɔ, pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩna yɔ.

5. Toovenim taa lɛ ɛzɩ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa pɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ ŋgʋ kɩtalɩ pilim yɔ? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁵ Ðɩkɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa; ye mbʋ, ɛzɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ toovenim na? Ɛɛɛ ɖɩpɩzɩɣ. Ɩtɔzɩ se Pɩyɛɛrɩ tɩyɔɔdɩ se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa pilim, ɛlɛ eseɣti-ɖʋ se ‘ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi.’ Paa ɖɩkɛ ɛyaa mba patɩtalɩ pilim yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩtɩŋɩɣ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa camɩyɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ apostoloo Yohanɛɛsɩ yɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: ‘Ðiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ ɛzɩ Yesu ɖɔɖɔ ɖɔm yɔ.’—1 Yoh. 2:6.

6-7. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ cɛyɩsɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pɩkɩlɩ?

⁶ Ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖɩkaɣ pɩsʋʋ Yehowa taabalaa kɩbama. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Kajalaɣ lɛ, Yesu hanɩ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩcaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ pɩ-nʋmɔʋ taa. (Yoh. 8:29) Ye mbʋ, ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖɔ-tɔm kaɣ kɛdɩnʋʋ Yehowa. Nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛkaɣ ñɔtɩnʋʋ mba pañakɩ pana se pɛkɛ ɛ-taabalaa yɔ.—Yak. 4:8.

⁷ Nabʋlɛ lɛ, Yesu maɣzɩnɩ ɛ-Caa camɩyɛ nɛ  ɛha kɩɖaʋ ŋgʋ kɩtalɩ pilim yɔ. Pʋyɔɔ Yesu pɩzaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Weyi ɛna-m yɔ, ɛna ɖɔɖɔ Caa.” (Yoh. 14:9) Yesu kaana canaɣ nakɛyɛ pʋtɔdɩyɛ, ɛɛnɩ halʋ nɔɔyʋ siziŋ, ɛlɛ kaawɛ kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ taa, nɛ ɛɛnɩ ɛyaa mba paalesi pɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa yɔ pe-siziŋ ɖɔɖɔ. Ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yehowa ɖɔɖɔ. (Mark. 1:40, 41; 5:25-34; Yoh. 11:33-35) Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ cɛyɩsɩɣ nɛ pɩkɩlɩ ɖɔɖɔ.

8. Ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ‘ɖɩwa’ ɛjaɖɛ; lɩzɩ pɩ-taa.

⁸ Ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩtaala nɛ ɖiyele ɖa-lɩmaɣza kam Yehowa tʋmɩyɛ yɔɔ. Ðoo kɛdɛzaɣ ñɩna wena a-taa Yesu caɣ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ a-taa, ɛyɔɔdaa se: “Mawabɩ ɛjaɖɛ.” (Yoh. 16:33) Ɛ-tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se ɛtɩha nʋmɔʋ se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-lɩmaɣza, ɖɩ-kaɖʋsɩ nɛ ɖɩ-yɔɔ ɛyaa wɛtʋ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɛ-yɔɔ. Yesu taasɔɔ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ petiyi-i tɛtʋ yɔɔ yɔ ɖɩ-yɔɔ kaaʋ; nɖɩ lɛ se ɛlʋ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ. Nɛ ɖa yɔ? Wondu sakɩyɛ wɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ, nɛ tɩpɩzɩɣ tɩla nɛ ɖiyele ɖa-lɩmaɣza kam Yehowa tʋmɩyɛ yɔɔ. Ɛlɛ ɛzɩ Yesu yɔ, ye ɖɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza Yehowa sɔɔlɩm labʋ yɔɔ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩkaɣ ‘wabʋ’ ɛjaɖɛ.—1 Yoh. 5:5.

9. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩwɛɛ wezuu maatɛŋ nʋmɔʋ taa?

⁹ Ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖɩkaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ. Alɩwaatʋ ndʋ evebu ñɩm tʋ nɔɔyʋ pɔzaa se ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɛnʋ ɛla nɛ ehiɣ wezuu maatɛŋ lɛ, Yesu cosi-i se: ‘Kɔɔ ŋpɩsɩ ma-wayɩ tɩŋɩyʋ.’ (Mat. 19:16-21) Yuuda ñɩma nabɛyɛ taatisi se Yesu kɛnɩ Krɩstʋ, Yesu heyi-wɛ se: “Me-heŋ tɩŋɩɣ-m. Mahaɣ-ɩ wezuu maatɛŋ.” (Yoh. 10:24-29) Niikoodɛm kaakɛ Sahedrɛɛ taa tʋ nɔɔyʋ, ɛɛsɔɔlaa se ɛtɩlɩ Yesu wɩlɩtʋ nɛ pɩkpaɖɩ. Yesu heyi-i se “weyi ɛwɛɣnɩ tisuu ɛ-yɔɔ yɔ,” ɛkaɣ hiɣu “wezuu maatɛŋ.” (Yoh. 3:16) Ye ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ Yesu wɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɖɩmaɣzɩɣnɩ mbʋ ɛlaba yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ wɛʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kiwokini wezuu maatɛŋ taa yɔ kɩ-taa.—Mat. 7:14.

10. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩtɩlɩ Yesu camɩyɛ? (Yohanɛɛsɩ 17:3)

¹⁰ Pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtɩlɩ-ɩ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 17:3.) Yesu ‘tɩlʋʋ’ kɛ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ labʋ yɔɔ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩtɩlɩɣ-ɩ nɛ pɩkpaɖɩɣ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛ-wɛtʋ yɔɔ tɔm, ɛ-lɩmaɣza, nɛ ɛ-paɣtʋ. Paa pɩnzɩ ɛzɩma ɖɩtɩɩlabɩ toovenim taa yɔ, pɩwɛɛ se ‘ɖɩwɛɛ pana ñaɣʋ yɔɔ nɛ ɖɩtɩlɩɣ’ Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ.

11. Tɔm ndʋ wɛ Evaŋgilimwaa taa?

¹¹ Yehowa yeba nɛ pama Evaŋgilimwaa naanza ɛ-Tɔm taa se pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ  ɛ-Pɩyalʋ. Kɛdɛsɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ Yesu wezuu caɣʋ tɔm nɛ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ tɔm yɔ, nzɩ wɛnɩ Evaŋgilimwaa mba pa-taa. Kɛdɛsɩ nzɩ, siheyiɣ-ɖʋ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ, nɛ ɛzɩma pɩɩlabɩ-ɩ yɔ pɩ-tɔm. Takayɩsɩ nzɩ, sɩ-naanza sɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩmaɣzɩ Yesu kɩɖaʋ yɔɔ camɩyɛ. (Ebr. 12:3) Toovenim lɛ, nɩŋgbanzɩ nzɩ Yesu kpɛzaa yɔ sɩwɛ takayɩsɩ nzɩ sɩ-taa. Ye mbʋ, ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ Evaŋgilimwaa mba pa-taa tɔm yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ Yesu camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. Nɛ mbʋ pɩkaɣ lɩʋ pɩ-taa yɔ lɛ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi.

12. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ Evaŋgilimwaa wazɩ-ɖʋ nɛ pɩkɩlɩ?

¹² Pɩsa nɛ Evaŋgilimwaa wazɩ-ɖʋ camɩyɛ lɛ, pɩfɛyɩ se ɖɩkalɩɣ-wɛ kɩkalʋ yem, pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ-wɛ camɩyɛ nɛ ɖɩmaɣzɩ pa-taa tɔm yɔɔ siŋŋ. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Yozuwee 1:8.) Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ lɔŋ tasʋʋ naalɛ mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ Evaŋgilimwaa yɔɔ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ pa-taa yɔ pɩ-tɔm.

13. Pɩsa nɛ ŋna ɛzɩma Evaŋgilimwaa taa kɛdɛsɩ ɖiɣni ɖɔm yɔ ña-maɣzɩm taa lɛ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla?

¹³ Kajalaɣ lɛ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma Evaŋgilimwaa taa kɛdɛsɩ ɖiɣni ɖɔm yɔ ña-maɣzɩm taa. Labɩnɩ tʋmɩyɛ ña-maɣzɩm nɛ ŋna, ŋnɩɩ, nɛ ŋɖʋ ña-tɩ mbʋ pɩɩwɛɛ nɛ pɩlakɩ yɔ pɩ-taa. Pɩsa nɛ ŋla mbʋ lɛ, ñɩnɩ Yehowa ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa. Tazɩ tɔm ndʋ tɩcɔ kɛdaɣ ŋga ŋwɛɛ ŋkalɩɣ yɔ nɛ tɩta yɔ tɩ-taa; pʋ-tɔbʋʋ se mbʋ pɩlaba nɛ pʋcɔ pɩtalɩɣnɩ kɛdaɣ ŋga yɔ nɛ mbʋ pɩlabɩ kɛdaɣ ŋga ka-wayɩ yɔ. Ñɩnɩ nɛ ŋtɩlɩ ɛyaa nɛ lona wena a-tɔm pɔyɔɔdɩ kɛdaɣ ŋga ka-taa yɔ pɩ-yɔɔ tɔm nɛ pɩkɩlɩ. Kpaɣ kɛdaɣ ŋga ŋwɛɛ ŋkalɩɣ yɔ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Evaŋgilim lɛɛkʋ taa kɛdaɣ ŋga kɔyɔɔdʋʋ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ yɔ. Nabʋyʋ taa, Evaŋgilim mayʋ nɔɔyʋ yɔɔdʋʋ tɔm natʋyʋ nɛ ɛlɩzɩ tɩ-taa kpayɩ kpayɩ ɛlɛ lɛlʋ ñohuuzuu ɛsa tɩ-yɔɔ.

14-15. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Evaŋgilimwaa taa kɛdɛsɩ ɖe-wezuu caɣʋ taa?

¹⁴ Nabʋlɛ lɛ, labɩnɩ tʋmɩyɛ Evaŋgilimwaa taa kɛdɛsɩ ñe-wezuu caɣʋ taa. (Yoh. 13:17)  Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ Evaŋgilim nakʋyʋ taa kɛdaɣ nakɛyɛ camɩyɛ nɛ pɩtɛ lɛ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Lɔŋ nɩɩyɩ wɛ kɛdaɣ kanɛ ka-taa se manpɩzɩɣ nɛ malabɩnɩ tʋmɩyɛ me-wezuu caɣʋ taa? Ɛzɩma manpɩzɩɣ malabɩnɩ tʋmɩyɛ kɛdaɣ kanɛ nɛ mansɩnɩ nɔɔyʋ?’ Ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ ɛyʋ weyi ŋsɩma yɔ ɛ-yɔɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋheyi-i lɔŋ weyi ŋkpɛlɩkaa yɔ nɛ sɔɔlɩm nɛ nɔɔ kɩbaŋa.

¹⁵ Iyele nɛ ɖɩtɩŋnɩ kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-naalɛ yɔ. Ðɩkaɣ tazʋʋ lelu kʋñɔndʋ weyi Yesu kaana templo taa yɔ ɛ-kɛdaɣ taa.

16. Yɔɔdɩ kɛdaɣ ŋga pɔyɔɔdɩ kɔ-tɔm Maarkɩ 12:41 taa yɔ kɔ-yɔɔ tɔm.

¹⁶ Na ɛzɩma kɛdaɣ ŋga keɖiɣni ɖɔm yɔ ña-lɩmaɣza taa. (Kalɩ Maarkɩ 12:41.) Maɣzɩ mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩɩkɛ pɩnaɣ 33 Nisaŋ fenaɣ kɩyakʋ 11 ñɩŋgʋ wiye. Avema pazɩ wayɩ lɛ, Yesu kaɣ sɩbʋ. Evemiye nɖɩ ɖi-wiye Yesu kpaɣ alɩwaatʋ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ nɛ ɛwɩlɩnɩ tɔm templo taa. Ɛlɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa kaawɛɛ nɛ pakaɖɩɣnɩ-ɩ. Pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ mbʋ lɛ, pa-taa nabɛyɛ kaapɔzɩ-ɩ tɔm pɩlɩɩnɩ ɖenɖe ɛlɩ ɖoŋ weyi ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ ɛ-yɔɔ yɔ. Lalaa ñañaɣ pana se pɔpɔzɩ-ɩ tɔm ndʋ pamaɣzaɣ se ɛɛpɩzɩɣ nɛ ecosi tɩ-yɔɔ yɔ. (Mark. 11:27-33; 12:13-34) Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Yesu kʋyɩ templo hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ nɛ ewolo hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ taa. Lone nɖɩ ɖɩ-taa ewoba yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩkɛɣnɩ templo taa lone nɖɩ payaɣ se halaa kadaɣ yɔ. Nɛ ɛpɩzaɣ se ɛna liidiye aɖakasɩ. Ɛcaɣaa nɛ ɛpaɣzɩ cɔnʋʋ ɛyaa mba pɔkɔŋaɣ nɛ paɖʋʋ pa-haɖɛ aɖakasɩ taa yɔ. Ɛna ñɩm tɩnaa sakɩyɛ ɖʋwaɣ liidiye pɔɔyɩsɩ sakɩyɛ. Pɩtɩla ɛɛñɔtɩnɩ aɖakasɩ nɛ ɛpɩzaɣ se ɛnɩɩ liidiye pɔɔyɩsɩ taŋ alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwaɣ-sɩ aɖakasɩ taa yɔ.

17. Ɛbɛ lelu kʋñɔndʋ weyi ɛ-tɔm pɔyɔɔdɩ Maarkɩ 12:42 taa yɔ ɛlaba?

¹⁷ Kalɩ Maarkɩ 12:42. Pɩkɛdaa lɛ, Yesu na halʋ nɔɔyʋ. Ɛɛkɛ “lelu kʋñɔndʋ.” (Luka 21:2) Wezuu caɣʋ kaawɛ-ɩ kaɖɛ kpem; pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛtaawɛɛnɩ liidiye sakɩyɛ se ɛya mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɩ nɛ ɛcaɣ wezuu yɔ. Paa mbʋ yɔ ewobi aɖakasɩ nzɩ, sɩ-taa kʋɖʋmaɣ cɔlɔ nɛ ɛɖʋ liidiye pɔɔyɩsɩ cikpesi naalɛ, nɛ pɩtɩla yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛɖʋ pɔɔyɩsɩ nzɩ aɖakaɣ taa yɔ, sitiwii nɛ panɩɩ sɩ-taŋ. Yesu sɩm mbʋ ɛɖʋwa yɔ, lɛpɩta naalɛ; sɩɩkɛ liidiye pɔɔyɩsɩ nzɩ sɩɩkɩlɩ ññɩɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Halɩ pɩtɩtalɩ cɩʋcɩʋ kʋɖʋm liidiye maɣmaɣ. Sumasɩ nzɩ palakaɣnɩ tɔɔnaɣ yɔ sɩ-taa lɛ, nzɩ taawɛɛnɩ liidiye.

18. Ɛzɩ Maarkɩ 12:43, 44 yɔɔdʋʋ yɔ, tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ haɖɛ nɖɩ lelu laba yɔ ɖɩ-yɔɔ?

¹⁸ Kalɩ Maarkɩ 12:43, 44. Lelu ɛnʋ ɛ-tɔm labɩ tʋmɩyɛ Yesu yɔɔ kpem. Peeɖe ɛya ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ ɛwɩlɩ-wɛ lelu ɛnʋ nɛ eheyi-wɛ se: “Lelu kʋñɔndʋ ɛnɛ, ɛɖʋwa nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa lalaa tɩŋa.” Pʋwayɩ lɛ ɛlɩzɩ pɩ-taa se: “Pa-tɩŋa [kɔzɩ kɔzɩ mba pɛkɛ ñɩm tɩnaa yɔ] pɔkɔyɩ mbʋ pɩtɩnɩ pa-ñɩm yɔɔ yɔ na nɛ paɖʋ, ɛlɛ ɛnʋ lɛ, ɛ-kɩcɛyɩm taa ɛɖʋ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ, mbʋ ɛwɛna se ɛcaɣ wezuu yɔ.” Alɩwaatʋ ndʋ lelu siɣsiɣ tʋ ɛnʋ ɛkpaɣ liidiye kɛdɛzaɣ ñɩnɖɛ nɖɩ ɛɛwɛna nɛ ɛha puwiye yɔ, ɛɛwɛɛ nɛ ɛtaɣ liu Yehowa se ɛlɛ kaɣ cɔnʋʋ ɛ-yɔɔ.—Keɣa 25:3.

