1. Lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ ɛyaa mba pɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ pɔ-yɔɔ? Lɩzɩ pɩ-taa.

YEHOWA sɔɔlɩ ɛyaa mba poluzuu pa-tɩ yɔ. Ɛyaa mba poluzuu pa-tɩ siŋŋ yɔ, pe-ɖeke papɩzɩɣna nɛ papɩsɩ ɛ-taabalaa. Ɛlɛ, “paa ɛwɛ ɛsɔdaa lim lim ɛzɩma yɔ, . . . ɛtɩlɩɣ tɩ kpazɩyaa.” (Keɣa 137:6) Ða-tɩŋa payɩ ɖɩsɔɔlaa se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa nɛ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ; pʋyɔɔ lɛ, pɩcɛyɩ siŋŋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu.

2. Ɛbɛ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

² Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ tazʋʋ tɔm pɔzʋʋ naadozo taa. (1) Ɛbɛ tɩ luzuu kɛnaa? (2) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu? (3) Alɩwaatʋ ndʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu? Ɛzɩ ɖɩkɔŋʋʋ naʋ yɔ, ye ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu yɔ, piyeki nɛ Yehowa taa la leleŋ nɛ pɩwazɩ ɖa-maɣmaɣ ɖɔɖɔ.—Adu. 27:11; Iza. 48:17.

3. Ɛbɛ tɩ luzuu kɛnaa?

³ Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɛɛmaɣzɩɣ se ɛ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ lalaa. Ɛɛkpazɩɣ ɛ-tɩ. Bibl wɩlɩɣ se ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ yɔɔ nɛ e-koobu yɔɔ ɖɔɖɔ. Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, etisiɣ se ɛyaa tɩŋa kɩlɩ-ɩ hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa.—Fil. 2:3, 4.

4-5. Ɛbɛ yɔɔ paapɩzɩɣ nɛ pɔcɔnɩ nɔɔyʋ ɛsa yɔɔ yem nɛ pɔtɔ se ɛwɛnɩ tɩ luzuu?

⁴ Pɩnaɣ ɛyaa nabɛyɛ ɛsa yɔɔ yem se pɛwɛnɩ tɩ luzuu ɛlɛ toovenim taa lɛ, pɛfɛyɩnɩ tɩ luzuu. Pɩtɩla yɔ, ɛzɩma pɛwɛ fɛyɛ yɔ, mbʋ yebina nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ poluzuu pa-tɩ yɔ. Yaa pɩtɩla yɔ, pɛwɛnɩ ñamtʋ ɛyaa lalaa yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ pa-lʋlɩyaa kpɛlɩkɩ-wɛ. Ɛlɛ toovenim taa lɛ, pɩtɩla pɛkɛ ɛyaa mba pakpazɩɣ pa-tɩ siŋŋ yɔ. Paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, pakaɣ wɩlʋʋ ɛyaa mba ɖeyi ɖeyi pɛkɛnaa yɔ.—Luka 6:45.

⁵ Hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ taa lɛ, pɩnaɣ ɛsa yɔɔ yem se ɛyaa nabɛyɛ taɣ pa-tɩ liu nɛ pɔyɔɔdʋʋ ndʋ pamaɣzɩɣ yɔ, ɛlɛ pɛ-wɛtʋ ndʋ tɩɩwɩlɩɣ se pakpazɩɣ pa-tɩ. (Yoh. 1:46, 47) Ye mbʋ, ɛyaa mba pɛfɛyɩ fɛyɛ yɔ, pɩwɛɛ se pakpa pa-tɩ nɛ pataataa pa-maɣmaɣ pa-tɩ liu. Paa ɖɩwɛ fɛyɛ yaa ɖɩfɛyɩ fɛyɛ yɔ, pɩcɛyaa se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩñaɣ pana siŋŋ nɛ ɖɩkɛ ɛyaa mba poluzuu pa-tɩ toovenim yɔ.

6. Ɛzɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 15:10 wɩlʋʋ yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ apostoloo Pɔɔlɩ kɩɖaʋ taa?

⁶ Iyele nɛ ɖɩna apostoloo Pɔɔlɩ kɩɖaʋ. Yehowa tɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛla tʋma sakɩyɛ nɛ eyele nɛ agbaa kɩfana ñɔ tɛtʋ ndɩ ndɩ taa. Nɛ pɩtɩla Pɔɔlɩ labɩ tʋma sakɩyɛ tɔm susuu taa nɛ pɩkɩlɩ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa lalaa payɩ. Paa mbʋ yɔ, ɛtɩkpazɩ ɛ-tɩ e-koobiya hɛkʋ taa. Ɛyɔɔdɩnɩ tɩ luzuu se: “Mɛnkɛ apostoloowaa taa cikpelu, nɛ mantɩmʋna se paya-m se apostoloo, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manazɩ Ɛsɔ ɛgbɛyɛ.” (1 Kɔr. 15:9) Pɔɔlɩ yɔɔdɩ kpayɩ se Yehowa lootiye yebina nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɛ nɛ ɩ pɛ-hɛkʋ taa. Ɛlɛ pɩtaakɛ ɛzɩma Pɔɔlɩ kaawɛ niye yaa ɛzɩma ɛɛlabɩ tʋma sakɩyɛ yɔ, mbʋ yebina nɛ taabalɩyɛ wɛɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 15:10.) Pɔɔlɩ ha tɩ luzuu kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛma takayaɣ Kɔrɛntɩ mba yɔ; kɔzɩ kɔzɩ ye ɖɩtɔzaa se ɛgbɛyɛ nɖɩ, ɖɩ-taa abalaa nabɛyɛ ñɩnaɣ se pawɩlɩ se pakɩlɩ Pɔɔlɩ yɔ!—2 Kɔr. 10:10.

7. Ɛzɩma ɖa-alɩwaatʋ taa koobu weyi pasɩmɩ-ɩ camɩyɛ yɔ, ɛwɩlaa se ɛwɛnɩ tɩ luzuu?

⁷ Tɔm ndʋ Karl Klein kɛdɩ e-wezuu caɣʋ yɔɔ yɔ, tɩkpazɩ ɖoŋ Yehowa sɛyaa sakɩyɛ. Ɛɛlabɩ tʋmɩyɛ Nɔɔɖɛyaa Ɛgbɛyɛ taa. Koobu Klein kɛdaɣ e-wezuu caɣʋ tɔm lɛ, tɩ luzuu yeba nɛ ɛyɔɔdɩ ɛjandʋ ndɩ ndɩ ndʋ ɛlʋbɩnɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ tɩ-tɔm. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ Koobu Klein calɩ tɔm susuu kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa pɩnaɣ 1922  taa yɔ, pɩɩlabɩ-ɩ kaɖɛ siŋŋ nɛ piyeba nɛ ɛtɩtasɩ wobu kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa se esusi tɔm pɩnzɩ ɛzɩ naalɛ mbʋ yɔ. Pʋwayɩ Koobu Klein kɔm nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ Betɛɛlɩ lɛ, koobu nɔɔyʋ tasɩ-ɩ lɔŋ nɛ ɛkɔ koobu ɛnʋ nɛ pana alɩwaatʋ sakɩyɛ. Pana ana, ayeba ɖɔɖɔ nɛ nɩɣzɛ kʋdɔŋ kpa-ɩ, ɛlɛ pʋwayɩ kɩkɔm nɛ kɩwaa. Pʋwayɩ ɛɖaɣnɩ hiɣu waɖɛ nɛ ɛla tʋma sakɩyɛ ɖɔɖɔ. Paasɩm Koobu Klein camɩyɛ, ɛlɛ ɛwɩlɩ tɩ luzuu siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdɩ ɛ-ɛjandʋ tɔm e-wezuu caɣʋ tɔm taa yɔ. Koobiya sakɩyɛ tɔzʋʋ ɛzɩma Koobu Klein yɔɔdɩ e-wezuu caɣʋ yɔɔ tɔm * kpayɩ nɛ ɛtɩmɛsɩ natʋyʋ yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, pitukuuni-wɛ siŋŋ.

8. Ɛzɩma 1 Pɩyɛɛrɩ 5:6 sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩna se tɩ luzuu kɛdɩɣnɩ Yehowa?

⁸ Lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu yɔ, nɖɩ lɛ se wɛtʋ ndʋ tɩkɛdɩɣnɩ Yehowa. Apostoloo Pɩyɛɛrɩ lɩzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa kpayɩ kpayɩ. (Kalɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 5:6.) Takayaɣ ŋga payaɣ se “Viens, suis-moi” yɔ, kɔyɔɔdɩ Pɩyɛɛrɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ se: “Tɩ kpazʋʋ wɛ ɛzɩ sɔtʋ yɔ. Tɩ kpazʋʋ wɛkɩɣ mbʋ yɔ, pɩɖɔwa. Halɩ paa ɛyʋ nɔɔyʋ ɛwɛ niye siŋŋ hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa nɛ ɛkɛ tɩ kpazɩyʋ yɔ, ɛfɛyɩ wazaɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa. Ɛlɛ tɩ luzuu pɩzɩɣ piyele nɛ ɛyʋ weyi ɛtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ, ɛwɛɛ wazaɣ siŋŋ Yehowa ɛsɩndaa. . . . Yehowa taa kaɣ labʋ . . . leleŋ nɛ ɛwazɩ-ŋ ye ŋwɛnɩ tɩ luzuu yɔ.” * Mbʋ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ pɩwɛɛ ɖeu siŋŋ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ lɛ se ɖiyele nɛ Yehowa taa la leleŋ.—Adu. 23:15.

9. Ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɛzɩma piyeki nɛ lalaa ñɔtɩnɩ-ɖʋ?

⁹ Ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, pɩtasɩnɩ se ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa lɛ, ɖihikiɣ ɖɔɖɔ wazasɩ lɛɛsɩ. Ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, piyeki nɛ lalaa ñɔtɩnɩ-ɖʋ. Pɩsa nɛ ŋnɩɩ pɩ-taa lɛ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋɖʋ ña-tɩ lalaa lone taa. (Mat. 7:12) Toovenim taa lɛ, ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba pɔsɔɔlaa se lalaa itisiɣ pa-lɩmaɣza yɔɔ paa ɛzɩmtaa yɔ, yaa ɛyaa mba paatisiɣ se lalaa ɩtasɩ-wɛ lɔŋ yɔ. Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobiya wɩlɩɣ se ‘panɩɣ ɖe-siziŋ, pɛwɛnɩ koobiye sɔɔlɩm, pɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa siŋŋ, nɛ pɛwɛɛnɩ tɩ luzuu’ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛ pɔ-cɔlɔ. (1 Pɩy. 3:8) Ðɩsɔɔlaa se ɖɩñɔtɩnɩ ɛyaa mba poluzuu pa-tɩ yɔ, nɛ ye ɖiluzuu ɖa-tɩ yɔ, ɛyaa mba ɖɔɖɔ pɔsɔɔlʋʋ se pɔñɔtɩnɩ-ɖʋ.

10. Ɛzɩma tɩ luzuu yeki se wezuu caɣʋ ɛwɛɛ-ɖʋ kɛlɛʋ?

 ¹⁰ Tɩ luzuu yeki ɖɔɖɔ nɛ wezuu caɣʋ wɛɛ-ɖʋ kɛlɛʋ. Toovenim taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkatɩ wɛtʋ natʋyʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ tɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ. Wiyaʋ Salomɔɔ yɔɔdaa se: “Mana yomaa kpaŋnaŋ yɔɔ nɛ ñʋndɩnaa ɖɔŋ tataa ɛzɩ yomaa yɔ.” (Ekl. 10:7) Nabʋyʋ taa lɛ, ɛyaa mba pɛwɛ niye siŋŋ yɔ, paaɖʋʋ-wɛ hɩɖɛ. Nɛ mba pɛfɛyɩ niye yɔ, nabʋyʋ taa lɛ, mba paɖʋʋ hɩɖɛ. Paa mbʋ yɔ, Salomɔɔ ɖiɣzinaa se pɩkɛɣnɩ lɔŋsɩnɖɛ se ɖitisi mbʋ pɩtalɩɣ-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, nɛ pɩkɩlɩ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza mbʋ ɖɩmaɣzɩɣ se pɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ pɩ-yɔɔ. (Ekl. 6:9) Ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖitisi mbʋ pɩtalɩɣ-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, paa ɖɩtɩsɔɔlɩ-pʋ yɔ.

11. Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ, ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩla?

¹¹ Paa evemiye nɖɩ lɛ, ɖɩwɛnɩ wala sakɩyɛ wena a-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩlɩzɩ tɩ luzuu nɛ ɖɩwɩlɩ yɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ patasɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se ye nɔɔyʋ ɛñaɣ pana se ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ, pɩtɩla pɩwɩlɩɣ se mbʋ ɖɩlaba yɔ, pɩfɛyɩ ɖeu. Alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ, pɩtɩla ɖikiziɣ lɔŋ tasʋʋ mbʋ. Pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkʋ weyi ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ ɛ-tɔm yaa ɖɩmaɣzɩ se pɩtɩkɛ mbʋ pɩɩwɛɛ se ɛyɔɔdɩnɩ-ɖʋ. Ɛlɛ ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɖɩkaɣ ñaɣʋ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ.

12. Ɛzɩ Aduwa 27:5, 6 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ weyi ɛtasɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

¹² Ɛyʋ weyi eluzuu ɛ-tɩ yɔ, ɛmʋʋ lɔŋ tasʋʋ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Maɣzɩ se ŋwɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ taa. Ña nɛ koobiya sakɩyɛ ɩtɛm yɔɔdʋʋ lɛ, pa-taa nɔɔyʋ ya-ŋ hɔɔlʋʋ nɛ eheyi-ŋ se tɔɔnaɣ sɔɖɩ ñe-kela taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩkaɣ-ŋ cɛyʋʋ siŋŋ. Ɛlɛ, pɩkɛdɩɣnɩ-ŋ se eheyi-ŋ tɔm ndʋ. Halɩ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ye nɔɔyʋ kaaheyi-ŋ tʋ lɔŋ yɔ, pɩɩwɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ! Mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se tɩ luzuu eyele nɛ alɩwaatʋ ndʋ koobu nɔɔyʋ lakɩ abalɩtʋ nɛ ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ yɔ, ɖitisi nɛ ɖɩmʋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ camɩyɛ. Ðɩkpakɩɣ-ɩ se ɛkɛ ɖɛ-ɛgbaɣdʋ, ɛlɛ ɛtɩkɛ ɖo-koyindu.—Kalɩ Aduwa 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ tɩ luzuu nɛ ɖɩwɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pahaɣ lalaa wala yɔ?

¹³ Alɩwaatʋ ndʋ pahaɣ lalaa wala yɔ. Payaɣ ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se Jason. Ɛyɔɔdaa se: “Alɩwaatʋ ndʋ manaɣ pahaɣ lalaa wala yɔ, mɔnpɔzʋʋ man-tɩ nabʋyʋ taa se: ɛbɛ yɔɔ patɩha-m wala ana?” Pɩtɛmɩ-ŋ labʋ mbʋ wiɖiyi nɛ ŋna? Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla Yehowa  tʋmɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, pɩwɛ ɖeu. (1 Tim. 3:1) Paa mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩcɔnɩ ɖa-maɣzɩm yɔɔ camɩyɛ. Ye ɖɩtɩkpa ɖa-tɩ yɔ, tɩ kpazʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩpaɣzɩ ñɔʋ ɖa-laŋɩyɛ taa. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ maɣzʋʋ se ɛnʋ wɛnɩnɩ niye tʋmɩyɛ naɖɩyɛ labʋ taa nɛ pɩkpaɖɩ. Yaa koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ maɣzʋʋ se: ‘Ma-walʋ wɛ niye nɛ pɩkpaɖɩ akele nɛ akele!’ Ɛlɛ, ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu siŋŋ yɔ, ɖɩɩkaɣ wɛnʋʋ lɩmaɣza ana.

14. Paha lalaa wala nɛ Moyizi la ɛzɩma yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

¹⁴ Ɛzɩma Moyizi labɩ alɩwaatʋ ndʋ paha lalaa wala yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ lɔŋ. Waɖɛ nɖɩ paaha Moyizi se eɖiyi Izrayɛɛlɩ samaɣ yɔ, ɖɩɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa siŋŋ. Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa ha lalaa waɖɛ se pa nɛ Moyizi pala tʋmɩyɛ yɔ, ɛzɩma ɛlɛ laba? Ɛtɩsʋsɩ-wɛ. (Kɩg. 11:24-29) Eluzi ɛ-tɩ nɛ etisi se lalaa ɩɖʋ-ɩ nesi tɔm hʋʋ tʋmɩyɛ taa. (Ejl. 18:13-24) Lɛɛlɛɛyɔ, Izrayɛɛlɩ piya wɛnɩ ɛyaa sakɩyɛ mba papɩzɩɣ nɛ pahʋʋ pɔ-tɔm yɔ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pataatasɩɣ kpaɣʋ alɩwaatʋ sakɩyɛ se paɖaŋ pʋcɔ nɛ pahʋʋ pɔ-tɔm. Pɩwɩlɩɣ se Moyizi maɣzaɣ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ lalaa yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkpaɖɩ wala wena ɛɛwɛna yɔ a-yɔɔ. Ɛkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ! Ðɩtɔzɩ se ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɛɛ wazaɣ Yehowa ɛsɩndaa siŋŋ yɔ, tɩ luzuu tɔm cɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ niye nɖɩ ɖɩwɛna yɔ. Paa Yehowa “ɛwɛ ɛsɔdaa lim lim ɛzɩma yɔ, etisiɣ ɛ-ɛsa nɛ ɛnaɣ [tɩ luziyaa.]”—Keɣa 137:6.

15. Lɛɣzɩtʋ kɩfatʋ ndʋ koobiya sakɩyɛ kataa?

¹⁵ Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ lɛɣzɩtʋ kɩfatʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa nɛ pitileɖita yɔ sɩ-taa, koobiya mba palabɩ Yehowa tʋmɩyɛ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, pɛlɛɣzɩ pa-taa sakɩyɛ tʋma. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩnaɣ 2014 taa, koobiya mba paakɛ ageeta yɔɔ cɔnɩyaa yɔ, pɛlɛɣzɩ pa nɛ pa-halaa alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ. Kpaɣnɩ pɩnaɣ  ŋga ɖɔɖɔ lɛ, egeetiye yɔɔ cɔnɩyaa mba pa-pɩnzɩ talɩ 70 yɔ, pɩɩwɛɛ ɖɔɖɔ se peyele pa-tʋmɩyɛ. Nɛ koobiya abalaa mba patalɩ pɩnzɩ 80 yaa pa-pɩnzɩ cɛzɩ mbʋ yɔ, pataawɛɛnɩ waɖɛ se patasɩ kɛʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyaa. Pɩtasɩ lɛ, pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa, peheyi Betɛɛlɩ tʋmlaɖaa sakɩyɛ se papɩsɩ nʋmɔʋ lɩzɩyaa. Kʋdɔŋ, hɔʋ taa sʋʋtʋ nɛ kala lɛɛna yɔɔ ɖɔɖɔ lɛ, pɩɩwɛɛ se lalaa iyele alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɖɩ palakaɣ yɔ.

16. Ɛzɩma ɖo-koobiya wɩlaa se pɛwɛnɩ tɩ luzuu nɛ pɛlɛɣzɩ pɛ-wɛtʋ nɛ tɩmʋnɩ lɛɣzɩtʋ kɩfatʋ?

¹⁶ Pɩtaawɛɛ koobiya mba kɛlɛʋ se pala lɛɣzɩtʋ ndʋ. Toovenim taa lɛ, paasɔɔlɩ tʋma wena pɛtɛm labʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ siŋŋ nɛ sakɩyɛ taa lɛ, pɩkɛ tʋma wena palabɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ. Nabɛyɛ cakaɣ “kʋñɔwiye” mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pelesi tʋma wena paasɔɔlɩ siŋŋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, papɩzaa nɛ pala lɛɣzɩtʋ. Ɛbɛ sɩnɩ-wɛ? Mbʋ pɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ lɛ sɔɔlɩm mbʋ pɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ. Pɩtɩkɛ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ yaa hɩɖɛ ɖʋʋ nabʋyʋ yɔɔ paha pa-tɩ Yehowa se pala ɛ-sɔɔlɩm. (Kol. 3:23) Pa-taa wɛ leleŋ se poluzi pa-tɩ nɛ powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɛsɛɣ Yehowa paa tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Paɖʋzɩ ‘pa-nɩɣzɛ kpeekpe e-nesi tɛɛ,’ mbʋ pʋyɔɔ yɔ panawa se ɛcɔŋnɩ pɔ-yɔɔ.—1 Pɩy. 5:6, 7.

17. Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa wɛ leleŋ se Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu?

¹⁷ Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ yɔ, pɩwazɩɣ ɖa nɛ lalaa. Pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩlʋbɩnɩ wezuu caɣʋ taa kala. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɖɩñɔtʋʋnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paa ɛkɛ “Kɩlɩm Sɔsɔ” yɔ, ɛsɔɔlɩ ɛ-sɛyaa mba poluzuu pa-tɩ yɔ nɛ pamʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa ɖɔɖɔ.—Iza. 57:15.