PƖTƲƲ fɛyɩ se ŋwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ kʋjɔŋ ndɩ ndɩ weyi ɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ ɩ-yɔɔ, pɩkpɛndɩnɩ waɖɛ nɖɩ ɛha-ŋ se ŋlɩzɩ ɛzɩma ŋlakɩnɩ kʋjɔŋ ɛnɩ tʋmɩyɛ yɔ. Bibl yɔɔdʋʋ se sʋlʋm kɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ. Halɩ kɩyɔɔdʋʋ se: «Tɔɔnaɣ yeki nɛ ɛyʋ woŋuu, nɛ sʋlʋm yeki nɛ ɛyʋ nɩɣ wezuu leleŋ.» (Ekl. 10:19; Keɣ. 104:15) Ɛlɛ pʋtɔma yɔ ŋɖiɣzinaa se sʋlʋm ñɔʋ kɔnɩ nabɛyɛ kaɖɛ. Pɩtasɩ lɛ, ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ, ɛyaa wɛnɩ lɩmaɣza ndɩ ndɩ sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ Krɩstʋ mba nɛ pakpaɣ lɩmaɣza kɩbana sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa?

Paa le ɖɩtɩɩwɛɛ yaa paa le ɖɩtɩɩcaɣaa nɛ ɖɩpaɣlɩ yɔ, ye ɖiyeba nɛ Ɛsɔ lɩmaɣza ɖiyi-ɖʋ ɖa-lɩmaɣza kpaɣʋ taa yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wazʋʋ nɛ piɖeni-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa.

Pʋtɔma yɔ ŋɖiɣzinaa se ɛjaɖɛ yɔɔ, ɛyaa sakɩyɛ ñɔʋ sʋlʋm ɖoŋ ɖoŋ yaa pɔñɔʋ sʋlʋm sakɩyɛ. Pɩtɩla nabɛyɛ ñɔʋ sʋlʋm mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩhɛzɩɣ pa-laŋɩyɛ. Lalaa ñɔñɔʋ sʋlʋm se pɔsɔɔ pa-kʋñɔmɩŋ yɔɔ. Nɛ lona naayɛ taa lɛ, ye ɛyʋ ɛñɔʋ sʋlʋm sakɩyɛ yɔ pɩwɩlɩɣ se ɛwɛ ɖoŋ yaa ɛkɛ abalʋ.

Ɛlɛ, Krɩstʋ ñɩma ñehikiɣ lɔŋ kɩbaŋ pa-Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ cɔlɔ. Ɛwɩlɩɣ-ɖʋ pee kɩdɛkɛda wena alɩɣnɩ sʋlʋm ñɔʋ kadadayaɣ taa yɔ. Pɩtɩla yɔ, ɖɩkalɩ Aduwa 23:​29-35 nɛ ɖɩna tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ sʋlʋm kpaŋɩyʋ yɔɔ nɛ kʋñɔmɩŋ weyi sʋlʋm kpaŋʋʋ kɔŋna yɔ. a Payaɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se Daniel, ɛwɛ Erɔɔpɩ. Ɛtɔzʋʋ ɛzɩma e-wezuu caɣʋ kaawɛɛ pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩɣ toovenim Krɩstʋ tʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Sʋlʋm ñɔʋ kadadayaɣ yeba nɛ mankpaɣ lɩmaɣza kɩdɛkɛda. Piyeba nɛ mankatɩ kʋñɔmɩŋ sɔsɔŋ, nɛ halɩ nɛ sɔnɔ mamaɣzɩɣ ɩ-yɔɔ lɛ, pɩhaɣ-m laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ.»

Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa nɛ ɖɩfɛɛ kala wena sʋlʋm ñɔʋ kadadayaɣ kɔŋna yɔ? Pɩwɛɛ se ɖiyele nɛ Ɛsɔ lɩmaɣza ɖiyi-ɖʋ ɖa-lɩmaɣza kpaɣʋ taa nɛ ɖa-lakasɩ taa.

Iyele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ yɔ nɛ mbʋ pʋyɔɔ ɛyaa nabɛyɛ ñɔʋ sʋlʋm yɔ.

Ɛsɔtɔm tikizi se ɛyʋ ɛtaañɔɔ sʋlʋm pazɩ. Halɩ Bibl wɩlɩɣ se sʋlʋm ñɔʋ pɩzɩɣ nɛ pɩha ɛyʋ taa leleŋ. Kɩyɔɔdʋʋ se: «Tɔɔ ñɔ-tɔɔnaɣ nɛ taa leleŋ, nɛ ŋñɔɔ ña-sʋlʋm nɛ laŋhʋlʋmɩyɛ.» (Ekl. 9:7) Yesu kaañɔ sʋlʋm alɩwaatʋ natʋyʋ; Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa lalaa ɖɔɖɔ kaañɔ sʋlʋm alɩwaatʋ natʋyʋ.—Mat. 26:​27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.

Paa Ɛsɔtɔm etikizi se ɖɩtaañɔɔ sʋlʋm pazɩ yɔ, tiheyiɣ-ɖʋ se ɖɩtaañɔɔ sʋlʋm nɛ pɩkʋ-ɖʋ. Tɩyɔɔdʋʋ kpayɩ se: «Itaayele nɛ sʋlʋm kʋ-mɩ.» (Efɛz. 5:18) Halɩ tɩyɔɔdʋʋ se «sʋlʋm kpaŋɩyaa . . . ɩɩkaɣ hiɣu Ɛsɔ Kewiyaɣ.» (1 Kɔr. 6:10) Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa tɩsɔɔlɩ se ɖɩñɔɔ sʋlʋm kadadayaɣ yaa ɖɩñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩkʋ-ɖʋ. Mbʋ ɛzɩ ɖɩɩmaɣzɩnɩ mba pɔcɔ-ɖʋ nɛ pata yɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wena akɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ.

Ɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se papɩzɩɣ nɛ pɔñɔɔ sʋlʋm sakɩyɛ ɛlɛ pɩɩkʋʋ-wɛ. Ɛlɛ lakasɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ nɛ sɩkɔnɩ ɛyʋ kaɖɛ. Bibl yɔɔdʋʋ kpayɩ kpayɩ se ye abalʋ yaa halʋ nɔɔyʋ ‘ɛpɩsɩ sʋlʋm yom’ yɔ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nɛ ɛyʋsɩnɩ Yehowa. (Tiiti 2:3; Adu. 20:1) Halɩ Yesu yɔɔdaa se «sʋlʋm ñɔtʋ kadadayaɣ» pɩzɩɣ nɛ pɩɖɩɣ ɛyʋ nʋmɔʋ se ɛtaasʋʋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa. (Luka 21:​34-36) Ye mbʋ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ Krɩstʋ tʋ nɛ ɛfɛɛ kala wena sʋlʋm ñɔʋ kɔŋna yɔ?

Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa yɔ, ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ ɛyaa mba pɔcɔ-ɖʋ nɛ  pata yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ. Krɩstʋ mba kaakpakɩɣ lɩmaɣza tɔɔnaɣ tɔɔʋ nɛ sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa lɛ, pɩwɛɣ ɖeu se pala mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ. Bibl tɔzʋʋ-ɖʋ se: «Paa ɩtɔkɩ yaa ɩñɔʋ yaa paa ɛbɛ ɖɔɖɔ ɩlakɩ yɔ, ɩla pɩtɩŋa Ɛsɔ samtʋ yɔɔ.» (1 Kɔr. 10:31) Tɔm pɔzʋʋ nɛ Bibl paɣtʋ kila wena a-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ yɔ a-taa naayɛ yɔ:

Mɔñɔʋ sʋlʋm se mɔn-tɔm ɛkɛdɩnɩ ɛyaa na? Ejipiti Lɩʋ 23:2 yɔɔdʋʋ se: «Pɩtɩpɔzɩ se ŋtɩŋ samaɣ wayɩ.» Mayaɣ kanɛ ka-taa, Yehowa wɛɛ nɛ ɛpakɩ Izrayɛɛlɩ mba se pataamaɣzɩnɩ mba paalakɩ ɛ-sɔɔlɩm yɔ. Lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwazɩɣ Krɩstʋ mba sɔnɔ ɖɔɖɔ. Ye ɖiyeki se ɛyaa lalaa ɩwɛɛnɩ ɖoŋ lɩmaɣza wena ɖɩkpakɩɣ sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa yɔ a-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pazɩ pazɩ lɛ, ɖiposini Yehowa nɛ ɛ-paɣtʋ kila.—Roma 12:2.

Mɔñɔʋ sʋlʋm se mawɩlɩ se mɛwɛ ɖoŋ na? Hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ se ɛyʋ ɛñɔʋ sʋlʋm ɖoŋ ɖoŋ yaa ɛñɔɔ sʋlʋm sakɩyɛ. (1 Pɩy. 4:3) Ɛlɛ na mbʋ 1 Kɔrɛntɩ mba 16:13 seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩla yɔ: «Ɩcaɣnɩ mɩ-ɛsa, ɩɖɔkɩ kpam tisuu taa, ɩwɛɛ abalɩtʋ, ɩkpa ɖoŋ.» Sʋlʋm pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ ɛyʋ nɛ ɛkpa ɖoŋ toovenim na? Aayɩ. Sʋlʋm pɩzɩɣ piyele nɛ ɛyʋ ɛɛmaɣzɩɣ camɩyɛ nɛ ɛɛkpakɩɣ lɩmaɣza kɩbana. Ye mbʋ sʋlʋm sakɩyɛ ñɔʋ ɛɛwɩlɩɣ se ɛyʋ wɛ ɖoŋ, ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ ɛjandʋ. Izaayii 28:7 yɔɔdʋʋ weyi sʋlʋm ñɔʋ lesiɣ-i yɔ ɛ-tɔm se pɩcɛŋɛsɩɣ-ɩ nɛ pituuluu-i.

Yehowa haɣnɩ-ɖʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ se pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. (Keɣ. 18:32) Nɛ mbʋ pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ ɖoŋ ɛnɩ yɔ lɛ se ɖɩcaɣnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ ɖɩɖɔkɩ kpam tisuu taa. Mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ Krɩstʋ tʋ toovenim tʋ nɛ ɛla mbʋ yɔ, mbʋ lɛ se ɛkpa ɛ-tɩ nɛ ɛtaatɔlɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɩ kaɖɛ yɔ pɩ-taa, nɛ ɛtaakpaɣ lɩmaɣza wena apɩzɩɣ nɛ akɔnɩ kaɖɛ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛwɩlaa se ɛwɛnɩ ɖoŋ ɛnɩ, nɛ ɛyaa sakɩyɛ ñaŋaɣ-ɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛ abalɩtʋ nɛ ɛɛtɛm ɛ-taa se ɛlakɩ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.

Mɔñɔʋ sʋlʋm se mɔnsɔɔ man-kʋñɔmɩŋ yɔɔ? Fezuu kiɖeɖeu seɣti keɣa maɖʋ nɔɔyʋ nɛ eheyi Yehowa se: «Alɩwaatʋ ndʋ nɩɣzɛ kaakɩlɩ-m yɔ, ŋŋhɛzɩ ma-laŋɩyɛ yɔɔɔ yɔɔɔ nɛ ŋyele nɛ mɔ-yɔɔ hɛɛ.» (Keɣ. 94:19) Ye ŋnɩɣzɩɣ nabʋyʋ yɔɔ yɔ, taataa sʋlʋm liu, ɛlɛ taa Yehowa liu se ɛkaɣ-ŋ sɩnʋʋ. Mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtaakɩlɩ nɩɣzʋʋ yɔ, pɩ-taa nabʋyʋ lɛ se ŋtɩmɩɣnɩ Yehowa ɖoŋ ɖoŋ. Pɩtasɩ lɛ,  ɛyaa sakɩyɛ ɖiɣzinaa se ye pɔpɔzʋʋ lɔŋ tasʋʋ ɛgbɛyɛ taa koobu weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, pɩwazɩɣ-wɛ. Toovenim taa lɛ, ye ɛyʋ ɛñɔʋ sʋlʋm se ɛsɔɔ ɛ-kʋñɔmɩŋ yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɛɛtasɩɣ wɛʋ ɖoŋ se ɛla mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. (Ozee 4:11) Daniel weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Malʋbɩnɩ nɩɣzɛ nɛ mankʋwaɣ man-tɩ tɔm. Mɔñɔwaɣ sʋlʋm se mɔnsɔɔ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa maawɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ man-kʋñɔmɩŋ kaawɛɛ nɛ ɩɖɔʋ ɖɔʋ yɔɔ nɛ maalesi man-taabalaa nɛ ɛyaa taatasɩɣ-m ñam.» Ɛbɛ sɩnɩ Daniel? Ɛyɔɔdaa se: «Menɖiɣzinaa se Yehowa pɩɩwɛɛ se mantaa liu pɩtɩkɛ sʋlʋm. Manta Yehowa liu lɛ, manpɩzaa nɛ malʋbɩnɩ man-kʋñɔmɩŋ nɛ mawabɩ-ɩ.» Toovenim taa lɛ, paa ɛzɩmtaa lɛ, Yehowa ɖaŋ kpam se ɛsɩnɩ-ɖʋ halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ kɩlabɩm nabʋyʋ fɛyɩ yɔ.—Filp. 4:​6, 7; 1 Pɩy. 5:7.

Ye ŋñɔʋ sʋlʋm nabʋyʋ taa yɔ, pɔzɩ ña-tɩ tɔm tʋnɛ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna se pɩpɔzʋʋ se ŋla lɛɣzɩtʋ yaa we: ‘Mɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ yaa man-taabalʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ tɛmɩ-m heyuu tɔm natʋyʋ man-sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ?’ Ye ɛɛɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɩlɩ se sʋlʋm ñɔʋ wɛɛ nɛ pɩkɔŋnɩ-ŋ kaɖɛ ɛlɛ ŋtiɖiɣzina. ‘Mɔñɔʋ sʋlʋm lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩkɩlɩɣ ɖooo lɛ?’ Pʋtɔma ŋtɩkɛ sʋlʋm yom ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se ŋcaɣ pɩsʋʋ pi-yom. ‘Pɩwɛ-m kaɖɛ se mancaɣ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ nɛ mantɩñɔɔ sʋlʋm na?’ Ye mbʋ yɔ, pʋtɔma pɩwɩlɩɣ se ŋpɩsɩ sʋlʋm yom. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se mba pasɩɣnɩ sʋlʋm yomaa se palʋbɩnɩ sʋlʋm ñɔʋ yɔ, pasɩnɩ-ŋ nɛ ŋwa kaɖɛ nɖɩ.

Krɩstʋ ñɩma nabɛyɛ lɩzaa se paañɔʋ sʋlʋm paa ññɩɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ panawa se sʋlʋm ñɔʋ pɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kala sakɩyɛ. Lalaa pɩzɩɣ nɛ palɩzɩ se paañɔʋ sʋlʋm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩsɔɔlɩ-pʋ. Ye ña-taabalʋ nɔɔyʋ ɛlɩzaa se ɛɛñɔʋ sʋlʋm yɔ, pɩwɛɛ se ŋña ɛ-lɩmaɣzɩyɛ nɛ ŋtaakʋ ɛ-tɔm.

Yaa pʋtɔma yɔ ŋnawa se pɩkɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ se ŋɖʋ ña-tɩ kamasɩ sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖʋ ña-tɩ paɣtʋ se ŋñɔʋ pazɩ. Yaa ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖʋ ña-tɩ paɣtʋ tam ɛzɩma ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ pɩ-yɔɔ. Ŋpɩzɩɣ ŋlɩzɩ se ŋñɔʋ sʋlʋm tam kʋɖʋm kpɩtaʋ taa yaa ŋlɩzɩ se ŋñɔʋ pazɩ ŋŋtɔkɩ tɔɔnaɣ lɛ. Ɛyaa lalaa ñaɖʋ pa-tɩ paɣtʋ se papɩzɩɣ nɛ pɔñɔɔ vɛɛ yaa pɩyɛɛrɩ pazɩ ɛlɛ paañɔʋ sʋlʋm mbʋ pɩwɛ ɖoŋ kpem  yɔ paa pesidi-pʋ nɛ sʋlʋm leleŋ ñɩmbʋ nabʋyʋ yɔ. Ye ɛyʋ ɛɖʋ ɛ-tɩ kamasɩ sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa mbʋ yɔ, pɩkaɣ-ɩ wɛʋ kɛlɛʋ se ɛñɔɔnɩ-sɩ. Nɛ pɩtɩmʋna se Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, ɛnɩɣzɩ ndʋ lalaa kaɣ maɣzʋʋ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɛkpaɣaa yɔ ɖɩ-yɔɔ.

Ðɩɩkpakɩɣ lɩmaɣza sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa lɛ, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩmaɣzɩ lalaa yɔɔ. Roma mba 14:21 yɔɔdʋʋ se: «Pɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋtaatɔɔ nandʋ yaa ŋtaañɔɔ vɛɛ yaa ŋtaala nabʋyʋ mbʋ pituuluu ño-koobu yɔ.» Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ? Wɩlɩ lalaa sɔɔlɩm. Ye ŋmaɣzɩɣ se ye ŋñɔ sʋlʋm yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pituuli nɔɔyʋ yɔ, pɩwɛɛ se sɔɔlɩm eseɣti-ŋ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ŋŋñɔʋ sʋlʋm. Ðɩnɛ ɛlɛ ŋkaɣ wɩlʋʋ se ŋmaɣzɩɣ lalaa yɔɔ, ŋsɔɔlɩ-wɛ nɛ ŋsɩɣ pɛ-kɛzɛsɩ kajalaɣ lone taa.—1 Kɔr. 10:24.

Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩla komina ɖʋ paɣtʋ sʋlʋm ñɔʋ hɔɔlʋʋ taa. Pɩwɛɛ se Krɩstʋ tʋ ɛɖɔ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ. Paɣtʋ ndʋ tɩ-taa natʋyʋ pɩzɩɣ nɛ tɩyɔɔdɩ se pɩwɛɛ se ɛyʋ ɛtalɩ pɩnzɩ nasɩyɩ pʋcɔ nɛ ɛñɔɔ sʋlʋm yaa pɩtɩmʋna se ɛyʋ ɛñɔɔ sʋlʋm pʋcɔ nɛ ɛsaa lɔɔɖɩyɛ yaa pʋcɔ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ menziiniwaa nabɛyɛ.—Roma 13:​1-5.

Yehowa ɖʋ-ɖʋ hɩɖɛ nɛ ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩlɩzɩ ɛzɩma ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ kʋjɔŋ weyi ɛlabɩ-ɖʋ yɔ. Kʋjɔŋ ɛnɩ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ waɖɛ nɖɩ ɖɩwɛna se ɖɩlɩzɩ mbʋ ɖɩtɔkɩ nɛ mbʋ ɖɩñɔʋ yɔ. Tɛtɛ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɖɩ ɛzɩ ɖa-Caa sɔɔlʋʋ yɔ nɛ pɩwɩlɩ se ɖɩmʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa.