1-2. (a) Wɛtʋ ndʋ taa Pɔɔlɩ kaawɛɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛmaɣaɣ Efɛɛzɩ mba takayaɣ yɔ? (b) Tɔm pɔzʋʋ mbʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu?

 ALƖWAATƲ ndʋ paaɖɩɣ apostoloo Pɔɔlɩ salaka ɖɩɣa nakɛyɛ taa Roma yɔ, ɛɛsɔɔlaa se ɛkpazɩ e-koobiya Krɩstʋ mba ɖoŋ. Ɛtaapɩzɩɣ se ewolo nɛ ɛna-wɛ, pʋyɔɔ ɛma-wɛ takayɩsɩ. Ɛma takayɩsɩ nzɩ sɩ-taa nakɛyɛ Efɛɛzɩ mba pɩnaɣ 60 yaa 61 taa mbʋ yɔ.—Efɛz. 1:1; 4:1.

² Pɩnzɩ 10 mbʋ yɔ pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ mbʋ lɛ, Pɔɔlɩ kaacaɣ Efɛɛzɩ tɛtʋ taa pazɩ nɛ esusi tɔm kɩbandʋ nɛ ɛwɩlɩ-tʋ. (Tʋma 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Ɛɛsɔɔlɩ e-koobiya siŋŋ nɛ ɛɛsɔɔlaa se ɛsɩnɩ-wɛ nɛ pɛwɛɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa. Ɛlɛ ɛbɛ yɔɔ ɛma Krɩstʋ mba patam numwaa tɔm nɛ eheyi-wɛ cɩkpɛndʋʋ nɛ ñalɩmɩyɛ tɔm? Nɛ lɔŋ weyi Krɩstʋ mba tɩŋa pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ ɛma-wɛ yɔ tɩ-taa? Ðɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ.

PALƖNƖ CƖKPƐNDƲƲ TAA NƐ POWOLO ÑALƖMƖYƐ TAA

3. Tɔm pee wena Pɔɔlɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ takayaɣ ŋga ɛma Efɛɛzɩ mba yɔ ka-taa nɛ ɛwɩlɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ palaba yɔ?

³ Pɔɔlɩ ma Efɛɛzɩ Krɩstʋ mba se: «Ðooo lɛ, ɩɩkɛ cɩkpɛndʋʋ; ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkɛ ñalɩmɩyɛ.» (Efɛz. 5:8) Mayaɣ kanɛ ka-taa, Pɔɔlɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee cɩkpɛndʋʋ nɛ ñalɩmɩyɛ nɛ ɛwɩlɩ ɛzɩma Efɛɛzɩ mba labɩ lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ yɔ. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pʋyɔɔ Pɔɔlɩ yɔɔdaa se ‘ɖooo lɛ, Efɛɛzɩ mba kaakɛ cɩkpɛndʋʋ’ yɔ.

4. Ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ kaayeba nɛ Efɛɛzɩ mba wɛɛ cɩkpɛndʋʋ taa?

⁴ Cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ kaayeba nɛ pɛwɛɛ cɩkpɛndʋʋ taa. Pʋcɔ nɛ  Efɛɛzɩ Krɩstʋ ñɩma mba Pɔɔlɩ ma takayaɣ yɔ patɩlɩɣ toovenim lɛ, paawɛnɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ lɩmaɣza nɛ petisaɣ maajiki lakasɩ yɔɔ. Grɛɛkɩ mba ɛsɔ halɩñɩnʋ Arɩtemiisi kpaaŋ kaawɛ Efɛɛzɩ tɛtʋ taa, nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɛyaa sakɩyɛ maɣzaɣ se kpaaŋ ŋgʋ kɩɩkɛ wondu 7 ndʋ ɛyaa laba nɛ tɩkɩlɩ wɛʋ piti ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ tɩ-taa nakʋyʋ. Ɛyaa wokaɣ kpaaŋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ pɛsɛɣ sɩʋ kpelisi. Mba pasakaɣ Arɩtemiisi sɩʋ kpelisi nɛ pɛpɛdɩɣ yɔ, pehikaɣ liidiye sakɩyɛ. (Tʋma 19:​23-27) Pɩtasɩ lɛ, Efɛɛzɩ mba sakɩyɛ lakaɣ maajiki.—Tʋma 19:19.

5. Ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ kaayeba nɛ Efɛɛzɩ mba wɛɛ cɩkpɛndʋʋ taa?

⁵ Wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ kaayeba nɛ pɛwɛɛ cɩkpɛndʋʋ taa. Efɛɛzɩ mba sakɩyɛ cakaɣ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ kpem nɛ palakaɣ lakasɩ nzɩ sɩwɛ fɛyɛ yɔ. Ɛzaɣtʋ tɔm kaatɔyɩ aleɣya ɖɩlaɖɛ nɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ kazandʋ taa. (Efɛz. 5:3) Fɛyɛ ‘taatasɩɣ ɛyaa sakɩyɛ kpaʋ,’ pʋ-tɔbʋʋ se pataatasɩɣ nɩʋ siziŋ pa-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔɔ. (Efɛz. 4:​17-19) Pʋcɔ nɛ Efɛɛzɩ mba kpɛlɩkɩɣ mbʋ pɩkɛ kɩbam nɛ mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm Yehowa ɛsɩndaa yɔ lɛ, pɛ-ɛhʋyɛ taacɛyɩɣ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ palakɩ kɩdɛkɛdɩm yɔ nɛ pa-paa taawɛɛnɩ ndʋ Yehowa maɣzɩɣ pa-lakasɩ yɔɔ yɔ. Pʋyɔɔ Pɔɔlɩ yɔɔdaa se «pɛwɛ cɩkpɛndʋʋ taa pa-maɣzɩm taa nɛ poposini wezuu ŋgʋ kɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ.»

6. Ɛbɛ yɔɔ Pɔɔlɩ kaaheyi Efɛɛzɩ mba se:lɛɛlɛɛyɔ lɛ pɛkɛ «ñalɩmɩyɛ»?

⁶ Ɛlɛ Efɛɛzɩ mba nabɛyɛ taacaɣ cɩkpɛndʋʋ taa mbʋ tam. Pɔɔlɩ mawa nɛ eheyi-wɛ se: «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkɛ ñalɩmɩyɛ mɩ nɛ Kɩbaɣlʋ mɩ-nɔɔ kʋɖʋmaɣ labʋ taa.» (Efɛz. 5:8) Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pacakɩ wezuu nɛ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔtɔm; nɛ Ɛsɔtɔm ndʋ, tɩwɛ ɛzɩ ñalɩmɩyɛ nɖɩ ɖiɖiyiɣ-wɛ yɔ. (Keɣ. 119:105) Efɛɛzɩ ñɩma mba, peyebi pɛ-cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ lakasɩ nɛ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ. ‘Papɩsɩ mba pamaɣzɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ’nɛ palakɩ po-ɖoŋ ɖeɖe se pɛsɛɛ-ɩ nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ.—Efɛz. 5:1.

7. Ɛzɩma tɩyɛ ɖɛ-wɛtʋ nɩɣzɩnɩ Efɛɛzɩ Krɩstʋ mba sakɩyɛ?

⁷ Mbʋ ɖɔɖɔ, pʋcɔ nɛ ɖɩtɩlɩɣ toovenim lɛ, cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ nɛ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ kaayeba nɛ ɖɩwɛɛ cɩkpɛndʋʋ taa. Ða-taa  nabɛyɛ tɔkaɣ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ kazandʋ, nɛ ɖa-taa lalaa ñacakaɣ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛlɛ ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam nɛ mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm Yehowa ɛsɩndaa yɔ lɛ, ɖɩla lɛɣzɩtʋ. Ðɩpaɣzɩ wezuu caɣʋ nɛ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ mbʋ Yehowa sɔɔlaa yɔ. Nɛ piyeba nɛ ɖihiɣ wazasɩ sakɩyɛ. (Iza. 48:17) Paa mbʋ yɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩkatɩɣ kala naayɛ. Pɩpɔzʋʋ se ɖiposi ɖa-tɩ nɛ cɩkpɛndʋʋ ŋgʋ kɩ-taa ɖɩlɩwa yɔ nɛ ‘ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔŋ ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ.’ Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

KIZI CƖKPƐNDƲƲ

8. Ɛzɩ Efɛɛzɩ mba 5:​3-5 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩɩpɔzaa se Efɛɛzɩ mba ikizi?

⁸ Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:​3-5. Pɩsa nɛ Efɛɛzɩ Krɩstʋ mba posi pa-tɩ nɛ cɩkpɛndʋʋ lɛ, pɩɩwɛɛ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pekiziɣ lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ. Lakasɩ nzɩ sɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ ɖeke, ɛlɛ sɩkɛ ɖɔɖɔ ɛzaɣtʋ tɔm yɔɔdʋʋ. Pɔɔlɩ tɔzɩ Efɛɛzɩ mba se ye pɔsɔɔlaa se pɛwɛɛnɩ «ñɩm nabʋyʋ Krɩstʋ nɛ Ɛsɔ pe-Kewiyaɣ taa» yɔ, pɩwɛɛ se pekizi lakasɩ nzɩ.

9. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖikizi mbʋ payɩ pɩpɩzɩɣ pituyi-ɖʋ nɛ ɖɩcaɣ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ yɔ?

⁹ Pɩpɔzʋʋ se ɖa ɖɔɖɔ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlʋkɩ se pɩsa nɛ ɖɩtaala «tʋma wena aalʋlʋʋ pee nɛ akɛ cɩkpɛndʋʋ tɛɛ pʋyʋ yɔ.» (Efɛz. 5:11) Kɩɖaŋ sakɩyɛ wɩlaa se ye ɛyʋ ɛcɔŋnɩ azuluma lakasɩ yaa wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ, ewelisiɣ sɩ-tɔm yaa ɛyɔɔdʋʋ sɩ-tɔm yɔ, pɩwɛɣ kɛlɛʋ se ɛtɔlɩ kɩwɛɛkɩm taa. (Kiɖe 3:6; Yak. 1:​14, 15) Ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa, koobiya abalɩñɩma nabɛyɛ paɣzɩ ɖama tɔm maʋ réseau social nakʋyʋ yɔɔ. Kiɖe tɛɛ lɛ, pa-taa sakɩyɛ yɔɔdaɣ fezuu taa tɔm. Ɛlɛ pazɩ pazɩ lɛ, papaɣzɩ yɔɔdʋʋ kʋzɔɔtʋ tɔm. Sakɩyɛ taa lɛ, kʋzʋʋ tɔm pɔyɔɔdaɣ. Koobiya mba, pa-taa sakɩyɛ yɔɔdɩ pʋwayɩ se kʋzɔɔtʋ tɔm ndʋ, tɩ-yɔɔdʋʋ yeba nɛ pacaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu.

10. Ɛzɩma Sataŋ ñakɩ pana se epeɣzi-ɖʋ? (Efɛɛzɩ mba 5:6)

¹⁰ Sataŋ ɛjaɖɛ ñakɩ pana se ɖipeɣzi-ɖʋ nɛ ɖitisi se mbʋ Yehowa yaɣ se wezuu kɩdɛkɛdʋʋ yaa azuluma yɔ, pɩtɩkɛ kɩwɛɛkɩm. (2 Pɩy. 2:19) Pɩɩɖɩɣzɩɣ-ɖʋ. Nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Sataŋ wɛɛ nɛ ɛtɩŋɩɣna paa ɛzɩmtaa se epeɣzi-ɖʋ yɔ, ŋgʋ yɔ: esidiɣ ɛyaa ñʋŋ taa se pataatɩlɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam nɛ mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm yɔ. (Iza. 5:20; 2 Kɔr. 4:4) Pɩɩɖɩɣzɩɣ-ɖʋ se filimwaa sakɩyɛ, teelee yɔɔ ɖʋtʋ nɛ intɛrnɛɛtɩ yɔɔ lona sakɩyɛ seɣtiɣ ɛyaa se pɛwɛɛnɩ lɩmaɣza wena akaɖɩɣnɩ Yehowa paɣtʋ kila yɔ. Sataŋ ñakɩ pana se epeɣzi-ɖʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ se azuluma lakasɩ nɛ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ lakasɩ nzɩ sɩtɔyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ sɔnɔ yɔ, sɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ, ɛlɛ sɩhaɣ ɛyaa taa leleŋ nɛ sɩɩkɔŋnɩ ɛyʋ kaɖɛ naɖɩyɛ.—Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:6.

11. Ɛzɩma Angela kɩɖaʋ wɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ɖɩɖɔŋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛ Efɛɛzɩ mba 5:7 taa yɔ pɩ-yɔɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹¹ Sataŋ sɔɔlaa se ɖɩɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba peyeki nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩñɔɔnɩ Yehowa paɣtʋ kila yɔ. Pʋyɔɔ Pɔɔlɩ paɣ Efɛɛzɩ mba se: «Ɩtaala ɛzɩ palakʋʋ yɔ,» pʋ-tɔbʋʋ se pataala ɛzɩ mba palakɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ palakʋʋ yɔ. (Efɛz. 5:7) Ɛlɛ pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ pɩkɩlɩ Efɛɛzɩ mba, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩkɛ mba ɖɩnaɣ ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ, pe-ɖeke ɖɩɖʋʋnɩ taabalɩyɛ, ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖʋ taabalɩyɛ ɖɔɖɔ nɛ mba ɖa nɛ wɛ ɖɩyɔɔdʋʋnɩ ɖama réseaux sociaux waa yɔɔ yɔ. Angela a wɛ Aazii egeetiye taa; eɖiɣzinaa se réseaux sociaux waa pɩzɩɣ nɛ pɔkɔnɩ ɛyʋ kaɖɛ siŋŋ. Ɛyɔɔdaa se: «Papɩzɩɣ nɛ pɛkɛnɩ ɛyʋ kpaca, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pazɩ  pazɩ lɛ papɩzɩɣ nɛ pɛlɛɣzɩ ɛyʋ maɣzɩm. Pɩlabɩ pazɩ pʋwayɩ lɛ, mana se pɩtaatasɩɣ-m cɛyʋʋ se manɖʋ ‘taabalɩyɛ’ nɛ mba paañaŋ Bibl paɣtʋ kila yɔ. Pɩtɛmnaa se mɔnkɔm nɛ manpaɣzɩ maɣzʋʋ se pɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ se ɛyʋ ɛcaɣ wezuu ŋgʋ kɩɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ.» Ɛlɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nabɛyɛ sɩnɩ Angela nɛ sɔɔlɩm nɛ ɛla lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mankaŋ ma-lɩmaɣza fezuu taa wondu yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ réseaux sociaux waa yɔɔ.»

12. Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩñɔɔnɩ paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋwa pɩlɩɩnɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm yɔ pɩ-yɔɔ?

¹² Pɩwɛɛ se ɖɩlʋbɩnɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-lɩmaɣza wena atɔŋ se wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ tɩwɛɛkɩ pʋyʋ yɔ. Ðɩnawa se pɩtɩkɛ toovenim. (Efɛz. 4:​19, 20) Pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: «Menkiziɣ ɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ man-tʋmɩyɛ taa taabalaa, mon-sukuli taa taabalaa nɛ ɛyaa lalaa ye pɩtɩcɛyɩ se manɖʋ-wɛ nɛ taabalɩyɛ yɔ? Malakɩ abalɩtʋ nɛ mɔñɔʋnɩ Yehowa paɣtʋ kila halɩ paa piyeki se ɛyaa nabɛyɛ ɩmaɣzɩ se mɔn-tɔm kɩlɩ kaɖɛ yɔ?» Ɛzɩ 2 Timootee 2:​20-22 yɔɔdʋʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ ɖɔɖɔ se ɖɩkpa ɖa-tɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlɩzɩɣ taabalaa ɛgbɛyɛ taa yɔ. Ðɩtɔzɩ se pɩtɩla nabɛyɛ ɩɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ taa.

ƖÐƆ «ƐZƖ ÑALƖMƖYƐ PIYA YƆ»

13. Ye pɔtɔm se ‘ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔŋ ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ,’ pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (Efɛɛzɩ mba 5:​7-9)

¹³ Pɔɔlɩ seɣti Efɛɛzɩ Krɩstʋ mba se pɩtasɩna se pɩwɛɛ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pekiziɣ cɩkpɛndʋʋ lɛ, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ‘powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɔɖɔŋ ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ.’ (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:​7-9.) Tɔm ndʋ, tɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Tobi lɛ, tɩ-tɔbʋʋ lɛ se paa ɛzɩmtaa lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩcaɣ wezuu ɛzɩ toovenim Krɩstʋ mba yɔ. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩkalɩɣ Bibl nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ-kʋ camɩyɛ, nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɖɔɖɔ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ camɩyɛ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu Krɩstʋ weyi ɛkɛ «ɛjaɖɛ ñalɩmɩyɛ» yɔ, ɛ-kɩɖaʋ nɛ ɛ-wɩlɩtʋ.—Yoh. 8:12; Adu. 6:23.

14. Ɛzɩma fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ?

¹⁴ Pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu «ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ.» Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ  yɔ pɩfɛyɩ kɛlɛʋ se ɛyʋ ɛwɛɛ kele kele azuluma ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ mba lɩmaɣza wena akaɖɩɣnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza yɔ. Fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ «paa siɣsiɣ wɛtʋ ndʋ nɛ paa toovenim mbʋ.»—Efɛz. 5:9.

15. Nʋmɔŋ weyi yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩmʋ fezuu kiɖeɖeu? (Efɛɛzɩ mba 5:​19, 20)

¹⁵ Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩmʋ fezuu kiɖeɖeu yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ yɔ: ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩpɔzɩ-kʋ. Yesu yɔɔdaa se Yehowa kaɣ «haʋ fezuu kiɖeɖeu mba pɔpɔzʋʋ-ɩ kʋ yɔ.» (Luka 11:13) Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛndɩɣ nɛ ɖɩsaŋ Yehowa kediɣzisi taa yɔ, ɖɩmʋʋ ɖɔɖɔ fezuu kiɖeɖeu. (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:​19, 20.) Ðoŋ kɩbaŋ weyi fezuu kiɖeɖeu wɛɣnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ, ɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩcaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ.

16. Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana? (Efɛɛzɩ mba 5:​10, 17)

¹⁶ Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcaɣ kpaɣʋ lɩmaɣza sɔsɔna naayɛ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩtɩlɩ «mbʋ Yehowa sɔɔlɩm kɛnaa yɔ» nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖɩla mbʋ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-sɔɔlɩm mbʋ yɔ. (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:​10, 17.) Ye ɖɩñɩnaa nɛ ɖɩna Bibl paɣtʋ kila wena alakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖɛ-wɛtʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñɩnɩɣ ndʋ Ɛsɔ maɣzɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɖɔŋ paɣtʋ kila ana a-yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana.

17. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ? (Efɛɛzɩ mba 5:​15, 16) (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Pɔɔlɩ tasɩ ɖɔɖɔ Efɛɛzɩ Krɩstʋ mba lɔŋ se palabɩnɩ pa-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ. (Kalɩ Efɛɛzɩ mba 5:​15, 16.) Ðo-koyindu Sataŋ weyi ɛkɛ «kañatʋ tʋ» yɔ, ɛsɔɔlaa se eyele nɛ pɩɖɔkɩnɩ-ɖʋ nɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ tʋma nɛ ɖitaahiɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩla Yehowa tʋmɩyɛ. (1 Yoh. 5:19) Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ kam ɛ-lɩmaɣza liidiye, sukuli yaa tʋmɩyɛ yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛpɩzɩɣ ɛtɩŋna nɛ ɛsɛɛ Yehowa yɔ. Ye ɛlabɩ mbʋ yɔ, ɛwɩlɩɣ se ɛpaɣzɩ maɣzʋʋ ɛzɩ ɛjaɖɛ yɔɔ mba yɔ. Toovenim  taa lɛ, pɩtɩwɛɛkɩ se ɛyʋ ɛmaɣzɩ wondu ndʋ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se ɛsɩɩ-tʋ kajalaɣ lone taa e-wezuu caɣʋ taa. Pɩsa nɛ ɖɩɖɔ «ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ» lɛ, pɩcɛyaa se ‘ɖɩlabɩnɩ ɖa-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ,’ pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza mbʋ pɩ-tɔm cɛyɩ siŋŋ yɔ pɩ-yɔɔ.

18. Ɛbɛ Donald laba se pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛlabɩnɩ ɛ-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ?

¹⁸ Ñɩnɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋsɛɛ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Mbʋ Donald laba, ɛwɛ Afrika Hadɛ Kiŋ ɛjaɖɛ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Mamaɣzɩ mɛ-wɛtʋ yɔɔ nɛ mantɩmnɩ Yehowa siŋŋ se ɛsɩnɩ-m nɛ mɔn-tɔm susuu lʋlɩ pee nɛ pɩkɩlɩ. Mantɩmaa se ɛsɩnɩ-m nɛ mehiɣ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖiyeki nɛ mehiɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ monsusi tɔm yɔ. Yehowa sɩnɩ-m nɛ mehiɣ tʋmɩyɛ nɖɩ. Piyeba nɛ ma nɛ ma-halʋ ɖɩpaɣzɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ.»

19. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔŋ «ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ»?

¹⁹ Takayaɣ ŋga Pɔɔlɩ ma Efɛɛzɩ mba yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se kaasɩnɩ-wɛ nɛ pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa. Nɛ ka-taa lɔŋ tasʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ. Ɛzɩ ɖɩnaʋ yɔ, lɔŋ tasʋʋ mbʋ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya kɩbana nɛ taabalaa kɩbama. Pɩpɩzɩɣ piseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl ɖoŋ ɖoŋ se pɩsa nɛ toovenim ñalɩmɩyɛ wɛɛ nɛ ɖiɖiyiɣ-ɖʋ mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-taa. Nɛ pɩñɩkɩɣ niye se pɩcɛyaa se ɖɩpɔzʋʋ fezuu kiɖeɖeu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩpɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ. Ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi Pɔɔlɩ tasɩ Efɛɛzɩ mba yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wena alakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa lɩmaɣza yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖikizi ɛjaɖɛ yɔɔ cɩkpɛndʋʋ nɛ ɖɩwɛɛ ñalɩmɩyɛ taa tam.