Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

“Ɛsɔtɔm . . . lakɩ tʋmɩyɛ pɩŋŋ”

“Ɛsɔtɔm . . . lakɩ tʋmɩyɛ pɩŋŋ”

“[Ɛsɔtɔm wɛ wezuu nɛ] tɩlakɩ tʋmɩyɛ pɩŋŋ.”—EBR. 4:12.

HENDU: 96, 94

1. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩɩpɩtɩɣ kaaʋ se Ɛsɔtɔm lakɩ tʋmɩyɛ pɩŋŋ? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

ÐA Yehowa sɛyaa ɖɩɩpɩtɩɣ kaaʋ se ‘Ɛsɔtɔm wɛ wezuu nɛ tɩlakɩ tʋmɩyɛ pɩŋŋ.’ (Ebr. 4:12) Ɛzɩma Bibl lɛɣzɩ ɖa-taa sakɩyɛ wezuu caɣʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se kɩwɛnɩ ɖoŋ siŋŋ se kɩlɛɣzɩ ɛyʋ wɛtʋ. Ðo-koobiya nabɛyɛ kaakɛ mɩlaa, tabakʋʋyaɣ ñɔyaa nɛ mba pacakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ. Nabɛyɛ lɛ, paa piiɖeni-wɛ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa Sataŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ, panaɣaɣ se nabʋyʋ tɛɖaɣ-wɛ pe-wezuu caɣʋ taa. (Ekl. 2:3-11) Ðoŋ weyi Bibl wɛna nɛ kɩlɛɣzɩɣ ɛyaa wezuu caɣʋ yɔ, ɩ-yɔɔ lɛ, ɛyaa mba ɖooo lɛ pataawɛnɩ lidaʋ nakʋyʋ yɔ, pɔkɔm nɛ pehiɣ wezuu nʋmɔʋ nɛ pɔɖɔŋ kɩ-taa. Feŋuu Tilimiye taa tɔm ñʋʋ “Bibl lɛɣzɩɣ ɛyaa wezuu caɣʋ” yɔɔdʋʋ kɩɖaŋ sakɩyɛ tɔm, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɩ-kalʋʋ kɛdɩɣnɩ-ŋ pɩdɩɩfɛyɩ. Pɩtasɩ lɛ, ŋnawa ɖɔɖɔ se mba pañaɣ pana nɛ pamʋ toovenim nɛ papɩsɩ Krɩstʋ mba yɔ, Bibl wɛɛ kɩsɩɣnɩ-wɛ nɛ pɛɖɛɣnɩ ɛsɩndaa fezuu taa.

2. Ɛzɩma Ɛsɔtɔm labɩ tʋmɩyɛ kajalaɣ Krɩstʋ ñɩma alɩwaatʋ taa?

2 Ɛzɩma Bibl kpɛlɩkʋʋ wɛɛ nɛ kɩsɩɣnɩ ɛyaa ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa nɛ pɛlɛɣzɩɣ pe-wezuu caɣʋ yɔ, pɩwɛɛ se pɩɖɩɣzɩ-ɖʋ yaa we? Aayɩ. Kɩɖaŋ ɛnɩ ɩtɔzʋʋ-ɖʋ kajalaɣ Krɩstʋ ñɩma mba paawɛnɩ ɛsɔdaa kpaʋ lidaʋ yɔ pɔ-yɔɔ. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ 6:9-11.) Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdɩ ɛyaa mba paakaɣ sʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa yɔ pɔ-tɔm nɛ pɩtɛ lɛ, ɛsɔzɩ se: “Nɛ mɩ-taa nabɛyɛ kaakɛ mbʋ.” Paa mbʋ yɔ, Masɩ nɛ fezuu kiɖeɖeu pɩzaa nɛ kɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ. Halɩ pa-taa nabɛyɛ mʋ toovenim nɛ pɩtɛ lɛ, pakatɩ fezuu taa kala sɔsɔna sakɩyɛ. Bibl heyiɣ-ɖʋ se paalɩzɩ ɛgbɛyɛ taa Krɩstʋ tʋ patam num nɔɔyʋ nɛ pʋwayɩ lɛ, pɔkɔɔ paɖaɣnɩ-ɩ mʋʋ. (1 Kɔr. 5:1-5; 2 Kɔr. 2:5-8) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩma ɖo-koobiya katɩ kala ndɩ ndɩ ɛlɛ Ɛsɔtɔm sɩnɩ-wɛ nɛ pawabɩ-yɛ yɔ, pɩ-taa tazʋʋ kaɣ-ŋ kpazʋʋ ɖoŋ siŋŋ.

3. Tɔm ndʋ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

3 Ɛzɩma Ɛsɔ ha-ɖʋ ɛ-Tɔm ndʋ tɩwɛ ɖoŋ siŋŋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩsɔɔlaa se ɖɩlabɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. (2 Tim. 2:15) Pʋyɔɔ lɛ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖiyele nɛ ɖoŋ weyi Ɛsɔtɔm wɛna yɔ nɛ ɛla tʋmɩyɛ (1) ɖe-wezuu caɣʋ taa, (2) ɖɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ taa nɛ (3) alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɩwɩlɩɣ tɔm Kewiyaɣ Kpaaŋ taa yɔ. Tɔm ndʋ tɩ-taa ɖɩkaɣ tazʋʋ yɔ, tɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɩlɩ sɔɔlɩm nɛ ɛsɩmɩyɛ ɖa-Caa sɔɔlɩm tʋ weyi ɛwɛ ɛsɔdaa nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ tam se piɖeni-ɖʋ yɔ.—Iza. 48:17.

ÐE-WEZUU CAƔƲ TAA

4. (a) Ye ɖɩsɔɔlaa se Ɛsɔtɔm ɛwɛɛnɩ ɖoŋ ɖe-wezuu caɣʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? (b) Ɛzɩma ŋlakɩ nɛ ŋhikiɣ alɩwaatʋ nɛ ŋkalɩɣ Bibl?

4 Ye ɖɩsɔɔlaa se Ɛsɔtɔm ɛwɛɛnɩ ɖoŋ ɖe-wezuu caɣʋ yɔɔ kɔyɔ, pɩcɛyaa se ɖɩkalɩɣ-tʋ ɖoŋ ɖoŋ, nɛ ye pɩsaŋ yɔ paa evemiye nɖɩ. (Yoz. 1:8) Toovenim se sɔnɔ ɖa-taa ɛyaa sakɩyɛ fɛyɩnɩ alɩwaatʋ. Ɛlɛ paa ɖa-tʋma tɔm kaacɛyɩ ɛzɩma yɔ, Bibl kalʋʋ tɔm cɛyaa ɖɔɖɔ siŋŋ, pʋyɔɔ lɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖiyele nɛ ɖa-tʋma mʋ ɖa-alɩwaatʋ kpeekpe nɛ ɖɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ se ɖɩkalɩ Bibl. (Kalɩ Efɛɛzɩ 5:15, 16.) Yehowa sɛyaa sakɩyɛ ñɔɔzɩ pe-evemiye taa tʋma camɩyɛ nɛ pehikiɣ alɩwaatʋ nɛ pakalɩɣ Bibl paa evemiye nɖɩ. Nabɛyɛ kalɩɣ-kʋ pɔcɔ nɛ papaɣzɩɣ pa-tʋma; lalaa lɛ, pakalɩɣ-kʋ pʋcɔ nɛ pahɩnɩ; nɛ lalaa ɖɔɖɔ lɛ pañɩnɩɣ alɩwaatʋ lɛɛtʋ evemiye taa nɛ pakalɩɣ-kʋ. Panɩɣ leleŋ siŋŋ ɖʋtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɛzɩ Keɣa 118 maɖʋ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Ɛzɩ sɔɔlɩm ɖɔɖɔ lɛ mɔnsɔɔlɩnɩ ña-paɣtʋ na? Evemiye pilim lɛ mamaɣzɩɣ tɩ-yɔɔ.”—Keɣa 118:97.

5, 6. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ? (b) Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩwazɩ-ɖʋ camɩyɛ? (c) Ɛzɩma Bibl kalʋʋ nɛ kɩ-taa tɔm yɔɔ maɣzʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ-ŋ?

5 Pɩtasɩnɩ Bibl kalʋʋ lɛ, pɩcɛyaa ɖɔɖɔ se ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ. (Keɣa 1:1-3) Mbʋ kaɣnɩ yebu nɛ lɔŋsɩnɖɛ tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa nɛ tɩwɛɛ wazaɣ tam yɔ, tɩpɩzɩ nɛ tɩwazɩ-ɖʋ. Paa ɖɩkalɩɣ-kʋ takayaɣ maɣmaɣ taa yaa ɖɩkpaɣ-kʋ wonuu nakʋyʋ yɔɔ ɛzɩ pɔrtaabɩlɩ yaa taabɩlɛɛtɩ yɔɔ mbʋ yɔ nɛ ɖɩkalɩɣ yɔ, pɩcɛyaa se ɖiyele nɛ kɩ-tɔm tii ɖooo ɖa-laŋɩyɛ taa.

6 Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ mbʋ ɖɩkalaa yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, tɩwazɩ-ɖʋ camɩyɛ? Nabɛyɛ nawa se pɩsɩɣnɩ-wɛ siŋŋ ye pakalɩ Bibl hɔɔlʋʋ nakʋyʋ nɛ pakpaɣ alɩwaatʋ pazɩ nɛ pɔpɔzɩ pa-tɩ tɔm ɛzɩ tʋnɛ yɔ: ‘Ɛbɛ tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-m Yehowa yɔɔ? Ɛzɩma menɖiɣni ɖɔm Bibl hɔɔlʋʋ ŋgʋ mankalaa yɔ kɩ-lɔŋ tasʋʋ yɔɔ? Hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa manpɩzɩɣ nɛ mantasɩ ɖɛnʋʋ ɛsɩndaa?’ Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ Ɛsɔtɔm yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu nɛ ɖɩsɔɔlɩ se ɖɩɖɔŋ ɛ-lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ pɩkpaɖɩ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖiyeki ɖoŋ weyi Ɛsɔtɔm wɛna yɔ se ɛla tʋmɩyɛ siŋŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa.—2 Kɔr. 10:4, 5.

TƆM SUSUU TƲMƖYƐ TAA

7. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ Ɛsɔtɔm tʋmɩyɛ tɔm susuu taa camɩyɛ?

7 Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔtɔm camɩyɛ tɔm susuu taa? Kajalaɣ lɛ, lakɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ ɖoŋ ɖoŋ alɩwaatʋ ndʋ ŋsusuu tɔm yɔ. Koobu nɔɔyʋ yɔɔdaa se: “Ye ña nɛ Yehowa ɩwɛɛ nɛ isusuu tɔm kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa, ŋyekini-i se ŋyɔɔdɩ yaa ñɛwɛɣnɩ yɔɔdʋʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa?” Koobu ɛnʋ ɛcaɣ ɛyɔɔdɩ se ye ɖɩkalɩɣ Bibl ɖɩɣdʋ yɔ, ɖɩwɛɛ ɖiyeki se Yehowa maɣmaɣ ɛyɔɔdɩnɩ ɖɩɣdʋ. Paa tɔm ndʋ ɖitiiheyi nɔɔyʋ yɔ, tɩɩpɩzɩɣ nɛ tɩwɛɛnɩ ɖoŋ nɛ pɩtalɩ Bibl mayaɣ ŋga ɖɩlɩzɩ camɩyɛ nɛ ɖɩkalɩ-ɩ yɔ. (1 Tes. 2:13) Pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Alɩwaatʋ ndʋ malɩɣ tɔm susuu yɔ, mañakɩ pana se ye pɩlakɩ yɔ, mankalɩ Bibl hɔɔlʋʋ nakʋyʋ ɛyaa mba payɩ mankatɩɣ yɔ yaa we?’

8. Alɩwaatʋ ndʋ ɖiisusuu tɔm yɔ, ɛbɛ yɔɔ Bibl masɩ ɖeke kalʋʋ tɩmaɣ?

8 Toovenim taa lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖiisusuu tɔm yɔ, Bibl masɩ ɖeke kalʋʋ tɩmaɣ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyaa sakɩyɛ tɩtɩlɩ Bibl taa tɔm camɩyɛ nɛ pɩwɛ-wɛ kaɖɛ se panɩɩ kɩ-taa. Mbʋ pɩɩwɛ kajalaɣ Krɩstʋ mba alɩwaatʋ taa, nɛ mbʋ pɩwɛ sɔnɔ ɖɔɖɔ. (Roma 10:2) Pʋyɔɔ lɛ ye ɖɩkalɩɣ mayaɣ nakɛyɛ yɔ, pɩfɛyɩ se ɖɩkɔ tɔm ñʋʋ se weyi ɖɩkalɩ-kɛ yɔ ɛnɩ ka-taa. Pɩcɛyaa se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩtazɩ mayaɣ ŋga kɔ-hɔɔlɩŋ weyi ɩmʋnaa yɔ ɩ-taa. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkalɩ nɛ ɖicuuzi tɔm loyisi kɩcɛyɩsɩ taa. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, tɔm pee wena asɩɣnɩ-ɩ se ɛnɩɩ mayaɣ ŋga ɖɩkalaa yɔ ka-taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ-ɩ a-taa. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ sɩnʋʋ ɖɔ-tɔm welisiyaa nɛ Ɛsɔtɔm tukuni pa-maɣzɩm nɛ pa-laŋa.—Kalɩ Luka 24:32.

9. Tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩyɔɔdɩ pʋcɔ nɛ ɖɩkalɩ Bibl mayaɣ nakɛyɛ nɛ piyele nɛ weyi ɖɩkalɩɣ-kɛ yɔ ɛwɛɛnɩ ñamtʋ Bibl yɔɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

9 Tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ pʋcɔ nɛ ɖɩkalɩ Bibl mayaɣ nakɛyɛ yɔ, pɩwɛɛ se tiyele nɛ weyi ɖɩkalɩɣ-kɛ yɔ ɛwɛɛnɩ ñamtʋ Bibl yɔɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se: “Yele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ.” Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcaɣ se ɖɩkalɩ mayaɣ nakɛyɛ ɛyʋ weyi ɛtɩkɛ Krɩstʋ tʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-i se: “Yele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Masɩ Kiɖeɖesi heyiɣ-ɖʋ yɔ.” Ye ɖisusuu tɔm weyi ɛ-paa fɛyɩnɩ Ɛsɔtɔm yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ-ɩ se: “Wiɖiyi ŋtɛm nɩʋ caanaʋ taa eduuye ɖɩnɛ?” Toovenim lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩcɔnɩ paa weyi lɛ ɛ-wɛtʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖisusi-i tɔm nɛ tɩla ɛ-yɔɔ tʋmɩyɛ yɔ.—1 Kɔr. 9:22, 23.

10. (a) Ɛzɩma koobu nɔɔyʋ labɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl tɔm susuu taa? (b) Ɛzɩma ña-maɣmaɣ ŋna ɖoŋ weyi Ɛsɔtɔm wɛnɩ tɔm susuu taa yɔ?

10 Koobiya sakɩyɛ kɔm nɛ pana se ye pakalɩɣ Bibl masɩ tɔm susuu taa yɔ, situkuuni mba posusuu-wɛ tɔm yɔ pa-laŋa camɩyɛ. Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kɩɖaʋ kʋnɛ kɩ-tɔm. Koobu nɔɔyʋ kaasusi tɔm abalʋ nɔɔyʋ, ɛlabɩ sɔsɔ pazɩ. Abalʋ ɛnʋ ɛkalaɣ fenaɣ fenaɣ takayɩsɩ pɩlakɩ pɩnzɩ cabɩ yɔ. Koobu ɛnʋ ɛlakaɣ pɩsɩ nɛ ŋna-ɩ lɛ, ɛkpɛndɩnɩ kɛdɛzaɣ fenaɣ tɛ Feŋuu Tilimiye nɛ ewoni-i. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ ɛcɛlɩ-ɩ ɖɩ lɛ, ɛlabɩ lɩmaɣza se ɛkalɩɣ-ɩ Bibl masɩ nzɩ sɩwɛ Feŋuu Tilimiye takayaɣ ŋga ka-taa yɔ, sɩ-taa nakɛyɛ. Peeɖe ɛkalɩ 2 Kɔrɛntɩ 1:3, 4, ɖenɖe pɔyɔɔdaa se: ‘Pʋtɔdɩyɛ naʋ Caa nɛ laŋhɛzɩyɛ kpeekpe tɛ Ɛsɔ, hɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ kʋñɔmɩŋ kpeekpe taa yɔ.’ Mayaɣ kanɛ kotukuni abalʋ ɛnʋ ɛ-laŋɩyɛ siŋŋ nɛ eheyi koobu ɛnʋ se ɛɖaɣnɩ-kɛ kalʋʋ. Abalʋ ɛnʋ eheyi-i se ɛ nɛ ɛ-halʋ paawɛɛ pañɩnɩɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ siŋŋ. Nɛ kpaɣnɩ mbʋ lɛ Bibl tɔm paɣzɩ-ɩ kɛdɩnʋʋ. Kɩɖaʋ kʋnɛ kɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔtɔm lakɩ tʋmɩyɛ siŋŋ tɔm susuu taa.—Tʋma 19:20.

ALƖWAATƲ NDƲ ÐƖƖWƖLƖƔ TƆM KEWIYAƔ KPAAŊ TAA YƆ

11. Koobiya abalaa mba pɛwɛnɩ waɖɛ se pawɩlɩ tɔm ɛgbɛyɛ ɛsɩndaa yɔ, ɛbɛ pɩcɛyaa se pala?

11 Ða-tɩŋa payɩ ɖɩsɔɔlɩ kediɣzisi nɛ kigbeɣliŋ wobu. Kajalaɣ lɛ, ɖiwoki lona ana a-taa se ɖɩsɛɛ Yehowa. Pɩtasɩ lɛ, tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ lona ana a-taa yɔ, tɩwazɩɣ-ɖʋ siŋŋ fezuu taa. Pɩkɛnɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ koobiya abalaa mba pawɩlɩɣ tɔm kediɣzisi nɛ kigbeɣliŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ. Panawa ɖɔɖɔ se pɩkɛnɩ-wɛ sʋʋtʋ ndʋ pɩtɩpɔzɩ se peleɣyina yɔ. (Yak. 3:1) Tɔm ndʋ pawɩlɩɣ yɔ, pɩwɛɛ se tɩlɩɣnɩ Bibl taa paa ɛzɩmtaa. Ye ŋwɛnɩ waɖɛ se ŋwɩlɩ tɔm ɛgbɛyɛ ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyele nɛ ɖoŋ weyi Ɛsɔtɔm wɛna yɔ ɛla tʋmɩyɛ camɩyɛ?

12. Ɛzɩma tɔm yɔɔdɩyʋ pɩzɩɣ ɛla nɛ ɛ-tɔm yɔɔdʋʋ kpeekpe lɩɩnɩ Masɩ taa?

12 Yele nɛ ñɔ-tɔm yɔɔdʋʋ kpeekpe lɩɩnɩ masɩ taa. (Yoh. 7:16) Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ? Pɩfɛyɩ se kɩɖaŋ, wezuu caɣʋ taa tɔm ndʋ ŋlakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ nɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ ɛzɩma ŋyɔɔdʋʋ tɔm yɔ, piyele nɛ ɛyaa sɔɔ se Bibl tɔm ŋwɩlɩɣ-wɛ. Pɩtasɩ lɛ, taasɔɔ se Masɩ kalʋʋ yem ɛɛwɩlɩɣ se ŋɖiɣni ɛyaa wɩlʋʋ Bibl taa tɔm. Toovenim lɛ, ye ŋkɩlɩɣ kalʋʋ masɩ sakɩyɛ yɔ, piyeki nɛ sɩ-taa nakɛyɛ ɛɛkaɣ caɣʋ ñɔ-tɔm welisiyaa ñʋʋ taa. Pʋyɔɔ lɛ, cɔnɩ camɩyɛ pʋcɔ nɛ ŋlɩzɩ masɩ nzɩ ŋsɔɔlaa se ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ. Masɩ nzɩ ŋcaɣ kalʋʋ yɔ, kalɩ-sɩ camɩyɛ, ŋlɩzɩ sɩ-taa, ŋha kɩɖaʋ nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋwɩlɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma ñɔ-tɔm welisiyaa pɩzɩɣ pakpaɣ tɔm ndʋ tɩwɛ sɩ-taa nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ. (Neh. 8:8) Ye pɛcɛlɩ-ŋ tɔm yɔɔdʋʋ takayaɣ yɔ, kpɛlɩkɩ-kɛ camɩyɛ nɛ ŋtazɩ masɩ nzɩ sɩwɛ ka-taa yɔ sɩ-taa camɩyɛ. Ñaɣ pana nɛ ŋna se nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga wɛ tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ yɔɔ nɛ masɩ nzɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɛ-hɛkʋ taa. Pʋwayɩ lɛ, lɩzɩ masɩ nzɩ ŋcaɣ se ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ ŋwɩlɩ tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ yɔɔ yɔ. (Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna lɔŋ tasʋʋ lɛɛbʋ Tirez profit de l’École du ministère théocratique ñʋʋ 21-23 taa.) Ɛlɛ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ siŋŋ yɔ lɛ se ŋtɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋpɩzɩ ŋwɩlɩ tɔm kɩbandʋ ndʋ tɩwɛ ɛ-Takayaɣ taa yɔ.—Kalɩ Ɛsdrasɩ 7:10; Aduwa 3:13, 14.

13. (a) Ɛzɩma palakɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl masɩ kediɣzisi taa yɔ, ɛzɩma pɩwazɩ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ? (b) Ɛzɩma Bibl taa wɩlɩtʋ natʋyʋ labɩ ñɔ-yɔɔ tʋmɩyɛ siŋŋ?

13 Ositralii koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ taa labɩ leleŋ siŋŋ nɛ ɛzɩma palakɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl masɩ kediɣzisi taa yɔ. Paa paalabɩ-ɩ tɛtɛ lakasɩ siŋŋ e-pitu taa yɔ, ɛkɔm ɛkpɛlɩkɩ Bibl nɛ ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛcɛlɩ Yehowa. Paa mbʋ yɔ, pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ se etisi se Ɛsɔ sɔɔlɩ-ɩ. Ɛlɛ alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, ɛkɔɔ nɛ ɛna se toovenim lɛ Ɛsɔ sɔɔlɩ-ɩ. Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɛɣzɩ lɩmaɣza? Ɛɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛmaɣzɩ Bibl mayaɣ ŋga pakalɩ-kɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ taa yɔ kɔ-yɔɔ camɩyɛ, nɛ ɛna ɖɔɖɔ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ka nɛ Bibl hɔɔlɩŋ lɛɛŋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ. * Ña yɔ, ŋtɔzʋʋ ɛzɩma Ɛsɔtɔm labɩ ñɔ-yɔɔ tʋmɩyɛ siŋŋ kediɣzaɣ yaa kigbeɣluu nakʋyʋ taa yɔ pɩ-yɔɔ?—Neh. 8:12.

14. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩsɔɔlɩ Bibl ŋgʋ ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa ha-ɖʋ yɔ?

14 Ða-taa wɛ leleŋ kpem se Yehowa ha-ɖʋ Bibl. Pɩtasɩna se eyeba nɛ ɖɩwɛɛnɩ-kʋ lɛ, ɛzɩ ɛɛyɔɔdʋʋ yɔ, ɛwɛɛ ɖɔɖɔ nɛ ɛkandɩyɩɣ kɩ-yɔɔ se kɩwɛɛ tam. (1 Pɩy. 1:24, 25) Ye mbʋ pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm ɖoŋ ɖoŋ, ɖɩlakɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ ɖɩlakɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩsɩɣnɩ lalaa. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ sɔɔlɩm nɛ ɛsɩmɩyɛ Bibl ŋgʋ ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa ha-ɖʋ yɔ kɩ-yɔɔ, nɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ.

^ tay. 13 Kalɩ aɖakaɣ “Pɩsɩnɩ-m nɛ mɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana”