1-3. (a) Bibl wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɛ ɖe-tisuu tigiɖe yɔ, tɩ-taa kɩcɛyɩtʋ lɛɛtʋ lɛ ndʋ? (b) Ɛbɛ yɔɔ sɩɖaa femtu wɩlɩtʋ tɔm cɛyɩ kpem? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

YE NƆƆYƲ ɛpɔzɩ-ŋ se, ‘Bibl wɩlɩtʋ ndʋ kɛnɩ ñe-tisuu tigiɖe?’ Suwe ŋcosuu? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ cosuu se Yehowa kɛnɩ Lɩzɩyʋ nɛ ɛnʋ hanɩ mbʋ payɩ pɩwɛ kedeŋa yɔɔ yɔ wezuu. Ŋkaɣ yɔɔdʋʋ tisuu mbʋ ŋwɛnɩ Yesu Krɩstʋ weyi ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛlaa ɖɔ-yɔɔ yɔ pɩ-tɔm. Ŋkaɣ yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ tɛtʋ yɔɔ paradisuu ŋgʋ kɩ-taa Ɛsɔ sɛyaa kaɣ caɣʋ wezuu maatɛŋ yɔ kɩ-tɔm nɛ taa leleŋ. Nɛ sɩɖaa femtu tɔm yɔ? Tɩkɛnɩ Bibl wɩlɩtʋ ndʋ tɩwɛ ñɩm siŋŋ ñɛ-ɛsɩndaa yɔ?

² Paa ɖa-maɣmaɣ ɖɩwɛnɩ lidaʋ se ɖɩkaɣ lɩʋ cɩŋgɩlɩm kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa nɛ ɖɩcaɣ wezuu maatɛŋ yɔ, ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana wena a-yɔɔ ɖa-taa paa anɩ pɩzɩɣ nɛ ɛtaa sɩɖaa femtu wɩlɩtʋ liu yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ wɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ sɩɖaa femtu wɩlɩtʋ kɛnɩ Krɩstʋ tʋ tisuu tigiɖe yɔ. Ɛyɔɔdɩ kpayɩ se: “Ye sɩɖaa iifeŋ kɔyɔ, Krɩstʋ ɖɔɖɔ tife.” Ye Ɛsɔ etaafezi Krɩstʋ yɔ, ɛtaapɩzɩɣ se ɛkɛ ɖe-Wiyaʋ. Nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ, Krɩstʋ Kewiyitu ndʋ tɩ-tɔm Bibl yɔɔdʋʋ yɔ, tɩɩkɛ falaa tɔm. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ 15:12-19.) Ɛlɛ ɖɩnawa se Ɛsɔ fezi Yesu. Nɛ ɛzɩma ɖitisiɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ siŋŋ yɔ, piyeba nɛ ɖɩwɛɛ ndɩ nɛ Saduki ñɩma mba paatisiɣ sɩɖaa femtu yɔɔ yɔ. Paa ɛyaa ihoŋuu-ɖʋ yɔ, ɖɩñɔʋnɩ sɩɖaa femtu lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛna yɔ kpam.​—Mark. 12:18; Tʋma 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

³ Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaɣ “Krɩstʋ yɔɔ tɔm cikpetu” tɔm lɛ,  ɛyɔɔdɩ “sɩɖaa femtu” tɔm. (Ebr. 6:1, 2) Nɛ ɛyɔɔdɩ kpayɩ ɖɔɖɔ se ɛwɛnɩ tisuu sɩɖaa femtu lidaʋ yɔɔ. (Tʋma 24:10, 15, 24, 25) Ɛlɛ paa sɩɖaa femtu ɛwɛ Krɩstʋ yɔɔ tɔm cikpetu taa nɛ tɩkɛ ɖɔɖɔ “Ɛsɔ kajalaɣ tɔm” yaa Ɛsɔtɔm taa kajalaɣ wɩlɩtʋ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se tɩ-taa nɩʋ wɛ kɛlɛʋ yem. (Ebr. 5:12) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ?

4. Sɩɖaa femtu yɔɔ tɔm ndʋ ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ?

⁴ Ɛyaa sakɩyɛ kalɩ Lazaarɩ femtu tɔm alɩwaatʋ ndʋ papaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ nɛ pakalɩ sɩɖaa femtu yɔɔ kɛdɛsɩ nzɩ sɩwɛ Bibl taa yɔ. Kɛdɛsɩ nzɩ sɩ-kalʋʋ sɩnɩ-wɛ ɖɔɖɔ nɛ patɩlɩ se Abraham, Yɔɔb nɛ Danɩyɛɛlɩ paawɛnɩ lidaʋ se Ɛsɔ kaɣ sɩɖaa fezuu nɛ patasɩ wezuu caɣʋ tɛtʋ yɔɔ. Paa mbʋ yɔ, ye pɔpɔzɩ-ŋ se: ‘Ɛsɔ heyuu-ɖʋ sɩɖaa femtu tɔm yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yaa pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ; ɛbɛ yɔɔ ŋtisiɣ se tɔm ndʋ tɩkaɣ labʋ?’ Suwe ŋcosuu? Ɛzɩ Bibl wɩlɩɣ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ taa ɖeyi ɖeyi pakaɣ sɩɖaa fezuu yɔ? Ye ɖɩnɩ tɔm tʋnɛ tɩ-taa camɩyɛ yɔ, pɩkpazɩɣ ɖe-tisuu ɖoŋ. Ye mbʋ, yele nɛ ɖɩna ndʋ Masɩ yɔɔdʋʋ yɔ.

5. Sɩɖaa femtu hɔɔlʋʋ ŋgʋ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ kajalaɣ ɖeɖe?

⁵ Ye ɛyʋ nɔɔyʋ ɛsɩba pitileɖi nɛ pefezi-i yɔ pɩwɛ kɛlɛʋ se ɖitisi pɩ-yɔɔ. (Yoh. 11:11; Tʋma 20:9, 10) Ɛlɛ pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖitisi se cee wayɩ sɩɖaa femtu ndʋ pɔyɔɔdɩ tɩ-tɔm pɩlakɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ, tɩkaɣ labʋ na? Ŋkaɣ tisuu se paa ɛyʋ ɛsɩba pitileɖi yaa pɩlabɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ papɩzɩɣ nɛ pefezi-i? Toovenim taa lɛ, paayɔɔdɩ femtu natʋyʋ tɔm pɩla pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ tɩkɔɔ pɩ-taa nɛ ŋwɛnɩ tisuu femtu ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Nɛ ɛzɩma femtu ndʋ tɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ sɩɖaa femtu ndʋ tɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ?

6. Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se Yesu tɔm Keɣa 117 yɔɔdʋʋ?

⁶ Ye ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ femtu tɔm ndʋ pɔyɔɔdaa nɛ pɩla pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ tɩkɔɔ pɩ-taa yɔ, ŋpɩzɩɣ ŋkalɩ Keɣa 117 ñɩŋga ŋga ɛyaa maɣzɩɣ se Daviid maba yɔ. Pama ka-taa se: “Ha, [Yehowa], ha ñʋʋ yabʋtʋ! . . . Pasa weyi ɛkɔŋ [Yehowa] hɩɖɛ taa yɔ!” Pɩtɩla ŋtɔzʋʋ se samaɣ nakɛyɛ yɔɔdɩ keɣa ŋga ka-taa tɔm alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaacaɣ kpaŋaɣ nɛ ewolo Yeruzalɛm Nisaŋ kɩyakʋ 9 ñɩŋgʋ wiye alɩwaatʋ ndʋ ɛ-sɩm kaañɔtɩ kpam yɔ. (Keɣa 117:25, 26; Mat. 21:7-9) Ɛlɛ ɛzɩma tɩyɛ Keɣa 117 yɔɔdʋʋ femtu ndʋ tɩkaɣ labʋ pɩnzɩ sakɩyɛ wayɩ yɔ tɩ-tɔm? Tɔzɩ se Keɣa ŋga ka-taa natʋ tɔm lɛɛtʋ yɔɔdʋʋ se: “Pɩyɛ nɖɩ kuduyuu mayaa kaalɔwa yɔ, ɖɩpɩsɩ kuduyuu tigiɖe.”​—Keɣa 117:22.

7. Ɛzɩma Yuuda ñɩma lɔ Yesu?

⁷ “Kuduyuu mayaa” yaa Yuuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa lɔ Mesiya. Pɔlɔ Yesu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtasɩnɩ se paha-ɩ siɣye nɛ pekizi se pɩtɩkɛ ɛnʋ kɛnɩ Krɩstʋ lɛ, Pa-taa sakɩyɛ paɖaɣ-ɩ nɛ pañɩnaɣ se pakʋ-ɩ. (Luka 23:18-23) Toovenim, paɖʋ nesi nɛ pakʋ Yesu.

8. Ɛzɩma Yesu pɩzɩɣ nɛ ɛpɩsɩ “kuduyuu tigiɖe”?

⁸ Ye pɔlɔ Yesu nɛ pakʋ-ɩ yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ nɛ ɛpɩsɩ “kuduyuu tigiɖe”? Pʋcɔ nɛ pɩla mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se pefezi-i. Yesu maɣmaɣ kaayɔɔdɩ pɩ-tɔm. Etuu eduuye naɖɩyɛ nɛ ɖɩ-taa lɛ, ɛyɔɔdaa se hayɩm tʋ nɔɔyʋ tiyi nabɛyɛ ɛ-haɖaa cɔlɔ nɛ haɖaa nazɩ-wɛ. E-eduuye nɖɩ ɖɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛzɩma Izrayɛɛlɩ piya nazɩ nayaa mba Ɛsɔ tiyi-wɛ yɔ. Yesu yɔɔdɩ eduuye nɖɩ ɖɩ-taa se hayɩm tʋ kɔma nɛ etiyi ɛ-pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ weyi ɛkɛnɩ ɛ-ñɩm tɔɔyʋ yɔ kɛdɛzaɣ ɖeɖe. Ɛzɩ haɖaa mba pamʋ hayɩm tʋ ɛnʋ ɛ-pɩyalʋ camɩyɛ ya we? Patɩla mbʋ kaaʋ. Halɩ haɖaa mba pakʋ ñɩm tɔɔyʋ ɛnʋ. Yesu kpaɣ natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Keɣa 117:22 taa yɔ nɛ  ɛkɔnɩ eduuye nɖɩ ɖɩ-ñʋʋ. (Luka 20:9-17) Apostoloo Pɩyɛɛrɩ ɖɔɖɔ yɔɔdɩ Keɣa ŋga ka-taa tɔm ndʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaɣnɩ “Yuuda mba ñʋndɩnaa nɛ sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa [mba paakpeɣli] Yeruzalɛm” yɔ. Ɛyɔɔdɩ “Yesu Krɩstʋ Nazarɛɛtɩ tʋ weyi [pakamɩ-ɩ nazɩm sizika] yɔɔ nɛ Ɛsɔ fezi-i sɩm yɔɔ yɔ” ɛ-tɔm. Pɩyɛɛrɩ lɩzɩ pɩ-taa kpayɩ kpayɩ se Yesu “ɛnʋ weyi iituzaa nɛ ɩlɔ ɛzɩ kuduyuu mayʋ lɔʋ pɩyɛ yɔ, sɔnɔ ɛpɩsɩ kuduyuu tigiɖe.”​—Tʋma 3:15; 4:5-11; 1 Pɩy. 2:5-7.

9. Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ Keɣa 117:22 kaayɔɔdaa?

⁹ Toovenim, pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ pefeziɣ Yesu lɛ, natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Keɣa 117:22 taa yɔ, tɩɩtɛm e-femtu tɔm yɔɔdʋʋ. Pakaɣ lɔʋ Mesiya nɛ pakʋ-ɩ ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, pakaɣ-ɩ fezuu se ɛpɩsɩ kuduyuu tigiɖe. Pefezi Yesu, pʋyɔɔ ɛpɩsɩ weyi ɛ-hɩɖɛ “wayɩ lɛ, hɩɖɛ naɖɩyɛ fɛyɩ tataa cɩnɛ se ɖɩya ɛyaa ñʋŋ” yɔ.​—Tʋma 4:12; Efɛz. 1:20.

10. (a) Ɛbɛ tɔm Keɣa 15:10 yɔɔdʋʋ? (b) Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa tɛma se Keɣa 15:10 taayɔɔdʋʋ Daviid tɔm na?

¹⁰ Yele ɖɩtasɩ maɣzʋʋ mayaɣ lɛɛka ŋga kaayɔɔdɩ femtu tɔm yɔ kɔ-yɔɔ. Pama femtu tɔm ndʋ mayaɣ ŋga ka-taa nɛ pɩcɛzɩ pɩnzɩ kudoku pʋcɔ nɛ tɩla. Ye mbʋ tɔm ndʋ tɩwɛ ka-taa yɔ, tɩkpazɩɣ ñe-tisuu ɖoŋ se paa paayɔɔdɩ femtu tɔm nɛ pɩla pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ tɩlakɩ. Daviid mabɩnɩ Keɣa 15. Ɛyɔɔdɩ ka-taa se “Paa pɩkɩlɩ ɛzɩma yɔ, ŋŋyeki-m [pɩlaʋ taa, nwt], ŋŋtisiɣ se ñɛ-ɛgbaɣdʋ ɛɖazɩ!” (Keɣa 15:10) Daviid taañɩnɩɣ yɔɔdʋʋ se ɛɛkaɣ sɩbʋ kaaʋ yaa ɛɛkaɣ pɩlaʋ taa wobu. Bibl wɩlɩɣ se Daviid kɔm nɛ ɛkpadɩyɩ nɛ ɛsɩ ɛzɩ ɛ-cɔzɔnaa yɔ nɛ “pepimi-i Daviid ɖoŋiye taa.” (1 Aw. 2:1, 10) Ye mbʋ a-tɔm Keɣa 15:10 yɔɔdʋʋ?

11. Alɩwaatʋ ndʋ Pɩyɛɛrɩ tazɩ Keɣa 15:10 taa?

¹¹ Bibl sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖicosi tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ. Pama Keɣa ŋga nɛ pɩcɛzɩ pɩnzɩ kudoku, alɩwaatʋ ndʋ Yesu fema nɛ pɩla kpɩtaŋ cabɩ wayɩ lɛ, Pɩyɛɛrɩ tazɩ Keɣa 15:10 taa ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ mba paakpeɣlaa yɔ pɛ-ɛsɩndaa. Ɛyaa mba pa-taa nabɛyɛ kaakɛ Yuuda ñɩma nɛ lalaa ñɛkɛ sɩɩnaa layaa mba papɩsɩ pa-tɩ Yuuda ñɩma yɔ. (Kalɩ Tʋma Labʋ 2:29-32.) Pɩyɛɛrɩ ñɩɣ niye se toovenim taa lɛ, Daviid sɩba nɛ pepimi-i. Mba pewelisaɣni Pɩyɛɛrɩ yɔ, paanawa se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim. Nɛ Masɩ tɩwɩlɩ ɖoli se pa-taa nɔɔyʋ kaakaɖɩnɩ tɔm ndʋ Pɩyɛɛrɩ yɔɔdaa se “[Daviid] lesaa nɛ esusi Krɩstʋ femtu tɔm” yɔ.

12. (a) Ɛzɩma Keɣa 15:10 taa tɔm laba? (b) Nɛ ɛzɩma tɩsɩnɩ-ɖʋ se ɖɩtaapɩtɩ cee wayɩ femtu tɔm yɔɔ?

¹² Pɩyɛɛrɩ ñɩɣ niye ɛ-tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ Keɣa 109:1 taa tɔm ndʋ Daviid kaayɔɔdaa yɔ. (Kalɩ Tʋma Labʋ 2:33-36.) Ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ Masɩ yɔ, pɩɩsɩnɩ samaɣ sɔsɔɔ ŋga kɛ-ɛsɩndaa ɛɛsɩŋaa yɔ nɛ ka-taa tɛ se Yesu kɛnɩ “Kɩbaɣlʋ nɛ Krɩstʋ.” Pɩtasɩ lɛ, pɩsɩnɩ samaɣ ŋga nɛ kana se Keɣa 15:10 taa tɔm laba alɩwaatʋ ndʋ pefezi Yesu nɛ sɩɖaa taa yɔ. Pʋwayɩ lɛ, apostoloo Pɔɔlɩ ɖɔɖɔ labɩnɩ tɔm ndʋ tʋmɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaɣnɩ Yuuda mba Antɩyɔɔsɩ tɛtʋ taa Pisidii egeetiye taa yɔ. Ɛzɩma ɛlɩzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩɩlabɩ pɔ-yɔɔ tʋmɩyɛ nɛ pɔsɔɔlɩ se patɩlɩ nɛ pɩkɩlɩ. (Kalɩ Tʋma Labʋ 13:32-37, 42.) Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛɛ se tɔm ndʋ tɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna se Bibl taa natʋ tɔm ndʋ tɩyɔɔdʋʋ cee wayɩ femtu tɔm yɔ, tɩkaɣ labʋ, paa tɩɩlabɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ.

13. Tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ pɩlɩɩnɩ sɩɖaa femtu yɔɔ?

¹³ Ɛzɩma paayɔɔdɩ Yesu femtu tɔm pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ tɩla yɔ, pɩkpazɩɣ ɖe-tisuu ɖoŋ siŋŋ se femtu ndʋ tɩwɛnɩ ɛsɩndaa yɔ tɩkaɣ labʋ ɖɔɖɔ. Ɛlɛ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpɔzɩ se: “Ye mbʋ, pɩwɛɛ se manɖaŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ mantasɩ mɛ-ɛyaa  kʋsɔɔlaa naʋ yaa we? Sɩɖaa femtu ndʋ manɖaŋ kpam yɔ ɖooye tɩkaɣ labʋ? Toovenim taa lɛ, Yesu heyi ɛ-apostoloowaa se tɔm natʋyʋ wɛɛ lɛ, patɩtɩlɩ-tʋ nɛ paakaɣ pɩzʋʋ nɛ patɩlɩ-tʋ ɖɔɖɔ. Pɩwɩlɩɣ se pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ “Caa ɖʋ ɛ-ñʋʋ taa maɣzɩm taa yɔ” tɩ-yɔɔ tɔm tɩŋa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ. (Tʋma 1:6, 7; Yoh. 16:12) Paa mbʋ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ sɩɖaa fezuu yɔ tɩ-yɔɔ tɔm natʋyʋ.

14. Ɛzɩma tɩyɛ Yesu femtu wɛ ndɩ nɛ mba paafezaa nɛ pʋcɔ nɛ pefeziɣ-i yɔ?

¹⁴ Pɩsa nɛ ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ sɩɖaa fezuu yɔ tɩ-yɔɔ tɔm lɛ, yele nɛ ɖɩtazɩ sɩɖaa femtu tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa. Sɩɖaa femtu tɔm tɩŋa taa lɛ, Yesu femtu tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ. Ye pataafezi Yesu yɔ, ɖa-taa nɔɔyʋ taawɛɛnɩ lidaʋ se ɛkaɣ tasʋʋ naʋ ɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa mba pasɩba yɔ. Ɛyaa mba paafezaa pʋcɔ nɛ pefeziɣ Yesu, ɛzɩ ɛyaa mba Eliya nɛ Eliizee paafezaa yɔ, patɩpɩzɩ nɛ pacaɣ wezuu tam tam. Ɛyaa mba paɖaɣnɩ sɩbʋ. Ɛlɛ Yesu femtu ñaawɛ ndɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ‘efema nɛ ɛlɩɩ sɩɖaa taa lɛ ɛtɩtasɩ sɩbʋ ɖɔɖɔ, sɩm tɩtasɩ ɖoŋ nɩɩyɩ wɛnʋʋ ɛ-yɔɔ.’ Efema nɛ ɛkpa ɛsɔdaa lɛ, ɛwɛnɩ ɛ-ɛsa pɩnzɩ nɛ pɩnzɩ. Nɛ fezuu taa tomnaɣ ŋga ɛwɛna yɔ kaakaɣ ɖazʋʋ wiɖiyi.—Roma 6:9; Natʋ 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Pɩy. 3:18.

15. Ɛbɛ yɔɔ paya Yesu se “kɔɔnɔɔ tʋ”?

¹⁵ Yesu femtu ndʋ tɩwɛ ŋgee nɛ ɛnʋ kɛnɩ kajalaɣ tʋ weyi pefezi mbʋ yɔ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se femtu ndʋ tɩ-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ. (Tʋma Labʋ 26:23) Ɛlɛ pɩtɩkɛ e-ɖeke ɛwɛnɩnɩ waɖɛ nɖɩ se pefezi-i nɛ paha-ɩ fezuu taa tomnaɣ nɛ ɛkpa ɛsɔdaa. Yesu heyi ɛ-apostoloowaa se pakaɣ kpaʋ ɛsɔdaa nɛ ɛ nɛ wɛ pɔtɔɔ kewiyitu. (Luka 22:28-30) Pʋcɔ nɛ pehiɣ kɩhɛyʋʋ ŋgʋ lɛ, pɩwɛɛ se pasɩ. Pʋwayɩ lɛ, pefezi-wɛ nɛ paha-wɛ fezuu taa tomnaɣ ɛzɩ Krɩstʋ yɔ. Pɔɔlɩ mawa se “Krɩstʋ fem sɩɖaa taa, ɛkɛ kɔɔnɔɔ tʋ mba poɖou pe-kpeekpe yɔ pa-taa.” Pɔɔlɩ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ pɩ-taa se pakaɣ nabɛyɛ ɖɔɖɔ fezuu se pacaɣ wezuu ɛsɔdaa. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se pakaɣ fezuu “paa weyi lɛ e-lone taa: Kajalaɣ lɛ Krɩstʋ, se ɛnʋ na kɔɔnɔɔ tʋ, pʋwayɩ lɛ mba Krɩstʋ tɩnɩ-wɛ ɛ-ɖɩkɔnɛ wiye [yaa ɛ-wɛʋ alɩwaatʋ taa, nwt] yɔ.”​—1 Kɔr. 15:20, 23.

16. Tɔm ndʋ ɖɩsɩm pɩlɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ fezuu mba pakpaɣ ɛsɔdaa yɔ, tɩ-yɔɔ?

¹⁶ Pɔɔlɩ tɔm tʋnɛ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pakaɣ fezuu ɛyaa se pakpa ɛsɔdaa yɔ. Pakaɣ-wɛ fezuu Yesu “wɛʋ alɩwaatʋ taa.” Pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, Masɩ sɩnɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa nɛ patɩlɩ se kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 taa Yesu “wɛʋ alɩwaatʋ” paɣzaa. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛ halɩ nɛ sɔnɔ, nɛ pɩwɩlɩɣ se ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩwɩzɩ tɛm.

17, 18. Ɛbɛ kaɣ talʋʋ patam numwaa nabɛyɛ Krɩstʋ wɛʋ alɩwaatʋ taa?

 ¹⁷ Bibl tasɩ tɔm lɛɛtʋ ɖɔɖɔ yɔɔdʋʋ mba pefeziɣ se pakpa ɛsɔdaa yɔ pɔ-yɔɔ. Kɩyɔɔdaa se: “Ðɩɩcaɣ se ɩsɔɔ [tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ sɩɖaa yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ] . . . Ðitisiɣ se Krɩstʋ sɩba nɛ efe yɔ, pɩwɛnɩ-ɖʋ se ɖitisi ɖɔɖɔ se Ɛsɔ kaɣ kpaɣʋ Yesu nɛ ɛkpɛndɩnɩ mba [pasɩba yɔ.] . . . Mba ɖa ɖɩwɛnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ ɖɩɖaŋ ɛ-kɔmtʋ [yaa ɛ-wɛʋ alɩwaatʋ, nwt] yɔ, ɖɩɩkaɣ sɩɖaa ɖɛʋ nɔɔ. Mbʋ yɔ, patɩɩnɩɣ [Kɩbaɣlʋ nɔɔ nɛ ɛsɔdaa kiŋ lɛ,] . . . mba pasɩbɩ Krɩstʋ nɔkɔyʋʋ taa yɔ, mba calɩɣnɩ fem. Pʋwayɩ lɛ, mba ɖa ɖɩwɛnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ puwiye yɔ, pɩkpazɩɣ ɖa nɛ wɛ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ se ɖiwolo ɖɩɖʋzɩnɩ Krɩstʋ ɛsɔdaa mɩndʋ wayɩ nɛ ɖɩwɛɛ tam tam ɖa-Kɩbaɣlʋ cɔlɔ peeɖe.”.1 Tes. 4:13-17.

¹⁸ Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se Krɩstʋ “wɛʋ alɩwaatʋ” paɣzɩɣ nɛ pɩla pazɩ lɛ, kajalaɣ femtu paɣzɩ. Patam numwaa mba pakaɣ wɛʋ nɛ pɛ-ɛsa kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa yɔ, pakaɣ-wɛ ‘kpazʋʋ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ.’ (Mat. 24:31) Paba ‘ɩɩkaɣ sɩbʋ’ pʋ-tɔbʋʋ se paakaɣ sɩbʋ nɛ pileɖi pʋcɔ nɛ pakʋsɩ-wɛ ɛzɩ lalaa yɔ. Pe-kpeekpe pakaɣ “lɛɣzʋʋ wɛtʋ. Ðɛkɛlɛʋ yem, nɔɔ kʋyʋmaɣ kpɛlɩ yem, ɛzɩ ɛsɩyɛ piɖuu yɔ lɛ, wayɩ wayɩ ɛgandɩyɛ wiɣ lɛ.”​—1 Kɔr. 15:51, 52.

19. Sɩɖaa femtu ndʋ ɖɩɖaŋaa yɔ, ɛzɩma tɩwɛ ɖeu siŋŋ nɛ pɩkpaɖɩ caanaʋ taa ñɩndʋ?

¹⁹ Sɔnɔ Krɩstʋ ñɩma siɣsiɣ ñɩma sakɩyɛ tɩkɛ patam numwaa nɛ patɩyaa-wɛ se pa nɛ Krɩstʋ pɔtɔɔ kewiyitu ɛsɔdaa. Paa mbʋ yɔ, paɖaŋ kpam se ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩkaɣ tɛm “[Yehowa] kɔmtʋ” wiye. Nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ɛjaɖɛ kaɣ tɛm yɔ, ɛlɛ yʋsasɩ sakɩyɛ wɩlɩɣ se pɩñɔtɩ kpam. (1 Tes. 5:1-3) Pʋwayɩ lɛ, femtu lɛɛtʋ paɣzɩ. Pakaɣ fezuu ɛyaa sakɩyɛ nɛ pacaɣ paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ. Mba pakaɣ fezuu yɔ, pazɩ pazɩ lɛ, pakaɣ talʋʋ pilim nɛ wiɖiyi paakaɣ tasʋʋ sɩbʋ. Toovenim lɛ femtu ndʋ tɩkaɣ wɛʋ ɖeu siŋŋ nɛ pɩkpaɖɩ mba paafezi caanaʋ taa nɛ pʋwayɩ paɖaɣnɩ sɩbʋ yɔ.​—Ebr. 11:35.

20. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩɩpɩtɩɣ se femtu alɩwaatʋ talɩɣ lɛ, pɩtɩkɛ ɛyaa tɩŋa pɛkpɛndɩɣ nɛ pefezi tam kʋyʋmam?

²⁰ Bibl yɔɔdaɣ mba pefeziɣ se pakpa Ɛsɔdaa yɔ pɔ-tɔm lɛ, kɩyɔɔdaa se pakaɣ fezuu “paa weyi lɛ e-lone taa.” (1 Kɔr. 15:23) Ye mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa liu se mbʋ ɖɔɖɔ pakaɣ fezuu ɛyaa mba pefeŋ se pacaɣ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Paakpɛndɩɣ pa-tɩŋa nɛ pefezi tam kʋyʋmam. Pɩkaɣ labʋ ɖeu siŋŋ. Ɛzɩ pakaɣ fezuu mba pasɩba nɛ pitileɖi pʋcɔ nɛ Krɩstʋ paɣzɩ Pɩnzɩ Kudoku Kewiyitu tɔɔʋ yɔ kajalaɣ ɖeɖe se pɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa mba pasɩm-wɛ yɔ pamʋ-wɛ? Yaa caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba paaɖɛ Ɛsɔ samaɣ nɔɔ yɔ pacalɩɣnɩ fezuu se papɩzɩ nɛ pasɩna nɛ peɖiyi Ɛsɔ samaɣ camɩyɛ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa? Nɛ ɛyaa mba pataasɛɛ Yehowa yɔ? Ɛzɩmtaa nɛ le pakaɣ-wɛ fezuu? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ tɔm sakɩyɛ. Ɛlɛ toovenim lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa lɛɛlɛɛyɔ? Pɩɩwɛɣ ɖeu se ɖɩɖaŋ nɛ ɖɩna ɛzɩma pɩkaɣ labʋ yɔ? Ðɩɩpɩtɩɣ se ɖa-taa kaɣ labʋ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yehowa cɔŋnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe yɔ.

21. Lidaʋ ŋgʋ ŋwɛnɩ cee wayɩ sɩɖaa femtu tɔm yɔɔ?

²¹ Pʋcɔ nɛ sɩɖaa femtu talɩ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩkpazɩ ɖoŋ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ. Ɛnʋ weyi ɛtɩŋnɩ Yesu yɔɔ nɛ ɛha-ɖʋ lidaʋ se ɛyaa mba payɩ pɛwɛ ɛ-maɣzɩm taa yɔ pakaɣ fem yɔ. (Yoh. 5:28, 29; 11:23) Pɩsa nɛ Yesu wɩlɩ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ efezi sɩɖaa lɛ, ɛyɔɔdaa se Yehowa kɛ Abraham, Izaakɩ nɛ Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ nɛ esuyi se ɛkɛ “ɛsadɩnaa tɛ Ɛsɔ.” (Luka 20:37, 38) Ye mbʋ ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana wena a-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ ɛzɩ apostoloo Pɔɔlɩ yɔ se: “Mɛwɛnɩ Ɛsɔ lidaʋ . . . se [sɩɖaa] kaɣ fem.”​—Tʋma 24:15.