1-2. Pamɩyɩsɩɣ-ɖʋ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ? Lɩzɩ pɩ-taa.

 TAM ɛzɩma ŋñɔɔzʋʋ ña-ɖɩɣa taa se kɛwɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ? Pɩtɩla, pʋcɔ nɛ ŋcalɩ wobu ka-taa lɛ, ŋñɔɔzɩ ka-taa camɩyɛ nɛ kɛwɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ. Ɛlɛ ye pʋwayɩ ŋŋtasɩɣ ñɔɔzʋʋ ka-taa, ɛzɩma pɩkaɣ wɛʋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋnawa se mʋzʋʋ nɛ kʋzɔɔtʋ kaɣ suu ka-taa lɛɛ lɛɛ. Pɩsa nɛ ña-ɖɩɣa wolo pɩ-yɔɔ nɛ kɛwɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɔɔzʋʋ ka-taa ɖoŋ ɖoŋ.

² Mbʋ ɖɔɖɔ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩñɔɔzʋʋ ɖa-maɣzɩm nɛ ɖɛ-ɛyʋtʋ. Pɩkɛ toovenim se pʋcɔ nɛ pamɩyɩsɩɣ-ɖʋ lɩm lɛ, ɖɩñaɣ pana siŋŋ nɛ ɖɩla lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ ɖe-wezuu caɣʋ taa se pɩsa nɛ «ɖɩñalɩ ɖo-tomnaɣ yɔɔ nɛ ɖa-maɣzɩm taa azuluma tɩŋa.» (2 Kɔr. 7:1) Paa mbʋ yɔ, lɛɛlɛɛyɔ lɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖɔ apostoloo Pɔɔlɩ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Iwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɩpɩsɩɣ ɛyaa kɩfama.» (Efɛz. 4:23) Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ lɛɛ lɛɛ nɛ piyele nɛ ɖɩɩwɛɣ kele kele Yehowa ɛsɩndaa. Pɩsa nɛ pɩtaatalɩ-ɖʋ mbʋ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa tam lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖoŋ ɖoŋ lɛ ɖɩtazɩɣ ɖa-maɣzɩm taa, ɖɛ-ɛyʋtʋ taa nɛ mbʋ ɖe-liu wɛɛ yɔ pɩ-taa.

3. Pɔyɔɔdʋʋ se ‘ɖɩpɩsɩ ɖa-maɣzɩm kɩfam’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (Roma mba 12:2)

³ Ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nɛ pɩsa nɛ ɖɩpɩsɩ ɖa-maɣzɩm kɩfam, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩlɛɣzɩ ɛzɩma ɖɩmaɣzɩɣ yɔ? (Kalɩ Roma mba 12:2.) Grɛɛkɩ tɔm loyaɣ ŋga pɛɖɛzaa se «ɩpɩsɩ mɩ-maɣzɩm kɩfam» yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɛɖɛzɩ-kɛ ɖɔɖɔ se «ɩñɔɔzɩ mɩ-maɣzɩm.» Ye mbʋ,  tɔm loyaɣ ŋga, kɔ-tɔbʋʋ nɩʋ ɛɛsɩɣna se ɖɩla tʋma kɩbana naayɛ pazɩ yem. Ɛlɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩtazɩ nɛ ɖɩna ɛyʋ weyi ɖɩkɛnɩ ɖooo ɖa-taa yɔ nɛ ɖɩla lɛɣzɩtʋ ndʋ payɩ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ pɩsa nɛ ɖe-wezuu caɣʋ la nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila. Pɩtɩkɛ tam kʋɖʋm ɖeke pɩpɔzʋʋ se ɖɩla mbʋ, ɛlɛ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ.

4. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩtaawɛɛnɩ ɖoŋ ɖa-maɣzɩm yɔɔ?

⁴ Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtalɩɣ pilim yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ paa ɛzɩmtaa. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ pɩtalɩ mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa. Tɔzɩ se Roma mba 12:2 taa, Pɔɔlɩ yɔɔdaa se pɩwɛɛ se ɖɩpɩsɩ ɖa-maɣzɩm kɩfam nɛ pɩsa nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ Ɛsɔ sɔɔlaa se ɖɩla yɔ. Pɩtɩpɔzɩ se ɖɩha nʋmɔʋ nɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ. Ɛlɛ kajalaɣ taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩtazɩ ɖa-taa nɛ ɖɩna se Ɛsɔ maɣzɩm ɖɩwɛɛ nɛ ɖiyeki se pɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɖa-kaɖʋsɩ nɛ lɩmaɣza wena ɖɩkpakɩɣ yɔ a-yɔɔ nɛ pɩtɩkɛ ɛjaɖɛ maɣzɩm na.

5. Pɩsa nɛ ɖɩtɩlɩ se ɖa-taa tɛma se ɛjaɖɛ tɛm ñɔtaa yaa ɖa-taa tɩtɛ lɛ, tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ? (Cɔnɩ kɩlɛmʋʋ.)

⁵ Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaʋ nakʋyʋ: Yehowa sɔɔlaa se ‘ɖɩtɔzʋʋ tam Yehowa kɩyakʋ wɛʋ alɩwaatʋ yɔɔ.’ (2 Pɩy. 3:12) Pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ɛzɩma mancakɩ wezuu yɔ, pɩwɩlɩɣ se manɩ pɩ-taa se ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛmtʋ ñɔtɩ kpam na? Lɩmaɣza wena mankpakɩɣ sukuli labʋ nɛ tomnaɣ yɔɔ tʋmɩyɛ labʋ hɔɔlʋʋ taa yɔ, awɩlɩɣ se Yehowa sɛtʋ tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ me-wezuu caɣʋ taa? Mɛwɛnɩ tisuu se Yehowa kaɣ cɔnʋʋ ma nɛ mɔ-hɔʋ ɖɔ-yɔɔ, yaa manɩɣzɩɣ tomnaɣ yɔɔ wondu yɔɔ kaahɛzaɣ?’ Yehowa naɣ-ɖʋ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖe-wezuu caɣʋ ɛla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-sɔɔlɩm lɛ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma ɛ-taa lakɩ leleŋ siŋŋ yɔ.—Mat. 6:25-27, 33; Fil. 4:12, 13.

6. Ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ?

 ⁶ Pɩpɔzʋʋ se ɖɩtazɩɣ ɖa-maɣzɩm taa ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩlakɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ payɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pɔɔlɩ heyi Kɔrɛntɩ mba se: «Ɩwɛɛ nɛ ɩtakɩɣ mɩ-tɩ nɛ ɩna se ɩwɛ tisuu taa; ɩwɛɛ nɛ iwiliɣ mɩ-tɩ nɛ ɩna mbʋ ɩkɛwa yɔ.» (2 Kɔr. 13:5) Ye pɔtɔm se ɛyʋ ɛwɛɛ «tisuu taa» yɔ, pɩɩsɩɣna se ewoki Krɩstʋ mba kediɣzisi nɛ esusuu tɔm nabʋyʋ taa. Pitukuuni ɖɔɖɔ ɖa-maɣzɩm, mbʋ ɖe-liu wɛɛ yɔ nɛ mbʋ piseɣtiɣ-ɖʋ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩpɩsɩɣ ɖa-maɣzɩm kɩfam. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm, ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛ-maɣzɩm nɛ pʋwayɩ lɛ ɖɩla mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɖe-wezuu caɣʋ la nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm.—1 Kɔr. 2:14-16.

7. (a) Ɛzɩ Efɛɛzɩ mba 4:31, 32 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ ɖɔɖɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩla mbʋ?

⁷ Kalɩ Efɛɛzɩ mba 4:31, 32. Pɩtasɩna se pɩpɔzʋʋ se ɖɩlakɩ lɛɣzɩtʋ ɖa-maɣzɩm taa lɛ, pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ‘ɖisuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ.’ (Efɛz. 4:24) Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana siŋŋ. Wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana siŋŋ nɛ ɖiyele yɔ tɩ-taa natʋyʋ lɛ ɛyaa caɣnʋʋ kadadayaɣ, pana nɛ ɖɩwɩzɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖiyele wɛtʋ ndʋ? Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ wɛɛ lɛ, tɩkam lila ɖa-taa. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Bibl yɔɔdʋʋ se ɛyaa nabɛyɛ kɛ ‘pana tɩnaa’ nɛ ‘paaleɖiɣ [yaa paalaɣzɩɣ] pana kɔʋ.’ (Adu. 29:22) Ɛzɩ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩwɩlʋʋ yɔ, ye wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ ɛkam lila nɔɔyʋ taa yɔ, pɩsa nɛ ɛwabɩ-tʋ lɛ pɩpɔzʋʋ se ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛñakɩ pana siŋŋ halɩ pamɩyɩsɩɣ-ɩ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ.

8-9. Ɛzɩma Stephen kɩɖaʋ wɩlɩɣ se pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlɔʋ ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ?

⁸ Payaɣ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Stephen. Pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ se ɛɖɔkɩ ɛ-pana. Ɛyɔɔdaa se: «Halɩ pamɩyɩsɩ-m lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, pɩɩwɛɛ se mowolo pɩ-yɔɔ nɛ mañakɩ pana se mawa man-pana. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Kɩyakʋ nakʋyʋ monsusaɣ tɔm kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa lɛ, mɩlʋ nɔɔyʋ wolo nɛ ɛmɩlɩ raadiyoo mɔ-lɔɔɖɩyɛ taa nɛ manɖʋ ɛ-wayɩ. Mɔñɔtɩnɩ-ɩ kpam lɛ, ɛpɛɖɩ raadiyoo nɛ ese ɛɖɛɛ. Mɛnkɛdɩ koobiya mba ma nɛ wɛ ɖisusaɣ tɔm yɔ ɛzɩma malaba nɛ mamʋ mɛn-tɛ raadiyoo yɔ lɛ, pa-taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ pɔzɩ-m se: ‘Stephen, ye ŋŋkpa mɩlʋ ɛnʋ ɛzɩma ŋŋlaba?’ Tɔm pɔzʋʋ mbʋ, pɩsɩnɩ-m nɛ mamaɣzɩ ma-ñʋʋ taa nɛ piseɣti-m nɛ mowolo pɩ-yɔɔ nɛ mañakɩ pana se mɛnkɛ laŋhɛzɩyɛ ñɩnɩyʋ.» b

⁹ Ɛzɩ Stephen kɩɖaʋ wɩlʋʋ yɔ, paa ɖɩmaɣzɩɣ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwa wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ yɔ, nabʋyʋ pɩzɩɣ pɩla nɛ ɖɩɖaɣnɩ wɛnʋʋ wɛtʋ ndʋ, ɛlɛ ɖɩtaaɖʋna. Ye pɩtalɩ-ŋ mbʋ yɔ, pitaatibi-ŋ yɔɔɔ nɛ taamaɣzɩ se ŋtɩkɛ Krɩstʋ tʋ kɩbanʋ. Halɩ apostoloo Pɔɔlɩ maɣmaɣ yɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ mancaɣ se mala mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ lɛ, mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ, pɩwɛ mɔn-cɔlɔ.» (Roma 7:21-23) Krɩstʋ mba tɩŋa tɩtalɩ pilim, pʋyɔɔ lɛ pɩpɔzʋʋ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ palʋkɩnɩ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ tɩɖaɣnɩɣ pɩsʋʋ ɛzɩ mʋzʋʋ nɛ kʋzɔɔtʋ paɖaɣnɩɣ suu ɖa-ɖɩsɩ taa yɔ. Pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛ kele kele tam. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

10. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩwa wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ? (1 Yohanɛɛsɩ 5:14, 15)

¹⁰ Tɩmnɩ Yehowa nɛ ŋheyi-i wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ ŋwɛɛ nɛ ŋlʋkɩna yɔ tɩ-tɔm, nɛ ña-taa ɛtɛ se ɛkaɣ-ŋ welisinuu nɛ ɛsɩnɩ-ŋ. (Kalɩ 1 Yohanɛɛsɩ 5:14, 15.) Paa Yehowa ɛɛkaɣ tɩŋnʋʋ piti nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ se eyele nɛ ŋtaawɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ-ŋ ɖoŋ se pɩsa nɛ ŋtaalɩzɩ wɛtʋ ndʋ nɛ ŋwɩlɩ. (1 Pɩy. 5:10) Ŋtɩmɩɣ nɛ  pɩtɛ lɛ, ñaɣ pana nɛ ŋcaɣ wezuu nɛ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ña-adɩma, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se taalakɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ŋɖaɣnɩ wɛnʋʋ ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ yɔ. Kpa ña-tɩ nɛ taacɔŋnɩ filimwaa, teelee yɔɔ ɖʋtʋ yaa taakalɩɣ kɛdɛsɩ nzɩ sɩsandɩɣ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ ŋwɛɛ nɛ ŋñakɩ pana se ŋwa yɔ. Pɩtasɩ lɛ, taaha nʋmɔʋ nɛ ña-lɩmaɣza wɛɛ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ yɔɔ.—Fil. 4:8; Kol. 3:2.

11. Pɩsa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖisuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ lɛ, nɩŋgbanzɩ nzɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛzɩ?

¹¹ Paa ŋlɔ ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ yɔ, pɩcɛyaa se ŋñaɣ pana nɛ ŋsuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ. Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ? Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ tɔm yɔ, ɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa se ŋmaɣzɩɣnɩ-ɩ. (Efɛz. 5:1, 2) Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Ye ŋkalɩ Bibl taa kɛdaɣ nakɛyɛ nɛ kañɩkɩɣ niye Yehowa kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔɔ yɔ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Mankpakɩɣ nɛ menkpeɣu ɛyaa lalaa na?’ Ye ŋkalɩɣ ɛzɩma Yehowa na ɛyaa mba paawɛ kaɖɛ wɛtʋ taa yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ pɩ-tɔm yɔ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ma ɖɔɖɔ mamaɣzɩɣ mo-koobiya Krɩstʋ ñɩma mba pɛwɛ kɩcɛyɩm taa yɔ pɔ-yɔɔ, nɛ mantɩŋɩɣnɩ ma-lakasɩ yɔɔ nɛ mawɩlɩɣ se mamaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ?’ Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋsuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ nɛ pɩsa nɛ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋpɩsɩɣ ña-maɣzɩm kɩfam; nɛ ŋŋlakɩ mbʋ lɛ, ɖʋ suuɖu.

12. Ɛzɩma Bibl sɩnɩ Stephen nɛ ɛlɛɣzɩ e-wezuu caɣʋ?

¹² Stephen weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, eɖiɣzinaa se pazɩ pazɩ lɛ, ɛpɩzaa nɛ esuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ. Ɛyɔɔdaa se: «Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩ-m lɩm yɔ, mankatɩ wɛtʋ sakɩyɛ ndʋ tɩ-taa pɩɩpɔzaa se mɔnɖɔkɩ man-pana yɔ. Mɛnkpɛlɩkaa se alɩwaatʋ ndʋ nabɛyɛ ñakɩ pana se paca-m tɔm yɔ, pɩpɔzʋʋ se mɛnɖɛɛ nɛ meyebi-wɛ yaa mantɩŋnɩ nʋmɔŋ lɛɛŋ yɔɔ nɛ meyele nɛ wɛtʋ ndʋ tɩtaatɛzɩ wɛɛkʋʋ. Ɛyaa sakɩyɛ samɩ-m ɛzɩma mɔncɔnɩ wɛtʋ ndʋ ti-ɖeɖe yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ma-halʋ samɩ-m ɖɔɖɔ pɩ-yɔɔ. Halɩ pɩɖɩɣzɩ ma-maɣmaɣ! Maamaɣzɩɣ se ma-maɣmaɣ mon-ɖoŋ taa manpɩzaa nɛ mɛlɛɣzɩ mɛ-wɛtʋ. Ɛlɛ, manawa se lɛɣzɩtʋ ndʋ malaba yɔ tɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Bibl pɩzɩɣ nɛ kɩlɛɣzɩ ɛyaa wezuu caɣʋ.»

13. Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ kɔɖɛyɩ kɩbaŋʋ? (Galaatii mba 5:16)

¹³ Kalɩ Galaatii mba 5:16. Pɩsa nɛ Yehowa sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ lɛ, ɛhaɣ-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu faaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm yɔ, ɖɩhaɣ nʋmɔʋ se Ɛsɔ fezuu ɛla tʋmɩyɛ ɖɔ-yɔɔ. Ðɩmʋʋ ɖɔɖɔ fezuu kiɖeɖeu alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki kediɣzisi yɔ. Kediɣzisi nzɩ sɩ-taa, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya Krɩstʋ mba ɖɩcaɣ. Paba ɖɔɖɔ pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se pala mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ ɛzɩ ɖa yɔ, nɛ pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ siŋŋ. (Ebr. 10:24, 25; 13:7) Nɛ ye ɖɩtɩmnɩ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim nɛ ɖitendi-i se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ ɖɛ-ɛjandʋ natʋyʋ yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ haʋ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ kɩkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlʋkɩ. Pɩtɩla yɔ, tʋma ana aakaɣ yebu se ɖɔ-kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ɛmʋʋ, paa mbʋ yɔ akaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩtaala mbʋ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ tuyuu-ɖʋ se ɖɩla yɔ. Ɛzɩ Galaatii mba 5:16 yɔɔdʋʋ yɔ, mba pɔɖɔŋ fezuu taa yɔ paakaɣ «labʋ tomnaɣ kɔɖɛyɩ.»

14. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ kɔɖɛyɩ kɩbaŋʋ?

¹⁴ Ðɩpaɣzɩɣ labʋ tʋma kɩbana wena ayeki se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ lɛ, pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ tʋma ana, nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ kɔɖɛyɩ kɩbaŋʋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖo-koyindinaa taa koyindu nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛɛkaɣ-ɖʋ yebu lʋbɩnʋʋ kpa. Koyindu ɛnʋ yɔ: pɩtakɩɣ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ. Halɩ pamɩyɩsɩɣ-ɖʋ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, nabʋyʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩhɔŋ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ pɩwɛɛ se  ɖɩpaɖɩ yɔ. Pɩ-taa nabʋyʋ lɛ aleɣya wena ɛyʋ lakɩ se ehiɣ liidiye yɔ, sʋlʋm kpaŋʋʋ, yaa kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ. (Efɛz. 5:3, 4) Koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɛ evebu; ɛyɔɔdaa se: «Wɛtʋ ndʋ pɩɩlabɩ-m kaɖɛ kpem se malʋbɩna yɔ tɩ-taa natʋyʋ lɛ se pɩhɔŋaɣ-m se ma nɛ mba ɖɩka kʋzʋʋ piliŋa yɔ ɖɩsʋʋ. Mamaɣzaɣ se alɩwaatʋ kaaɖɛɣ lɛ, maakaɣ tasʋʋ wɛnʋʋ lɩmaɣza ana, ɛlɛ halɩ nɛ sɔnɔ mɛwɛnɩ-yɛ.» Ye kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ nakʋyʋ ɛkam lila ña-taa yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ?

15. Ye ɖɩnawa se kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ wɛnʋʋ kɛ takɩm mbʋ «pɩtalɩɣ ɛyaa yɔ,» ɛbɛ yɔɔ pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ? (Cɔnɩ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁵ Ye ŋwɛɛ nɛ ŋlʋkɩ se ŋwa kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ kɩkam lila siŋŋ ña-taa yɔ, tɔzɩ se pɩtɩkɛ ñe-ɖeke ŋwɛnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Bibl yɔɔdʋʋ se: «Takɩm nabʋyʋ tɩkɔɔ mɩ-yɔɔ nɛ pɩtɩkɛ mbʋ pɩtalɩɣ ɛyaa yɔ.» (1 Kɔr. 10:13a) Krɩstʋ mba halaa nɛ abalaa mba paawɛ Kɔrɛntɩ yɔ, mba paama tɔm ndʋ. Pʋcɔ nɛ papɩsɩɣ Krɩstʋ mba lɛ, pa-taa nabɛyɛ kaakɛ acɛyɛ laɖaa, abalaa mba pasʋʋnɩ abalaa yɔ yaa halaa mba pasʋʋnɩ halaa yɔ, nɛ sʋlʋm kpaŋɩyaa. (1 Kɔr. 6:9-11) Ŋmaɣzɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, wiɖiyi patɩwɛɛnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ kpa? Pɩtaapɩzɩɣ se pɩla mbʋ. Pɩkɛ toovenim se pa-tɩŋa paakɛ Krɩstʋ mba patam numwaa, ɛlɛ paakpɛndɩ pɛkɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩɩpɔzaa se palʋbɩnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ nabʋyʋ taa. Pɩwɛɛ se tɔm ndʋ tɩkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se paa kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ ŋwɛɛ nɛ ŋlʋkɩna yɔ, nɔɔyʋ ɖɔɖɔ kaalʋbɩnɩ-kʋ. Toovenim taa lɛ, ŋpɩzɩɣ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ‘ŋɖɔkɩ kpam tisuu taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋsɩm mbʋ se ño-koobiya kpeekpe ɖiɣni katʋʋ kʋñɔmɩŋ kʋɖʋmɩŋ ɛnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ.’—1 Pɩy. 5:9.

16. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaawɛɛnɩ lɩmaɣza wena, nɛ ɛbɛ yɔɔ?

¹⁶ Kpa ña-tɩ nɛ taamaɣzɩ se ɛyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛnɩɩ kaɖɛ nɖɩ ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ yɔ ɖɩ-taa. Ye ŋmaɣzɩɣ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ŋkɔ tɔm ñʋʋ se wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ, lidaʋ  nakʋyʋ fɛyɩ nɛ ŋmaɣzɩ ɖɔɖɔ se ŋfɛyɩnɩ ɖoŋ se ŋlʋbɩnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ. Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ tɩwɛ ndɩ. Kɩyɔɔdʋʋ se: «Ɛsɔ wɛ siɣsiɣ, nɛ ɛɛkaɣ yebu se pɩtakɩ-mɩ nɛ pɩcɛzɩ mbʋ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩkaɖɩna yɔ, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ takɩm kɔŋ yɔ, ɛkaɣ-mɩ wɩlʋʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɩtɩŋna yɔ nɛ ɩpɩzɩ ɩɖɔkɩ mɩ-laŋɩyɛ pɩ-taa.» (1 Kɔr. 10:13b) Ye mbʋ, paa kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ɛkam lila siŋŋ ɖa-taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa. Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaala mbʋ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ kiseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩla yɔ.

17. Pɩtɩla yɔ ɖɩɩpɩzɩɣ se ɖɩɖɩɣ nʋmɔʋ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ, paa mbʋ yɔ ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla?

¹⁷ Paa ɛzɩmtaa lɛ, tɔzʋʋ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Ŋtɩtalɩ pilim, nɛ pʋyɔɔ lɛ pɩtɩla ŋŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋɖɩɣ nʋmɔʋ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋwɛɣnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɔ-kʋ kpaagbaa ɛzɩ Yosɛɛfʋ kaalabʋ alɩwaatʋ ndʋ ese Potifaarɩ halʋ cɔlɔ lɛɛ lɛɛ nɛ ɛɖɛɛ yɔ. (Kiɖe 39:12) Pɩtɩpɔzɩ se ŋla mbʋ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ seɣtiɣ-ŋ se ŋla yɔ!

18-19. Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩpɩsɩ ɖa-maɣzɩm kɩfam lɛ, tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ?

¹⁸ Ye pɔtɔm se ɖɩpɩsɩ ɖa-maɣzɩm kɩfam yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖiyele nɛ ɖa-maɣzɩm nɛ ɖa-lakasɩ la nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm. Pɩsa nɛ ŋla mbʋ lɛ, tazɩɣ ña-taa ɖoŋ ɖoŋ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ma-lakasɩ wɩlɩɣ se menɖiɣzinaa se ɖɩwɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ yɔ? Mɛwɛɛ nɛ monsuu ɛyʋtʋ kɩfatʋ nɛ mɛnɖɛɣnɩ ɛsɩndaa hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa? Mɛwɛɛ nɛ meyeki se Yehowa fezuu kiɖeɖeu eɖiyi me-wezuu caɣʋ se pɩsa nɛ mantaala mbʋ tomnaɣ kɔɖɛyɩ seɣtiɣ-m se mala yɔ?’

¹⁹ Ŋŋtazɩɣ ña-tɩ taa lɛ, taañɩnɩ se ŋtalɩ pilim, ɛlɛ ñɩnɩ se ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa. Ye ŋnawa se pɩpɔzʋʋ se ŋla camɩyɛ hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, pitaatibi-ŋ yɔɔɔ. Ɛlɛ ɖɔ Filiipi mba 3:16 taa lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ. Pɩtɔŋ se: «Ðiwobini ɛsɩndaa nɛ ɖɩtalɩ ɖenɖe yɔ, iyele nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ ɖɔnɛ nɖɩ ɖɩtʋʋzaa yɔ nʋmɔʋ kʋɖʋmʋʋ ŋgʋ kɩ-taa.» Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, ña-taa ɛtɛ se Yehowa kaɣ wazʋʋ pana wena ŋñakɩ se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋpɩsɩɣ ña-maɣzɩm kɩfam yɔ a-yɔɔ.