Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Koboyaɣ tɩnaa lɛ mba pɛsɛɣ “Ɛsɔ koboyaɣ tʋ” yɔ

Koboyaɣ tɩnaa lɛ mba pɛsɛɣ “Ɛsɔ koboyaɣ tʋ” yɔ

“Samaɣ ŋga [Yehowa] kɛ kɛ-Ɛsɔ yɔ, kanɩ leleŋ!”​—KEƔA 143:15.

HENDU: 44, 125

1. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa sɛyaa kɛ samaɣ ŋga kɛwɛ koboyaɣ taa yɔ? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

TOOVENIM taa lɛ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kɛ samaɣ ŋga kɛwɛ koboyaɣ taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pakatɩɣ ɖama kediɣzisi, kigbeɣliŋ nɛ aleɣya ɖɩlaɖɛ yɔ, kɛdɛsɩ nzɩ palakɩnɩ taa leleŋ yɔ, sɩwɩlɩɣ se pɛwɛ koboyaɣ taa. Ɛbɛ yɔɔ pɛwɛ koboyaɣ taa mbʋ? Lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ lɛ se pasɩm “Ɛsɔ koboyaɣ tʋ” Yehowa, pɛsɛɣ-ɩ nɛ pañakɩ pana se pamaɣzɩnɩ-ɩ. (1 Tim. 1:11; Keɣa 15:11) Yehowa kɛ Ɛsɔ koboyaɣ tʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛsɔɔlaa se ɖɩkɛ koboyaɣ tɩnaa nɛ eheyiɣ-ɖʋ lɩmaɣza sakɩyɛ wena a-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩnɩɩ leleŋ yɔ.​—Wp. 12:7; Ekl. 3:12, 13.

2, 3. (a) Ye pɔtɔm se ɛyʋ wɛ koboyaɣ taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɛyʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa?

2 Nɛ ña yɔ? Ŋwɛ koboyaɣ taa? Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋtasɩ hiɣu koboyaɣ nɛ pɩkpaɖɩ? Ɛyʋ weyi ɛwɛ koboyaɣ taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se wezuu caɣʋ haɣ-ɩ taa leleŋ nɛ amɛya. Bibl wɩlɩɣ se pʋcɔ nɛ ɛyʋ wɛɛ koboyaɣ taa lɛ, pɩwɛɛ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. Ɛlɛ sɔnɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɛyʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa. Ɛbɛ yɔɔ?

3 Tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ɛzɩ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩm yaa ɛzɩma palɩzɩ-ɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ, nesi ɖɔkʋʋ cɛbʋ yaa tʋmɩyɛ lesuu mbʋ yɔ pɩzɩɣ nɛ piyele nɛ ɖɩɩwɛɣ koboyaɣ taa. Ye ɖama kɩɩnɩnʋʋ ɩwɛ ɖɔ-hɔŋ taa nɛ ɖɩyɔɔdʋʋnɩ ɖama nɛ pana yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖilesi taa leleŋ weyi ɖɩwɛna yɔ. Ye ɖa-tʋmɩyɛ yaa ɖo-sukuli taa taabalaa iwoŋuu-ɖʋ, ye panazɩɣ-ɖʋ yaa paɖʋ-ɖʋ salaka yɔ, pɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ piyele nɛ ɖilesi taa leleŋ weyi ɖɩwɛna yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩhɩnɩ kʋdɔŋ ŋgʋ kɩɩcɛkɩ, yaa ɖɩhɩnɩ kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ yaa ɖɩwɛ nɩɣzɛ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖilesi taa leleŋ weyi ɖɩwɛna yɔ. Paa mbʋ yɔ, Yesu Krɩstʋ weyi ɛkɛ “koboyaɣ tʋ kɩlɩm kʋɖʋm” yɔ, ɛɛsɔɔlɩ ɛyaa laŋa hɛzʋʋ se piyele nɛ pɛwɛɛ taa leleŋ taa. (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30) Yesu yɔɔdɩ Pʋʋ Yɔɔ Tɔm Yɔɔdʋʋ taa wɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩpɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa, paa ɖɩkatɩɣ kala sɔsɔna Sataŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ, tɩ-taa natʋyʋ tɔm.

PƲCƆ NƐ ÐƖWƐƐ KOBOYAƔ TAA LƐ, PƖCƐYAA SE ÐƖPƖƖ FEZUU TAA

4, 5. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ nɛ ɖɩwɛɛ ka-taa tam?

4 Wɛtʋ ndʋ tɩ-tɔm Yesu calɩ yɔɔdʋʋ yɔ, tɩ-tɔm cɛyaa pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛyɔɔdaa se: “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba [pasɩma se fezuu taa wondu tɛɖɩɣ-wɛ yɔ], mba patɩnɩ ɛsɔdaa kewiyaɣ.” (Mat. 5:3) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnawa se fezuu taa wondu tɛɖɩɣ-ɖʋ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɖɩtɔkɩ fezuu taa tɔɔnaɣ nɛ ɖɩwɩlɩɣ se kamʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa nɛ ɖɩsɩɣ Ɛsɔ koboyaɣ tʋ sɛtʋ kajalaɣ lone taa yɔ. Ye ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ yɔ, ɖɩkaɣ wɛʋ koboyaɣ taa nɛ pɩkpaɖɩ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ tisuu mbʋ ɖɩwɛna Ɛsɔ tamasɩ yɔɔ yɔ, pɩkpaɣ ɖoŋ. Nɛ “lidaʋ koboyaɣ” ŋga Masɩ haɣ Ɛsɔ sɛyaa toovenim ñɩma yɔ, kakaɣ-ɖʋ ɖoŋ kpazʋʋ.​—Tiiti 2:13.

5 Pʋcɔ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa tam tam lɛ, pɩcɛyaa se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa. Fezuu kiɖeɖeu sɩnɩ apostoloo Pɔɔlɩ nɛ ɛma se: “Ɩmɛyɩ Kɩbaɣlʋ [Yehowa] ɖoŋ taa; mantasɩɣ-mɩ heyuu se: Ɩmɛyɩ.” (Fil. 4:4) Pʋcɔ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ. Bibl yɔɔdʋʋ se: “Koboyaɣ tʋ lɛ ɛyʋ weyi ehiɣ lɔŋ yɔ nɛ weyi ehiɣ lɛɣtʋ yɔ; Ɩkɛ wezuu tɩʋ mba pɔɖɔkɩ-ɩ yɔ, nɛ weyi ɛɖɔkɩ-ɩ yɔ, ɛkɛ koboyaɣ tʋ.”​—Adu. 3:13, 18.

6. Pʋcɔ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa tam lɛ, ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla?

6 Ɛlɛ pʋcɔ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa paa ɛzɩmtaa lɛ, Ɛsɔtɔm kalʋʋ ɖeke tɩmaɣ; ɛlɛ pɩcɛyaa ɖɔɖɔ se ɖɩɖɔ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ. Yesu ñɩɣ niye ɛzɩma pɩcɛyaa se ɖɩɖɔ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ye ɩsɩm mbʋ nɛ ɩlakɩ mbʋ yɔ, ɩkɛ koboyaɣ tɩnaa.” (Yoh. 13:17; kalɩ Yakubu 1:25.) Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ nɛ ɖɩɖɔŋ mbʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, mbʋ wɩlɩɣna se ɖɩcɔŋnɩ ɖe-fezuu taa kɩcɛyɩm ɖeɖe nɛ ɖɩwɛɣ koboyaɣ taa tam. Ɛlɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ wɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tiyele nɛ ɖilesi taa leleŋ ɛnɩ yɔ? Iyele nɛ ɖɩtazɩ tɔm ndʋ Yesu tasɩ yɔɔdʋʋ pʋwayɩ kpaagbaa Pʋʋ Yɔɔ Tɔm Yɔɔdʋʋ taa yɔ tɩ-taa.

WƐTƲ NDƲ TIYEKI SE ÐƖWƐƐ KOBOYAƔ TAA SIŊŊ YƆ

7. Ɛzɩma tɩyɛ mba palakɩ kʋñɔŋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɛkɛ koboyaɣ tɩnaa?

7 “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba palakɩ kʋñɔŋ yɔ, pakaɣ pa-laŋa hɛzʋʋ.” (Mat. 5:5) Nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ pa-tɩ se ɛzɩma tɩyɛ mba palakɩ kʋñɔŋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɛkɛ koboyaɣ tɩnaa? Yesu taayɔɔdʋʋ ɛyaa mba payɩ palakɩ kʋñɔŋ yɔ pɔ-tɔm. Halɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa ɖɔɖɔ lakɩ kʋñɔŋ “kaɖɛ” alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa. (2 Tim. 3:1) Ɛlɛ ɛzɩma pamaɣzɩɣ pa-tɩ yeke yɔɔ yɔ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ fɛyɩ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ pʋyɔɔ lɛ, paahikiɣ koboyaɣ. Ɛyaa mba peɖiɣzinaa se nabʋyʋ tɛɖɩɣ-wɛ fezuu taa nɛ panɩɣ siziŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa sakɩyɛ paa fɛyɩnɩ Yehowa yɔ, pɔ-tɔm Yesu yɔɔdaɣ. Peɖiɣziɣna se pɛkɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa nɛ panaɣ mbʋ Aɖam nɛ Ɛva pa-kɩdɛkɛdɩm kɔnɩ-ɖʋ yɔ lɛ, panɩɣ siziŋ. Yehowa naɣ mba panɩɣ siziŋ toovenim taa yɔ nɛ ɛhɛzɩɣ pa-laŋa fezuu taa nɛ ɛkaɣ-wɛ haʋ tamtam wezuu.​—Kalɩ Ezekɩyɛɛlɩ 5:11; 9:4.

8. Ɛzɩma tɩyɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ wɛnʋʋ yeki se ɛyʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa?

8 “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pɛwɛnɩ laŋa kɩbana yɔ, mba patɩnɩ tɛtʋ.” (Mat. 5:4) Ɛzɩma tɩyɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ wɛnʋʋ yeki se ɛyʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa? Ɛyaa sakɩyɛ tɩlɩɣ toovenim lɛ, pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ. Pʋcɔ nɛ patɩlɩɣ toovenim lɛ, pɩtɩla paawɛ kañatʋ, pɔsɔɔlɩ tɔm caʋ nɛ palakɩ puuyaɣ lakasɩ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ, pakpaɣ “ɛyʋ kɩfalʋ lakasɩ” nɛ pawɩlɩɣ se pɛkɛ “pʋtɔdɩyɛ nayaa, kɩbandʋ tɩnaa, hɛɛɛ tɩnaa, leleŋ tɩnaa, tɩ ɖɔkɩyaa.” (Kol. 3:9-12) Piyeba nɛ lɛɛlɛɛyɔ pɛwɛɛ laŋhɛzɩyɛ taa, pɔsɔɔlɩ ɛyaa nɛ pehikiɣ koboyaɣ siŋŋ pe-wezuu caɣʋ taa. Pɩtasɩ lɛ, Masɩ yɔɔdʋʋ se pakaɣ tɩɣyʋʋ “tɛtʋ.”​—Keɣa 36:8-10, 29.

9. (a) Ɛzɩma tɩyɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ tʋ ‘tɩɣyɩɣ tɛtʋ’? (b) Ɛbɛ yɔɔ mba “pasɩkɩ siɣsiɣ tɔm ñɔɔsɩ nɛ lɔkɔtʋ yɔ,” pɛkɛɣ koboyaɣ tɩnaa?

9 Ɛzɩma tɩyɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ tʋ ‘tɩɣyɩɣ tɛtʋ’? Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa patam numwaa tɩɣyɩɣ tɛtʋ alɩwaatʋ ndʋ pɛkɛɣ awiya nɛ cɔjɔnaa ɛsɔdaa nɛ peɖiyi-tʋ yɔ. (Natʋ 20:6) Ɛyaa miiliyɔɔwaa lalaa mba pɛfɛyɩnɩ ɛsɔdaa kpaʋ lidaʋ yɔ, paba kaɣ tɩɣyʋʋ tɛtʋ alɩwaatʋ ndʋ patalɩɣ pilim nɛ pacaɣ wezuu maatɛŋ tɛtʋ yɔɔ koboyaɣ taa yɔ. Patam numwaa nɛ heŋ lɛɛŋ pɛkɛnɩ ɖɔɖɔ koboyaɣ tɩnaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, “pasɩkɩ siɣsiɣ tɔm ñɔɔsɩ nɛ lɔkɔtʋ.” (Mat. 5:6) Pakaɣ tɛzʋʋ kʋʋ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa lɔkɔtʋ nɛ ñɔɔsɩ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa. (2 Pɩy. 3:13) Ɛsɔ ɖɩzɩɣ ɛyaa kɩdɛkɛdaa tɩŋa lɛ, ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kaɣ wɛʋ koboyaɣ taa tam nɛ nabʋyʋ ɛɛkaɣ-wɛ cɛyʋʋ.​—Keɣa 36:17.

10. Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

10 “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa, pakaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ naʋ.” (Mat. 5:7) Pʋtɔdɩyɛ nayʋ kɛnɩ ɛyʋ weyi ɛmaɣzɩɣ mba pɔtɔkɩ kʋñɔŋ yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛnɩɣ pe-siziŋ yɔ. Ɛlɛ ɛyʋ nɔɔyʋ pʋtɔdɩyɛ naʋ ɛɛsɩɣnɩ ɛ-yɔɔ maɣzʋʋ nɛ e-siziŋ nɩʋ ɖeke. Bibl wɩlɩɣ se pʋtɔdɩyɛ naʋ pɔzʋʋ se ɛyʋ ɛla nabʋyʋ nɛ ɛsɩnɩ lalaa.

11. Ɛbɛ Samaarɩɩ tʋ koobiɖe tʋ kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔɔ?

11 Kalɩ Luka 10:30-37. Samaarɩɩ tʋ koobiɖe tʋ kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu hawa yɔ, kɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ mbʋ pʋtɔdɩyɛ naʋ kɛnaa yɔ. Samaarɩɩ tʋ pʋtɔdɩyɛ naʋ nɛ ɛzɩma ɛnɩ abalʋ weyi ɛwɛ wɩzasɩ taa yɔ e-siziŋ yɔ, piseɣti-i nɛ ɛkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɩ. Yesu ha kɩɖaʋ ŋgʋ nɛ pɩtɛ lɛ, eheyi weyi ɛɛpɔzɩ-ɩ tɔm yɔ se: “Ña ɖɔɖɔ, wolo nɛ ŋla mbʋ.” Pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋpɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ma ɖɔɖɔ mɛwɛɛ nɛ malakɩ mbʋ? Mɛwɛɛ nɛ manaɣ ɛyaa pʋtɔdɩyɛ ɛzɩ Samaarɩɩ tʋ ɛnʋ yɔ? Manpɩzɩɣ nɛ mana ɛyaa pʋtɔdɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ nɛ mala nabʋyʋ nɛ mansɩnɩ mba pɛwɛ kʋñɔŋ taa yɔ?’ Pɩtɩla manpɩzɩɣ nɛ mala nabʋyʋ nɛ mansɩnɩ Krɩstʋ ñɩma mba pasʋtʋyaa yɔ, lelaa, nɛ piya nzɩ sɩ-lʋlɩyaa fɛyɩ toovenim taa yɔ? Pɩɩwɛɣ ɖeu se mañaɣ pana nɛ malakɩ nabʋyʋ nɛ ‘mankpazɩ ɖoŋ ajamaa’ na?​—1 Tes. 5:14; Yak. 1:27.

Tɛ ña-taa se ŋwoki pɩ-yɔɔ nɛ ŋnaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ nɛ ŋna ɛzɩma pɩkɔŋnɩ-ŋ koboyaɣ siŋŋ yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 12)

12. Ɛzɩma tɩyɛ lalaa pʋtɔdɩyɛ naʋ yeki se ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa?

12 Ye ɖɩnaɣ ɛyaa pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɛzɩma piyeki se ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ ɛyaa lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ, ɖihikiɣ taa leleŋ weyi haʋ kɔŋna yɔ. Pɩtasɩ lɛ, ɖɩnawa se ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa. (Tʋma 20:35; Kalɩ Ebree 13:16.) Wiyaʋ Daviid yɔɔdɩ weyi ɛnaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ yɔ ɛ-tɔm se: “[Yehowa] ɖɔkʋʋ e-wezuu nɛ ɛnɩɩ leleŋ tataa.” (Keɣa 40:2, 3) Ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ nɛ ɖɩlakɩ nabʋyʋ se ɖɩsɩnɩ-wɛ yɔ, Yehowa naɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ nɛ piyeki nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa tam.​—Yak. 2:13.

ƐBƐ YƆƆ “MBA PA-LAŊA WƐ KELE KELE YƆ” PƐKƐ KOBOYAƔ TƖNAA?

13, 14. Nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga wɛ laŋɩyɛ kele kele wɛnʋʋ nɛ koboyaɣ pɛ-hɛkʋ taa?

13 Yesu yɔɔdaa se: “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pa-laŋa wɛ kele kele yɔ, pakaɣ Ɛsɔ naʋ.” (Mat. 5:8) Pɩsa nɛ ɖa-laŋa wɛɛ kele kele lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ kele kele maɣzɩm taa. Pʋcɔ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa lɛ, pɛcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana paa ɛzɩmtaa nɛ pɩsa nɛ ɖitaapisi ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩlakɩ yɔ.​—Kalɩ 2 Kɔrɛntɩ 4:2; 1 Tim. 1:5.

14 Mba pa-laŋa wɛ kele kele yɔ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ pʋyɔɔ lɛ pɛkɛ koboyaɣ tɩnaa. Ɛ-maɣmaɣ ɛyɔɔdaa se: “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pɔcɔtɩ po-tokonaa yɔ.” (Natʋ 22:14) Ye pɔtɔm se “pɔcɔtɩ po-tokonaa” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Krɩstʋ ñɩma patam numwaa cɔtɩ po-tokonaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa ɛsɩndaa lɛ, pɛwɛ kele kele nɛ pakaɣ wɛnʋʋ maasɩkɩ maasɩkɩ wɛtʋ nɛ pɛwɛɛ koboyaɣ taa tam ɛsɔdaa. Samaɣ sɔsɔɔ taa ñɩma mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ caɣʋ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, paba ɖɔɖɔ pa-taa wɛ leleŋ se pɛkɛ Ɛsɔ taabalaa. Sɔnɔ sɔnɔ pɛwɛɛ nɛ ‘pɔcɔtʋʋ po-tokonaa nɛ pekelisiɣ-wɛ Heɣa calɩm taa.’​—Natʋ 7:9, 13, 14.

15, 16. Ɛzɩma tɩyɛ mba pa-laŋa wɛ kele kele yɔ papɩzɩɣ nɛ ‘pana Ɛsɔ’?

15 Ɛlɛ ɛzɩma tɩyɛ mba pa-laŋa wɛ kele kele yɔ, papɩzɩɣ nɛ ‘pana Ɛsɔ,’ ŋgʋ Bibl yɔɔdʋʋ se “ɛyʋ ɛna [Ɛsɔ] ɛsɩndaa kɔyɔ, ɛɛwɛɣ”? (Ejl. 33:20) Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se “naʋ” yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɛɖɛzɩ-ɖɩ ɖɔɖɔ se “maɣzʋʋ, ɖiɣzinuu yaa tɩlʋʋ.” Mba panaɣ Ɛsɔ nɛ ‘pa-laŋa’ yɔ, mba lɛ mba patɩlɩ Ɛsɔ nɛ ɛ-wɛtʋ camɩyɛ yɔ. (Efɛz. 1:18) Yesu lɩzɩ Ɛsɔ wɛtʋ nɛ ɛwɩlɩ kpayɩ kpayɩ, pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se: “Weyi ɛna-m lɛ, ɛna Caa.”​—Yoh. 14:7-9.

16 Pɩtasɩna se Ɛsɔ sɛyaa toovenim ñɩma sɩm Ɛsɔ wɛtʋ lɛ, ‘panaɣ Ɛsɔ’ alɩwaatʋ ndʋ panaɣ ɛzɩma ɛsɩɣnɩ-wɛ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ. (Yɔɔb 42:5) Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, pakaŋ pa-lɩmaɣza wazasɩ nzɩ Ɛsɔ kaɣ haʋ mba pɔɖɔkʋʋ pe-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ pɔñɔʋnɩ-ɩ kpam yɔ sɩ-yɔɔ. Toovenim taa lɛ, patam numwaa kaɣ naʋ Yehowa ɛsɩndaa alɩwaatʋ ndʋ pefeziɣ-wɛ nɛ pamʋ pa-kɩhɛyʋʋ ɛsɔdaa yɔ.​—1 Yoh. 3:2.

ÐƖPƖZƖƔ NƐ ÐƖWƐƐ KOBOYAƔ TAA PAA ÐƖKATƖƔ KALA YƆ

17. Ɛzɩma tɩyɛ laŋhɛzɩyɛ labʋ yeki se ɛyʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa?

17 Yesu tasɩ yɔɔdʋʋ pʋwayɩ se: “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ laŋhɛzɩyɛ tɩnaa.” (Mat. 5:9) Mba pañakɩ pana se laŋhɛzɩyɛ ɛwɛɛ pa nɛ lalaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɛwɛnɩ toovenim se pɛwɛɛ koboyaɣ taa. Tɔm kpɛlɩkɩyʋ Yakubu mawa se: “Poɖu siɣsiɣ tɔm laŋhɛzɩyɛ taa, mba palakɩ laŋhɛzɩyɛ lakasɩ yɔ.” (Yak. 3:18) Alɩwaatʋ ndʋ tɔm kɔŋ ɖa nɛ ɛgbɛyɛ taa koobu nɔɔyʋ yaa ɖɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩcɔnɩ ti-ɖeɖe laŋhɛzɩyɛ taa. Ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, Yehowa fezuu kiɖeɖeu sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ. Yesu yɔɔdaa se pɩcɛyaa se ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɖiyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ. Ɛyɔɔdaa se: “Mbʋ lɛ, ye ŋwoki kɩlaʋ tendene yɔɔ se ŋlaɣ kɩlaʋ nɛ ŋtɔzɩ se ño-koobu taa wɛnɩ-ŋ kɔyɔ, yele ña-kɩlaʋ tendene cɔlɔ peeɖe, nɛ ŋwolo ña nɛ ño-koobu iceɣ fayɩɩɩ pʋcɔ ŋpɩsɩ ŋkɔɔ ŋlaa ña-kɩlaʋ.”​—Mat. 5:23, 24.

18, 19. Ɛbɛ yɔɔ Krɩstʋ ñɩma pɩzɩɣ nɛ pɛwɛɛ taa leleŋ taa paa panazɩɣ-wɛ yɔ?

18 “Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mɩ, ye ɛyaa ɩlɔʋ mɩ-yɔɔ nɔɔ nɛ pawɩlɩɣ-mɩ ñaŋ nɛ pɔyɔɔdʋʋ mɩ-yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ kpeekpe, pɛcɛtɩɣ mɩ-yɔɔ tɔm, mɔ-yɔɔ kɔyɔ.” Suwe Yesu caɣaɣ yɔɔdʋʋ? Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Ɩmɛyɩ nɛ ɩpaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɩ-kɩhɛyʋʋ paɣlɩ ɛsɔdaa, mbʋ ɖɔɖɔ paawɩlɩ ñaŋ nayaa, mɩ-nɔɔɖɛyaa.” (Mat. 5:11, 12) Pamabɩ apostoloowaa nɛ paɖʋ-wɛ paɣtʋ se pataatasɩ tɔm susuu lɛ, “palɩnɩ tɔm tɩŋ tɛɛ nɛ amɛya.” Toovenim taa lɛ, paawɛɛ nɛ panɩɣ siziŋ ɛzɩma paamabɩ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ pa-taa kaawɛ leleŋ “se paɖʋ-wɛ hɩɖɛ nɛ pawɩlɩ-wɛ kʋñɔŋ Yesu hɩɖɛ yɔɔ.”​—Tʋma 5:41.

19 Sɔnɔ, Yehowa samaɣ ɖɔkʋʋ ka-tɩ nɛ taa leleŋ alɩwaatʋ ndʋ panazɩɣ-kɛ Yesu hɩɖɛ yɔɔ yaa alɩwaatʋ ndʋ kakatɩɣ kala ndɩ ndɩ yɔ. (Kalɩ Yakubu 1:2-4.) Ɛzɩ apostoloowaa yɔ, ɖɩnɩɣ siziŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ. Ɛlɛ ye ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa, kala ana a-taa yɔ, ɛsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ nɛ abalɩtʋ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pakpa koobu Henryk Dornik nɛ ɛ-ɖalʋ août 1944 nɛ powoni-wɛ salaka taa nɛ paɖʋ-wɛ tʋma ɖoŋ ñɩna. Paa mbʋ yɔ, mba pakaɖaɣnɩ-wɛ yɔ pɔyɔɔdaa se: “Tʋmaa kaɖɛ ñɩna wena payɩ ɖɩɖʋ-wɛ yɔ, atiyele nɛ pitibi-wɛ yɔɔɔ. Paa ɖɩɩwɩlaɣ-wɛ ñaŋ yɔ, pehikaɣ taa leleŋ.” Koobu Dornik lɩzɩ pɩ-taa nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Paa mantaasɔɔlɩ se paɖʋ-m tʋma kaɖɛ ñɩna yɔ, ɛzɩma mɔnɖɔkɩ men-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩha-m taa leleŋ. . . . Ɛzɩma mantɩmaɣnɩ Yehowa tam yɔ, piyeba nɛ mɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ pɩkpaɖɩ, nɛ ɛwɩlaa se ɛkɛnɩ-m sɩnɩyʋ kɩbanʋ.”

20. Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa wɛ leleŋ se ɖɩsɛɣ “Ɛsɔ koboyaɣ tʋ”?

20 Ye ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ “Ɛsɔ koboyaɣ tʋ” yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa paa panazɩɣ-ɖʋ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yɔɔ, paa ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma ɩkaɖɩɣnɩ-ɖʋ, paa ɖɩhɩnɩ kʋdɔŋ yaa ɖɩkpadɩyaa yɔ. (1 Tim. 1:11) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩɖaŋ cee wayɩ lidaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ Ɛsɔ ha-ɖʋ yɔ; nɛ ɛkɛ “Ɛsɔ weyi ɛɛcɛtɩɣ yɔ.” (Tiiti 1:2) Kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ sɔnɔ yɔ, ɖɩkaɣ a-yɔɔ sɔʋ kɛlɛʋ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa tamasɩ kaɣ labʋ yɔ. Cee wayɩ paradisuu taa, Yehowa kaɣ-ɖʋ wazʋʋ nɛ pɩcɛzɩ ɛzɩma ɖɩmaɣzaɣ yɔ. Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩkaɣ wɛʋ koboyaɣ taa siŋŋ. Ɛɛɛ, ɖɩkaɣ ‘wɛʋ tamtam ɖɩhɛzɩyɛ taa.’​—Keɣa 36:11.