1, 2. (a) Ɛbɛ tɔm pɩwɛɛ se pɩcɛyɩ siŋŋ paa weyi lɛ ɛ-ɛsɩndaa? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩ-tɔm cɛyaa?

SƆNƆ ɛyaa sakɩyɛ ɛsa sɛnɩ liidiye ñɩnʋʋ. Pañakɩ pana se papɩsɩ ñɩm tɩnaa yaa pakandɩyɩ ñɩm mbʋ pɛtɛm wɛnʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Lalaa ñamaɣzɩɣ se hɔʋ, tɔnʋʋ taa alaafɩya yaa tʋma wena palakɩ yɔ a-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ.

² Ɛlɛ pɩwɛɛ se Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ tɔm ɛcɛyɩnɩ ɖa-taa paa anɩ ɛ-ɛsɩndaa. Pɩcɛyaa se ɖɩtaasɔɔ tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye ɖɩtɩtɩlɩ labʋ yɔ, ɖa-lɩmaɣza wɛɣ paa ɖooye ɖa-kɩcɛyɩm yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔ se Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ tɔm cɛyɩ pɩdɩɩfɛyɩ. Yaa pʋtɔma kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ, apɩzɩɣ nɛ awɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ toovenim taa lɛ, ye Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ tɔm ɛcɩyɩ ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa.

3. Suwe Sataŋ yɔɔdɩ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ?

³ Sataŋ lakasɩ yeba nɛ ɛyaa pɔzʋʋ pa-tɩ se ɛzɩ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ tʋʋzaa? Ɛyɔɔdaa se Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ tɩtʋʋzɩ nɛ ɛtɩsɔɔlɩ  se piɖeni e-wondu kɩlɩzɩtʋ. Eleeu yɔɔdaa se ye ɛyaa iɖiyiɣ pa-tɩ yɔ, piɖeɣni-wɛ nɛ pɛwɛɛ taa leleŋ taa kpem nɛ pɩkpaɖɩ. (Kiɖe 3:1-5) Ɛɖaɣnɩ yɔɔdʋʋ se ɛyʋ nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩnɩ ɛ-laŋɩyɛ pilim se ɛwɛɛ siɣsiɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa nɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ye ɛyʋ ɛsʋ kaɖɛ sɔsɔɖɛ taa yɔ, ɛkaɣ kizuu Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ. (Yɔɔb 2:4, 5) Ɛzɩma Eleeu kaɖɩnɩ Yehowa yɔ, pʋyɔɔ ɛlɛ ha nʋmɔʋ se ɛyaa eɖiyi pa-tɩ nɛ pana asɛyʋʋ ŋgʋ kɩlɩɣ Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ kizuu taa yɔ.

4. Tɔm ndʋ Eleeu kɔnɩ Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se pɔcɔnɩ ti-ɖeɖe?

⁴ Toovenim taa lɛ, Yehowa nawa se Sataŋ tɔm kɛ cɛtɩm. Ye mbʋ ɛbɛ yɔɔ Yehowa labɩ lɩmaɣza se ɛhaɣ-ɩ alɩwaatʋ nɛ paa anɩ ɛna se tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ tɩkɛ cɛtɩm? Tɔm tʋnɛ titukuuni paa Ɛsɔ tiyiyu weyi yaa paa ɛyʋ weyi. (Kalɩ Keɣa 82:18.) Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ Aɖam nɛ Ɛva pekizi Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ yɔ, ɛyaa sakɩyɛ ɖɔɖɔ tɩŋ pa-wayɩ. Wɛtʋ tʋnɛ tɩpɩzɩɣ tiyele nɛ ɛyaa nabɛyɛ pɔzɩ se ‘ɛzɩ Eleeu fɛyɩnɩ toovenim na?’ Ye patɩcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe yɔ, yoŋ nɛ ɖama kɩɩnɩnʋʋ kaɣ wɛʋ ajɛɛ hɛkʋ taa, ɛyaa mba po-tomnaɣ tɔlɩm wɛ ndɩ ndɩ yɔ pɛ-hɛkʋ taa nɛ hɔŋ taa. Ɛlɛ alɩwaatʋ talɩɣ nɛ Yehowa ɖɩzɩ Sataŋ nɛ mba payɩ patɩnɩɣ ɛ-yɔɔ lɛ, e-wondu kɩlɩzɩtʋ kpeekpe kaɣ tɩ-tɩ luzuu ɛ-tɛɛ tam. Ðɩnɛ ɛlɛ laŋhɛzɩyɛ kaɣ wɛʋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ.—Efɛz. 1:9, 10.

5. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩtɩnɩɣ Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ?

⁵ Pɩkazɩ pazɩ, Sataŋ nɛ ɛyaa kewiyitu tɔɔʋ sɩɣ tɩnaɣ nɛ nɔɔyʋ ɛɛtasɩɣ kaɖɩnʋʋ Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ. Ɛsɔ kaɣ tɩŋnʋʋ Mesiya Kewiyaɣ yɔɔ nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ Sataŋ wɛɛkaa yɔ; nɛ mba pɔɖɔkɩ pa-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ yɔ, pakaɣ wɩlʋʋ se ɛyaa pɩzɩɣ nɛ patɩnɩ Ɛsɔ kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ. (Iza. 45:23, 24) Ŋsɔɔlaa se ŋwɛɛ mba pɔɖɔkʋʋ pa-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ nɛ patɩnɩɣ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ yɔ pa-taa? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋsɔɔlaa se ŋwɛɛ pa-taa. Ɛlɛ, pɩsa nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ lɛ, pɩpɔzaa se ɖɛ-ɛsa ɩwɛɛ Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ nɛ ɖɩnɩɩ mbʋ pʋyɔɔ tɩ-tɔm cɛyɩ kpem yɔ pɩ-taa.

6. Yehowa Kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ tɔm cɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ we?

⁶ Ɛzɩ ɖɩɩyɔɔdʋʋ kiɖe tɛɛ yɔ, pɩwɛɛ se Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ tɔm ɛcɛyɩ siŋŋ ɛyaa ɛsɩndaa. Pɩ-tɔm cɛyaa pɩkpaɖɩ ɖa-taa paa anɩ tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩha-ɩ taa leleŋ yɔ. Ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se ɖa-ñʋʋ yabʋ tɔm tɩcɛyɩ Yehowa ɛsɩndaa nɛ eekeŋni-ɖʋ yaa we? Ðicosuu se aayɩ. Ɛbɛ yɔɔ?

7, 8. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa kaɣ tɩŋnʋʋ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ nɛ eyele nɛ ɛ-tamaɣ la?

⁷ Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɖɩwɛ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa. Pʋyɔɔ etisi faaa nɛ ɛkpaɣ ɛ-Pɩyalʋ nɛ ɛlaa se pɩya ɖa-ñʋʋ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ. (Yoh. 3:16; 1 Yoh. 4:9) Ye Yehowa ɛtɩla ɛ-tamaɣ yɔɔ kɔyɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se Eleeu wɛnɩ toovenim se ɛyɔɔdɩ se Yehowa kɛ cɛtɩyʋ weyi ɛtɩsɔɔlɩ se piɖeni ɛyaa yɔ nɛ ɛtɩkɛ ɖiyiyu kɩbanʋ. Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, mba pakaɖɩɣnɩ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ yɔ, pɛwɛɣnɩ toovenim se pɔtɔ se: “Paayɔɔdɩ ɛ-kɔmtʋ tɔm ndʋ yɔ, tɩwɛ le? Ðooo ɖɔ-cɔzɔnaa sɩbʋ yɔ, pɩtɩŋa pɩwɛ ɛzɩ ɖooo ɛjaɖɛ kiɖe tɛɛ yɔ.” (2 Pɩy. 3:3, 4) Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩɩpɩtɩɣ se Yehowa kaɣ tɩŋnʋʋ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ nɛ ɛya ɛyaa mba pañaŋɩ-ɩ yɔ pa-ñʋʋ. (Kalɩ Izaayii 55:10, 11.) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa tɔkɩ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ nɛ sɔɔlɩm. Ye mbʋ ɖɩɩpɩtɩɣ ɖɔɖɔ se paa ɛzɩmtaa lɛ, ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa wɛ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa, pɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ-ɩ nɛ ɛsɔɔlɩ-wɛ tam.—Ejl. 34:6.

⁸ Ye ɖiɖiɣzinaa se Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ tɔm cɛyaa siŋŋ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ɖa-ñʋʋ yabʋ tɔm tɩcɛyɩ yaa ɖɩfɛyɩ ñɩm  Ɛsɔ ɛsɩndaa. Ɛlɛ tobi lɛ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ nɛ ɖa-ñʋʋ yabɩtʋ yɔɔ ɖɔɖɔ. Ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɛ-ɛsa ɩwɛɛ mbʋ pɩ-tɔm cɛyaa yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩla mbʋ. Ðɩɩlakɩ mbʋ lɛ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩtɩnɩɣ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ ndʋ tɩwɛ siɣsiɣ yɔ tɩ-yɔɔ.

9. Tɔm ndʋ Sataŋ yɔɔdɩ Yɔɔb yɔɔ? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

⁹ Bibl taa Yɔɔb takayaɣ wɩlɩɣ-ɖʋ kpayɩ kpayɩ se pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ. Takayaɣ ŋga ka-taa, Sataŋ yɔɔdaa se ye Yɔɔb ɛsʋ kʋñɔŋ taa siŋŋ yɔ, ekiziɣ Ɛsɔ. Sataŋ ñɩnaɣ se Ɛsɔ maɣmaɣ ɛnazɩ Yɔɔb. Yehowa taasɔɔlɩ se ɛla mbʋ ɛlɛ ɛha nʋmɔʋ Sataŋ se ɛtakɩ Yɔɔb. Eheyi-i se: “Mbʋ mbʋ ɛtɩna yɔ, pi-kpeekpe pɩwɛ ñe-nesi tɛɛ.” (Kalɩ Yɔɔb 1:7-12.) Alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa lɛ, Yɔɔb lesi ɛ-lɩmɖʋyaa, ɛ-ɖɩɣa taa ñɩm kpeekpe nɛ e-piya kʋsɔɔlɩsɩ hiu. Sataŋ laba se ɛyaa ɩmaɣzɩ se Yɔɔb kʋñɔmɩŋ lɩnɩ Ɛsɔ maɣmaɣ cɔlɔ. (Yɔɔb 1:13-19) Nabʋlɛ ɖeɖe lɛ, Sataŋ ɖʋ Yɔɔb kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɛ ɛnɩɩ siziŋ. (Yɔɔb 2:7) Pɩtasɩ lɛ, Sataŋ tasɩ tɩŋnʋʋ Yɔɔb halʋ nɛ ɛ-ɛgbaɣdɩnaa mba palakaɣ ɛzɩ taabalaa kɩbama yɔ pɔ-yɔɔdasɩ yɔɔ nɛ ɛtɛzɩ Yɔɔb laŋɩyɛ wɛɛkʋʋ.—Yɔɔb 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Ɛbɛ Yɔɔb laba nɛ pɩwɩlɩ se ɛɖɔkɩ ɛ-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ Ɛsɔ ɛsɩndaa? (b) Ɛbɛ taa piicoɖi-i?

¹⁰ Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ, pɩwɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Sataŋ tɔm kɛ cɛtɩm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yɔɔb ‘tɩha Ɛsɔ siɣye.’ (Yɔɔb 27:5, nwt) Ɛlɛ alɩwaatʋ natʋyʋ taa lɛ Yɔɔb taatasɩ wɛnʋʋ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ. Ɛkɔma ɛka ɛ-lɩmaɣza ɛ-maɣmaɣ ɛ-yɔɔ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛwɩlɩ se ɛwɛ siɣsiɣ nɛ halɩ ɛñɩnɩɣ se ɛna mbʋ kpem pɩ-cɔlɔ ɛ-kʋñɔŋ lɩnaa yɔ. (Yɔɔb 7:20; 13:24) Ye ɖɩmaɣzɩ kʋñɔmɩŋ weyi Yɔɔb laba yɔ ɩ-yɔɔ camɩyɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩmaɣzɩ se ɛwɛnɩ toovenim, ɛlɛ Ɛsɔ ñaanawa se pɩpɔzʋʋ se ɛñɔɔzɩ Yɔɔb lɩmaɣza. Tɔm ndʋ Yehowa heyi-i?

11, 12. (a) Ɛbɛ Yehowa sɩnɩ Yɔɔb se ɛtɩlɩ? (b) Nɛ ɛzɩma Yɔɔb laba?

¹¹ Tɔm ndʋ Ɛsɔ heyi Yɔɔb yɔ, ndʋ wɛnɩ Yɔɔb ñʋʋ 38 piwolo 41 taa. Ɛlɛ Ɛsɔ tiheyi Yɔɔb mbʋ pɩ-cɔlɔ ɛ-kʋñɔmɩŋ lɩnaa yɔ. Yehowa taañɩnɩɣ se ɛlɩzɩ Yɔɔb mbʋ pʋyɔɔ ɛtɔkaɣ kʋñɔŋ yɔ pɩ-taa. Ɛlɛ Yehowa ñɩnaɣ se ɛsɩnɩ Yɔɔb nɛ ɛtɩlɩ camɩyɛ se ɛɛpɩzɩɣ kaaʋ nɛ ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ Ɛsɔ sɔsɔtʋ. Yehowa sɩnɩ Yɔɔb nɛ ɛtɩlɩ se tɔm natʋyʋ kaacɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ mbʋ pɩ-yɔɔ ɛmaɣzaɣ yɔ nɛ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ pɩɩwɛɛ se ɛka ɛ-lɩmaɣza. (Kalɩ Yɔɔb 38:18-21.) Pɩɩsɩnɩ Yɔɔb nɛ ɛɖaɣnɩ wɛnʋʋ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ.

¹² Paa Yɔɔb ɛtɔɔ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ yɔ, Yehowa wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛtasɩ-ɩ lɔŋ kpayɩ nɛ  ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza, pʋyɔɔ lɛ nabɛyɛ maɣzɩɣ se Yehowa tɔm kɩlɩ kaɖɛ. Ɛlɛ Ɛsɔ fɛyɩ mbʋ, nɛ Yɔɔb ñataamaɣzɩ mbʋ ɖɔɖɔ. Paa Yɔɔb ɛɛnɩ siziŋ yɔ, ɛkɔm nɛ ɛsa Yehowa pʋwayɩ. Halɩ ɛyɔɔdaa se: “Mankalɩɣ man-tɩ ma-maɣmaɣ, mahɩnɩ puuyuu taa nɛ tɔlɩma taa.” Yehowa lɔŋ tasʋʋ mbʋ piiyebina nɛ Yɔɔb lɛɣzɩ lɩmaɣza nɛ ɛyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ. (Yɔɔb 42:1-6) Kajalaɣ taa lɛ, Eliihu kaacalɩnɩ lɔŋ tasʋʋ Yɔɔb nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza. (Yɔɔb 32:5-10) Yɔɔb mʋ lɔŋ tasʋʋ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ pɩtɛ lɛ, Yehowa samɩ-ɩ lalaa ɛsɩndaa nɛ ɛwɩlɩ se ɛ-taa wɛ leleŋ nɛ Yɔɔb, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ kʋñɔŋ taa.—Yɔɔb 42:7, 8.

13. Yɔɔb kʋñɔŋ wayɩ lɛ, ɛzɩma Yehowa lɔŋ tasʋʋ tasɩ-ɩ wazʋʋ?

¹³ Yɔɔb kʋñɔŋ tɔɔʋ wayɩ lɛ, Yehowa lɔŋ tasʋʋ tasɩ-ɩ sɩnʋʋ e-wezuu caɣʋ taa. Ɛzɩma tɩyɛ? Paa Yehowa “[ɛ]wazɩ Yɔɔb yɔɔ wayɩ wayɩ wɛɛ taa nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ,” pɩɩpɔzɩ-ɩ alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛtasɩ pɩsʋʋ ɛzɩ ɛɛwɛʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, “ɛkɔma nɛ ɛtasɩ wɛnʋʋ pɩyalaa lʋbɛ nɛ pɛlaa naadozo.” (Yɔɔb 42:12-14) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yɔɔb ɖaɣnaɣ tɔzʋʋ e-piya nzɩ sɩsɩbɩ Sataŋ nazɩm taa yɔ sɩ-yɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ ɖɔɖɔ se nabʋyʋ taa Yɔɔb tasaɣ tɔzʋʋ kʋñɔŋ ŋgʋ ɛɛtɔwaa yɔ kɩ-yɔɔ. Paa pʋwayɩ Yɔɔb ɛkɔma nɛ ɛnɩɩ mbʋ pʋyɔɔ ɛɛtɔɔ kʋñɔŋ yɔ pɩ-taa camɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla se ɛtasaɣ maɣzʋʋ se ɛbɛ yɔɔ kpem ɛɛtɔɔ kʋñɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ mbʋ. Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, ɛpɩzaɣ se ɛmaɣzɩ Ɛsɔ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ. Ɛsɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ maɣzʋʋ sɩɣaɣnɩ-ɩ se ɛwɛɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ, nɛ pɩkpazɩɣ-ɩ ɖoŋ.—Keɣa 93:19.

14. Mbʋ pɩɩtalɩ Yɔɔb yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

¹⁴ Yɔɔb takayaɣ taa tɔm tʋnɛ tɩpɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛna lɩmaɣza wena amʋna yɔ nɛ tɩkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ. Yehowa yeba nɛ pama-tʋ se “pawɩlɩ-ɖʋ tʋ nɛ ɖihiɣ abalɩtʋ nɛ laŋhɛzɩyɛ, nɖɩ Takayaɣ Kiɖeɖeɣa haɣ yɔ, nɛ ɖɩwɛɛnɩ lidaʋ.” (Roma 15:4) Ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Kajalaɣ lɛ, ɖitaayele nɛ ɖa-kɩcɛyɩm yɔɔ maɣzʋʋ yiɣdi-ɖʋ nɛ ɖɩsɔɔ se Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ yɔɔ tɩnʋʋ kɛnɩ tɔm ndʋ tɩcɛyɩ siŋŋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, ɛzɩ Yɔɔb yɔ, ye ɖɩñɔnɩ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim paa kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ, ɖɩtɩŋɩɣnɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩtɩnɩɣ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ.

15. Ye ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ kʋñɔŋ alɩwaatʋ taa, pɩwɩlɩɣ suwe?

¹⁵ Ye ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ wɛ ñɩm yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖa-kʋñɔmɩŋ ɩɩwɩlɩɣ se Yehowa tɩsɔɔlɩ-ɖʋ, ɛlɛ pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩtɩŋnɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ kʋñɔŋ alɩwaatʋ taa nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩtɩnɩɣ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ. (Adu. 27:11) Ye ɖɩɖɔkʋʋ ɖa-tɩ kʋñɔmɩŋ taa yɔ, piyeki se ɖɩwɛɛnɩ  “lakasɩ kɩbanzɩ.” Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se wɛtʋ ndʋ tiyeki se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ, nɛ pɩkpazɩ ɖoŋ lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛna yɔ. (Kalɩ Roma 5:3-5.) Yɔɔb yɔɔ tɔm tʋnɛ tiyeba nɛ ɖiɖiɣzina se “Yehowa kɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ weyi ɛsɩm ɛ-tɩ ɖɔkʋʋ yɔ.” (Yak. 5:11) Pʋyɔɔ ɖa-taa tɛma se ɛkaɣ wazʋʋ mba payɩ patɩnɩɣ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ yɔ. Ɛzɩma ɖɩsɩm tɔm tʋnɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ‘ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋa nɛ taa leleŋ.’—Kol. 1:11.

16. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɔzʋʋ se Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ yɔɔ tɩnʋʋ kɛnɩ tɔm ndʋ tɩcɛyɩ siŋŋ yɔ?

¹⁶ Toovenim taa lɛ, pɩpɩzɩɣ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɖɛ-ɛsa ɩwɛɛ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kʋñɔŋ nakʋyʋ taa yɔ. Ɛlɛ nabʋyʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, ye ɖɩmaɣzɩɣ kʋñɔŋ cikpeluu nakʋyʋ yɔɔ kadadayaɣ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ kɩpɩsɩ kʋñɔŋ sɔsɔʋ ɖɛ-ɛsɩndaa. Pʋyɔɔ pɩwɛɛ se alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsʋʋ kʋñɔŋ taa yɔ, ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɔzʋʋ paa ɛzɩmtaa se Ɛsɔ kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ tɩnʋʋ kɛnɩ tɔm ndʋ tɩcɛyɩ siŋŋ yɔ.

17. Ye ɖɩlakɩ Kewiyaɣ tʋma ɖoŋ ɖoŋ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖa-lɩmaɣza ɩwɛɛ Yehowa Kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ?

¹⁷ Ye ɖɩlakɩ Kewiyaɣ tʋma ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖa-lɩmaɣza ɩwɛɛ tɔm ndʋ tɩkɩlɩ cɛyʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Maɣzɩ Koobu Renee kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Kansɛɛrɩ kʋdɔŋ nɛ kʋdɔmɩŋ lɛɛŋ ɖʋwaɣ-ɩ siziŋ paa ɛzɩmtaa. Paa ɖɔkɔtɔ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, esusaɣ tɔm fɛɖaa, kʋdɔndɩnaa lalaa nɛ mba powokaɣ ɛ-cɔlɔ yɔ. Ɛcaɣ ɖɔkɔtɔ nakʋyʋ taa kpɩtaŋ naalɛ nɛ hɔɔlʋʋ lɛ, esusi tɔm ñɩɣtʋ 80 peeɖe. Paa Renee kaañɔtɩnɩ ɛ-sɩm yɔ, ɛ-ɛsa tɩɖɛɛ Yehowa Kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ. Mbʋ sɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩkɩlɩ siziŋ nɩʋ kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa.

18. Ɛzɩma koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɩɖaʋ wɩlɩɣ se ye ɖɩtɩnɩɣ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ yɔ, ɖihikiɣ wazasɩ?

¹⁸ Toovenim lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩnɩ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlʋkɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa paa ɖooye yɔ. Jennifer kaawobi nʋmɔʋ, nɛ pʋwayɩ ɛñɩnɩɣ se ɛsʋʋ ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ nɛ ekpe ɛ-tɛ lɛ, ɛlabɩ kɩyakɩŋ naadozo ɛsɔdaa lɔɔɖa ɖɩzɩŋɩyɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa lɔɔɖa tɩkʋyɩ kɩyakɩŋ weyi paaɖʋwa se akʋyʋʋ yɔ. Ɛzɩma pɩɩnɩ-ɩ nɛ ɛɛsɩŋ nɔɔyʋ peeɖe yɔ, pɩpɩzaɣ se piyele nɛ pitibi-i yɔɔɔ. Ɛlɛ ɛtɩmnɩ Yehowa se ɛha-ɩ ɖoŋ nɛ ɛpɩzɩ nɛ ɛsɩnɩ mba pɛwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ fezuu taa nɛ ɛkpazɩ-wɛ ɖoŋ. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Ɛlɩzɩ aseɣɖe ɛyaa sakɩyɛ nɛ ɛha takayɩsɩ sakɩyɛ ɖɔɖɔ. Ɛkɛdaa se: “Paa wɛtʋ ndʋ tɩ-taa maawɛɛ yɔ, tɩtaakɛdɩnɩ-m yɔ, manɩ pɩ-taa se Yehowa wazɩ-m nɛ ɛkpazɩ-m ɖoŋ se manɖʋ-ɩ hɩɖɛ.” Toovenim taa lɛ, ɛɛkam ɛ-lɩmaɣza Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ.

19. Ɛbɛ Yehowa samaɣ lakɩ?

¹⁹ Mba pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ patɩnɩɣ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ, ɛlɛ mba pɛwɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ paalakɩ mbʋ. Kpaɣnɩ ɖooo caanaʋ taa nɛ pɩtalɩ sɔnɔ Ɛsɔ samaɣ wɛɛ nɛ katɩnɩɣ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ. Ða mba ɖɩwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖa-taa paa anɩ ɛñaɣ pana nɛ ɛwɛɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ Ɛsɔ kewiyitu yɔɔ.

20. Lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ pana wena ŋñakɩ se ŋtɩnɩ e-kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ yɔ a-yɔɔ?

²⁰ Pana wena ŋñakɩ nɛ ŋɖɔkʋʋ ña-tɩ kʋñɔmɩŋ taa nɛ ŋlakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm se ŋtɩnɩ Yehowa kewiyitu kɩkɩlɩtʋ tɔɔʋ yɔɔ yɔ, awɛ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. (Keɣa 17:26) Ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtɩnɩ Yehowa Kewiyitu kɩkɩlɩtʋ yɔɔ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim, nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ yɔ.