ƐJAÐƐ kpeekpe yɔɔ lɛ, wala wena ɛzʋtʋyaa mba pɛwɛ Yehowa samaɣ taa yɔ, pɛwɛna yɔ, amʋ ñɩm pɛ-ɛsɩndaa siŋŋ. Pɛkɛnɩ ɖa-taa paa anɩ wazaɣ sɔsɔɔ! Ɛlɛ pitileɖi yɔ, ɛgbɛyɛ labɩ lɛɣzɩtʋ natʋyʋ. Pɔpɔzɩ ɛzʋtʋyaa mba pakpadɩyaa yɔ se papasɩ wala sɔsɔna wena pɛwɛna yɔ, a-taa naayɛ nɛ pɛcɛlɩ-yɛ ɛzʋtʋyaa mba patɩkpadɩyɩ yɔ. Ɛzɩma tɩyɛ?

Lɛɣzɩtʋ kɩfatʋ ndʋ lɛ se egeetiye yɔɔ cɔnɩyaa nɛ ɛgbɛyɛ sukulinaa taa wɩlɩyaa mba pa-pɩnzɩ talɩ 70 yɔ, patɩtasɩ wɛnʋʋ waɖɛ se pala tʋma ana. Mbʋ ɖɔɖɔ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa mba pɛwɛnɩ pɩnzɩ 80 yɔ, pɩpɔzʋʋ se pɛcɛlɩ tʋma sɔsɔna naayɛ ɛzʋtʋyaa mba patɩkpadɩyɩ yɔ. Tʋmaa ana a-taa naayɛ lɛ, Ɛgbɛyɛ piliŋa taa kɔɔmiite tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ, yaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ. Palabɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ lɛ, ɛzɩma koobiya akpadɩyaa panɛ palaba? Powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ pɔñɔɔnɩ Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ kpam!

Ken weyi ɛkɛ ɛgbɛyɛ piliŋa taa kɔɔmiite tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ pɩnzɩ 49 yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Man-taa kaawɛ leleŋ nɛ lɛɣzɩtʋ ndʋ. Pʋyɔɔ lɛ, tanaŋ ŋgʋ kɩ-tɛɛ manɩ tɔm ndʋ yɔ, mantɩmnɩ Yehowa nɛ meheyi-i se pɩpɔzʋʋ koobu weyi ɛtɩkpadɩyɩ yɔ se ɛkɛ ɛgbɛyɛ piliŋa taa kɔɔmiite  tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ.” Ken lakasɩ sɩnɛ sɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ wɛtʋ ndʋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ akpadɩyaa siɣsiɣ tɩnaa lɩzaa nɛ pawɩlɩ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɛzɩma koobiya panɛ pɔsɔɔlɩ siŋŋ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pala tʋma wena awazɩɣ po-koobiya yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, pitibi po-toma taa pazɩ.

Esperandio weyi ɛɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩɩcɛyɩ-m pazɩ.” Ɛlɛ ɛkɔma nɛ ɛyʋsɩ se: “Pɩɩpɔzɩ-m alɩwaatʋ sakɩyɛ se mɔncɔnɩ mɔn-tɔnʋʋ taa alaafɩya ɖeɖe.” Toovenim taa lɛ, Esperandio wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛkɛnɩ wazaɣ sɔsɔɔ ɛ-ɛgbɛyɛ taa ñɩma.

Nɛ egeetiye yɔɔ cɔnɩyaa mba paba yebi tʋmɩyɛ nɖɩ yɔ? Allan weyi ɛlabɩ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ 38 yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Manɩ tɔm ndʋ lɛ, pɩtɩlabɩ-m ɖeu.” Paa mbʋ yɔ, ɛna wazasɩ nzɩ mba patɩkpadɩyɩ yɔ pa-falɩsʋʋ kɔŋna yɔ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ.

Russell weyi ɛɛkɛ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ nɛ ɛgbɛyɛ sukulinaa taa wɩlɩyʋ pɩnzɩ 40 yɔ, ɛyɔɔdaa se kajalaɣ taa lɛ, piitibi ɛ nɛ ɛ-halʋ yɔɔɔ siŋŋ. Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Ðɩɩsɔɔlɩ tʋmɩyɛ nɖɩ kpem nɛ ɖa-naʋ taa lɛ, ɖa nɛ ɖo-ɖoŋ nɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlabɩ-ɖɩ.” Russell nɛ ɛ-halʋ pɛwɛɛ nɛ palakɩnɩ tʋmɩyɛ falɩsʋʋ mbʋ pamʋwa yɔ nɛ mbʋ pɩtalɩ-wɛ yɔ nɛ pasɩɣnɩ pɛ-ɛgbɛyɛ taa tɔm susuyaa nɛ pɩhaɣ paba taa leleŋ.

Paa pɩtɩlabɩ-ŋ ɛzɩ koobiya mba pɔ-tɔm ɖɩyɔɔdaa yɔ, kɛdaɣ ŋga kɛwɛ 2 Samɩyɛɛlɩ taa yɔ, kapɩzɩɣ kasɩnɩ-ŋ nɛ ŋnɩɩ pɔ-tɔm taa.

Maɣzɩ mbʋ pɩɩlabɩ alɩwaatʋ ndʋ wiyaʋ Daviid pɩyalʋ Absalɔm kaɖaɣnɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Daviid kʋyɩnɩ Yeruzalɛm nɛ ese ewolo Yɔɔrdaŋ pɔɔ nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ tɛtʋ ndʋ payaɣ se Mahanayim yɔ tɩ-taa. Daviid nɛ ɛyaa mba patɩŋ ɛ-wayɩ yɔ, pɛwɛ peeɖe lɛ, pɩɩpɔzɩ-wɛ wondu kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ. Ŋtɔzʋʋ mbʋ pɩlaba yɔ?

Alɩwaatʋ ndʋ ɛtɛɖaɣ wondu ndʋ yɔ, tɛtʋ ndʋ tɩ-taa abalaa naadozo nabɛyɛ ha-ɩ kaɖʋnaa, tɔɔnasɩ sakɩyɛ nɛ wondu ndʋ tɩtɛɖaɣ-ɩ yɔ. Abalaa mba pa-taa lɛlʋ lɛ Barizilayii. (2 Sam. 17:27-29) Pʋwayɩ Absalɔm kaɖɩnʋʋ sɩ tɩnaɣ nɛ Daviid kʋyɩ se ɛpɩsɩɣ Yeruzalɛm lɛ, Barizilayii sɩ-ɩ nɛ ɛtanɩ-ɩ Yɔɔrdaŋ pɔɔ cɔlɔ. Daviid heyi Barizilayii se ɛsɔɔlaa se ɛ nɛ ɩ powolo Yeruzalɛm. Eheyi-i se ɛhaɣ-ɩ tɔɔnaɣ paa ɛlɛ kaakɛ “ñɩm tʋ pɩŋŋ” nɛ ɛtaatɛɖɩɣ tɔɔnaɣ ŋga Daviid ɖʋwa se ɛhaɣ-ɩ yɔ. (2 Sam. 19:32-34) Ɛlɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se Daviid kaasɔɔlaa se Barizilayii lɔŋsɩnɖɛ nɛ lɛɣtʋ ɛwazɩ-ɩ pʋyɔɔ ɛñɩnaɣ se ɛ nɛ ɩ powolo Yeruzalɛm. Toovenim taa lɛ, waɖɛ sɔsɔɖɛ pɩkɛnaa se ɛyʋ ɛwɛɛ wiyaʋ ɖɩɣa taa nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ peeɖe.

Barizilayii kaawɛnɩ tɩ luzuu nɛ ɛtɩlɩ ɖɔɖɔ e-ɖoŋ kamaɣ, pʋyɔɔ eheyi Daviid se ɛnʋ wɛnɩ pɩnzɩ 80. Pʋwayɩ lɛ, ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Ɛzɩ mantasɩɣ nɩʋ mbʋ pɩlɩɣ sɔzɩŋ nɛ mbʋ pɩwɛ ñaŋ yɔ?” Suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩma Barizilayii caɣ wezuu nɛ pɩɖaɣlɩ yɔ, piyeba nɛ ɛwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ siŋŋ. Nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛpɩzaɣ se  ɛtasɩ ɛyʋ lɔŋ kɩbaŋ ɛzɩ “sɔsaa” tasʋʋ lɔŋ wiyaʋ Rehabam pʋwayɩ yɔ. (1 Aw. 12:6, 7; Keɣa 91:13-15; Adu. 16:31) Ye mbʋ, Barizilayii ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ se ɛnʋ kpadɩyaa nɛ e-ɖoŋ pasɩ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa. Ɛɛtasɩɣ pɩzʋʋ se ɛnɩɩ tɔɔnaɣ leleŋ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ, nɛ ɛtasɩɣ nɩʋ camɩyɛ ɖɔɖɔ. (Ekl. 12:4, 5) Pʋyɔɔ lɛ, Barizilayii maɣmaɣ heyi Daviid se ɛkpɛndɩnɩ evebu Kimham nɛ ewoni-i Yeruzalɛm. Pɩtɩla Kimham kaakɛ Barizilayii pɩyalʋ.​—2 Sam. 19:36-41.

Lɩmaɣza wena a-yɔɔ palabɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɩyɔɔdɩ kiɖe tɛɛ yɔ, alabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ lɩmaɣza wena Barizilayii kaawɛna yɔ. Sɔnɔ, toovenim lɛ, pɩtɩkɛ ɛyʋ kʋɖʋm nɔɔyʋ wɛtʋ pɔcɔnaa, ɛzɩ pɩɩwɛʋ Barizilayii hɔɔlʋʋ taa yɔ, nɛ pala lɛɣzɩtʋ ndʋ. Ɛlɛ pamaɣzɩ mbʋ pɩwazɩɣ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ ɛzʋtʋyaa siɣsiɣ ñɩma sakɩyɛ yɔ pɩ-yɔɔ.

Krɩstʋ ñɩma akpadɩyaa mba palabɩ tʋma ana pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ pɛwɛnɩ tɩ luzuu nɛ peɖiɣzinaa se ye koobiya mba patɩkpadɩyɩ yɔ, palakɩ-yɛ yɔ, Yehowa ɛgbɛyɛ ɖɛɣnɩ ɛsɩndaa. Hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa lɛ, koobiya mba pakpadɩyaa yɔ, mba falɩsɩnɩ mba pa nɛ po-ɖoŋ ɛzɩ Barizilayii kaafalɩsʋʋ ɛ-pɩyalʋ nɛ apostoloo Pɔɔlɩ ñafalɩsɩ Timootee yɔ. (1 Kɔr. 4:17; Fil. 2:20-22) Koobiya mba pa nɛ po-ɖoŋ yɔ, pawɩlaa se pɛkɛ “ɛyaa kʋjɔŋ” weyi ɩsɩɣna se “pama Krɩstʋ tomnaɣ” yɔ.​—Efɛz. 4:8-12; kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Kɩgalʋʋ 11:16, 17, 29.

Ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ Ɛsɔ samaɣ taa ñɩma mba peyebi tʋma naayɛ labʋ yɔ, pɛwɛnɩ waɖɛ se pala tʋma kɩfana yaa paɖʋ nesi Yehowa tʋmɩyɛ hɔɔlɩŋ lɛɛŋ taa.

Marco weyi ɛlabɩ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ 19 yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Lɛɣzɩtʋ ndʋ palaba yɔ, tɩha-m waɖɛ se mansɩnɩ mɛ-ɛgbɛyɛ taa koobiya halɩñɩma mba pa-walaa tɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔ.”

Geraldo weyi ɛlabɩ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ 28 yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Ma nɛ ma-halʋ, kaɖʋsɩ kɩfasɩ nzɩ ɖɩɖʋ ɖa-tɩ yɔ sɩ-taa nasɩyɩ lɛ se ɖɩsɩɣnɩ koobiya mba pɛhɛ fezuu taa yɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɖɔɖɔ Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɩkpaɖɩ.” Ɛkɛdaa se lɛɛlɛɛyɔ ɛ nɛ ɛ-halʋ pɛwɛnɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa 15 nɛ koobiya mba paahɛ fezuu taa yɔ pa-taa sakɩyɛ paɣzɩ kediɣzisi kɔm.

Allan weyi ɛ-tɔm ɖɩɩyɔɔdaa yɔ, ɛyʋsaa se: “Lɛɛlɛɛyɔ, ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ɖɩlabɩnɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ. Ða-taa wɛ leleŋ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖisusuu tɔm samaɣ taa, tadɩyɛ kookasɩ taa nɛ ɖisusuu tɔm ɖɔɖɔ ɖa nɛ mba ɖɩwɛ kooka kʋɖʋmaɣ taa yɔ nɛ halɩ pa-taa naalɛ kɔm ɖe-kediɣzisi.”

Ye ŋkɛ koobiya siɣsiɣ ñɩma mba paɖʋ-wɛ tʋma kɩfana Ɛsɔ samaɣ taa yɔ pa-taa nɔɔyʋ yɔ, tɩlɩ se ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ŋɖʋ nesi Ɛsɔ tʋmɩyɛ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖʋ nesi Yehowa tʋmɩyɛ pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ŋkɛdɩɣ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa koobiya abalɩñɩma mba pa nɛ po-ɖoŋ yɔ, lɔŋ kɩbaŋ weyi ŋkpɛlɩkɩ ñɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ labʋ taa yɔ. Russell weyi ɛ-tɔm ɖɩɩyɔɔdaa yɔ, ɛtɔm se: “Yehowa wɛɛ nɛ ɛfalɩsɩɣ koobiya mba pa nɛ po-ɖoŋ nɛ pɛwɛɛ lɛɣtʋ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa yɔ nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ ɛ-ɛgbɛyɛ taa. Pɛkɛ tɔm wɩlɩyaa nɛ ɖiyiyaa kɩbama, pʋyɔɔ pɛkɛnɩ wazaɣ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ koobiya hɔʋ.”​—Kalɩ aɖakaɣ “ Sɩnɩ evebiya nɛ pala po-ɖoŋ ɖeɖe.”

Ye ŋpaɣzɩ Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ labʋ nɛ pitileɖi yɔ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɔkɩ ñe-siɣsiɣ wɛtʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋtɛm labʋ tʋmɩyɛ nɛ ña-laŋɩyɛ pilim nɛ ŋsɩnɩ ɛyaa sakɩyɛ Ɛsɔ samaɣ taa. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋlakɩ mbʋ. Pɔsɔɔlɩ ñɔ-tɔm nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pakaɣ-ŋ sɔɔlʋʋ mbʋ tam.

Mbʋ pɩwɛ ɖeu nɛ pɩkpaɖɩ yɔ lɛ se Yehowa taa wɛnɩ-ŋ nɛ leleŋ. Ɛɛkaɣ sɔʋ “mbʋ ɩlaba nɛ ɩsɔɔlɩ ɛ-hɩɖɛ yɔ, mba mɩ ɩwazaa nɛ ɩɖɔŋ wazʋʋ ɛyaa kiɖeɖema yɔ.” (Ebr. 6:10) Bibl mayaɣ kanɛ kasɩɣnɩ-ɖʋ se ɖa-taa ɛtɛ se pɩtɩkɛ tʋma wena ɖɩtɛm labʋ yɔ, a-ɖeke a-yɔɔ Yehowa ɛɛsɔʋ.  Ŋmʋ ñɩm siŋŋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛɛsɔʋ mbʋ ŋlaba nɛ pɩɖɛɛ nɛ pana wena ŋɖiɣni ñaɣʋ se ñɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ!

Nɛ ye lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, tititukuni-ŋ? Paa mbʋ yɔ, pɩtɩla lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩwɛnɩ ɖoŋ nɩɩyɩ ñɔ-yɔɔ. Ɛzɩma tɩyɛ?

Ye ña nɛ koobiya mba lɛɣzɩtʋ tʋnɛ titukuuna yɔ, pa-taa nɔɔyʋ ɩwɛnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, yele nɛ ɛzɩma ɛpɩ fezuu taa nɛ lɔŋ weyi ɛkpɛlɩkɩ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma taa pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ pɩwazɩ-ŋ. Pɔzɩ-ɩ lɔŋ tasʋʋ. Pɩtasɩ lɛ, cɔŋnɩ-ɩ nɛ ŋyʋsɩ ɛzɩma ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ weyi ɛkpɛlɩkaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɖɩ eɖiɣni labʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ ɖɩ-taa yɔ.

Paa ŋkɛ akpadɩyʋ weyi ɛpaɣzɩ Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ labʋ yaa weyi akpadɩyʋ ɛnʋ ɛ-sɩmtʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ yɔ, tɔzɩ se mba pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ pɛsɛɛ Yehowa pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ peɖiɣni wobu pɩ-yɔɔ nɛ pɛsɛɣ-ɩ yɔ, pamʋ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa.