PƖNAƔ 1910 taa ma-lʋlɩyaa kʋyɩnɩ Géorgie ɛjaɖɛ taa tɛtʋ ndʋ payaɣ se Tbilisi yɔ tɩ-taa, nɛ powolo Kanadaa wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ kɔfɩ ŋgʋ kɩñɔtɩnɩ tɛtʋ cikpetu ndʋ payaɣ se Pelly yɔ tɩ-taa, Saskatɩcewan egeetiye taa. Palʋlɩ-m pɩnaɣ 1928, ɖɩɩkpɛndɩ piya loɖo nɛ maakɛnɩ tɩnʋʋ. Man-caa sɩbɩ pɩla fenasɩ loɖo lɛ palʋlɩ-m. Nɛ mon-ɖoo ɛlɛ ñasɩ alɩwaatʋ ndʋ maakɛ pɩɣa cikpelaɣ yɔ. Pitileɖi lɛ, mɔn-kɔɔ sɔsɔ Lucy ñasɩ, ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 17. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, me-egbele Nick cɔŋaɣnɩ ma nɛ mba pɩkazaa yɔ ɖɔ-yɔɔ.

Maakɛ pɩɣa ɛjam lɛ, kɩyakʋ nakʋyʋ mɔ-hɔʋ taa mba na-m mɛwɛɛ mɔhɔŋ tɛyɛ kpaŋnʋ nɔɔyʋ suu. Peeɖe sɔɔndʋ kpa-wɛ se pɩtɔma kpaŋnʋ yɔkʋʋ-m, nɛ pama kubusi nɛ pɔtɔ se mantaala, ɛlɛ mantaaseli. Maaha-wɛ nɛ siɣye nɛ mantaanɩɩ po-kubusi. Ñʋʋ leleŋ se kpaŋnʋ tɩyɔkɩ-m, ɛlɛ puwiye me-egbele nɛ hɔʋ taa mba lalaa nawa se mɛnkɛ ndam.

Pɩlabɩ mbʋ lɛ, taabalʋ nɔɔyʋ lɩzɩ lɩmaɣza se pɩwɛɣ ɖeu se powoni-m ndamaa sukuli. Peeɖe me-egbele woni-m ndamaa sukuli, Saskatoon tɛtʋ taa. Piiyeba nɛ monposini mɔ-hɔʋ taa mba. Ŋgʋ pɩnzɩ kagbanzɩ ɖeke maawɛna. Nɛ pɩkpaɣaɣ-m sɔɔndʋ siŋŋ. Kazandʋ kɩyakɩŋ nɛ nʋmɔʋ haʋ alɩwaatʋ taa ɖeke mowokaɣ mɔ-hɔʋ taa mba cɔlɔ. Mɔnkɔɔ nɛ mɛnkpɛlɩkɩ ndamaa kʋnʋŋ nɛ ma nɛ piya lɛɛsɩ ɖɩmalɩnɩ ɖama nɛ ɖɩpaɣzɩ leɣyuu.

Pɩnaɣ 1939 taa lɛ, mɔn-kɔɔ sɔsɔ naalɛ ñɩnʋ Marion nɛ Bill Danylchuck pɔɖɔkɩ nesi nɛ pamʋ ma nɛ mɔn-kɔɔ Frances nɛ pɔcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ. Mba kɛnɩnɩ mɔ-hɔʋ taa ñɩma mba pacalɩ katʋʋ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔ. Nʋmɔʋ haʋ alɩwaatʋ taa lɛ, pañaɣ pana se pawɩlɩ-m toovenim tɔm ndʋ pɛkpɛlɩkaɣ Bibl taa yɔ. Toovenim taa lɛ, pɩtaawɛɛ yɔɔɔ yɔɔɔ se ma nɛ wɛ ɖɩkɛdɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pataanɩɣ ndamaa kʋnʋŋ. Ɛlɛ paaɖiɣzinaa se mɔnsɔɔlɩ Bibl taa tɔm ndʋ peheyaɣ-m yɔ. Mɔnkɔm nɛ manɩɩ pɩ-taa  se pe-wezuu caɣʋ labɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ lɛ, manpaɣzɩ-wɛ tɩŋʋʋ nɛ mowoki tɔm susuu. Pitileɖi lɛ, manɖʋ man-taa se mahaɣ man-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-m lɩm. Nɛ 5 septembre 1941 wiye lɛ, Bill mɩyɩsɩ-m lɩm, ñɩɣtʋ ñɩnaɣ sɔsɔɔ ŋga ka-taa paalu lɔkɔ taa lɩm nɛ papɩyɩ yɔ, piiniɣdi sɩɖɩ sɩɖɩ.

Paha-ɖʋ nʋmɔʋ pɩnaɣ 1946 taa nɛ menkpe lɛ, ɖiwolo kigbeɣluu nakʋyʋ Kivelandɩ tɛtʋ taa Ohio egeetiye taa, Etaazuunii ɛjaɖɛ taa. Kɩyakʋ kajalaɣ ŋgʋ wiye lɛ, mɔn-kɔɔnaa maɣaɣ-m tɔm takayɩsɩ yɔɔ se pɩsɩnɩ-m nɛ manɩɩ tɔm ndʋ pɔyɔɔdaɣ kigbeɣluu taa yɔ. Ɛlɛ teu fema lɛ, man-taa kaalabɩ leleŋ se mana ndamaa nabɛyɛ. Paawɛ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ nɛ koobu nɔɔyʋ ