Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Kɩbandʋ labʋ—Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ?

Kɩbandʋ labʋ—Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ?

ÐA-TAA paa anɩ sɔɔlaa se pɔtɔ se ɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ. Ɛlɛ sɔnɔ kɩbandʋ labʋ fɛyɩ kɛlɛʋ. Ɛyaa sakɩyɛ ‘tɩsɔɔlɩ kɩbandʋ.’ (2 Tim. 3:3) Pamaɣzɩɣ se paa weyi pɩpɔzʋʋ se ɛtɩlɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam yaa kɩdɛkɛdɩm yɔ nɛ pʋyɔɔ lɛ, “payaɣ kɩdɛkɛdɩm se kɩbam nɛ kɩbam se kɩdɛkɛdɩm.” (Iza. 5:20) Mbʋ pɩtalɩ-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ ɖɛ-ɛjandʋ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩla kɩbandʋ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ Anne * weyi ɛwɛɛ nɛ ɛsɛɣ Yehowa pɩlakɩ pɩnzɩ hiŋ sakɩyɛ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Pɩwɛ-m kaɖɛ siŋŋ se mentisi se ma ɖɔɖɔ manpɩzɩɣ nɛ mɛnkɛ ɛyʋ kɩbanʋ.”

Ɛlɛ pɩlabɩ ɖeu se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛnɩ kɩbandʋ laɖaa! Wɛtʋ ndʋ tɩkɛnɩ Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu piye hɔɔlʋʋ nakʋyʋ, nɛ e-fezuu ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖoŋ paa ɖɛ-ɛjandʋ ndʋ yaa paa ɛjaɖɛ yɔɔ kaɖɛ nɖɩ. Iyele nɛ ɖɩtazɩ mbʋ kɩbandʋ labʋ kɛnaa yɔ pɩ-taa camɩyɛ nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ.

ƐBƐ KƖBANDƲ LABƲ KƐNAA?

Kɩbandʋ labʋ tɩkɛnɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam yɔ pɩ-labʋ ɖeke, pɩkɛnɩ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ, ɛyʋtʋ kɩbandʋ wɛnʋʋ, ɛyʋtʋ ndʋ tɩ-taa fɛyɩ kɩdɛkɛdɩm yɔ. Ɛyʋ weyi ɛkɛ kɩbanʋ yɔ, paa ɛzɩmtaa ɛñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛtɩŋna nɛ ɛsɩnɩ lalaa yɔ nɛ ɛlakɩ-wɛ mbʋ pɩkɛ kɩbam yɔ.

Pɩtɩla ŋnawa se nabɛyɛ lɛ, pɩwɛ-wɛ kɛlɛʋ se pala kɩbandʋ pɔ-hɔʋ taa ñɩma nɛ pa-taabalaa, ɛlɛ ɛyaa mba pe-ɖeke pɩwɛɛ se ɖɩla kɩbandʋ yaa we? Toovenim se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlakɩ kɩbandʋ paa ɛzɩmtaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ Bibl yɔɔdʋʋ se: “Ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɔɔyʋ fɛyɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛlakɩ kɩbandʋ yeke nɛ ɛɛlakɩ kɩwɛɛkɩm kaaʋ.” (Ekl. 7:20) Pʋyɔɔ apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaa se: “Mansɩm mbʋ se man-taa, pʋ-tɔbʋʋ se mon-tomnaɣ taa lɛ, pʋyʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ fɛyɩ.” (Roma 7:18) Pɩwɩlɩɣ se ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩñɔtɩnɩ weyi ɛkɛnɩ kɩbandʋ labʋ Hiɖe yɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ ɛzɩma ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ.

‘YEHOWA KƐ KƖBANƲ’

Yehowa haɣ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbam labʋ nʋmɔʋ taa. Bibl yɔɔdʋʋ Yehowa yɔɔ se: “Ŋwɛ camɩyɛ nɛ ŋlakɩ kɩbam, yele nɛ mantɩlɩ ña-paɣtʋ.” (Keɣa 118:68) Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Yehowa tɛ kɩbandʋ labʋ hɔɔlɩŋ naalɛ weyi ɩ-tɔm mayaɣ kanɛ kɔyɔɔdʋʋ yɔ ɩ-tɔm.

Yehowa kɛ kɩbanʋ.  Kɩbandʋ labʋ kɛnɩ Yehowa wɛtʋ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ. Tɔzɩ mbʋ pɩɩlaba alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kaaheyi tɔm tʋnɛ Moyizi yɔ. Eheyi-i se: “Mankaɣ yebu nɛ man-kɩbandʋ labʋ tɩŋa kɔɔ nɛ pɩɖɛɛ ñɛ-ɛsɩndaa.” (Ejl. 33:19, nwt) Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa sɔsɔtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɔɖɔ nɛ kɩbandʋ labʋ yɔ, tɩkɔm nɛ tɩɖɛɣ lɛ, Moyizi nɩɩ tɔm tʋnɛ: “[Yehowa, Yehowa] Ɛsɔ, pʋtɔdɩyɛ nayʋ nɛ hɛndɩyʋ, suuɖu tʋ nɛ pʋtɔdɩyɛ tʋ nɛ tʋtʋyɛ tʋ, weyi ɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ pɩnzɩ [kudokiŋ] yɔ, weyi ɛhɩzɩɣ azuluma nɛ kʋzɔɔtʋ nɛ kɩwɛɛkɩm yɔ, eeyeki nabʋyʋ nɩŋgbaaŋ hɔm.” (Ejl. 34:6, 7) Ye mbʋ, pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa kɛ kɩbanʋ hɔɔlɩŋ kpeekpe taa. Paa Yesu kaakɛnɩ ɛyʋ kɩbanʋ pɩkpaɖɩ ɛyaa kpeekpe yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Nɔɔyʋ tɩkɛ kɩbanʋ, ɛlɛ Ɛsɔ ɖeke koŋ.”​—Luka 18:19.

Mbʋ payɩ Yehowa lɩzaa yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛkɛ kɩbandʋ laɖʋ

Yehowa tʋma kɛ kɩbana. Mbʋ payɩ Yehowa lakɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛkɛ kɩbanʋ. Bibl yɔɔdʋʋ se: “[Yehowa] kɛ paa anɩ lɛ ɛ-camɩyɛ laɖʋ, ɛhɛndɩɣnɩ e-nesi lɩzɩ mbʋ yɔ pɩtɩŋa.” (Keɣa 144:9) Yehowa kaalakɩ kɩbandʋ lɛ, ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛhaɣ ɛyaa tɩŋa wezuu nɛ mbʋ payɩ pɩɖɔkʋʋ wezuu ŋgʋ yɔ. (Tʋma 14:17) Ɛwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se ɛkɛ kɩbanʋ alɩwaatʋ ndʋ ekpeɣu-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm yɔ. Keɣa maɖʋ mawa se: “[Yehowa], ña weyi ŋwɛ ɖeu nɛ ŋkpeɣu . . . yɔ.” (Keɣa 85:5) Ða-taa tɛma se “[Yehowa] lakɩ kʋjɔʋ nɛ ɛɖʋʋ hɩɖɛ; wiɖiyi etikizi ɖɩhɛzɩyɛ mba pɔɖɔŋ siɣsiɣ yɔ.”​—Keɣa 83:12.

“ƖKPƐLƖKƖ KƖBANDƲ LABƲ”

Ɛsɔ lɩzɩ-ɖʋ ɛ-lɛzʋʋ. Ye mbʋ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛnɩ kɩbama nɛ ɖɩla kɩbandʋ ɖɔɖɔ. (Kiɖe 1:27) Paa mbʋ yɔ, Bibl seɣtiɣ Ɛsɔ sɛyaa se pɛkpɛlɩkɩ “kɩbandʋ labʋ.” (Iza. 1:17) Ɛlɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ kɩbandʋ labʋ? Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ yɔ ɩ-taa naadozo tɔm.

Kajalaɣ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩpɔzɩ Ɛsɔ se ɛha-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu. Kɩpɩzɩɣ kɩsɩnɩ Krɩstʋ ñɩma nɛ pɛkɛ kɩbandʋ laɖaa siŋŋ. (Gal. 5:22) Toovenim, Ɛsɔ fezuu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩsɔɔlɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam yɔ nɛ ɖikizi mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm yɔ. (Roma 12:9) Bibl heyiɣ-ɖʋ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ-ɖʋ “ɖoŋ lakasɩ kɩbanzɩ kpeekpe taa nɛ yɔɔdaɣ kɩbaŋa kpeekpe taa.”​—2 Tes. 2:16, 17.

Nabʋlɛ lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm. Ðɩɩlakɩ mbʋ lɛ, Yehowa tɩŋɩɣnɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ “nʋmɔʋ kɩbaŋʋ kpeekpe,” nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla “paa tʋmɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ.” (Adu. 2:9; 2 Tim. 3:17) Ye ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, piyeki nɛ Ɛsɔ wɛtʋ kɩbandʋ nɛ ɛ-sɔɔlɩm posu ɖa-laŋa taa. Ða-laŋɩyɛ kaɣ wɛʋ ɛzɩ ñɩm koozaɣ ŋga ka-taa nɛ ñɩm wondu ndʋ tɩkaɣ-ɖʋ wazʋʋ pʋwayɩ yɔ.​—Luka 6:45; Efɛz. 5:9.

