1-2. Ɛzɩ Lɔɔtɩ yɔ, kaɖɛ nɖɩ Krɩstʋ mba katɩɣ sɔnɔ?

 SƆNƆ, ɖɩnaɣ ɛzɩma ɛyaa cakɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ yɔ lɛ, pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ pɩɩlabʋ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Lɔɔtɩ yɔ. «Ɛɛnɩ siziŋ siŋŋ ɛyaa mba paaɖɔŋ paɣtʋ yɔɔ yɔ pa-lakasɩ nzɩ sɩwɛ fɛyɛ yɔ sɩ-yɔɔ,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛnawa se ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛpaɖɩɣ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ. (2 Pɩy. 2:7, 8) Lɔɔtɩ kaaseɣaɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ nɛ ɛɛsɔɔlɩ Ɛsɔ ɖɔɖɔ, piseɣti-i nɛ ɛpaɖɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ mba paacɔ-ɩ nɛ pata yɔ pacakaɣ yɔ. Ða ɖɔɖɔ, ɛyaa mba pɔcɔ-ɖʋ nɛ pata yɔ paañaŋ paɣtʋ nɛ paɣtʋ kila wena Yehowa ɖʋ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ yɔɔ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ Ɛsɔ sɔɔndʋ seu mbʋ pɩmʋnaa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu kɩbaŋʋ.—Adu. 14:2.

² Yehowa tɩŋɩɣnɩ Aduwa takayaɣ yɔɔ nɛ ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ sɔɔlɩm nɛ eseɣtiɣ-ɖʋ se pɩsa nɛ ɖɩtalɩ kaɖʋwa ŋga. Ye Krɩstʋ mba tɩŋa (halaa nɛ abalaa, piya nɛ akpadɩyaa) ɩtazɩ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɩwɛ takayaɣ ŋga ka-taa yɔ ɩ-taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pehiɣ wazasɩ siŋŋ.

3. Ɛzɩ Aduwa 17:3 yɔɔdʋʋ yɔ, lɩmaɣza wena a-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩkandɩyɩ ɖa-laŋɩyɛ yɔɔ yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ nɖɩ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

³ Lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɖɩkandɩyɩɣ ɖa-laŋɩyɛ yɔɔ yɔ nɖɩ yɔ: Yehowa tazɩɣ ɖa-laŋa taa. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛnaɣ nɛ pɩcɛzɩ mbʋ ɛyaa lalaa naɣ ɛsa yɔɔ yem yɔ nɛ ɛsɩm ɛyʋ weyi ɖeyi ɖeyi ɖɩkɛnaa yɔ. (Kalɩ Aduwa 17:3.) Ɛ-lɔŋ tasʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam; ye ɖɩtɩlɩ ɛ-lɔŋ tasʋʋ mbʋ nɛ ɖɩlakɩnɩ-pʋ tʋmɩyɛ yɔ ɛkaɣ-ɖʋ sɔɔlʋʋ. (Yoh. 4:14) Ðɩnɛ ɛlɛ, ɖɩɩkaɣ haʋ nʋmɔʋ kpa se Sataŋ cɛtɩm tɔm nɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa wezuu caɣʋ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ. (1 Yoh. 5:18, 19) Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, sɔɔlɩm nɛ ñamtʋ ndʋ ɖɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ  paɣlʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. Ðɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ ɖa-Caa, pʋyɔɔ lɛ ɖɩkaɣ paɖʋʋ mbʋ payɩ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩla kɩwɛɛkɩm yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pɩtakɩɣ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Ɛzɩma tɩyɛ manpɩzɩɣ nɛ mana faɖaɖa nɛ manɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ weyi ɛsɔɔlɩ-m siŋŋ mbʋ yɔ?’—1 Yoh. 4:9, 10.

4. Ɛzɩma tɩyɛ Yehowa sɔɔndʋ seu kandɩyɩ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛtɩla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ?

⁴ Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Marta, nɛ ɛwɛ Krowaasii ɛjaɖɛ taa; pɩɩtakɩ-ɩ se ɛcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. Ɛmawa se: «Pɩɩwɛ-m kaɖɛ se mamaɣzɩ camɩyɛ kpayɩ kpayɩ nɛ malʋbɩnɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ pɩ-kɔɖɛyɩ. Ɛlɛ Yehowa sɔɔndʋ seu kandɩyɩ mɔ-yɔɔ.» b Ɛzɩma Ɛsɔ sɔɔndʋ seu sɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩtɔlɩ takɩm mbʋ pɩ-taa? Marta yɔɔdaa se ɛnʋ maɣzɩ pee kɩdɛkɛda wena ɛ-lɩmaɣzɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩlʋlɩ yɔ a-yɔɔ. Ða ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ. Pee kɩdɛkɛda wena pɩlʋlʋʋ yɔ, a-taa nɖɩ ɖɩkɩlaa yɔ nɖɩ yɔ: ɖɩkaɣ ɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ Yehowa nɛ ɖɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ tam.—Kiɖe 6:5, 6.

5. Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛlɩkɩ Leo kɩɖaʋ taa?

⁵ Ye ɖiseɣ Yehowa sɔɔndʋ yɔ, ɖɩkpaɣ ɖa-tɩ nɛ ɖɩɩɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ mba palakɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ. Lɔŋ ɛnɩ Leo kpɛlɩkaa; ɛwɛ Kɔŋgoo Kinsaasaa ɛjaɖɛ taa. Pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm nɛ pɩla pɩnzɩ 4 lɛ, ɛpaɣzɩ taabalɩyɛ ɖʋʋ nɛ ɛyaa mba palakɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ. Ɛmaɣzaɣ se ye ɛ-maɣmaɣ ɛɛlakɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ, pɩtɩkɛ kɩwɛɛkɩm Yehowa ɛsɩndaa. Ɛlɛ pitileɖi lɛ, taabalɩyɛ nɖɩ ɖiyele nɛ ɛpaɣzɩ ñɔʋ sʋlʋm kadadayaɣ nɛ ɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. Pʋwayɩ lɛ, ɛpaɣzɩ maɣzʋʋ mbʋ ɛ-lʋlɩyaa kaawɩlɩ-ɩ nɛ taa leleŋ weyi elesaa yɔ ɛ-yɔɔ. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Ɛɖaɣnɩ paɣzʋʋ labʋ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ Yehowa cɔlɔ. Lɛɛlɛɛyɔ ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɛ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ kiya.

6. Halaa 2 mba tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ?

 ⁶ Iyele nɛ ɖɩtazɩ Aduwa ñʋʋ 9 taa; kɩyɔɔdʋʋ halaa nabɛyɛ 2 tɔm: kʋɖʋm sɩŋnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ lɛlʋ ñasɩŋnɩ kɩmɛlɛndʋ. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Roma mba 5:14; Galaatii mba 4:24.) Ðɩɩtazɩɣ ñʋʋ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, tɔzɩ se kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ nɛ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ su Sataŋ ɛjaɖɛ taa. (Efɛz. 4:19) Pʋyɔɔ lɛ, pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ Ɛsɔ sɔɔndʋ seu nɛ ɖɩha siɣye kɩdɛkɛdɩm. (Adu. 16:6) Ye mbʋ, ɖa-tɩŋa payɩ, paa ɖɩkɛ halʋ yaa abalʋ yɔ, tɔm ndʋ tɩwɛ ñʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ, tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ-ɖʋ. Pɛkɛdɩ halaa mba pa-naalɛ pɔ-tɔm se pa-taa paa weyi lɛ, ɛwɛɛ nɛ ɛyaɣ mba pɛfɛyɩnɩ lɛɣtʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se mba «pa-ñʋŋ taa fɛyɩ yɔ» se pɔkɔɔ pɛ-tɛ. Pa-taa paa weyi lɛ ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se: ‘Kɔɔ man-ɖɩɣa taa nɛ ŋtɔɔ tɔɔnaɣ.’ (Adu. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Ɛlɛ mbʋ pɩtalɩɣ ɛyaa mba petisiɣ pa-yatʋ yɔ, pɩwɛ ndɩ kpem.

7. Ɛzɩ Aduwa 9:13-18 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛyaa mba petisiɣ halʋ kɩmɛlɛŋ yatʋ yɔ, ɛbɛ talɩɣ-wɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁷ Iyele nɛ ɖɩna «halʋ kɩmɛlɛŋ» yatʋ. (Kalɩ Aduwa 9:13-18.) Ekou nɛ ɛyaɣ mba pa-ñʋŋ taa fɛyɩ yɔ pa-taa paa weyi nɛ ɛtɔŋ se «ɛkɔɔ nɛ ɛsʋʋ cɩnɛ» nɛ ɖɩtɔɔ kazandʋ; ɛlakɩ mbʋ fɛyɛ ɛɛkpaɣ-ɩ. Ɛbɛ lɩɣ pɩ-taa? «Mba pasɩba nɛ pɛfɛyɩnɩ ɖoŋ nɩɩyɩ yɔ pɛwɛ peeɖe.» Pɩtɩla ŋtɔzʋʋ se Aduwa takayaɣ kaatɛm tɔm ndʋ tɩ-ɖɔndɩ yɔɔdʋʋ ñʋŋ lɛɛŋ taa pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ ñʋʋ 9 taa. Patasɩ-ɖʋ lɔŋ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ «halʋ acɛyɛ tʋ» nɛ «halʋ weyi ɛcakɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ yɔ.» Peheyi-ɖʋ se: «Ɛ-ɖɩɣa tiki nɛ kacaɣ sɩm taa.» (Adu. 2:11-19) Aduwa 5:3-10 yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ «halʋ acɛyɛ tʋ» lɛlʋ tɔm se «ɛ-nɩŋgbanzɩ tiki sɩm taa.»

8. Lɩmaɣza kpaɣʋ nʋmɔʋ taa lɛ, waɖɛ nɖɩ ɖɩwɛna?

⁸ Mba panɩɣ «halʋ kɩmɛlɛŋ» yatʋ yɔ, pɩwɛɛ se palɩzɩ se petisiɣ ɛ-yatʋ yaa pekiziɣ-tʋ. Nabʋyʋ taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza ana a-ɖɔndɩ. Ye nɔɔyʋ ɛñakɩ pana se eyele nɛ ɖɩcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yaa ye ɖɩlɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔɔ tuda yɔ, ɛbɛ ɖɩkaɣ labʋ?

9-10. Lɩmaɣza wena a-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖikizi kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ yɔ a-taa naayɛ lɛ wena?

⁹ Lɩmaɣza kɩbana yɔɔ pɩwɛɛ se ɖikizi kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ. Pɛkɛdɩ «halʋ kɩmɛlɛŋ» tɔm se ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se: «Lɩm mbʋ ɛyʋ mɩlɩɣ yɔ pɩwɛ leleŋ.» «Lɩm mbʋ ɛyʋ mɩlɩɣ yɔ» ɛbɛ pɩkɛnaa? Bibl kpaɣ halʋ nɛ ɛ-walʋ pa-ɖama sʋnʋʋ nɛ kɩmaɣzɩnɩ lɩm mbʋ pɩhɛzɩɣ ɛyʋ laŋɩyɛ yɔ. (Adu. 5:15-18) Ye halʋ nɛ abalʋ pɔɖɔkɩ nesi yɔ, pɛwɛnɩ waɖɛ se pasʋʋnɩ ɖama. Pɩwɛ ndɩ kpem nɛ «lɩm mbʋ ɛyʋ mɩlɩɣ yɔ.» «Lɩm mbʋ ɛyʋ mɩlɩɣ yɔ,» pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛyaa mba pacakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ  wezuu yɔ, pañakɩ pana se pɛmɛsɩ pa-lakasɩ nzɩ ɛyaa lalaa, ɖɔɖɔ ɛzɩ mɩlʋ nɔɔyʋ ñakʋʋ pana se ɛmɩlɩ nabʋyʋ mɛsaɣ tɛɛ yɔ. «Lɩm mbʋ ɛyʋ mɩlɩɣ yɔ,» pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ pɩwɛ leleŋ siŋŋ ye mba palabɩ mbʋ yɔ pamaɣzɩɣ se nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛna mbʋ palaba yɔ. Pepeɣzi pa-tɩ kpem! Yehowa naɣ pɩtɩŋa payɩ. Nabʋyʋ fɛyɩ se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ ɛyʋ laŋwɛɛkɩyɛ nɛ pɩtalɩ laŋwɛɛkɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛyʋ wɛɣ alɩwaatʋ ndʋ elesiɣ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ yɔ. Ye mbʋ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ye ɛyʋ elesi ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ yɔ, pɩtɩkɛ «leleŋ» pʋyʋ. (1 Kɔr. 6:9, 10) Ɛlɛ kaɖɛ nɖɩ, pɩtɩkɛ ɖi-ɖeke ɖɩtalɩɣnɩ ɛyʋ weyi ɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ.

¹⁰ Kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ pɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ ɛyʋ fɛyɛ, piyele nɛ ɛmaɣzɩ se ɛfɛyɩnɩ wazaɣ nakɛyɛ, ɛhaɣ hoɣa ŋga ɛtɩɖʋna yɔ, nɛ pɩyɔkʋʋ hɔŋ. Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se pɩkɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ se ɛyʋ ese halʋ kɩmɛlɛŋ «ɖɩɣa» nɛ ɛ-tɔɔnaɣ. Ɛyaa mba pacakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ pɩtasɩna se pasɩkɩ fezuu taa lɛ, kʋdɔmɩŋ kpaɣ pa-taa sakɩyɛ nɛ iyeki nɛ pasɩkɩ sɩm kɩdɩtalʋʋ. (Adu. 7:23, 26) Aduwa ñʋʋ 9 kalɩtʋ 18 yɔɔdʋʋ se: «Mba ɛmʋ-wɛ yɔ pɛwɛ Pɩlaʋ cukaŋ taa.» Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ tisiɣ ɛ-yatʋ ŋgʋ tɩkɔŋnɩ ɛyʋ asɛyʋʋ?—Adu. 9:13-18.

11. Ɛbɛ yɔɔ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ kɔŋnɩ ɛyʋ kaɖɛ siŋŋ?

¹¹ Kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ kɛ kpaca ŋgʋ kɩtɔyɩ kpem yɔ. Nabɛyɛ maɣzɩɣ se ye ɛyʋ ɛcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, pɩɩkɔŋnɩ-ɩ kaɖɛ naɖɩyɛ. Ɛlɛ toovenim taa lɛ, kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ kɔŋnɩ ɛyaa kaɖɛ, iyeki nɛ pelesi ñamtʋ ndʋ pɛwɛna nɛ ndʋ ɛyaa lalaa wɛnɩ pɔ-yɔɔ yɔ, nɛ papɩsɩɣ kɩlɛmɩŋ ɛnɩ i-yomaa. Ye ɛyʋ ɛna kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, pɩwɛ kaɖɛ se ɛsɔɔ ɩ-yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ iiyeki se ɛyʋ kɔɖɛyɩ ɛsɩ; ɛlɛ iyeki nɛ kɩkpaɣ ɖoŋ kɩkpaʋ. (Kol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Toovenim taa lɛ, ɛyaa mba pɔcɔŋnɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, pɩtɛŋna se pa-taa sakɩyɛ cakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu.

12. Ɛzɩma ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩkpaɣ ɖa-tɩ nɛ kɩlɛmɩŋ weyi iyeki se ɖɩwɛɛnɩ kʋzʋʋ kɔɖɛyɩ yɔ?

¹² Ða Krɩstʋ mba lɛ, ye ɖɩlɩ kʋzʋʋ kɩlɛmʋʋ nakʋyʋ yɔ tuda ɖɛ-tɛ elɛkɩtronikɩ wonuu nakʋyʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖiyele-kʋ cɔnʋʋ kpaagbaa. Ye ɖɩtɔzʋʋ se ñɩm mbʋ ɖɩwɛna nɛ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ mbʋ lɛ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga. Halɩ kɩlɛmɩŋ weyi ɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ ɩ-taa nɩɩyɩ pɩzɩɣ iyele nɛ ɖɩwɛɛnɩ kʋzʋʋ kɔɖɛyɩ. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖikizi kɩlɛmɩŋ ɛnɩ cɔnʋʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga keyeki nɛ ɖɩla hayitu ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ. (Mat. 5:28, 29) Payaɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se David, ɛwɛ Tayɩlandɩ ɛjaɖɛ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Mɔnpɔzʋʋ man-tɩ se: ‘Paa kɩlɛmɩŋ ɛnɩ ɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, ye mowobi pɩ-yɔɔ nɛ mɔncɔŋnɩ-ɩ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa?’ Mɔnpɔzʋʋ man-tɩ mbʋ lɛ, pɩsɩɣnɩ-m nɛ mala mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.»

13. Ɛbɛ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ?

¹³ Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ sɔɔndʋ seu mbʋ piyeki se ɖɩtaala mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. Ɛsɔ sɔɔndʋ seu kɛnɩ «lɔŋsɩnɖɛ ɖɩbazɩyɛ» yaa tigiɖe. (Adu. 9:10) Ðɩnaɣ tɔm ndʋ Aduwa ñʋʋ 9 ɖɩbazɩyɛ taa. Ñʋʋ ŋgʋ kɩ-taa, pakpaɣ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» nɛ pamaɣzɩnɩ halʋ lɛlʋ.

14. Yatʋ ndʋ tɔm pɔyɔɔdɩ Aduwa 9:1-6 taa nɛ tɩwɛ ndɩ nɛ kajalaɣ ñɩndʋ?

¹⁴ Kalɩ Aduwa 9:1-6. Masɩ nzɩ sɩ-taa, ɖɩkalɩɣ yatʋ ndʋ tɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ tɩ-tɔm. Yehowa kɛnɩ ɖa-Lɩzɩyʋ nɛ ɛ-cɔlɔ lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ lɩɣna. (Adu. 2:6; Roma 16:27) Masɩ nzɩ sɩyɔɔdɩ ɖɩɣa sɔsɔɔ nakɛyɛ tɔm nɛ kɛwɛnɩ tilima 7. Nɛ pɩwɩlɩɣ se Yehowa kɛ kʋjɔʋ tʋ nɛ ɛmʋʋ ɛyaa mba payɩ pɔsɔɔlaa se palabɩnɩ tʋmɩyɛ ɛ-lɔŋsɩnɖɛ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ.

15. Ɛsɔ seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩla we?

 ¹⁵ Yehowa kɛ kʋjɔʋ laɖʋ nɛ weyi ɛhaɣ-ɖʋ wondu kɩbandʋ sakɩyɛ yɔ. Ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ, ɖɩnaɣ-tʋ halʋ weyi ɛsɩŋnɩ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» nɛ pɔyɔɔdɩ ɛ-tɔm Aduwa ñʋʋ 9 taa yɔ ɛ-lakasɩ taa. Masɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ se halʋ ɛnʋ ɛñɔɔzɩ nandʋ, esidi sʋlʋm, nɛ ɛɖʋ taabɩlɩ ɛ-ɖɩɣa taa, nɛ ɛyaɣ ɛyaa se pasʋʋ nɛ pɔtɔɔ. (Adu. 9:2) Pɩtasɩ lɛ, kalɩtʋ 4 nɛ 5 yɔɔdʋʋ se: «[Lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ heyiɣ] weyi ɛ-ñʋʋ taa fɛyɩ yɔ se: ‘Kɔɔ nɛ ŋtɔɔ mɔn-kpɔnɔ.’» Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖiwolo lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ ɖɩɣa taa nɛ ɖɩtɔɔ ɖɩ-tɔɔnaɣ? Yehowa sɔɔlaa se e-piya ɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-sɩ. Ɛtɩsɔɔlɩ se ɖɩla kɩwɛɛkɩm nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ pʋcɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ pɩ-taa. Pʋyɔɔ «ɛñɔɔzʋʋ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩwazɩɣ yɔ nɛ ɛsɩɣ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa.» (Adu. 2:7) Ye ɖiseɣ Yehowa sɔɔndʋ ɛzɩ pɩmʋnʋʋ yɔ, ɖɩkaɣ ñaɣʋ pana se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ. Ðiwelisiɣ ɛ-lɔŋ tasʋʋ, nɛ ɖa-taa wɛ leleŋ se ɖɩlabɩnɩ-pʋ tʋmɩyɛ.—Yak. 1:25.

16. Ɛzɩma tɩyɛ Ɛsɔ sɔɔndʋ seu sɩnɩ Alain nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩbana, nɛ ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

¹⁶ Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Ɛsɔ sɔɔndʋ seu sɩnɩ Alain nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩbana yɔ. Ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɛ ɛkɛ ɖɔɖɔ wɩlɩyʋ sukuli nakʋyʋ taa. Ɛkɛdaa se: «Ma nɛ wɩlɩyaa mba ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ yɔ, pa-taa sakɩyɛ maɣzɩɣ se kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ kɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛyʋ tɩŋɩɣna nɛ ɛkpɛlɩkɩ lɔŋ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ.» Ɛlɛ, Alain nawa se pɩtɩkɛ toovenim. Ɛyɔɔdaa se: «Mɔnsɔɔlɩ Yehowa nɛ mañaŋɩ-ɩ, pʋyɔɔ lɛ menkizaa se maacɔŋnɩ filimwaa mba. Meheyi-wɛ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ mantɩsɔɔlɩ se mɔncɔnɩ-wɛ yɔ.» Alain wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔ lɔŋ weyi ɛlɩnɩ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» cɔlɔ yɔ ɛ-yɔɔ; lɔŋ ɛnɩ yɔ: «Ðɔ nɛ ŋɖɛɛnɩ ɛsɩndaa tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ nʋmɔʋ taa.» (Adu. 9:6) Alain ɖɔkɩ kpam lɛ, pitukuni wɩlɩyaa taa nabɛyɛ siŋŋ; nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ pɛkpɛlɩkɩɣ Bibl nɛ powoki kediɣzisi.

17-18. Ɛyaa mba petisiɣ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» yatʋ yɔ wazasɩ nzɩ pɛwɛɛ nɛ pehikiɣ, nɛ ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ paɖaŋ cee wayɩ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Yehowa tɩŋnɩ halaa mba pa-naalɛ pa-kɩɖaŋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖihiɣ cee wayɩ wazasɩ yɔ. Mba petisiɣ «halʋ kɩmɛlɛŋ» yatʋ yɔ, pañakɩ pana se pacaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋ wezuu nɛ panɩɩ ‘ki-leleŋ.’ Toovenim taa lɛ, pacakɩ sɔnɔ sɔnɔ wezuu ɖeke nɛ paamaɣzɩɣ cee wayɩ yɔɔ. «Pɩlaʋ cukaŋ taa» pɩkaɣ-wɛ tɛmnʋʋ.—Adu. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Mba petisiɣ halʋ weyi ɛsɩŋnɩ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» yɔ ɛ-yatʋ yɔ, mbʋ pɩtɛŋnɩ-wɛ yɔ pɩwɛ ndɩ kpem! Nɛ pa-taa wɛ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛnɩ mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ-wɛ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɔñɔtʋʋnɩ Yehowa yɔ. (Iza. 65:13) Yehowa tɩŋnɩ nayʋ Izaayii yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Iwelisini-m camɩyɛ nɛ ɩtɔɔ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ, nɛ ɩkaɣ hiɣu taa leleŋ siŋŋ mbʋ pɩwɛ ñɩm pɩdɩɩfɛyɩ  yɔ pɩ-yɔɔ.» (Iza. 55:1, 2) Ðɩwɛɛ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ mbʋ Yehowa sɔɔlaa yɔ nɛ ɖɩpaɖɩ mbʋ ɛpaɖɩɣ yɔ. (Keɣ. 97:10) Nɛ ɖa-taa wɛ leleŋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩyaa ɛyaa lalaa nɛ pɔkɔɔ nɛ pɛkpɛlɩkɩ lɔŋ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» cɔlɔ. Ðɩwɛ ɛzɩ lɩmɖʋyaa mba «pamakɩ kubusi tɛtʋ taa lona wena akʋyaa yɔ a-taa nɛ pɔyɔɔdʋʋ se: ‘Weyi ɛfɛyɩnɩ lɛɣtʋ yɔ, ɛkɔɔ nɛ ɛsʋʋ cɩnɛ’» yɔ. Wazasɩ nzɩ ɖa nɛ mba pewelisiɣni-ɖʋ yɔ ɖihikiɣ yɔ, sɩɩsɩɣnɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa nɛ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa ɖeke. Sɩwɛɣ tam, nɛ pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩcaɣ «wezuu» tam nɛ ‘ɖɩɖɔŋ nɛ ɖɩɖɛɣnɩ ɛsɩndaa tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ nʋmɔʋ taa.’—Adu. 9:3, 4, 6.

19. Ɛzɩ Eklezɩyasɩtɩ 12:13, 14 yɔɔdʋʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩlakɩ we? (Kalɩ ɖɔɖɔ aɖakaɣ « Ye ɖiseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ yɔ, pɩwazɩɣ-ɖʋ.»)

¹⁹ Kalɩ Eklezɩyasɩtɩ 12:13, 14. Ye ɖɩñaŋ Yehowa siŋŋ yɔ pɩkandɩyɩɣ ɖa-laŋɩyɛ yɔɔ, nɛ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu ŋgʋ kɩwɛ kele kele yɔ nɛ ɖɩñɔɔnɩ Yehowa ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa. Ñamtʋ ndʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, tɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu nɛ ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩyaa ɛyaa sakɩyɛ nɛ pañɩnɩ «lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ» nɛ ɖɩwazɩ-wɛ.