Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 2

HENDU 132 Lɛɛlɛɛyɔ ɖɩpɩsɩ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ

Walaa, ɩɖʋ mɩ-halaa hɩɖɛ

Walaa, ɩɖʋ mɩ-halaa hɩɖɛ

«Mɩ walaa, . . . ɩɖʋ-wɛ hɩɖɛ.»1 PƖY. 3:7.

LƖMAƔZƖYƐ SƆSƆÐƐ

Ðɩkaɣ naʋ ɛzɩma walʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ yɔɔ nɛ ɛɖʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ.

1. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa labɩ-ɖʋ nesi ɖɔkʋʋ kʋjɔʋ?

 YEHOWA kɛ «Ɛsɔ koboyaɣ tʋ,» nɛ ɛsɔɔlaa se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa. (1 Tim. 1:11) Ɛlabɩ-ɖʋ kʋjɔŋ sakɩyɛ se pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ wezuu leleŋ. (Yak. 1:17) Kʋjɔŋ ɛnɩ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ nesi ɖɔkʋʋ. Halʋ nɛ abalʋ pɔɖɔkʋʋ nesi lɛ, poɖuki ɖuutu se pɔsɔɔlʋʋ ɖama, paña ɖama nɛ pɛhɛndɩnɩ ɖama. Ye pɛcɛyɩsɩ sɔɔlɩm mbʋ pɩwɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pehikiɣ taa leleŋ siŋŋ.—Adu. 5:18.

2. Kala wena nesi ɖɔkɩyaa sakɩyɛ katɩɣ sɔnɔ?

2 Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se sɔnɔ, nesi ɖɔkɩyaa sakɩyɛ ɩɩɖɔŋ ɖuutu ndʋ poɖuu pe-nesi ɖɔkʋʋ wiye yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɛfɛyɩ taa leleŋ taa. Pitileɖi yɔ, ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ tɔnʋʋ taa alaafɩya ɛgbɛyɛ (OMS) labɩ akɔnta nakʋyʋ nɛ kɩna se walaa sakɩyɛ makɩ pa-halaa, patʋʋ-wɛ yaa palakɩ-wɛ kañatʋ hɔɔlɩŋ lɛɛŋ taa. Abalaa mba palakɩ mbʋ yɔ, nabʋyʋ taa palakɩ ɛzɩ pɛkɛ walaa kɩbama yɔ ɛyaa ɛsɩndaa, ɛlɛ ɖɩɣa lɛ pawɩlɩɣ pa-halaa ñaŋ. Nesi ɖɔkɩyaa sakɩyɛ katɩɣ ɖɔɖɔ kala mbʋ pʋyɔɔ yɔ walʋ cɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ.

3. Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ walʋ nɔɔyʋ la ɛ-halʋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ?

3 Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ walaa nabɛyɛ la pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ? Pɩtɩla yɔ, pa-caanaa kaawɛ puuyaɣ, piyeba nɛ pamaɣzɩɣ se wɛtʋ ndʋ, tɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ. Lalaa lɛ, ɖenɖe pacaɣaa nɛ papaɣlɩ yɔ, peeɖe sɔnzɩ wɛnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ. Papɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩ se pɩwɛɛ se abalʋ ɛwɩlɩ e-ɖoŋ nɛ ɛ-halʋ na se ɛnʋ lɛ ñʋʋdʋ. Abalaa lalaa lɛ, patɩkpɛlɩkɩ ɛzɩma pɔɖɔkɩ pa-tɩ yɔ, piyeba nɛ paapɩzɩɣ ɖɔkʋʋ pa-pana. Abalaa nabɛyɛ cɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ ɖoŋ ɖoŋ, piyeba nɛ pɛwɛɣnɩ lɩmaɣza wena atɩtʋʋzɩ yɔ halaa nɛ kʋzʋʋ yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, akɔnta nakʋyʋ wɩlaa se kala ana atɛzɩ kpaʋ ɖoŋ COVID-19 kʋdɔŋ alɩwaatʋ taa. Paa mbʋ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se walaa ɩwaanɩ wɛtʋ ndʋ nɛ pala pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ.

4. (a) Pɩwɛɛ se walaa mba pɛkɛ Krɩstʋ mba yɔ pakpa pa-tɩ nɛ we? (b) Ɛbɛ yɔɔ?

4 Pɩwɛɛ se walaa mba pɛkɛ Krɩstʋ mba yɔ pakpa pa-tɩ nɛ pataawɛɛnɩ lɩmaɣza wena atɩtʋʋzɩ yɔ halaa yɔɔ. a Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ndʋ ɛyʋ maɣzɩɣ yɔ tɩwɛnɩ ɖoŋ ɛ-lakasɩ yɔɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ tasɩ lɔŋ Krɩstʋ ñɩma patam numwaa mba pɛwɛ Roma yɔ se pataatasɩ «maɣzɩnʋʋ ɛyaa mba pɛwɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ yɔ pɛ-wɛtʋ.» (Roma 12:​1, 2) Alɩwaatʋ ndʋ Pɔɔlɩ maɣaɣ takayaɣ Roma mba yɔ, paatɛm kɛʋ Krɩstʋ mba pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ mawa yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛjaɖɛ yɔɔ sɔnzɩ nɛ ɖɩ-lɩmaɣza kaakpɛndɩ pɩwɛnɩ ɖoŋ pa-taa nabɛyɛ yɔɔ. Pʋyɔɔ eseɣti-wɛ se pɛlɛɣzɩ pa-lɩmaɣza nɛ pa-lakasɩ. Lɔŋ tasʋʋ mbʋ, pɩwazɩɣ walaa sɔnɔ ɖɔɖɔ. Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɛjaɖɛ yɔɔ lɩmaɣza wɛnɩ ɖoŋ pa-taa nabɛyɛ yɔɔ nɛ halɩ pala pa-halaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ. b Ɛbɛ Yehowa sɔɔlaa se walʋ ɛla ɛ-halʋ? Tɔm cosuu wɛ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-mayaɣ taa.

5. Ɛzɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 3:7 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se walʋ ɛla ɛ-halʋ?

5 Kalɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 3:7. Yehowa ɖʋ paɣtʋ walaa se paɖʋ pa-halaa hɩɖɛ. Hɩɖɛ ɖʋʋ kɛnɩ kɩbandʋ ndʋ ɖɩlakɩ ɛyʋ weyi ɖɩñaŋɩ-ɩ yɔ. Abalʋ weyi ɛɖʋʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ ɛlakɩ-ɩ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɩ sɔɔlɩm. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma walʋ pɩzɩɣ nɛ ɛɖʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ. Ɛlɛ kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩna lakasɩ nzɩ sɩɩɖʋʋ halaa hɩɖɛ yɔ.

KIZI LAKASƖ NZƖ SƖƖÐƲƲ ÑA-HALƲ HƖÐƐ YƆ

6. Lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ abalaa mba palakɩ pa-halaa puuyaɣ lakasɩ yɔ pɔ-yɔɔ? (Koloosi mba 3:19)

6 Puuyaɣ lakasɩ. Yehowa paɖɩɣ puuyaɣ tɩnaa. (Keɣ. 11:5) Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛpaɖɩɣ abalaa mba palakɩ puuyaɣ lakasɩ pa-halaa yɔ. (Mal. 2:16; kalɩ Koloosi mba 3:19.) Ɛzɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 3:7 yɔɔdʋʋ yɔ, ye walʋ nɔɔyʋ ɛɛlakɩ ɛ-halʋ camɩyɛ lakasɩ yɔ, ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ sʋʋ kaɖɛ taa. Halɩ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ Yehowa eewelisiɣ ɛ-adɩma.

7. Ɛzɩ Efɛɛzɩ mba 4:​31, 32 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se walaa ikizi? (Kalɩ ɖɔɖɔ «Tɔm tɔbʋʋ.»)

7 Kañatʋ tɔm yɔɔdʋʋ yaa hola. Walaa nabɛyɛ ñasɩɣ pa-halaa tɔm nɛ peheyiɣ-wɛ tɔm ndʋ tɩɖʋʋ-wɛ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. Yehowa paɖɩɣ «pana, ɖɩwɩzɩyɛ, hola, nɛ tɔm ndʋ tɩɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ.» c (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 4:​31, 32.) Ɛnɩɣ tɔm ndʋ payɩ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ. Ɛzɩma walʋ yɔɔdʋʋnɩ ɛ-halʋ, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛ pa-taa pe-ɖeke yɔ, pɩ-tɔm cɛyɩ Yehowa ɛsɩndaa. Walʋ weyi ɛñasɩɣ ɛ-halʋ tɔm yɔ, pɩtasɩna se ɛ-lakasɩ nzɩ sɩcamɩɣ ɛ nɛ ɛ-halʋ pe-nesi ɖɔkʋʋ lɛ, sɩcamɩɣ ɖɔɖɔ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ.—Yak. 1:26.

8. (a) Suwe Yehowa maɣzɩɣ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ yɔɔ? (b) Ɛbɛ yɔɔ?

8 Kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ. Suwe Yehowa maɣzɩɣ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ yɔɔ? Ɛpaɖɩɣ lakasɩ nzɩ. Ye mbʋ, walʋ weyi ɛcɔŋnɩ azuluma kɩlɛmɩŋ yɔ, ɛcamɩɣ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ, nɛ eniŋ ɖɔɖɔ ɛ-halʋ. d Yehowa sɔɔlaa se walaa ɩtaacɛtɩɣ pa-halaa. Walʋ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ ɛɛlakɩ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ nɛ halʋ lɛlʋ, halɩ pɩtɩmʋna se ɛmaɣzɩ pɩ-yɔɔ paa ññɩɩ. Yesu yɔɔdaa se abalʋ weyi «ɛcɔŋnɩ halʋ nɔɔyʋ nɛ e-liu tɛɛ kɔtʋʋnɩ-ɩ yɔ, ɛtɛm labʋ acɛyɛ nɛ halʋ ɛnʋ, ɛ-laŋɩyɛ taa.» eMat. 5:​28, 29.

9. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa paɖɩɣ kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩ-taa walʋ ñɩkɩɣ ɛ-halʋ yɔɔ se pala mbʋ pɩɩkɛdɩɣnɩ ɛlɛ yɔ?

9 Kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ halʋ yɔ. Walaa nabɛyɛ ñɩkɩɣ pa-halaa yɔɔ se pala kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ-wɛ yaa siyeki nɛ panɩɣ siziŋ yaa sɩcɛyɩɣ pɛ-ɛhʋyɛ yɔ. Walaa mba palakɩ mbʋ yɔ, pɛwɛnɩ piɖeni men-ɖeke wɛtʋ nɛ paamaɣzɩɣ pa-halaa yɔɔ; Yehowa paɖɩɣ lakasɩ nzɩ. Ɛsɔɔlaa se walaa ɩsɔɔlɩ pa-halaa nɛ pɛhɛndɩnɩ-wɛ nɛ paña pɛ-ɛhʋyɛ. (Efɛz. 5:​28, 29) Ye walʋ weyi ɛkɛ Krɩstʋ tʋ yɔ, ɛtɛm paɣzʋʋ ñɩɣʋ ɛ-halʋ yɔɔ nɛ palakɩ kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ ɛlɛ yaa siyeki nɛ ɛnɩɣ siziŋ yɔ, yaa ɛtɛm paɣzʋʋ cɔnʋʋ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛla? Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-maɣzɩm nɛ ɛ-lakasɩ?

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ WALƲ NƐ EKIZI LAKASƖ NZƖ SƖƖÐƲƲ Ɛ-HALƲ HƖÐƐ YƆ?

10. Lɔŋ weyi Yesu kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ walaa?

10 Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ walʋ nɛ ekizi kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ ɛ-halʋ yaa siyeki nɛ ɛlɛ nɩɣ siziŋ yɔ? Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛñaɣ pana nɛ ɛmaɣzɩnɩ Yesu. Pɩkɛ toovenim se Yesu taaɖɔkɩ nesi, ɛlɛ wɛtʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ yɔ, tɩkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ walaa. (Efɛz. 5:25) Iyele nɛ ɖɩna mbʋ walaa pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ wɛtʋ ndʋ Yesu kaawɛnɩ ɛ-apostoloowaa yɔɔ nɛ ɛzɩma ɛyɔɔdaɣnɩ-wɛ yɔ pɩ-taa yɔ.

11. Wɛtʋ ndʋ Yesu kaawɛnɩ ɛ-apostoloowaa yɔɔ?

11 Yesu lakaɣ camɩyɛ lakasɩ ɛ-apostoloowaa paa ɛzɩmtaa nɛ ɛñaŋaɣ-wɛ. Ɛtaañasɩɣ-wɛ tɔm yaa ɛtaañazɩɣ-wɛ. Paa Yesu ɛɛkɛ pa-Kɩbaɣlʋ nɛ pa-Ñʋʋdʋ yɔ, ɛtɩmaɣzɩ wiɖiyi kpa se ɛtɩŋɩɣnɩ e-ɖoŋ yɔɔ nɛ eyele nɛ pañamɩ-ɩ yaa pese-i sɔɔndʋ. Ɛlɛ, ɛɖʋ-wɛ lɩm nɛ tɩ luzuu. (Yoh. 13:​12-17) Eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɩkpɛlɩkɩ mɔn-cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛnkɛ laŋɩyɛ hɛɛɛ tʋ nɛ moluzuu man-tɩ, nɛ ɩkaɣ hiɣu laŋɩyɛ hɛzʋʋ.» (Mat. 11:​28-30) Yʋsɩ se Yesu kɛ laŋɩyɛ hɛɛɛ tʋ. Pɩtɩkɛnɩ ɛjandʋ se ɛyʋ ɛwɛɛnɩ hɛɛɛ wɛtʋ. Ɛlɛ hɛɛɛ wɛtʋ sɩɣnɩ ɛyʋ se ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ. Alɩwaatʋ ndʋ paɖʋʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛcakɩ ɖiɣ ɖiɣ nɛ ɛɖɔkʋʋ ɛ-pana.

12. Ɛzɩma Yesu yɔɔdaɣnɩ ɛyaa lalaa?

12 Yesu tɩŋaɣnɩ ɛ-yɔɔdaɣ yɔɔ nɛ ɛhɛzɩɣ ɛyaa lalaa laŋa nɛ ɛkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ. Ɛtaañasɩɣ tɔm ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa. (Luka 8:​47, 48) Halɩ alɩwaatʋ ndʋ e-koyindinaa tʋwaɣ-ɩ nɛ paɖʋʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, «ɛtɩtʋʋ nɔɔyʋ.» (1 Pɩy. 2:​21-23) Nabʋyʋ taa, pɩsa nɛ Yesu etaacosini pana lɛ, ɛlɩzaɣ se esuŋ ɖiɣ ɖiɣ. (Mat. 27:​12-14) Pɩkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ walaa Krɩstʋ ñɩma.

13. Ɛzɩ Maatiyee 19:​4-6 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma walʋ pɩzɩɣ nɛ «ɛñɔɔnɩ ɛ-halʋ»? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

13 Yesu ɖʋ paɣtʋ walaa se pataacɛtɩ pa-halaa. Ɛɖaɣnɩ yɔɔdʋʋ tɔm ndʋ ɛ-Caa kaaheyi walaa yɔ se ‘pɔñɔɔnɩ pa-halaa.’ (Kalɩ Maatiyee 19:​4-6.) Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ masɩ nzɩ sɩ-taa nɛ pɛɖɛzɩ-ɖɩ se «ɛñɔɔnɩ» yɔ, ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se «ɛtaaɖɩnɩ.» Ye mbʋ, sɔɔlɩm mbʋ pɩwɛ walʋ nɛ ɛ-halʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se pɩwɛɛ ɖoŋ siŋŋ nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ pataaɖɩnɩ ɖama yɔ. Nɛ ɛzɩma pataaɖɩnɩ ɖama yɔ, ye pɔtɔm se payasɩɣ ɖama yɔ pɩkɔŋnɩ-wɛ kaɖɛ. Nɛ ye sɔɔlɩm mbʋ, pɩwɛ walʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-halʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, walʋ ɛɛkaɣ cɔnʋʋ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ. Nɛ ye ɛlɩ kʋzʋʋ kɩlɛmʋʋ nakʋyʋ yɔɔ tuda yɔ, ɛkaɣ kɛzʋʋ ɛ-ɛsa kpaagbaa se «ataacɔnɩ mbʋ pɩɩwazɩɣ pʋyʋ yɔ.» (Keɣ. 119:37) Ɛzɩ Yɔɔb yɔ, ɛ nɛ ɛ-ɛsa paɖʋʋ ɛgbɛyɛ se ɛɛcɔŋnɩ halʋ nɔɔyʋ nɛ lɩmaɣza kɩdɛkɛda.—Yɔɔb 31:1.

Walʋ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ ɛɛcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ (Cɔnɩ tayʋʋ 13) g


14. Nɩŋgbanzɩ nzɩ pɩwɛɛ se walʋ weyi ɛlakɩ ɛ-halʋ kañatʋ yɔ ɛkpɛzɩ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ nɛ ɛtɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ pa-taabalɩyɛ?

14 Walʋ weyi ɛlakɩ ɛ-halʋ puuyaɣ lakasɩ nɛ ɛtʋʋ-ɩ ɖɔɖɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɛkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nasɩyɩ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ nɛ ɛtɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ pa-taabalɩyɛ. Nɩŋgbanzɩ nzɩ pɩwɛɛ se ɛkpɛzɩ? Kajalaɣ lɛ, pɩwɛɛ se etisi se ɛwɛnɩ ɛjandʋ sɔsɔtʋ. Nabʋyʋ fɛyɩ se pɩwɛ mɛsaɣ tɛɛ nɛ Yehowa ɛɛnaɣ. (Keɣ. 44:21; Ekl. 12:14; Ebr. 4:13) Nabʋlɛ lɛ, pɩwɛɛ se eyele labʋ ɛ-halʋ kañatʋ lakasɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-wɛtʋ. (Adu. 28:13) Nabudozo lɛ, pɩwɛɛ se etendi ɛ-halʋ nɛ Yehowa se pakpaɣ nɛ pekpeɣ-i. (Tʋma 3:19) Pɩwɛɛ se ɛpɔzɩ ɖɔɖɔ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛsɔɔlɩ se ɛlɛɣzɩ, nɛ ɛsɩnɩ-ɩ ɖɔɖɔ nɛ ɛñaɣ pana nɛ ɛ-maɣzɩm, ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ la nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm. (Keɣ. 51:​10-12; 2 Kɔr. 10:5; Filp. 2:13) Nabʋnaza lɛ, pɩwɛɛ se ɛ-lakasɩ ɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-adɩma, pʋ-tɔbʋʋ se ɛpaɖɩ puuyaɣ lakasɩ nɛ tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩɖʋ ɛ-halʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. (Keɣ. 97:10) Kagbanzɩ, pɩwɛɛ se ɛñɩnɩ sɩnʋʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa cɔlɔ lɛɛ lɛɛ. (Yak. 5:​14-16) Loɖo, pɩwɛɛ se ɛkpaɣ lɩmaɣza wena apɩzɩɣ nɛ asɩnɩ-ɩ nɛ ɛtaatasɩ tɔlʋʋ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Walʋ weyi ɛcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ. Yehowa kaɣ wazʋʋ pana wena ɛwɛɛ nɛ ɛñakɩ se ɛlɛɣzɩ ɛ-wɛtʋ yɔ. (Keɣ. 37:5) Ɛlɛ paa walʋ eyebi labʋ mbʋ pɩɖʋʋ ɛ-halʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, pɩtɩmaɣ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɛkpɛlɩkɩ ɛzɩma ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ. Ɛzɩma ɛpɩzɩɣ nɛ ɛla mbʋ?

ƐZƖMA PƖWƐƐ SE ŊÐƲ ÑA-HALƲ HƖÐƐ?

15. Ɛzɩma walʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ ɛ-halʋ se ɛsɔɔlɩ-ɩ?

15 Wɩlɩ-ɩ sɔɔlɩm. Koobiya abalɩñɩma mba pɛwɛ koboyaɣ taa pe-nesi ɖɔkʋʋ taa yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pa-taa nabɛyɛ lakɩ nabʋyʋ paa evemiye nɖɩ nɛ pawɩlɩɣ pa-halaa se pɔsɔɔlɩ-wɛ siŋŋ. (1 Yoh. 3:18) Walʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ lakasɩ cikpesi nasɩyɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛ-halʋ se ɛsɔɔlɩ-ɩ; ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɔkɩ e-nesi yaa ɛkpɛlɩ ɛ-yɔɔ. Ɛpɩzɩɣ nɛ etiyini-i message nɛ eheyi-i se: «Mɛwɛɛ mamaɣzɩɣ ñɔ-yɔɔ kpem» yaa ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ñe-evemiye wɛɛ nɛ ɖɩɖɔŋ camɩyɛ na?» Nabʋyʋ taa, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛma ɛ-halʋ tɔm takayaɣ cikpelaɣ nakɛyɛ yɔɔ nɛ eheyi-i se ɛsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ. Ye walʋ ɛlakɩ mbʋ yɔ, ɛɖʋʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ nɛ pɩcɛyɩsɩɣ pe-nesi ɖɔkʋʋ.

16. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se walʋ ɛsa ɛ-halʋ?

16 Heyi ña-halʋ se ɛmʋ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa. Walʋ weyi ɛɖʋʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ, eheyiɣ ɛ-halʋ mbʋ pʋyɔɔ ɛlɛ mʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa yɔ nɛ ɛkpazɩɣ-ɩ ɖoŋ. Pɩsa nɛ ɛla mbʋ lɛ, ɛɛsɔʋ se ɛsɛɛ ɛ-halʋ mbʋ payɩ ɛlɛ lakɩ nɛ ɛɖʋʋ-ɩ nesi yɔ pɩ-yɔɔ. (Kol. 3:15) Alɩwaatʋ ndʋ walʋ saŋ ɛ-halʋ yɔ, ɛlɛ taa lakɩ leleŋ kpem. Ɛwɛɣ pɛɛyɛ taa, ɛnaɣ se ɛ-walʋ sɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ.—Adu. 31:28.

17. Ɛzɩma walʋ pɩzɩɣ ɛwɩlɩ se ɛñaŋ ɛ-halʋ?

17 Lakɩ-ɩ camɩyɛ lakasɩ nɛ ŋñaŋɩ-ɩ. Walʋ weyi ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ yɔ, ɛwɩlɩɣ-ɩ se ɛmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛhɛndɩɣnɩ-ɩ. Ɛkpakɩɣ-ɩ se ɛkɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ nɛ kɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ. (Adu. 18:22; 31:10) Piyeki nɛ ɛlakɩ ɛ-halʋ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛñaŋɩ-ɩ, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pasʋʋnɩ ɖama yɔ. Ɛɛkaɣ ñɩɣʋ ɛ-halʋ yɔɔ se pala kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ ɛlɛ yaa siyeki nɛ ɛnɩɣ siziŋ yaa sɩcɛyɩɣ ɛ-ɛhʋyɛ yɔ. f Ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛkaɣ ñaɣʋ pana nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ ɛ-halʋ pasʋʋnɩ ɖama yɔ ɛtaala nabʋyʋ nɛ pɩcɛyɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɛhʋyɛ.—Tʋma 24:16.

18. Ɛbɛ pɩwɛɛ se walaa ɩtɛ pa-taa se palakɩ? (Kalɩ ɖɔɖɔ aɖakaɣ « Nʋmɔŋ 4 weyi ɩ-yɔɔ walʋ pɩzɩɣ ɛtɩŋna nɛ ɛwɩlɩ se ɛñaŋ ɛ-halʋ yɔ.»)

18 Walaa, mɩ-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa naɣ pana wena ɩñakɩ se ɩɖʋ mɩ-halaa hɩɖɛ mi-wezuu caɣʋ hɔɔlɩŋ tɩŋa taa yɔ, nɛ ɛ-taa lakɩ leleŋ. Ɩtɛ mɩ-taa se ikiziɣ lakasɩ nzɩ sɩɖʋʋ-wɛ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ nɛ ɩlabɩ-wɛ camɩyɛ lakasɩ, ɩñam-wɛ nɛ ɩhɛndɩnɩ-wɛ. Ye ɩlakɩ mbʋ yɔ, ɩɖʋʋ-wɛ hɩɖɛ. Pɩtasɩ lɛ, ɩwɩlɩɣ-wɛ se ɩsɔɔlɩ-wɛ nɛ pamʋ ñɩm mɩ-ɛsɩndaa. Ɩɖʋ mɩ-halaa hɩɖɛ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɩkaɣ kandɩyʋʋ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ ɖɩ-yɔɔ, pʋ-tɔbʋʋ se mɩ nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ.—Keɣ. 25:14.

HENDU 131 “Tomiye nɖɩ Ɛsɔ tama yɔ”

a Pɩwɛɛ se walaa ɩkalɩ tɔm ñʋʋ «Ŋwɛnɩ lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ halaa yɔɔ yɔ?» Kɩwɛ janvier 2024 tɛ Feŋuu Tilimiye taa.

b Mba palakɩ-wɛ ñaŋ pɔ-hɔŋ taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakalɩ tɔm ñʋʋ «Mba panazɩɣ-wɛ pa-ɖɩsɩ taa yɔ le papɩzɩɣ nɛ pehiɣ sɩnʋʋ?» Kɩwɛ jw.org nɛ JW Library® hɔɔlʋʋ tɔm ñʋŋ ndɩ ndɩ, «Tɔm ñʋŋ lɛɛŋ» taa.

c TƆM TƆBƲƲ: «Tɔm ndʋ tɩɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ» tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɛ tʋtʋ yaa kañatʋ tɔm ndʋ ɛyʋ heyiɣ nɔɔyʋ se pɩsa nɛ pʋdʋ ɛnʋ ɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda ɛ-tɩ yɔɔ yɔ. Tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ kʋʋ nɔɔyʋ tɔm tam ɛ-wɛtʋ ndʋ ɛtɩsɔɔlɩ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ. Ye mbʋ, tʋtʋ yaa tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ payɩ walʋ heyiɣ ɛ-halʋ nɛ tɩhaɣ-ɩ laŋwɛɛkɩyɛ yɔ, tɩkɛ tɔm ndʋ tɩɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ.

d Kalɩ tɔm ñʋʋ «La pornographie peut briser votre couple,» kɩwɛ jw.org nɛ JW Library taa.

e Tɔm ñʋʋ «Ye ñɛ-tɛŋga ɛcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla?» pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ halaa mba pa-walaa cɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ. Kɩwɛ août 2023 tɛ Feŋuu Tilimiye taa.

f Bibl tɩyɔɔdɩ kʋzʋʋ lakasɩ nzɩ sɩwɛ kele kele yaa nzɩ sɩfɛyɩ kele kele alɩwaatʋ ndʋ halʋ nɛ ɛ-walʋ pasʋʋnɩ ɖama yɔ sɩ-tɔm tete. Halʋ nɛ ɛ-walʋ pɩwɛɛ se pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɩlɩɣ se pɛtɛm pa-taa se paɖʋʋ Yehowa hɩɖɛ, peyeki nɛ pa-naalɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ ɖama nɛ pɛwɛɛnɩ ɛhʋyɛ nɖɩ ɖɩwɛ kele kele yɔ. Pɩtɩcɛyɩ se peheyi ɛyaa lalaa lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ pakpaɣ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ.

g KƖLƐMƲƲ YƆƆ TƆM: Koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ tʋmɩyɛ taa taabalaa nabɛyɛ tɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa; pɛwɛɛ nɛ pañɩkɩɣ ɛ-yɔɔ se ɛcɔnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ takayaɣ nakɛyɛ taa.