Nabudozo lɛ, ɖɩñaɣ pana nɛ ‘ɖɩmaɣzɩnɩ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.’ (3 Yoh. 11) Kɩɖaŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩna yɔ, ɩwɛ Bibl taa. Toovenim lɛ, Yehowa nɛ Yesu pahanɩ-ɖʋ kɩɖaŋ kɩbaŋ weyi ɩkpaɖɩ ɖeu yɔ. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩna ɖɔɖɔ ɛyaa lalaa mba pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm se paakɛ kɩbandʋ laɖaa yɔ, pa-kɩɖaŋ. Pɩtɩla ŋtɔzʋʋ Tabiita nɛ Barnaabaasɩ pɔ-yɔɔ. (Tʋma 9:36; 11:22-24) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋmaɣzɩ pɔ-tɔm yɔɔ camɩyɛ nɛ ŋyʋsɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ paatɩŋnaa nɛ pasɩnɩ lalaa yɔ nɛ pa-kɩɖaŋ ɩnɩ ɩwazɩ-ŋ. Maɣzɩ nɛ ŋna mbʋ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nɛ ŋɖʋ nesi ñɔ-hɔʋ taa ñɩma yaa ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ñɩma nabɛyɛ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, yʋsɩ wazasɩ nzɩ Tabiita nɛ Barnaabaasɩ pehiɣaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ palabɩ kɩbandʋ lalaa yɔ. Wazasɩ nzɩ ɖɔɖɔ ɖɩkaɣ hiɣu.

Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩmaɣzɩ ɖa-alɩwaatʋ taa ɛyaa mba palakɩ kɩbandʋ yɔ pa-kɩɖaŋ yɔɔ. Pa-taa nabɛyɛ lɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa mba pɛkɛ ‘kɩbandʋ sɔɔlɩyaa’ nɛ palakɩ ɛgbɛyɛ taa tʋma nɛ kpekpeka yɔ. Ðɩtaasɔɔ ɖɔɖɔ ɖo-koobiya halɩñɩma siɣsiɣ tɩnaa mba patɩŋɩɣnɩ pɔ-tɔm pee nɛ pa-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔɔ nɛ “pawɩlɩɣ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ” pɔ-yɔɔ. (Tiiti 1:8; 2:3) Koobu halɩñɩnʋ weyi payaɣ se Roslyn yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Man-taabalʋ ñakɩ pana siŋŋ se ɛsɩnɩ lalaa nɛ ɛkpazɩ-wɛ ɖoŋ ɛgbɛyɛ taa. Ɛmaɣzɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa pɛwɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ, nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛlakɩ-wɛ kʋjɔŋ cikpeŋ yaa ɛtɩŋɩɣnɩ ɖɔɖɔ nʋmɔŋ lɛɛŋ yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-wɛ. Mamaɣzɩɣ se ɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ kpem.”

Yehowa seɣtiɣ ɛ-samaɣ se ‘kañɩnɩ kɩbandʋ.’ (Am. 5:14) Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩtasɩna se pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɛ-paɣtʋ lɛ, pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu ɖɔɖɔ se ɖɩla kɩbam.

Ðɩñakɩ pana se ɖɩkɛ kɩbama nɛ ɖɩla ɖɔɖɔ kɩbandʋ

Ðɩtaamaɣzɩ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩla mbʋ pɩpaɣlɩ siŋŋ yɔ yaa ɖɩlaa kɩlaŋ sɔsɔŋ pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla lalaa kɩbandʋ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Pʋcɔ nɛ tɩʋ paɣlɩ camɩyɛ lɛ, pɩtɩkɛ lɩm sakɩyɛ papɩyɩɣ-kʋ tam kʋɖʋm, ɛlɛ papɩyɩɣ kɩ-tɛɛ lɩm pazɩ pazɩ se pɩsɩnɩ-kʋ nɛ kɩpaɣlɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩlakɩ kɩbandʋ lalaa ɖoŋ ɖoŋ, paa tɩtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩkɛ ɛyʋ kɩbanʋ.

Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ’ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla tʋmɩyɛ kɩbanɖɛ. (2 Tim. 2:21; Tiiti 3:1) Ye ɖɩtɩlɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa lalaa wɛɛ yɔ camɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ ɖɔɖɔ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ ‘pɩwazɩɣ-wɛ nɛ pɩkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ yɔ.’ (Roma 15:2) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ mbʋ ɖɩwɛna yɔ nɛ ɖɩha lalaa. (Adu. 3:27) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩyaa nɔɔyʋ ɖɛ-tɛ se ɖa nɛ ɩ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ yaa ɖɩla faawɩyɛ nɛ ɖɩkpazɩ ɖama ɖoŋ. Ye pɩwɩɣ nɔɔyʋ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩma-ɩ takayaɣ, ɖiwolo nɛ ɖɩna-ɩ yaa ɖɩyaa-ɩ kaŋgalaafu yɔɔ. Toovenim lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ nʋmɔŋ sakɩyɛ yɔɔ nɛ ɖɩyɔɔdɩ “tɔm ndʋ tɩwɛ ɖeu se tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpazɩ ɛyʋ ɖoŋ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ” nɛ “tɩwazɩ mba panɩɣ-tʋ yɔ.”​—Efɛz. 4:29.

Ɛzɩ Yehowa yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla kɩbandʋ ɛyaa kpeekpe. Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩtɩsɔɔlɩ se tɛ yɔɔ tɛ yɔɔ wɛtʋ ɛwɛɛ ɖa-lakasɩ taa. Nʋmɔŋ kɩbaŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖisusi Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ paa anɩ. Ɛzɩ Yesu ɖʋʋ-ɖʋ paɣtʋ yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla kɩbandʋ halɩ pɩkpɛndɩnɩ mba papaɖɩɣ-ɖʋ yɔ. (Luka 6:27) Pɩtɩkɛnɩ kɩwɛɛkɩm kaaʋ se ɖɩwɛɛnɩ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɖɩlakɩ kɩbandʋ lalaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, “paɣtʋ natʋyʋ ɛɛkaɖɩɣnɩ wɛtʋ” ndʋ. (Gal. 5:22, 23) Pɩtɩŋnɩ ɖɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ lɛ, paa lalaa ɩnazɩɣ-ɖʋ yaa paa ɖɩwɛ kala ndɩ ndɩ taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiyele nɛ pɩhɔ lalaa nɛ pɔkɔɔ toovenim taa nɛ pasa Ɛsɔ.​—1 Pɩy. 3:16, 17.

ÐIHIKIƔ WAZASƖ ALƖWAATƲ NDƲ ÐƖLAKƖ KƖBANDƲ YƆ

“Ɛyʋ kɩbanʋ kʋŋ wazasɩ nzɩ ɛ-lakasɩ kɔŋna yɔ.” (Adu. 14:14, nwt) Wazasɩ nzɩ, sɩ-taa nasɩyɩ lɛ nzɩ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kɩbandʋ lalaa yɔ, mba ɖɔɖɔ pakaɣ-ɖʋ labʋ mbʋ pɩkɛ kɩbam yɔ. (Adu. 14:22) Paa lalaa ɩlakɩ-ɖʋ kañatʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ-wɛ kɩbam. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pɛ-wɛtʋ lɛɣzɩ nɛ papaɣzɩ-ɖʋ labʋ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.​—Roma 12:20, pɩ-tɛɛ tɔm.

Alɩwaatʋ ndʋ ɖiyeki mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ pɩ-labʋ nɛ ɖɩlakɩ kɩbandʋ yɔ, pɩwazɩɣ ɖɔɖɔ ɖa-maɣmaɣ. Koobiya sakɩyɛ yɔɔdaa se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim pɔ-hɔɔlʋʋ taa. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Nancy kɩɖaʋ tɔm. Ɛyɔɔdaa se: “Man-pɩjatʋ taa, maawɛ kaañamtʋ nɛ kpanzɩyɩtʋ nɛ mancakaɣ ɖɔɖɔ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛlɛ mɔnkɔm nɛ manpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ nɛ mɔnɖɔŋ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ lɛ, manpaɣzɩ hiɣu taa leleŋ siŋŋ. Lɛɛlɛɛyɔ man-taa wɛ leleŋ nɛ ma-maɣmaɣ.”

Ɛlɛ, lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlakɩ kɩbandʋ yɔ, nɖɩ lɛ se piyeki nɛ Yehowa taa la leleŋ. Paa ɛyaa sakɩyɛ ɩɩnaɣ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ, Yehowa ñanaɣ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kɩbandʋ yaa ɖɩwɛɣnɩ lɩmaɣza kɩbana yɔ, ɛnaɣ pɩ-tɩŋa payɩ. (Efɛz. 6:7, 8) Ɛzɩma ɛwazɩɣ-ɖʋ? Bibl yɔɔdʋʋ se: “Weyi ɛkɛ kɩbanʋ yɔ, ehikiɣ kʋjɔʋ [Yehowa] cɔlɔ.” (Adu. 12:2) Ye mbʋ, ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ kɩbandʋ. Yehowa yɔɔdaa se “mba payɩ palakɩ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ, pakaɣ hiɣu samtʋ, hɩɖɛ ɖʋʋ nɛ laŋhɛzɩyɛ.”​—Roma 2:10.

^ tay. 2 Pɛlɛɣzɩ hɩla naayɛ.