TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 8
HENDU 130 Ðikpeɣ nɛ sɔɔlɩm
Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ ŋkpeɣ ɛyaa lalaa?
«Ɛzɩ Yehowa kpeɣu-mɩ faaa yɔ, pɩwɛɛ se mɩ ɖɔɖɔ ɩla mbʋ.»—KOL. 3:13.
LƖMAƔZƖYƐ SƆSƆÐƐ
Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ nɩŋgbanzɩ nzɩ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛzɩ nɛ ɖikpeɣ weyi ɛɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ.
1-2. (a) Alɩwaatʋ ndʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ kpem se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ nɔɔyʋ? (b) Ɛzɩma Denise kpaɣaa nɛ ekpeɣ?
PƖWƐ-Ŋ kaɖɛ se ŋkpeɣ lalaa pa-kɩwɛɛkɩm na? Pɩwɛ ɖa-taa sakɩyɛ kaɖɛ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ yɔɔdʋʋ tɔm natʋyʋ yaa ɛlakɩ nabʋyʋ nɛ pɩɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ siŋŋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nabʋyʋ nɛ ɖa-pana hɛɛ nɛ ɖikpeɣ lalaa. Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Denise. a Iyele nɛ ɖɩna ɛ-kɩɖaʋ. Ɛwɩlaa se ɛsɔɔlɩ kpeɣu faaa. Pɩnaɣ 2017 taa, Denise nɛ ɛ-hɔʋ taa mba powoba nɛ pekilimi Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa tʋmɩyɛ ɖɩlaɖɛ sɔsɔɖɛ kɩfaɖɛ taa. Paawɛɛ nɛ papɩsɩɣ lɛ, lɔɔɖɩyɛ sayʋ nɔɔyʋ wolo nɛ eyooni pɔ-lɔɔɖɩyɛ. Denise fiɣni kɛgbɛdɩsaɣ ŋga ka-taa. Ɛkɔm nɛ efe lɛ, ɛnɩɩ se e-piya kaamʋ heŋ siŋŋ nɛ ɛ-walʋ Brian ñasɩ. Denise maɣzɩ mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Piitibi-m yɔɔɔ kpem nɛ pisidi ma-ñʋʋ taa.» Pʋwayɩ, Denise nɩwa se pʋcɔ nɛ kɛgbɛdɩsaɣ ŋga kalakɩ lɛ, lɔɔɖɩyɛ sayʋ lɩmaɣza kaawɛ a-ɖeɖe nɛ pɩtɩkɛ nabʋyʋ kaakɛzɩnɩ ɛ-lɩmaɣza lɛ, ɛtɩmnɩ Yehowa se ɛha-ɩ laŋhɛzɩyɛ.
2 Pakpa lɔɔɖɩyɛ sayʋ weyi eyoni pɔ-lɔɔɖɩyɛ yɔ nɛ paɖʋ se pahʋʋnɩ-ɩ tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkʋ Denise walʋ paa ɛtaaɖʋna yɔ. Ye tɔm hʋyaa ɩkʋ ɛ-tɔm yɔ, paɖɩkɩ-ɩ salaka. Tɔm ɖɩhʋyɛ taa nɔɔyʋ heyi Denise se aseɣɖe tɔm ndʋ ɛkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ, ndʋ kaɣnɩ yebu nɛ paɖɩɣ ɛyʋ ɛnʋ salaka yaa peyebi-i. Denise yɔɔdaa se: «Pɩɩwɛ ɛzɩ nɔɔyʋ kuli me-heŋ taa nɛ ɛpɩyɩ ɖɔm sakɩyɛ ɩ-taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩɩwɛɛ se mɛnkɛdɩ kɛgbɛdɩsaɣ ŋga kɔ-tɔm, nɛ kaakɛnɩ mbʋ pɩkɩlɩ-m cɛyʋʋ me-wezuu caɣʋ taa yɔ.» Kpɩtaŋ pazɩ ɖeke wayɩ lɛ, Denise wolo tɔm ɖɩhʋyɛ se ɛlɩzɩ aseɣɖe mbʋ pɩɩlaba yɔ pɩ-yɔɔ abalʋ weyi ɛɛkɔnɩ ɛ-hɔʋ laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ yɔ ɛ-ɛsɩndaa. Suwe Denise yɔɔdaa? Eheyi tɔm hʋyʋ se ɛna abalʋ ɛnʋ ɛ-pʋtɔdɩyɛ. b Ɛtɛm yɔɔdʋʋ lɛ, tɔm hʋyʋ paɣzɩ wiu. Ɛyɔɔdaa se: «Mɛnkɛʋ tɔm hʋyʋ yɔ pɩlakɩ pɩnzɩ 25 yɔ, ɛlɛ pɩnzɩ nzɩ sɩ-tɩŋa sɩ-taa, mantɩnɩtɩ tɔm tʋnɛ tɩ-ɖɔndɩ mɔn-tɔm ɖɩhʋyɛ taa. Mantɩnɩtɩ kpa se weyi pɩkɔnɩ ɛ-hɔʋ taa tʋ kaɖɛ yɔ, ɛpɔzaa se pakpaɣ nɛ pekpeɣ weyi pɛwɛɛ nɛ pahʋʋnɩ-ɩ tɔm yɔ. Mantɩnɩtɩ sɔɔlɩm nɛ kpaɣʋ nɛ kpeɣu tɔm pee kpa.»
3. Ɛbɛ sɩnɩ Denise nɛ ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ?
3 Ɛbɛ sɩnɩ Denise nɛ ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ? Ɛmaɣzɩ ɛzɩma Yehowa kpakɩɣ nɛ ekpeɣu yɔ pɩ-yɔɔ. (Mik. 7:18) Ye ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ ɛzɩma Yehowa kpakɩɣ nɛ ekpeɣu-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ lalaa.
4. Ɛbɛ Yehowa sɔɔlaa se ɖɩla? (Efɛɛzɩ mba 4:32)
4 Yehowa sɔɔlaa se ɖikpeɣ lalaa faaa ɛzɩ ɛnʋ ɖɔɖɔ ekpeɣu-ɖʋ faaa yɔ. (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 4:32.) Ɛñɩnɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ kpeɣu mba paɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. (Keɣ. 86:5; Luka 17:4) Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖikpeɣ lalaa nɛ pɩkɩlɩ yɔ pɩ-taa 3.
TAAHUUZI ƐSA ƐZƖMA PƖLAKƖ-Ŋ YƆ PƖ-YƆƆ
5. Ɛzɩ Aduwa 12:18 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ?
5 Nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ yaa ɛla nabʋyʋ nɛ pɩɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ siŋŋ, kɔzɩ kɔzɩ ye ɛyʋ ɛnʋ ɛkɛ ɖa-taabalʋ kɩbanʋ yaa ɖɔ-hɔʋ taa tʋ yɔ. (Keɣ. 55:12-14) Nabʋyʋ taa, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ wɩzasɩ siŋŋ nɛ halɩ pɩwɛɛ ɛzɩ sɩɣa pɔsɔbɩ-ɖʋ yɔ. (Kalɩ Aduwa 12:18.) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñaɣ pana se ɖɩsɔɔ yaa ɖihuuzi ɛsa ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ pɔsɔbɩ-ɖʋ sɩɣa ɛlɛ ɖiyele sɩɣa ŋga ɖe-heŋ taa mbʋ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖihuuzi ɛsa ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩwɩzɩyɛ nɖɩ paɖʋ-ɖʋ yɔ ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛɛ.
6. Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla?
6 Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, kajalaɣ lɛ, pɩtɩla ɖɩkɔʋ pana. Bibl yɔɔdʋʋ se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɩzɩ-ɖʋ. Ɛlɛ kɩpakɩ-ɖʋ se ɖɩtaawɛɛ ɖɩwɩzɩyɛ taa tam. (Keɣ. 4:4; Efɛz. 4:26) Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ, pituyuu-ɖʋ nɛ ɖɩkpɛzɩɣ nɩŋgbanzɩ nasɩyɩ. Nɛ pɩwɛ kaɖɛ se pana etuyi ɛyʋ nɛ ɛla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. (Yak. 1:20) Tɔzɩ se nɔɔyʋ pɩzɩɣ ɛla nabʋyʋ nɛ ɖɩkɔ pana, ɛlɛ ɖalɩzɩɣna se ɖɩwɛɣ pana taa mbʋ yaa ɖɩɩwɛɣ.
Nɔɔyʋ pɩzɩɣ ɛla nabʋyʋ nɛ ɖɩkɔ pana, ɛlɛ ɖalɩzɩɣna se ɖɩwɛɣ pana taa mbʋ yaa ɖɩɩwɛɣ
7. Ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtasɩ-ɖʋ labʋ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ?
7 Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɛɛlakɩ-ɖʋ camɩyɛ yɔ, nabʋyʋ pɩzɩɣ nɛ pɩtasɩ-ɖʋ cɛyʋʋ siŋŋ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Ann. Ɛyɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ maakɛ pɩɣa yɔ, man-caa kizi mon-ɖoo nɛ ɛkpaɣ weyi ɛɛkɛ man-pʋnʋʋyʋ yɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-halʋ. Pɩlakaɣ-m ɛzɩ pɔlɔ-m yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pɔkɔm nɛ palʋlɩ piya yɔ, pɩlakaɣ-m ɛzɩ sɩmʋ mo-lone yɔ. Maawɛɛ nɛ manpaɣlɩɣ lɛ, pɩlakɩ-m ɛzɩ nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩ mɔn-tɔm yɔ.» Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Georgette. Ɛyɔɔdɩ ɛzɩma pɩɩlabɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-walʋ labɩ acɛyɛ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Ðɩɩkɛ taabalaa ɖooo ɖa-pɩjatʋ taa. Ðɩɩkpɛndaa nɛ ɖɩlakɩ nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ. Pɩɩkɔnɩ-m laŋwɛɛkɩyɛ kpem.» Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Naomi. Ɛyɔɔdaa se: «Mantaamaɣzɩ kpa se ma-walʋ kaɣ-m ɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ. Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ eheyi-m se ɛɛwɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, pɩɩlabɩ-m ɛzɩ ɛcɛtɩ-m nɛ ɛlɩɩ ma-wayɩ yɔ.»
8. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ lalaa? (b) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu lalaa yɔ, wazasɩ nzɩ ɖihikiɣ? (Kalɩ aɖakaɣ « Ye nɔɔyʋ ɛlabɩ-ɖʋ nabʋyʋ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ kpem se ɖɩsɔɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla?»)
8 Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɖoŋ tɔm ndʋ lalaa yɔɔdʋʋ yaa mbʋ palakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɛzɩma ɖɩlakɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, mbʋ pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɖɩla yɔ lɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩsɔɔlɩ Yehowa, nɛ ɛsɔɔlaa se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ. Ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ pana taa nɛ ɖɩtɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ nɛ halɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ kaɖɛ ɖo-tomnaɣ taa alaafɩya. (Adu. 14:17, 29, 30) Iyele nɛ ɖɩna koobu halɩñɩnʋ Christine kɩɖaʋ. Ɛyɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ paɖʋʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, pɩwɛ-m kaɖɛ se mamʋʋyɩ. Pituyuu-m se mɔntɔkɩ tɔɔnasɩ nzɩ sɩfɛyɩ camɩyɛ yɔ. Maapɩzɩɣ nɛ monɖou sakɩyɛ, nɛ pɩwɛ kaɖɛ se mɛwɛɛnɩ ɖoŋ ɛzɩma pɩlakɩ-m yɔ pɩ-yɔɔ; piyeki nɛ pɩwɛɣnɩ ɖoŋ ma nɛ ma-walʋ ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ nɛ ma nɛ ɛyaa lalaa ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ.»
9. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se ɖɩcaɣnɩ ɛyaa?
9 Halɩ paa weyi ɛɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛtɩpɔzɩ kpa se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-i yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nabʋyʋ nɛ ɖɩwɩzɩyɛ nɖɩ ɛɖʋ-ɖʋ yɔ ɖɩtaakɩlɩ wɛnʋʋ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Georgette weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Pana wena maakɔnɩ ma-walʋ kɩbɩnʋ yɔ, akɔma nɛ ahɛɛ, ɛlɛ pɩkpaɣ-m alɩwaatʋ. Piyeba nɛ mehiɣ laŋhɛzɩyɛ sɔsɔɖɛ.» Ye ɖɩɩcakɩnɩ ɛyaa yɔ, piyeki nɛ pana ɛɛwɛɣnɩ ɖoŋ mbʋ ɖɩlakɩ ɛyaa lalaa yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, ɖɩlakɩ ɖa-tɩ kʋjɔʋ nakʋyʋ; kʋjɔʋ ŋgʋ lɛ se ɖiyeki maɣzʋʋ mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtasɩɣ nɩʋ wezuu leleŋ. (Adu. 11:17) Ɛlɛ ye ŋlabɩ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ ɛlɛ pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋkpaɣ nɛ ŋkpeɣ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla?
YELE NƐ ÑA-PANA HƐƐ
10. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ɖa-pana hɛɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)
10 Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ña-pana hɛɛ? Mbʋ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla yɔ pɩ-taa nabʋyʋ yɔ: ha ña-tɩ alɩwaatʋ. Ɛyʋ weyi pɩkʋ-ɩ siŋŋ yɔ, paa palabɩ-ɩ kɔyɛ yɔ, pɩpɔzʋʋ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ɛ-yɔɔ cɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ-ɖʋ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ nɔɔyʋ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim.—Ekl. 3:3; 1 Pɩy. 1:22.
Ye pɩkʋ-ɖʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɔcɔnɩ ɖɔ-yɔɔ camɩyɛ nɛ pɩpɔzʋʋ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ɖɔ-yɔɔ cɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ-ɖʋ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ɖa-pana hɛɛ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 10)
11. Ɛzɩma adɩma pɩzɩɣ asɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpaɣ nɛ ŋkpeɣ lalaa?
11 Tɩmnɩ Yehowa nɛ ŋheyi-i se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpaɣ nɛ ŋkpeɣ lalaa. c Ann weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛyɔɔdɩ ɛzɩma adɩma sɩnɩ-ɩ yɔ pɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Meheyi Yehowa se ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ ɖa-taa paa weyi ɖɔ-hɔʋ taa; mbʋ pʋyɔɔ yɔ piiyiɣdi ɖa-tɩŋa hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa. Pʋwayɩ lɛ mama man-caa nɛ ɛ-halʋ kɩfalʋ takayaɣ nɛ meheyi-wɛ se mankpaɣaa nɛ menkpeɣ-wɛ.» Ann ɖiɣzinaa se pɩtaawɛɛ kɛlɛʋ se ɛla mbʋ. Ɛlɛ ɛyɔɔdaa se: «Mantaɣ liu se pana wena mɛwɛɛ nɛ mañakɩ se mamaɣzɩnɩ Yehowa kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔ, akaɣ seɣtuu man-caa nɛ ɛ-halʋ nɛ pɛkpɛlɩkɩ Yehowa tɔm nɛ pɩkɩlɩ.»
12. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtaa Yehowa liu nɛ ɖɩtaamaɣzɩ se ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ mbʋ tʋʋzɩnɩ paa ɛzɩmtaa? (Aduwa 3:5, 6)
12 Taa Yehowa liu, ɛlɛ taamaɣzɩ se ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ mbʋ tʋʋzɩnɩ paa ɛzɩmtaa. (Kalɩ Aduwa 3:5, 6.) Paa ɛzɩmtaa lɛ, Yehowa sɩm mbʋ pɩwazɩɣ-ɖʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ. (Iza. 55:8, 9) Nɛ ɛɛkaɣ-ɖʋ pɔzʋʋ kpa se ɖɩla mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ eseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ lalaa yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wazʋʋ. (Keɣ. 40:4; Iza. 48:17, 18) Ɛlɛ, ye ɖɩmaɣzɩɣ se ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ mbʋ tʋʋzɩnɩ paa ɛzɩmtaa yɔ, pɩtɩla wiɖiyi ɖɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖikpeɣ lalaa kpa. (Adu. 14:12; Yer. 17:9) Naomi weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛyɔɔdaa se: «Kiɖe tɛɛ lɛ, man-taa kaatɛma se maawɛnɩ toovenim se mantaakpaɣ nɛ menkpeɣ ma-walʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcɔŋnaɣ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ. Sɔɔndʋ kpaɣaɣ-m se ye menkpeɣ-i yɔ ɛkaɣ-m tasʋʋ ɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ yaa ɛkaɣ sɔʋ ɛzɩma ɛɖʋ-m wɩzasɩ siŋŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Nɛ mamaɣzaɣ se Yehowa nɩɣ mɔn-tɔm taa. Ɛlɛ manpaɣzɩ ɖiɣzinuu se ye Yehowa ɛnɩɣ mɔn-tɔm taa yɔ, pɩtɩwɩlɩ se etisiɣ ma-lɩmaɣza yɔɔ. Ɛsɩm ɛzɩma pɩlakɩ-m yɔ nɛ ɛnawa se pɩkpakɩɣ alɩwaatʋ pʋcɔ nɛ ma-wɩzasɩ hɛɛ, ɛlɛ ɛsɔɔlaa ɖɔɖɔ se mankpaɣ nɛ menkpeɣ.» d
WƐƐNƖ LƖMAƔZA KƖBANA
13. Ɛzɩ Roma mba 12:18-21 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩcɛyaa se ɖɩla?
13 Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ siŋŋ nɛ ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-i yɔ, pɩtasɩna se ɖɩɩtasɩɣ mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-tɔm yɔɔdʋʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩla nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Ye ɛyʋ ɛnʋ ɛkɛ ɖo-koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ yɔ, ɖa-kaɖʋwa lɛ se ɖɩla laŋhɛzɩyɛ. (Mat. 5:23, 24) Mbʋ ɛzɩ ɖɩɩkɔ ɛyʋ ɛnʋ nɛ pana nɛ ɖɩcaɣnɩ-ɩ lɛ, ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣ-i. (Kalɩ Roma mba 12:18-21; 1 Pɩy. 3:9) Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ?
14. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩla, nɛ ɛbɛ yɔɔ?
14 Pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩnaɣ weyi ɛyʋsɩnɩ-ɖʋ yɔ ɛzɩ Yehowa naɣʋ-ɩ yɔ. Ɛyaa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ Yehowa lɩzɩɣ se ɛkaŋ ɛ-ɛsa. (2 Kro. 16:9; Keɣ. 130:3) Ye ɖɩñɩnɩɣ wɛtʋ kɩbandʋ ɛyaa yɔɔ yɔ ɖɩkaɣ-tʋ naʋ; ɛlɛ ye pɛ-wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ɖɩñɩnɩɣ yɔ, ɖɩkaɣ-tʋ naʋ ɖɔɖɔ. Ye ɖɩkaŋ ɛsa lalaa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kɛlɛʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-wɛ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Payaɣ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Jarrod, ɛyɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ mankpakɩɣ ɖɩwɩzɩyɛ nɖɩ koobu nɔɔyʋ ɖʋʋ-m yɔ nɛ mamaɣzɩɣnɩ wɛtʋ kɩbandʋ sakɩyɛ ndʋ mɔnsɔɔlɩ ɛ-cɔlɔ yɔ, pɩwɛ-m kɛlɛʋ se mankpaɣ nɛ menkpeɣ-i.»
15. Ye ŋkpaɣaa nɛ ŋkpeɣ nɔɔyʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɣ ɖeu se ŋheyi-i tʋ?
15 Mbʋ pɩtasɩ cɛyʋʋ se ɖɩla yɔ, mbʋ lɛ se ɖiheyi weyi ɛyʋsɩnɩ-ɖʋ yɔ se ɖɩkpaɣaa nɛ ɖikpeɣ-i. Ɛbɛ yɔɔ? Na tɔm ndʋ Naomi weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛyɔɔdaa yɔ: «Ma-walʋ pɔzɩ-m se: “Ŋkpaɣaa nɛ ŋkpeɣ-m?” Ɛlɛ monkuli mɔ-nɔɔ se mɔyɔɔdɩ se: “Mankpaɣaa nɛ menkpeɣ-ŋ” lɛ, tɔm ɛɛlɩɣ. Menɖiɣzinaa se toovenim taa lɛ, mantikpeɣ-i nɛ ma-laŋɩyɛ pilim. Pʋwayɩ, manpɩzaa nɛ meheyi-i se: “Mankpaɣaa nɛ menkpeɣ-ŋ.” Alɩwaatʋ ndʋ meheyi ma-walʋ tɔm pee ana yɔ, ɛsɩtɛɣlɩm kilimi ɛ-ɛsɩndaa. Pɩɩɖɩɣzɩ-m se pɩhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ siŋŋ, nɛ ma ɖɔɖɔ pɩɩhɛzɩ ma-laŋɩyɛ siŋŋ. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, manpɩzaa nɛ mantasɩ-ɩ taʋ liu, nɛ ɖɩɖaɣnɩ pɩsʋʋ taabalaa kɩbama lɛɛlɛɛyɔ.»
16. Tɔm ndʋ ŋkpɛlɩkɩ kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔɔ?
16 Yehowa sɔɔlaa se ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu lalaa. (Kol. 3:13) Paa mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɖikpeɣ lalaa. Ɛlɛ ye ɖiihuuzuu ɛsa ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖa-pana ɛhɛɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖikpeɣ-wɛ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana.—Kalɩ aɖakaɣ « Nɩŋgbanzɩ naadozo nzɩ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpɛzɩ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖikpeɣ lalaa yɔ.»
MAƔZƖ KPAƔƲ NƐ KPEƔU WAZASƖ YƆƆ
17. Ye ɖikpeɣu lalaa yɔ, ɛzɩma pɩwazɩɣ-ɖʋ?
17 Lɩmaɣza sakɩyɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ. Iyele nɛ ɖɩna a-taa naayɛ. Kajalaɣ lɛ, ye ɖikpeɣu yɔ, ɖɩmaɣzɩɣnɩ ɖa-Caa pʋtɔdɩyɛ nayʋ Yehowa nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ-ɩ. (Luka 6:36) Nabʋlɛ lɛ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa kpakɩɣ nɛ ekpeɣu-ɖʋ. (Mat. 6:12) Nɛ nabudozo lɛ, ɖɩwɛɣ alaafɩya camɩyɛ nɛ pɩcɛyɩsɩɣ ɖa nɛ lalaa ɖa-taabalɩyɛ.
18-19. Ye ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩlɩɩ pɩ-taa?
18 Ye ɖikpeɣu lalaa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ wazasɩ nzɩ ɖɩtaamaɣzɩ sɩ-yɔɔ yɔ. Na mbʋ pɩtalɩ Denise weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ. Abalʋ weyi ɛ-lɔɔɖɩyɛ yoni pɔ-lɔɔɖɩyɛ yɔ, ɛɛɖʋwa se pahʋʋnɩ-ɩ tɔm nɛ pɩtɛ lɛ ɛkʋʋ ɛ-tɩ, ɛlɛ Denise taatɩlɩ tɔm ndʋ alɩwaatʋ ndʋ. Ɛlɛ ɛzɩma Denise kpaɣaa nɛ ekpeɣ-i yɔ, piitukini-i siŋŋ nɛ ɛ nɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa papaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ.
19 Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ ɛzɩ mbʋ pɩkɩlɩɣ kaɖɛ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ lɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ nɔɔyʋ yɔ. Ɛlɛ ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, pɩkɔŋnɩ-ɖʋ wazasɩ nɛ pɩkɩlɩ. (Mat. 5:7) Pʋyɔɔ lɛ, tɛtɛ nɛ ɖa-tɩŋa ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ ɖikpeɣ lalaa.
HENDU 125 “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa!”
a Pɛlɛɣzɩ hɩla naayɛ.
b Wɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, paa Krɩstʋ tʋ weyi pɩwɛɛ se ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ mbʋ ɛkaɣ labʋ yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ taa.
c Cɔnɩ hendu kɩfatʋ tɛ videowaa «Pardonnons-nous les uns aux autres,» «Aide-moi à pardonner,» nɛ «L’amitié retrouvée.» Pɛwɛ jw.org yɔɔ.
d Paa kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ ɛkɛ kɩwɛɛkɩm nɛ pɩkɔŋnɩ weyi ɛ-tɛŋga cɔŋnɩ kɩlɛmɩŋ ɛnɩ yɔ laŋwɛɛkɩyɛ yɔ, Masɩ ɩɩhaɣ-ɩ nʋmɔʋ se ɛcɛ e-nesi ɖɔkʋʋ.