19. Lɔŋ kɩbaŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ lelu kʋñɔndʋ yɔɔ yɔ tɩ-taa?

¹⁹ Labɩnɩ tʋmɩyɛ kɛdaɣ ŋga ñe-wezuu caɣʋ taa. Pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Lɔŋ weyi manpɩzɩɣ nɛ mɛnkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ lelu kʋñɔndʋ yɔɔ yɔ tɩ-taa?’ Maɣzɩ lelu ɛnʋ ɛ-yɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛɛsɔɔlaa se ɛha Yehowa nɛ pɩkɩlɩ mbʋ ɛhawa yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɛlabɩ mbʋ ɛpɩzaɣ yɔ. Ɛha Yehowa mbʋ ɛwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ. Nɛ Yesu kaanawa se ɛ-haɖɛ nɖɩ  ɖɩmʋ ñɩm ɛ-Caa ɛsɩndaa. Lɔŋ kɩbaŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ yɔ ɛnʋ yɔ: Yehowa taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhaɣ-ɩ mbʋ ɖɩwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ; mbʋ lɛ sɛtʋ ndʋ ɖɩcɛlɩɣ-ɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim nɛ ɖa-kalɩzaɣ pilim yɔ. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Yehowa taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɛnaɣ-ɖʋ ɖiɖiɣni labʋ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ! Paɣtʋ kiɖe ɖɩnɛ, ɖitukuuni alɩwaatʋ nɛ ɖoŋ weyi ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩlakɩnɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma yɔ. A-taa naayɛ lɛ tɔm susuu nɛ kediɣzisi wobu.

20. Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ weyi ɩwɛ lelu kɛdaɣ taa yɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

²⁰ Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ weyi ɩwɛ lelu kɛdaɣ taa yɔ? Ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ ɛyaa nabɛyɛ yɔɔ, pɩtɩla pɩpɔzʋʋ se pɛhɛzɩ pa-laŋɩyɛ nɛ patɩlɩ se pana wena pañakɩ yɔ akɛdɩɣnɩ Yehowa. Ŋsɩm koobu halɩñɩnʋ akpadɩyʋ nɔɔyʋ; pɩtɩla ɛkʋʋ ɛ-tɩ tɔm yaa ɛmaɣzɩɣ se ɛtɩtasɩ wɛʋ wazaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɩtasɩ wɛnʋʋ tɔnʋʋ taa alaafɩya yaa ɖoŋ se esusi tɔm sakɩyɛ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ? Yaa ŋsɩm koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se ɛwɛnɩ kʋdɔŋ ŋgʋ kɩɩcɛkɩ yɔ nɛ ɛnɩɣ siziŋ siŋŋ nɛ pitibi-i yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ se ewolo kediɣzisi tɩŋa Kewiyaɣ Kpaaŋ taa? Yɔɔdɩ “tɔm ndʋ tɩwɛ ɖeu se tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpazɩ ɛyʋ ɖoŋ” yɔ nɛ ŋsɩnɩ ɛyaa mba. (Efɛz. 4:29) Heyi-wɛ lɔŋ weyi ɖɩkpɛlɩkɩ halʋ lelu kɛdaɣ taa nɛ tɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ yɔ. Tɔm ndʋ ŋheyiɣ-wɛ yɔ, tiyeki nɛ pa-taa tɛ se Yehowa taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhaɣ-ɩ mbʋ ɖɩwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ. (Adu. 15:23; 1 Tes. 5:11) Alɩwaatʋ ndʋ ŋsaŋ lalaa se pɛwɛɛ nɛ pahaɣ Yehowa mbʋ pɛwɛna nɛ pɩkpaɖɩ ɖeu yɔ, paa pɩtɩɩwɛ ññɩɩ ɛzɩma yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ŋwɛɛ nɛ ŋtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi.

21. Ɛbɛ ŋtɛm ña-taa se ŋlakɩ?

²¹ Ðɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se kɛdɛsɩ nzɩ sɩwɛ Evaŋgilimwaa taa yɔ sɩyɔɔdɩ tɔm sakɩyɛ Yesu wezuu caɣʋ yɔɔ, nɛ sɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ nɛ ɖɩtɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ yaa hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩlakɩ ɖʋtʋ nɛ ɖɩtazɩɣ Evaŋgilimwaa mba pa-taa. Ðɩtaasɔɔ se pɩsa nɛ kpɛlɩkʋʋ mbʋ pɩwazɩ-ɖʋ camɩyɛ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩna mbʋ piɖiɣni labʋ yɔ ɖa-maɣzɩm taa nɛ ɖɩɖɔ tɔm ndʋ tɩwɛ kɛdɛsɩ nzɩ sɩ-taa yɔ tɩ-yɔɔ ɖe-wezuu caɣʋ taa. Pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu mbʋ ɛlaba yɔ pɩ-taa, ɛlɛ pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖiwelisi tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ. Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ kɛdɛzaɣ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ yɔ tɩ-taa yɔ.