Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

‘Ɛkpazɩɣ weyi ehowa yɔ ɖoŋ’

‘Ɛkpazɩɣ weyi ehowa yɔ ɖoŋ’

Pɩnaɣ 2018 mayaɣ: “Mba pataɣ [Yehowa] liu yɔ, pakpaɣ ɖoŋ.”​—IZA. 40:31.

HENDU: 3, 47

1. (a) Kala wena ɖɩkatɩɣ? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmɩŋ.)

SƆNƆ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa wezuu caɣʋ fɛyɩ kɛlɛʋ. Koobiya kʋsɔɔlaa halaa nɛ abalaa sakɩyɛ lʋkɩnɩ kʋdɔmɩŋ. Lalaa ñazʋtʋyaa ɛlɛ pɩwɛɛ se pɔcɔnɩ pɔ-hɔŋ taa mba lalaa mba pɛkɛ akpadɩyaa yɔ pɔ-yɔɔ. Pɩwɛ nabɛyɛ kaɖɛ se pehiɣ tɔɔnaɣ nɛ pacalɩnɩ pɔ-hɔŋ. Nɛ nabɛyɛ ɖɔɖɔ lɛ, pɩtɩkɛ kaɖɛ kʋɖʋmɖɩyɛ, ɛlɛ kala sakɩyɛ palʋkɩna alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa. Pɩtɩkɛ liidiye ɖeke pɩpɔzʋʋ-wɛ se papɩzɩ nɛ pɔcɔnɩ pa-kʋñɔmɩŋ ɛnɩ i-ɖeɖe ɛlɛ pɩpɔzʋʋ-wɛ alɩwaatʋ nɛ ɖoŋ sakɩyɛ. Paa ɖɩwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛnɩ Ɛsɔ tamasɩ yɔɔ nɛ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ cee wayɩ yɔɔ yɔ, ɖɩɖɔkɩ-pʋ kpam. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa siŋŋ!

2. (a) Ɛzɩma Izaayii 40:29 kpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ? (b) Nɛ kpaca ŋgʋ kɩ-taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔlɩ yem kɛlɛʋ?

2 Nabʋyʋ taa pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ kala wena ŋkatɩɣ yɔ akpaɖɩ-ŋ yaa we? Ye mbʋ yɔ, tɩlɩ se pɩtɩkɛ ñe-ɖeke pɩlakɩ mbʋ. Bibl heyiɣ-ɖʋ se pɩɩlabɩ caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mbʋ ɖɔɖɔ. (1 Aw. 19:4; Yɔɔb 7:7) Ɛlɛ ɛzɩma pataɣaɣ Yehowa liu se ɛkpazɩ-wɛ ɖoŋ yɔ, pɩɩsɩnɩ-wɛ nɛ pititibi-wɛ yɔɔɔ nɛ pɔlɔ lidaʋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɛ-Ɛsɔ ‘kpazɩɣ weyi ehowa yɔ ɖoŋ.’ (Iza. 40:29) Ɛlɛ pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se sɔnɔ Ɛsɔ sɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma kaɣdɩɣ-wɛ nɛ aawazɩɣ-wɛ nabʋyʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pakpakɩɣ lɩmaɣza se peyeki toovenim Ɛsɔ sɛtʋ alɩwaatʋ natʋyʋ pazɩ nɛ papɩzɩ palʋbɩnɩ kala wena pakatɩɣ yɔ. Mbʋ yebina nɛ pekizi Ɛsɔtɔm kalʋʋ, kediɣzisi wobu nɛ tɔm susuu, ɛzɩ Sataŋ sɔɔlʋʋ yɔ.

3. (a) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ kaɖʋwa ŋga Sataŋ wɛna se eyeki nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ yɔ kaɖʋ lɩm? (b) Ɛbɛ taa ɖɩkaɣ tazʋʋ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

3 Eleeu maɣmaɣ nawa se ye ɖɩlakɩ Ɛsɔ sɛtʋ tʋma nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ, ŋgʋ ɛtɩsɔɔlɩ se ɖɩwɛɛ ɖoŋ fezuu taa. Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ño-ɖoŋ tɛma yaa pɩnɩ-ŋ yɔ, taaposi ña-tɩ nɛ Yehowa, ñɔɔnɩ-ɩ kpam mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkaɣ-ŋ kpazʋʋ ɖoŋ nɛ ‘ɛcaɣzɩ-ŋ nɛ ŋka camɩyɛ.’ (1 Pɩy. 5:10; Yak. 4:8) Ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa ɖɩkaɣ tazʋʋ wɛtʋ naalɛ ndʋ tɩpɩzɩɣ tiyele nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma labʋ taa yɔ tɩ-taa; nɛ pɩtasɩ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ Bibl paɣtʋ kila wena a-yɔɔ ɖɔm pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ. Ɛlɛ kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Izaayii 40:26-31 wɩlɩɣ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ yɔ.

MBA PATAƔ YEHOWA LIU YƆ, PAKPAƔ ÐOŊ

4. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Izaayii 40:26 taa?

4 Kalɩ Izaayii 40:26. Wiɖiyi nɔɔyʋ tɩpɩzɩ nɛ ɛkalɩ tɩɩnzɩ nzɩ sɩwɛ kedeŋa yɔɔ yɔ. Lɛɣtʋ ñɩnɩyaa maɣzɩɣ se tɩɩnzɩ tindimiye nɖɩ ɖɩ-taa tɛtʋ wɛɛ yɔ ɖɩ-taa, tɩɩnzɩ ɛzɩ miiliyaarɩwaa 400 mbʋ yɔ wɛna. Ɛlɛ paa tɩɩŋa ŋga lɛ, Yehowa ha-kɛ hɩɖɛ. Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ye Yehowa ɛmaɣzɩɣ wondu ndʋ tiifeziɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ña weyi ŋsɛɣ-ɩ nɛ sɔɔlɩm faaa yɔ, ɛmaɣzɩɣ ñɔ-yɔɔ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ñɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ-ɩ. (Keɣa 18:2, 4, 15) Ða-Caa kʋsɔɔlʋ sɩm wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖeyi ɖeyi ŋwɛɛ yɔ. Halɩ ɛsɩm “[ña]-ñʋʋ taa ñɔsɩ kpeekpe.” (Mat. 10:30) Keɣa maɖʋ ha-ɖʋ lidaʋ se Yehowa sɩm ɛyʋ “kele kele tʋ kɩyakɩŋ,” pʋ-tɔbʋʋ se ɛsɩm kala wena ɛ-sɛyaa katɩɣ paa evemiye nɖɩ yɔ a-tɩŋa. (Keɣa 36:18) Toovenim Yehowa ɖiɣni kʋñɔmɩŋ weyi ŋkatɩɣ yɔ naʋ nɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ɛkpazɩ-ŋ ɖoŋ nɛ ŋlʋbɩnɩ a-tɩŋa.

5. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖa-taa ɛtɛ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ?

5 Kalɩ Izaayii 40:28. Yehowa kɛnɩnɩ ɖoŋ tɩŋa tʋ. Maɣzɩ ɖoŋ sɔsɔŋ weyi Yehowa labɩnɩ wɩsɩ yɔ ɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Lɛɣtʋ ñɩnɩyʋ weyi payaɣ se David Bodanis yɔ ɛkɛdaa se: “Ðoŋ weyi wɩsɩ lɩzɩɣ nɛ pɩhaɣ pɩñalɩmɩyɛ cɛcɛyaɣ kʋɖʋmaɣ taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ-ɩ nɛ pamaɣzɩnɩ bɔmbɩwaa miiliyaarɩwaa sakɩyɛ ɖoŋ.” Lɛɣtʋ ñɩnɩyʋ lɛlʋ ñalabɩ akɔnta se ɖoŋ weyi wɩsɩ haɣ cɛcɛyaɣ kʋɖʋmaɣ taa yɔ, papɩzɩɣ nɛ palabɩnɩ-ɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔcɔnɩ kedeŋa kpeekpe yɔɔ ɛyaa kɩcɛyɩm ɖeɖe ɛzɩ pɩnzɩ 200 000 mbʋ yɔ! Ðɩɩpɩtɩɣ se weyi ɛlabɩ wɩsɩ nɛ “ɖoŋ” ɛnɩ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpazɩ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ.

6. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se Yesu sʋʋtʋ sɩɣlʋʋ fɛyɩ kaɖɛ? (b) Nɛ ye ɖɩsɩm mbʋ se Yesu sʋʋtʋ sɩɣlʋʋ fɛyɩ kaɖɛ yɔ, ɖoŋ weyi pɩwɛɣnɩ ɖɔ-yɔɔ?

6 Kalɩ Izaayii 40:29. Yehowa sɛtʋ haɣnɩ taa leleŋ siŋŋ. Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: “Ɩkpaɣ man-sʋʋtʋ nɛ ɩsɩɣlɩ.” Nɛ ewolo pʋyɔɔ nɛ eheyi-wɛ se: ‘Ikihiɣ hɛzʋʋ mi-ciyamnaa taa.’ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ “man-sʋʋtʋ wɛ hʋnjaŋ nɛ tɩ-sɩɣlʋʋ fɛyɩ kaɖɛ.” (Mat. 11:28-30) Tɔm tʋnɛ tɩkɛ toovenim. Nabʋyʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ feendu se ɖiwolo kediɣzaɣ nakɛyɛ yaa ɖɩlɩɩ tɔm susuu. Ɛlɛ ye ŋñaɣ pana nɛ ŋwolo yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ŋpɩsɩɣ ɖɩɣa yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩhaɣ-ŋ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɩsɩɣnɩ-ŋ ɖɔɖɔ se ŋñɔɔzɩ ña-tɩ camɩyɛ nɛ ŋlʋbɩnɩ kala wena ŋɖiɣni katʋʋ ñe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Toovenim, Yesu sʋʋtʋ sɩɣlʋʋ fɛyɩ kaɖɛ!

7. Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se tɔm ndʋ tɩwɛ Maatiyee 11:28-30 taa yɔ, tɩkɛ toovenim tɔm?

7 Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Kayla (ɖɩlɛɣzɩ ɛ-hɩɖɛ). Ɛwɛnɩ kʋdɔŋ nakʋyʋ; nɛ kʋdɔŋ ŋgʋ kiyekaɣ nɛ pɩnɩɣ-ɩ siŋŋ, nɛ pɩtasɩ lɛ, ɛsʋwaɣ laŋwɛɛkɩyɛ taa, nɛ ɛ-ñʋʋ holaɣ-ɩ ɖɔɖɔ siŋŋ. Pʋyɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa pɩlakaɣ-ɩ kaɖɛ se ewolo kediɣzisi. Paa mbʋ yɔ ɛkɔm nɛ ɛñaɣ pana nɛ ewolo kediɣzaɣ nakɛyɛ nɛ ewelisi samaɣ taa tɔm lɛ, ɛma se: “Samaɣ taa tɔm ndʋ tɩñɩkaɣ niye laŋwɛɛkɩyɛ yɔɔ. Nɛ ɛzɩma tɔm yɔɔdɩyʋ kaayɔɔdɩnɩ sɔɔlɩm yɔ, pɩɩlabɩ tʋmɩyɛ mɔ-yɔɔ siŋŋ nɛ halɩ mentisi ɛsɩtɛɣlɩm. Piyeba nɛ mɔntɔzɩ se pɩcɛyaa se mantaafɛɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ.” Pɩɩlabɩ koobu ɛnʋ leleŋ kpem se ɛñaɣ pana nɛ ewolo kediɣzaɣ ŋga.

8, 9. Pɔɔlɩ tɔm se: “Mɛnkɛ ɛjam lɛ, mɛwɛ ɖoŋ.” Suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ?

