Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 41

Ðɩsɛɣ Ɛsɔ weyi ‘ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlaa’ yɔ

Ðɩsɛɣ Ɛsɔ weyi ‘ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlaa’ yɔ

“[Yehowa] kɛ paa anɩ lɛ ɛ-camɩyɛ laɖʋ, ɛhɛndɩɣnɩ e-nesi lɩzɩ mbʋ yɔ pɩtɩŋa.”—KEƔA 144:9.

HENDU 44 Ɛjam adɩma

LƖMAƔZA SƆSƆNA *

1. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ ɛyʋ weyi ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ yɔ ɛ-yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩkɔɔ ɖa-lɩmaɣza taa?

ALƖWAATƲ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ ɛyʋ weyi ɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ yɔ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩtɩla weyi ɛlakɩ ɛyaa camɩyɛ lakasɩ, ɛsɔɔlɩ ɛyaa, ɛnɩɣ ɛyaa siziŋ, nɛ ɛlakɩ ɛyaa kʋjɔŋ yɔ, ɛ-tɔm kɔŋnɩ ɖa-ñʋʋ taa. Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ Samaarii tʋ kɩbanʋ eduuye nɖɩ Yesu tuwaa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Abalʋ ɛnʋ ɛɛkɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa tʋ ɛlɛ, ɛna Yuuda tʋ weyi ɛtɔlɩ mɩlaa nesi tɛɛ yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ. Samaarii tʋ ɛnʋ ɛna Yuuda tʋ weyi pɩkʋ-ɩ yɔ lɛ, “pɩlabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ” nɛ ɛcɔnɩ ɛ-yɔɔ nɛ sɔɔlɩm. (Luka 10:29-37) Eduuye ɖɩnɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ ɖɛ-Ɛsɔ wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ yɔɔ tɔm; ndʋ lɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ. Ɛsɔ naɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ, nɛ ɛnaɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa paa evemiye nɖɩ.

2. Hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ ŋgʋ taa ɛyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ se ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ?

2 Ɛyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ se ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa ɖɔɖɔ. Ɛyʋ weyi ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlɩzɩ se ɛɛhɔŋ nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ ŋgʋ pɩɩwɛɛ se ɛhɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, Yehowa naɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ ɖɔɖɔ. Keɣa maɖʋ yɔɔdaa se: “Ɛɛkɛdɩɣnɩ ɖa-kɩwɛɛkɩm na se ɛlabɩnɩ-ɖʋ.” (Keɣa 102:10) Ɛlɛ alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛhɔ ɛyʋ weyi ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ.

3. Tɔm pɔzʋʋ mbʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu?

3 Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ naadozo yɔɔ: Ɛbɛ yɔɔ Yehowa naɣ pʋtɔdɩyɛ? Ɛzɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ wɛ ɛyʋ nɩŋgbaŋʋʋ hɔm siŋŋ nɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ hɛkʋ taa? Nɛ ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna nɔɔyʋ pʋtɔdɩyɛ? Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Ɛsɔtɔm cosuu tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ yɔ.

MBƲ PƲYƆƆ YEHOWA NAƔ ƐYAA PƲTƆDƖYƐ YƆ

4. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa naɣ pʋtɔdɩyɛ?

4 Yehowa sɔɔlaa se ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ. Fezuu kiɖeɖeu seɣti apostoloo Pɔɔlɩ nɛ ɛma se: “Ɛsɔ pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlaa.” Hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa lɛ, Pɔɔlɩ kaawɛɛ nɛ ɛlɩzɩɣ pɩ-taa se Ɛsɔ kɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛha patam numwaa mba patɩtalɩ pilim yɔ lidaʋ se pakaɣ wezuu caɣʋ ɛsɔdaa. (Efɛz. 2:4-7) Ɛlɛ pɩtɩkɛ patam numwaa ɖeke pʋtɔdɩyɛ Ɛsɔ naɣ. Keɣa maɖʋ Daviid mawa se: “[Yehowa] kɛ paa anɩ lɛ ɛ-camɩyɛ laɖʋ, ɛhɛndɩɣnɩ e-nesi lɩzɩ mbʋ yɔ pɩtɩŋa.” (Keɣa 144:9) Yehowa sɔɔlɩ ɛyaa, pʋyɔɔ ɛnaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɛnaɣ nabʋyʋ nɛ piyeki se ɛla mbʋ yɔ.

5. Ɛzɩma tɩyɛ Yesu kpɛlɩkɩ ɛ-Caa pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔɔ tɔm?

5 Yesu sɩm Yehowa se ɛsɔɔlɩ ɛyaa pʋtɔdɩyɛ naʋ siŋŋ, nɛ ɛsɩm tɔm ndʋ nɛ pɩkɩlɩ ɖa-taa paa anɩ. Yehowa nɛ Yesu paawɛ ɖama cɔlɔ ɛsɔdaa pɩnzɩ kudokiŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ. (Adu. 8:30, 31) Yesu na ɛzɩma ɛ-Caa na kɩwɛɛkɩm laɖaa pʋtɔdɩyɛ yɔ tam sakɩyɛ. (Keɣa 77:37-42) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu wɩlaɣ tɔm yɔ, ɛyɔɔdaɣ ɛ-Caa wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖoŋ ɖoŋ.

Pɩɣa kilebaɣ caa tɩɖʋ ɛ-pɩyalʋ fɛyɛ, ɛmʋ-ɩ ɖɩɣa nɛ taa leleŋ (Cɔnɩ tayʋʋ 6) *

6. Eduuye nɖɩ Yesu labɩnɩ tʋmɩyɛ se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa se ɛ-Caa sɔɔlɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ?

6 Ɛzɩ ɖɩnaʋ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa yɔ, Yesu labɩnɩ tʋmɩyɛ pɩɣa kilebaɣ eduuye se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa se Yehowa sɔɔlɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ siŋŋ. Pɩɣa ŋga, kalɩ ɖɩɣa nɛ ‘kacaɣ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ nɛ kɛwɛɛkɩ ka-ñɩm.’ (Luka 15:13) Pʋwayɩ lɛ, kekpiɖi wezuu kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ kacaɣaa yɔ kɩ-yɔɔ nɛ koluzi ka-tɩ nɛ kapɩsɩ ɖɩɣa. Ɛzɩma ka-caa laba? Pɩɣa ŋga katɩɖaŋ nɛ pileɖi pʋcɔ nɛ katɩlɩ ka-caa lɩmaɣza. Yesu yɔɔdaa se: “Ɛwɛ poliŋ taa lɛ, ɛ-caa losi-i nɛ pɩlabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ, nɛ ese nɛ ewolo ekpibi-i nɛ ɛkpɛlɩ ɛ-yɔɔ nɛ sɔɔlɩm.” Caja ɛnʋ ɛtɩɖʋ ɛ-pɩyalʋ fɛyɛ. Ɛlɛ ɛna ɛ-pɩyalʋ pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ-i nɛ ɛmʋ-ɩ hɔʋ taa. Pɩɣa kilebaɣ labɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm, ɛlɛ ka-caa kpaɣaa nɛ ekpeɣ-kɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kekpiɖaa. Eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa, caja pʋtɔdɩyɛ nayʋ sɩŋnɩ Yehowa pʋtɔdɩyɛ naʋ. Nʋmɔʋ kɩbaŋʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ Yesu tɩŋnaa nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ se Yehowa sɔɔlaa se ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ kɩwɛɛkɩm laɖaa mba pekpiɖiɣ siŋŋ yɔ.—Luka 15:17-24.

7. Ɛzɩma Yehowa lɔŋsɩnɖɛ labɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ?

7 Yehowa sɔɔlɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ. Paa ɛzɩmtaa Yehowa kpakɩɣ lɩmaɣza wena awazɩɣ wondu ndʋ ɛlɩzaa yɔ. Bibl yɔɔdʋʋ se “lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩlɩnɩ hayo yɔ, . .  . ɖɩ-taa suni pʋtɔdɩyɛ naʋ nɛ pee kɩbana ɖo.” (Yak. 3:17) Ɛzɩ lʋlɩyʋ weyi ɛwɛnɩ sɔɔlɩm yɔ, Yehowa nawa se ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ wazɩɣ e-piya. (Keɣa 102:13; Iza. 49:15) Paa Yehowa sɛyaa ɩtɩtalɩ pilim yɔ, ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ yeki se pɛwɛɛnɩ lidaʋ. Ye mbʋ, Yehowa lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩfɛyɩnɩ tɩnaɣ yɔ, ɖiseɣtiɣ-i se ɛna pʋtɔdɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɛnaɣ nabʋyʋ nɛ piyeki se ɛla mbʋ yɔ. Ɛlɛ Yehowa sɩm ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩtɩpɔzɩ se ɛna pʋtɔdɩyɛ yɔ. Yehowa kɛ lɔŋsɩnɖʋ, pʋyɔɔ lɛ ye ɛnawa se alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ ɛyʋ nɔɔyʋ pʋtɔdɩyɛ yɔ pɩwɩlɩɣ se ɛtɩnɩɣ kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, ɛɛnaɣ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-pʋtɔdɩyɛ kpa.

8. Nabʋyʋ taa ɛbɛ pɩcɛyaa se pala nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se pala mbʋ?

8 Ðɩkpaɣ se Ɛsɔ sɛyʋ nɔɔyʋ maɣmaɣ kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛcakɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Fezuu kiɖeɖeu seɣti Pɔɔlɩ nɛ ɛma se “iyele taabalɩyɛ ɖʋʋ nɛ” ɛyʋ ɛnʋ. (1 Kɔr. 5:11) Mba palakɩ kɩwɛɛkɩm nɛ paakpiɖiɣ yɔ, palɩzɩɣ-wɛ ɛgbɛyɛ taa. Pɩcɛyaa se pala mbʋ nɛ pɩsa nɛ pɩkandɩyɩ koobiya mba pɛwɛ siɣsiɣ yɔ pɔ-yɔɔ, nɛ pɩwɩlɩ se ɖɩñɔnɩ Yehowa paɣtʋ. Ɛlɛ, nabɛyɛ maɣzɩɣ se alɩwaatʋ ndʋ palɩzɩɣ nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ Ɛsɔ tɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ. Toovenim na? Iyele nɛ ɖɩna.

YE PALƖZƖ ƐYƲ NƆƆYƲ ƐGBƐYƐ TAA YƆ, ƐZƖ PƖWƖLƖƔ SE PANA Ɛ-PƲTƆDƖYƐ NA?

Alɩwaatʋ ndʋ pɩwɩɣ heu nɔɔyʋ yɔ, papɩzɩɣ palɩzɩ-ɩ heŋ lɛɛŋ taa nɛ pɛkɛzɩ-ɩ nɛ kɩjaʋ, ɛlɛ ninɖiɣyu woki pɩ-yɔɔ nɛ ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 9-11)

9-10. Ɛzɩ Ebree mba 12:5, 6 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ye palɩzɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ weyi etikpiɖi yɔ ɛgbɛyɛ taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se pana ɛ-pʋtɔdɩyɛ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

9 Alɩwaatʋ ndʋ posusuu kediɣzaɣ nakɛyɛ taa se ɛyʋ weyi ɖɩsɩm camɩyɛ nɛ ɖɩsɔɔlɩ-ɩ yɔ “ɛtɩtasɩ kɛʋ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ,” pɩhaɣ-ɖʋ laŋwɛɛkɩyɛ siŋŋ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se pɩɩcɛyaa se palɩzɩ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ ɛnʋ ɛgbɛyɛ taa? Ye palɩzɩ nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa, pɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ pana ɛ-pʋtɔdɩyɛ na? Ɛɛɛ. Ye pɩpɔzʋʋ se pɔhɔ nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ nɛ patɩla mbʋ yɔ, pɩtɩkɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ, patɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ, yaa patɩwɩlɩ-ɩ se pɔsɔɔlɩ-ɩ. (Adu. 13:24) Ye palɩzɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ weyi etikpiɖi yɔ ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɛzɩ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lakasɩ na? Ɛɛɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ. Koobiya mba palabɩ kɩwɛɛkɩm nɛ palɩzɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ, pa-taa sakɩyɛ yɔɔdaa se pɩɩsɩnɩ-wɛ nɛ peɖiɣzina se mbʋ palaba yɔ pɩɩkɛ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm siŋŋ. Piyeba nɛ pekpiɖi nɛ pɛlɛɣzɩ pa-lakasɩ nɛ papɩsɩ pɔkɔɔ Yehowa cɔlɔ.—Kalɩ Ebree mba 12:5, 6.

10 Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaʋ nakʋyʋ. Ninɖiɣyu nɔɔyʋ ɖiɣzinaa se kʋdɔŋ kɩɖɛɖɛʋ nakʋyʋ kpa e-heu nɔɔyʋ. Ɛnawa se pɩsa nɛ ɛwaa heu ɛnʋ ɛ-kʋdɔŋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɛlɩzɩ-ɩ heŋ lɛɛŋ taa nɛ ɛkɛzɩ-ɩ nɛ kɩjaʋ. Ɛlɛ, heŋ sɔɔlaa se ɩkpɛndɩ nɛ ɩwɛɛ ɖoli kʋɖʋm. Ye palɩzɩ kʋɖʋm nɛ pɛkɛzɩ-ɩ kɩjaʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ ewii nɛ epeendiɣ. Ɛlɛ, ɛzɩ ninɖiɣyu lɩzʋʋ-ɩ nɛ kɩjaʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛlabɩ-ɩ kañatʋ na? Aayɩ. Ɛnawa se ye eyebi heu kʋdɔndʋ heŋ lɛɛŋ hɛkʋ taa yɔ, ɛ-kʋdɔŋ kaɣ ɖɛʋ heŋ lɛɛŋ. Ye ɛlɩzɩ heu weyi pɩwɩɣ-ɩ yɔ, ɛkandɩyɩɣ heŋ kpeekpe yɔɔ.—Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Levitiki 13:3, 4.

11. (a) Hɔɔlɩŋ weyi taa papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ ɛyʋ weyi palɩzɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ nɛ pamaɣzɩnɩ heu weyi pɩwɩɣ-ɩ yɔ? (b) Mba palɩzɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ pala? (c) Nɛ ɛzɩma papɩzɩɣ pasɩnɩ-wɛ?

11 Ðɩpɩzɩɣ ɖɩkpaɣ Krɩstʋ tʋ weyi palɩzɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ heu weyi pɩwɩɣ-ɩ yɔ. Pɩwɩɣ-ɩ fezuu taa. (Yak. 5:14) Ɛzɩ tomnaɣ yɔɔ kʋdɔmɩŋ nɩɩyɩ ɖɛɣʋ ɛyaa yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ fezuu taa kʋdɔŋ pɩzɩɣ nɛ kɩɖɛɛ ɛyaa. Pʋyɔɔ lɛ, hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pɩcɛyaa se palɩzɩ ɛyʋ weyi pɩwɩɣ-ɩ fezuu taa yɔ ɛgbɛyɛ taa nɛ pɛkɛzɩ-ɩ kɩjaʋ. Nɩŋgbaŋʋʋ hɔm mbʋ pɩwɩlɩɣ se Yehowa sɔɔlɩ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba pɛwɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ. Nɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ nɛ eɖiɣzina se ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm siŋŋ nɛ ekpiɖi. Alɩwaatʋ ndʋ palɩzɩɣ nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ewoki ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi; peeɖe ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmʋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩlɩnɩ Bibl taa yɔ nɛ ɛɖaɣnɩ cɛyɩsʋʋ e-tisuu. Ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛmʋʋ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ nɛ ɛkalɩɣ nɛ ɛkpɛlɩkɩɣ-sɩ, nɛ ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛcɔnɩ JW Tɔm Ðɩyɔɔdɩyɛ® yɔɔ ɖʋtʋ. Nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa naɣ lɛɣzɩtʋ ndʋ ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ yɔ lɛ, papɩzɩɣ nɛ patasɩɣ-ɩ lɔŋ nabʋyʋ taa se pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛɖaɣnɩ kpaʋ ɖoŋ fezuu taa nɛ pɩsa nɛ pamʋ-ɩ ɛgbɛyɛ taa nɛ ɛpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ. *

12. Pɩsa nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa wɩlɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ weyi eekpiɖiɣ yɔ sɔɔlɩm nɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ lɛ, ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ɩ?

12 Pɩcɛyaa se ɖɩtɔzɩ se mba paakpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, pe-ɖeke palɩzɩɣ ɛgbɛyɛ taa. Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nawa se pɩkɛnɩ tɔm sɔsɔtʋ ndʋ pɩtɩpɔzɩ se peleɣyina yɔ. Panawa se Yehowa hɔŋ nɩŋgbaŋʋʋ “ɛzɩ pɩmʋnʋʋ ɖeyi ɖeyi yɔ.” (Yer. 30:11; nwt) Pɔsɔɔlɩ po-koobiya nɛ patɩsɔɔlɩ se pala nabʋyʋ nɛ pɩkɔnɩ-wɛ kaɖɛ fezuu taa. Ɛlɛ nabʋyʋ taa pɩsa nɛ pawɩlɩ se pɛwɛnɩ sɔɔlɩm nɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se palɩzɩ kɩwɛɛkɩm laɖʋ ɛgbɛyɛ taa.

13. Ɛbɛ yɔɔ pɩɩpɔzaa se palɩzɩ Kɔrɛntɩ koobu nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa?

13 Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ labɩ kɩwɛɛkɩm nɛ etikpiɖi. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma apostoloo Pɔɔlɩ cɔnɩ ɛ-tɔm ɖeɖe yɔ. Kɔrɛntɩ ɛgbɛyɛ taa Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ sʋwaɣnɩ ɛ-caa halʋ. Pɩɩkɛnɩ kʋzɔɔtʋ sɔsɔtʋ kpem. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, Yehowa kaaheyi caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ piya se: “Weyi ɛsʋnɩ ɛ-caa halʋ nɛ ekuli ɛ-caa ndaakpeɖe yɔɔ kɔyɔ, ɛ nɛ ɩ pa-naalɛ pasɩkɩ.” (Lev. 20:11) Toovenim taa lɛ, Pɔɔlɩ taapɩzɩɣ se ɛha nɔɔ se pakʋ abalʋ ɛnʋ. Ɛlɛ eheyi Kɔrɛntɩ koobiya se palɩzɩ-ɩ ɛgbɛyɛ taa. Abalʋ ɛnʋ ɛ-kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ lakasɩ nzɩ sɩɩwɛnɩ ɖoŋ ɛgbɛyɛ taa ñɩma lalaa yɔɔ, halɩ pa-taa nabɛyɛ taamaɣzɩɣ se pɩɩkɛnɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm.—1 Kɔr. 5:1, 2, 13.

14. (a) Ɛzɩma Pɔɔlɩ wɩlaa se ɛna abalʋ weyi paalɩzɩ Kɔrɛntɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ Pɔɔlɩ labɩ mbʋ? (2 Kɔrɛntɩ mba 2:5-8, 11)

14 Pɩlabɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Pɔɔlɩ nɩɩ se abalʋ ɛnʋ ɛlɛɣzaa siŋŋ. Kɩwɛɛkɩm laɖʋ kaakpiɖi toovenim taa. Paa abalʋ ɛnʋ ɛɛɖʋ ɛgbɛyɛ fɛyɛ yɔ, Pɔɔlɩ heyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se ɛnʋ tɩsɔɔlɩ se ‘ɛɖɛlɛsɩ niye.’ Eheyi-wɛ se: “Ikpeɣ-i faaa nɛ ɩhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ.” Ɩna mbʋ pʋyɔɔ Pɔɔlɩ tɔm se pala mbʋ yɔ? Pɔɔlɩ yɔɔdaa se pala mbʋ nɛ “pɩsa nɛ ɛtaakɩlɩ wɛʋ laŋwɛɛkɩyɛ sɔsɔɖɛ taa.” Abalʋ ɛnʋ ekpiɖaa nɛ ɛ-tɔm la Pɔɔlɩ pʋtɔdɩyɛ. Pɔɔlɩ taasɔɔlɩ se kɩwɛɛkɩm mbʋ abalʋ ɛnʋ ɛlaba yɔ, piyele nɛ ɛwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ sɔsɔɖɛ taa nɛ eyele ñɩnʋʋ se pakpaɣ nɛ pekpeɣ-i.—Kalɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 2:5-8, 11.

15. Ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pɔhɔ nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa pawɩlɩ se pana ɛ-pʋtɔdɩyɛ?

15 Ɛzɩ Yehowa yɔ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɔɔlɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ. Ye pɩcɛyaa yɔ, pɔhɔŋ kɩwɛɛkɩm laɖʋ nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ; ɛlɛ ye pɩpɔzʋʋ yɔ, panaɣ ɛ-pʋtɔdɩyɛ ɖɔɖɔ. Pɩtasɩ lɛ, ye pɩɩwɛɛ se pɔhɔ kɩwɛɛkɩm laɖʋ nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ nɛ patɩla mbʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se patɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ; ɛlɛ patɩnɩɣ kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Ɛzɩ ɛzʋtʋyaa ɖeke pɩwɛɛ se pana ɛyaa pʋtɔdɩyɛ na?

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ ÐA-TƖŊA NƐ ÐƖNA LALAA PƲTƆDƖYƐ?

16. Ɛzɩ Aduwa 21:13 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ Yehowa lakɩ mba paanaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ?

16 Krɩstʋ ñɩma tɩŋa ñakɩ pana se pɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa ɛzɩ Yehowa yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ lɛ se Yehowa eewelisiɣni mba paanaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ. (Kalɩ Aduwa 21:13) Ða-taa nɔɔyʋ ɛɛkaɣ sɔɔlʋʋ se Yehowa etaawelisi ɛ-adɩma; pʋyɔɔ lɛ, ɖɩñakɩ pana se ɖɩtaakɛ mba paanaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ. Ðiikiziɣ welisinuu ɖo-koobu weyi ɛwɛ kʋñɔŋ taa yɔ. Ɛlɛ paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖiwelisi “kʋñɔndʋ kubuka.” Mbʋ ɖɔɖɔ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩɖɔ Bibl taa lɔŋ tasʋʋ ɩnɛ ɩ-yɔɔ: “Weyi ɛɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ yɔ, pakaɣ ɛ-tɔm hʋʋ nɛ paanaɣ ɛ-pʋtɔdɩyɛ.” (Yak. 2:13) Ye ɖiluuzuu ɖa-tɩ nɛ ɖɩtɔzʋʋ se pɩcɛyɩ siŋŋ se pana ɖa-pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɖɩkaɣ naʋ lalaa pʋtɔdɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. Ðɩsɔɔlaa se ɖɩna lalaa pʋtɔdɩyɛ, kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ kɩwɛɛkɩm laɖʋ nɔɔyʋ kpiɖiɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛkɔɔ ɛgbɛyɛ taa yɔ.

17. Ɛzɩma Wiyaʋ Daviid na lalaa pʋtɔdɩyɛ siŋŋ?

17 Bibl taa kɩɖaŋ pɩzɩɣ ɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna lalaa pʋtɔdɩyɛ nɛ ɖikizi kañatʋ labʋ. Iyele nɛ ɖɩna Wiyaʋ Daviid kɩɖaʋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɛnaɣaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ siŋŋ. Paa Sɔɔlɩ kaañɩnaɣ se ɛkʋ Daviid yɔ, Daviid kaanawa se Sɔɔlɩ kɛ wiyaʋ weyi Ɛsɔ ta num yɔ. Nɛ ɛtɩñɩnɩ kaaʋ se ɛkpa-ɩ kɩmɩyɛ yaa ɛlabɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ, ɛlɛ ɛna ɛ-pʋtɔdɩyɛ.—1 Sam. 24:10-13, 19, 20.

18-19. Wɛtʋ naalɛ ndʋ taa Daviid tɩna lalaa pʋtɔdɩyɛ?

18 Ɛlɛ pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa Daviid na lalaa pʋtɔdɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ Naabaalɩ, abalʋ weyi ɛ-tɔm kaawɛ kaɖɛ yɔ, ɛyɔɔdɩnɩ kaañamtʋ Daviid nɛ ɛ-ɛyaa nɛ ekizi se ɛɛhaɣ-wɛ tɔɔnaɣ yɔ, Daviid kaamʋ pana nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛkʋʋ Naabaalɩ nɛ abalaa mba payɩ pɛwɛ ɛ-ɖɩɣa yɔ. Ɛlɛ Naabaalɩ halʋ Abigayɛɛlɩ lakaɣ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛɛwɛ suuɖu. Ɛlabɩ lɛɛ lɛɛ nɛ ɛkpaɣ tɔɔnaɣ nɛ ewoni Daviid. Piyeba nɛ Daviid tɩkʋ Naabaalɩ nɛ abalaa mba pɛwɛ ɛ-ɖɩɣa yɔ.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

19 Alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, nayʋ Naataanɩ heyi Daviid se abalʋ ñɩm tʋ nɔɔyʋ mɩlɩ ɛ-tɛtʋ taa abalʋ kʋñɔndʋ nɔɔyʋ heu kʋɖʋm koŋ weyi ɛlɛ sɔɔlɩ siŋŋ yɔ. Daviid kɔ pana siŋŋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Nɛ [Yehowa,] sɩm pɩyalʋ lɛ ɛyʋ weyi ɛlabɩ mbʋ yɔ.” (2 Sam. 12:1-6) Daviid kaasɩm Moyizi Paɣtʋ. Ye nɔɔyʋ ɛmɩlɩ heu yɔ, pɩwɛɛ se ɛhɛyɩ pi-lone taa heŋ naanza. (Ejl. 21:37) Ɛlɛ ye nɔɔyʋ ɛtɔm se pakʋ mɩlʋ ɛnʋ yɔ, pɩkɛnɩ kañatʋ lakasɩ. Toovenim taa lɛ, Naataanɩ kɛdɩ Daviid tɔm ndʋ se pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛnɩɩ pɩ-taa se ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm lakasɩ nzɩ yɔ, sɩkpaɖɩ mbʋ. Daviid pɩzaɣ se ɛna mɩlʋ weyi ɛ-tɔm Naataanɩ kɛdaa yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ, ɛlɛ Yehowa wɩlaa se ɛna Daviid pʋtɔdɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ.—2 Sam. 12:7-13.

Wɩyaʋ Daviid tɩna abalʋ weyi ɛ-tɔm Naataanɩ kɛdɩ-ɩ yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ (Cɔnɩ tayʋʋ 19-20) *

20. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Daviid kɩɖaʋ taa?

20 Taasɔɔ se Alɩwaatʋ ndʋ Daviid kɔ pana siŋŋ yɔ, ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛkʋʋ Naabaalɩ nɛ abalaa mba payɩ pɛwɛ ɛ-ɖɩɣa yɔ. Nɛ pʋwayɩ Daviid yɔɔdaa se abalʋ ñɩm tʋ weyi ɛ-tɔm Naataanɩ kɛdaa yɔ, ɛmʋnɩ sɩm. Ɛlɛ Daviid kaakɛ ɛyʋ kɩbanʋ, ye mbʋ ɛbɛ yɔɔ ɛlabɩ mɩlʋ ɛnʋ kañatʋ nɛ ɛkʋ ɛ-tɔm mbʋ? Iyele nɛ ɖɩna wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Daviid kaawɛɛ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ, Daviid ɛhʋyɛ kʋwaɣ ɛ-tɔm. Ye nɔɔyʋ ɛhʋʋ lalaa tɔm nɛ kañatʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ fɛyɩ camɩyɛ. Yesu paɣ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa siŋŋ se: “Iyele lalaa tɔm hʋnʋʋ nɛ pataahʋʋnɩ-mɩ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛzɩma ɩhʋʋnɩ lalaa yɔ, mbʋ pakaɣ-mɩ hʋnʋʋ.” (Mat. 7:1, 2) Ye mbʋ, pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaala lalaa kañatʋ; ɛlɛ ɖɩñaɣ pana nɛ ‘ɖa-pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlɩ’ ɛzɩ Ɛsɔ pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔ.

21-22. Nʋmɔŋ weyi yɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩna lalaa pʋtɔdɩyɛ?

21 Ye ɖɩkɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa yɔ, lalaa tɔm ɩɩlakɩ-ɖʋ pʋtɔdɩyɛ yem na. Ɛyaa mba panaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ, palakɩ nabʋyʋ se pasɩnɩ-wɛ. Ye mbʋ, ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcɔnɩ ɖɔ-hɔʋ taa, ɖɛ-ɛgbɛyɛ taa, nɛ ɖe-egeetiye taa nɛ ɖɩna se mba pɩpɔzʋʋ se ɖɩsɩna. Ðɩkaɣ hiu wala sakɩyɛ wena a-yɔɔ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩna lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ. Pɩpɔzʋʋ se pakpazɩ nɔɔyʋ ɖoŋ na? Ðɩpɩzɩɣ ɖɩla nabʋyʋ ɖeyi ɖeyi nɛ ɖɩsɩnɩ nɔɔyʋ, pɩtɩla ɖɩha-ɩ tɔɔnaɣ yaa ɖɩlabɩ-ɩ nabʋyʋ? Papɩsɩnɩ Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa nɛ pɩpɔzʋʋ se pɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ nɛ pasɩnɩ-ɩ nɛ ehiɣ taabalaa mba pakpazɩɣ-ɩ ɖoŋ yɔ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖisusi lalaa laŋhɛzɩyɛ tɔm kɩbandʋ na? Nʋmɔŋ kɩbaŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩna ɛyaa mba payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ.—Yɔɔb 29:12, 13; Roma 10:14, 15; Yak. 1:27.

22 Ye ɖiɖiɣzinaa se nabɛyɛ wɛ kɩcɛyɩm mbʋ pɩ-taa yɔ, ɖɩkaɣ naʋ se nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩna pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ ɩɖɔ sakɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛ-taa lakɩ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ‘ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlaa.’

HENDU 43 Ɛsɩmɩyɛ adɩma

^ par. 5 Pʋtɔdɩyɛ naʋ kɛ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ, nɛ pɩwɛɛ se ɖa-taa paa anɩ lɛ ɛñaɣ pana nɛ ɛwɛɛnɩ-tʋ. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ pʋyɔɔ Yehowa naɣ ɛyaa pʋtɔdɩyɛ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se nɩŋgbaŋʋʋ hɔm kɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔ, nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ nɛ ɖɩwɩlɩ yɔ.

^ par. 11 Pɩsa nɛ ŋna ɛzɩma mba papɩsɩnɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ, papɩzɩɣ pala nɛ pɔñɔɔzɩ pa nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ, nɛ ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-wɛ lɛ, kalɩ tɔm ñʋʋ “Ñɔɔzɩ ña nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ” ŋgʋ kɩwɛ Feŋuu Tilimiye ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ.

^ par. 60 KƖLƐMƖŊ YƆƆ TƆM: Pɩɣa kilebaɣ caa wɛ ɛ-ɖaŋ ñʋʋ taa nɛ ɛna ɛ-pɩyalʋ ɖiɣni pɩsʋʋ ɖɩɣa, nɛ ese lɛɛ lɛɛ nɛ ɛkatɩɣ-ɩ se ekpibi-i.

^ par. 64 KƖLƐMƖŊ YƆƆ TƆM: Wiyaʋ Daviid kaawɛ nɩɣzɛ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-ɛhʋyɛ kʋwaɣ ɛ-tɔm, piyeba nɛ ɛkɔ pana siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ Naataanɩ heyi-i abalʋ ñɩm tʋ nɔɔyʋ tɔm yɔ; nɛ ɛyɔɔdɩ se abalʋ ɛnʋ ɛmʋnɩ sɩm.