8 Kalɩ Izaayii 40:30. Paa ɖɩwɛ niye ɛzɩma yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla pɩtɩŋa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖo-ɖoŋ wɛnɩ kamaɣ. Pɩwɛɛ se ɖa-taa paa anɩ ɛkpɛlɩkɩ lɔŋ tɔm tʋnɛ tɩ-taa. Apostoloo Pɔɔlɩ kaakɛ ɛyʋ weyi ɛwɛ niye yɔ, ɛlɛ e-ɖoŋ kaawɛnɩ kamaɣ nɛ ɛtaapɩzɩɣ se ɛla mbʋ payɩ ɛɛsɔɔlaa se ɛla yɔ. Eheyi mbʋ pɩcɛyaɣ-ɩ yɔ Ɛsɔ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Ɛsɔ cosi-i se: “Mon-ɖoŋ lakɩ tʋmɩyɛ ɛjandʋ taa na.” Pɔɔlɩ nɩ pɩ-taa, pʋyɔɔ ɛkɔ tɔm ñʋʋ se: “Mɛnkɛ ɛjam lɛ, mɛwɛ ɖoŋ.” (2 Kɔr. 12:7-10) Ɛbɛ tɔm Pɔɔlɩ ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ?

9 Pɔɔlɩ ɖiɣzinaa se Ðoŋ Tɩŋa Tʋ pɩzaɣna se ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛla tʋma sɔsɔna. Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu pɩzaɣ se kɩsɩnɩ Pɔɔlɩ nɛ ɛwɛɛnɩ ɖoŋ weyi ɛfɛyɩna yɔ. Pɩtasɩ lɛ, Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu pɩzaɣ ɖɔɖɔ se kɩkpazɩ Pɔɔlɩ ɖoŋ nɛ ɛla tʋma wena ɛtaapɩzɩɣ kaaʋ se ɛlabɩ-yɛ nɛ ɛ-maɣmaɣ e-ɖoŋ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛ ɖɔ-hɔɔlʋʋ taa. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ye Yehowa ɛhanɩ-ɖʋ ɖoŋ yɔ, piyeki nɛ ɖɩwɛɛ ɖoŋ siŋŋ!

10. Ɛzɩma Yehowa sɩnɩ Daviid nɛ ɛlʋbɩnɩ kala wena ɛkataa yɔ?

10 Keɣa maɖʋ Daviid kaaɖiɣzini ɖoŋ weyi Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu wɛna yɔ. Ete hendu se: “Ñɔ-yɔɔ manpɩzɩɣ mamaa kajalaŋa, ña, mɛ-Ɛsɔ, ño-ɖoŋ taa mɛntɛzɩɣ kamaŋ.” (Keɣa 17:30) Kamaŋ nɩɩyɩ wɛɛ, pʋ-tɔbʋʋ se kala wena ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ “ɖɩmaa” yaa ɖɩlʋbɩnɩ ɖa-maɣmaɣ ɖo-ɖoŋ yɔ, nɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩtaa Yehowa liu pʋcɔ nɛ ɖɩwabɩ-yɛ.

11. Kɛdɩ ɛzɩma fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ.

11 Kalɩ Izaayii 40:31. Kpeluu pɩzɩɣ kɩkʋyɩ nɛ kiwolo ɖooo poliŋ taa, ɛlɛ pɩtɩkɛ kɩ-maɣmaɣ ki-ɖoŋ ɖeke kɩpɩzɩɣ nɛ kɩlabɩnɩ mbʋ. Helim mbʋ pɩsa miŋ yɔ mbʋ sɩɣnɩnɩ-kʋ nɛ pɩɩnɩɣ-kʋ. Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ kpaɣ-ŋ sɔɔndʋ yɔ, tɔzɩ kpeluu yɔɔ. Tendi Yehowa se ɛtɩŋnɩ “laŋɩyɛ hɛzɩyʋ [yaa sɩnɩyʋ], fezuu kiɖeɖeu” yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ yaa ɛɖʋ-ŋ nesi. (Yoh. 14:26) Pɩlabɩ ɖeu se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ fezuu kiɖeɖeu paa ɛzɩmtaa. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɔm natʋyʋ kɔŋ ɖa nɛ koobu nɔɔyʋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩcɛyɩ kpem se ɖɩñɩnɩ sɩnʋʋ Ɛsɔ cɔlɔ. Ɛlɛ ɛbɛ yɔɔ ɖama kɩɩnɩnʋʋ kɔŋ ɖɛ-hɛkʋ taa?

12, 13. (a) Ɛbɛ yɔɔ ɖama kɩɩnɩnʋʋ kɔŋ Krɩstʋ ñɩma hɛkʋ taa? (b) Mbʋ pɩɩtalɩ Yosɛɛfʋ yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ Yehowa yɔɔ?

12 Ða-tɩŋa payɩ ɖɩkɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa pʋyɔɔ ɖama kɩɩnɩnʋʋ kɔŋ ɖɛ-hɛkʋ taa. Mbʋ yebina nɛ koobiya mba ɖa nɛ wɛ ɖɩka tisuu yɔ, nabʋyʋ taa pɔ-yɔɔdaɣ nɛ pa-lakasɩ pɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ, nɛ mbʋ ɖɔɖɔ ɖɔ-yɔɔdaɣ nɛ ɖa-lakasɩ pɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ-wɛ ɖɩwɩzɩyɛ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛnɩ-ɖʋ takɩm sɔsɔm. Paa ɖo-koobiya halaa nɛ abalaa patɩtalɩ pilim yɔ, Yehowa sɔɔlɩ-wɛ. Nɛ ɛzɩ takɩm lɛɛbʋ taa yɔ, Yehowa yeki se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa nɛ pɩwɩlɩ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ Ɛ-ɛsɩndaa.

Yehowa tɩlɔ Yosɛɛfʋ, nɛ ɛɛkaɣ-ŋ lɔʋ ɖɔɖɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 13)

13 Mbʋ pɩɩtalɩ Yosɛɛfʋ yɔ pɩwɩlɩɣ-ɖʋ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ Yehowa ɛɛɖɩkɩ takɩm nʋmɔʋ se pɩtaatalɩ ɛ-sɛyaa yɔ. Yosɛɛfʋ kaakɛ pɩɣa evelaɣ lɛ, ɛ-ɖalaa ɛsɩsɛmɩyɛ tɩnaa kpaɣ-ɩ nɛ pɛpɛdɩ-ɩ nɛ powoni-i yomiye taa Ejipiti. (Kiɖe 37:28) Ðɩɩpɩtɩɣ se Yehowa kaaɖiɣni naʋ ɛzɩma panazaɣ ɛ-taabalʋ, ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Yosɛɛfʋ yɔ; nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩtaakɛdɩnɩ-ɩ. Ɛlɛ Yehowa taala nabʋyʋ se ɛɖɩɣ nʋmɔʋ mbʋ pɩtalɩ Yosɛɛfʋ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, Potifaarɩ halʋ cɛtɩnɩ Yosɛɛfʋ taa se ɛñɩnaɣ se ɛkpa-ɩ nɛ ɖoŋ ɛsʋʋnɩ-ɩ, pʋyɔɔ pɔtɔ Yosɛɛfʋ salaka; ɛlɛ Yehowa tɩla nabʋyʋ ɖɔɖɔ se ɛɖɩɣ kaʋ wɛtʋ ndʋ se tɩtaakɔɔ ɛ-yɔɔ. Pɩwɩlɩɣ se Yehowa lɔ Yosɛɛfʋ yaa we? Aayɩ “[Yehowa] sɩɣaɣnɩ [Yosɛɛfʋ] nɛ ɛpɩzɩɣ mbʋ ɛlakaɣ yɔ.”​—Kiɖe 39:21-23.

14. Ye ɖɩɩsɩɣ pana ɖa-taa yɔ, fezuu taa nɛ tomnaɣ yɔɔ wazasɩ nzɩ ɖihikiɣ?

14 Iyele nɛ ɖɩtasɩ kpaɣʋ kɩɖaʋ lɛɛkʋ. Kañatʋ lakasɩ nzɩ palabɩ Daviid yɔ, paalakɩ-sɩ ɛyaa sakɩyɛ sɔnɔ. Paa mbʋ yɔ, Ɛsɔ taabalʋ Daviid tiyele kaaʋ se ɛyʋ caɣnʋʋ wɛtʋ ɛñɔ ɛ-laŋɩyɛ taa. Ɛmawa se: “Pɩtaawɩzɩ-ŋ, kʋ ñɔ-hɔyɛ, taamʋ miŋ, pɩkɛ kɩwɛɛkɩm.” (Keɣa 36:8) Lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se “pɩtaawɩzɩ-ŋ” yaa ŋtaasɩɩ pana ña-taa yɔ, nɖɩ lɛ se piyeki nɛ ŋmaɣzɩnɩ Yehowa weyi “ɛɛkɛdɩɣnɩ ɖa-kɩwɛɛkɩm na se ɛlabɩnɩ-ɖʋ” yɔ. (Keɣa 102:10) Ye ŋŋkɔʋ pana yɔ, ŋkaɣ hiɣu wazasɩ lɛɛsɩ ɖɔɖɔ. Pana kɔʋ pɩzɩɣ piyele nɛ pɩkɔnɩ-ŋ tomnaɣ yɔɔ kala naayɛ ɛzɩ tension kʋdɔŋ nɛ piyeki ɖɔɖɔ nɛ feziŋ ɛɛtalɩɣ-ŋ. Pɩpɩzɩɣ piyele ɖɔɖɔ nɛ ñɔ-hɔyɛ nɛ ña-kʋlɔɔʋ (yaa pancréas) paatasɩɣ tʋmɩyɛ labʋ camɩyɛ, nɛ pʋyɔɔ lɛ tɔɔnaɣ ŋga ŋtɔkɩ yɔ kaayɔlʋʋ camɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋkɔʋ pana yɔ, ŋŋtasɩɣ maɣzʋʋ camɩyɛ. Nɛ nabʋyʋ taa pana kɔʋ pɩzɩɣ piyele nɛ ŋwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa alɩwaatʋ sakɩyɛ. Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ se “laŋhɛzɩyɛ tɩnɩ tomnaɣ wezuu.” (Adu. 14:30) Ye mbʋ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩtaacaɣnɩ ɖo-koobu nɛ piyele nɛ ɖa nɛ ɩ ɖiceɣ? Ye ɖɩlakɩnɩ Bibl lɔŋ tasʋʋ tʋmɩyɛ yɔ, piyeki nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla mbʋ kɛlɛʋ yem.

ALƖWAATƲ NDƲ KOOBU NƆƆYƲ ÐƲƲ-ÐƲ ÐƖWƖZƖYƐ YƆ

15, 16. Ye nɔɔyʋ ɛɖʋ-ŋ ɖɩwɩzɩyɛ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɩñɔɔzɩ mɩ-hɛkʋ taa?

15 Kalɩ Efɛɛzɩ 4:26. Pɩɩlakɩ-ɖʋ piti alɩwaatʋ ndʋ ɛjaɖɛ yɔɔ tʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobu nɔɔyʋ yaa ɖɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ yɔɔdʋʋ tɔm natʋyʋ yaa lakɩ nabʋyʋ nɛ pɩwɩzɩ-ɖʋ siŋŋ yɔ, pɩcɛyɩɣ-ɖʋ pɩdɩɩfɛyɩ. Ðɩkpaɣ se pɩfɛyɩ-ŋ kɛlɛʋ se ŋsɔɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ŋkaɣ yebu nɛ pana ana awɛɛ ña-taa mbʋ pɩnzɩ sakɩyɛ na? Yaa ŋkaɣ ɖɔm Bibl lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ ŋcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe kpaagbaa? Ye ŋyeba nɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ ɖɛɛ nɛ ŋtɩcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe yɔ, pɩkaɣ-ŋ labʋ kaɖɛ se ŋyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ña nɛ ño-koobu mɩ-hɛkʋ taa.

16 Ðɩkpaɣ se koobu nɔɔyʋ ɖʋ-ŋ ɖɩwɩzɩyɛ nɛ pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋsɔɔ pɩ-yɔɔ. Nɩŋgbanzɩ kɩbanzɩ nzɩ pɩwɛɛ se ŋkpɛzɩ nɛ piyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ña nɛ ɩ mɩ-hɛkʋ taa? Kajalaɣ lɛ, ñaɣ pana nɛ ŋñɔtɩnɩ Yehowa adɩma taa. Pɔzɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ nɔɔ kɩbaŋa ŋga pɩwɛɛ se ŋyɔɔdɩnɩ ño-koobu yɔ. Tɔzɩ se ño-koobu ɛnʋ, ɛkɛ Yehowa taabalʋ. (Keɣa 24:14) Ɛsɔ sɔɔlɩ-ɩ. Yehowa lakɩ ɛ-taabalaa mbʋ pɩwɛ camɩyɛ yɔ nɛ mbʋ ɛsɔɔlaa se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩla. (Adu. 15:23; Mat. 7:12; Kol. 4:6) Nabʋlɛ lɛ, maɣzɩɣ tɔm ndʋ ŋwoki yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Taakɔ tɔm ñʋʋ se ño-koobu ɛnʋ ɛɖʋ ɛ-taa kɩɖʋʋ nɛ ɛɖʋ-ŋ ɖɩwɩzɩyɛ. Pɩtɩla yɔ pɩyʋtɩnɩ-ɩ kɩyʋtɩnʋʋ yaa ñatɩnɩɩnɩ tɔm taa camɩyɛ. Yaa pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ tɔm ndʋ tɩlaba yɔ, tɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ lɩnɩ ñɔ-cɔlɔ. Ŋwoba se ña nɛ ɩ ɩñɔɔzɩ tɔm lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpaɣzɩna se: “Mantɩna se mɛnɖɛlɛsɩɣnɩ niye yaa, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, ɖeɖe ŋyɔɔdaɣnɩ-m lɛ, . . .” Ɛlɛ ye pɩlaba se ña nɛ ɩ ɩtɩnɩɩnɩ ɖama yɔ, ñɩnɩ nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ mɩ-hɛkʋ taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ tɩmnɩ Yehowa se ɛwazɩ koobu ɛnʋ. Tɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋka ña-lɩmaɣza koobu ɛnʋ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ. Paa ɛbɛ pɩtɛmnaa yɔ, ña-taa pɩzɩɣ pɩtɛ se pana wena ŋñaɣaa se ña nɛ ño-koobu weyi ɛkɛ Yehowa taabalʋ yɔ iceɣ yɔ, akɛdɩnɩ Yehowa.

ALƖWAATƲ NDƲ ÐƖWƐƐ NƐ ÐƖNƖƔZƖƔ MBƲ ÐƖLABA NƐ PƖÐƐƐ YƆ PƖ-YƆƆ YƆ

17. (a) Nʋmɔʋ ŋgʋ yɔɔ Yehowa pɩzɩɣ ɛtɩŋɩɣna nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm? (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖiyele nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwazɩ-ɖʋ?

17 Nabɛyɛ maɣzɩɣ se patɩmʋna se pɛsɛɛ Yehowa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paalabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ nɛ pɩɖɛɛ. Ye ɖɩkʋʋ ɖa-tɩ tɔm mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ siŋŋ. Wɛtʋ ndʋ, tɩɩtalɩ wiyaʋ Daviid lɛ, ɛyɔɔdaa se: “Monsuŋaɣ nɛ mɛntɛŋɩlɩɣ yem, nɛ manpʋkɩ tɛŋtɛŋa [tɛɛ] yem. Ŋkʋsɩ ñe-nesi mɔ-yɔɔ ɖoo nɛ wɩsɩ tam.” Pɩlabɩ ɖeu se Daviid lʋbɩnɩ kaɖɛ nɖɩ nɛ abalɩtʋ ɛzɩ ɛyʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ. Ɛmawa se: “Monkulaa nɛ mawɩlɩ-ŋ man-kɩwɛɛkɩm,” nɛ ɛtɛzɩna se: “[Nɛ ŋkpeɣ-m mbʋ mayʋtɩnɩ-ŋ yɔ, nwt.]” (Keɣa 31:3-5) Ye ŋlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yɔ, Yehowa sɔɔlɩ siŋŋ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋpɩzɩ ŋla mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ekpeɣ-ŋ pʋ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se ŋtisi nɛ ŋmʋ sɩnʋʋ mbʋ ɛtɩŋɩɣnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛhaɣ yɔ. (Adu. 24:16; Yak. 5:13-15). Taala ninika, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pi-ɖeke piyekina nɛ ŋhiɣ tamtam wazasɩ cee wayɩ. Nɛ ye pɛtɛmɩ-ŋ kpeɣu kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ, ɛlɛ ñɛ-ɛhʋyɛ wɛɛ nɛ ɖɩcɛyɩɣ-ŋ mbʋ paa ɛzɩmtaa?

18. Ɛzɩma Pɔɔlɩ kɩɖaʋ pɩzɩɣ kɩsɩnɩ mba pamaɣzɩɣ se patɩmʋna se pɛsɛɛ Yehowa yɔ?

18 Alɩwaatʋ natʋyʋ taa apostoloo Pɔɔlɩ nɩɣzaɣ kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Apostoloowaa taa lɛ, [ma lɛ tɔyaɣ.] Mantɩmʋna se paya-m se apostoloo, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mawɩlɩ Ɛsɔ cejewiye kʋñɔŋ.” Paa mbʋ yɔ, Pɔɔlɩ tasɩ yɔɔdʋʋ se: “Pɩtɛ lɛ, Ɛsɔ kʋjɔʋ ɖoŋ taa mɛnkɛ mbʋ mɛnkɛwa yɔ.” (1 Kɔr. 15:9, 10) Paa Pɔɔlɩ kaawɛnɩ ɛjandʋ yɔ, Yehowa kaasɔɔlɩ-ɩ, nɛ ɛnʋ sɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ana ɛ-maɣmaɣ ɛ-yɔɔ. Ye ŋkpiɖi ña-kɩwɛɛkɩm mbʋ ŋlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ toovenim taa, nɛ ŋkuli-pʋ nɛ ŋheyi ɛzɩ paɣtʋ pɔzʋʋ yɔ, ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa kaɣ naʋ ña-pʋtɔdɩyɛ. Pʋyɔɔ lɛ, tisi se Yehowa kaɣ ɖɔm ɛ-tɔm yɔɔ nɛ ekpeɣ-ŋ ña-kɩwɛɛkɩm!​—Iza. 55:6, 7.

19. (a) Pɩnaɣ 2018 mayaɣ lɛ ŋga? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ kamʋnɩ camɩyɛ?

19 Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩtɛm ñɔtɩ kpam nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩɩpɩtɩɣ se kʋñɔmɩŋ weyi ɖɩkaɣ katʋʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, ɩwɛɣ nɛ ɩkpaɣ ɖoŋ. Paa mbʋ yɔ, ña-taa ɛtɛ se Yehowa weyi ‘ɛkpazɩɣ weyi ehowa yɔ ɖoŋ nɛ ɛsɔzʋʋ ɖoŋ weyi ɛkɛ ɛjam yɔ,’ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛha-ŋ mbʋ ŋtɛɖɩɣ yɔ nɛ ŋlʋbɩnɩ kʋñɔmɩŋ weyi ŋkatɩɣ yɔ. (Iza. 40:29; Keɣa 54:23; 67:20) Pɩnaɣ 2018 taa lɛ, ɖɩkaɣ toovenim tɔm kɩcɛyɩtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ tɔzʋʋ paa ɛzɩmtaa, alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki Kewiyaɣ Kpaŋ taa yɔ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ka-mayaɣ tɔŋ se: “Mba pataɣ [Yehowa] liu yɔ, pakpaɣ ɖoŋ.”​Iza. 40:31.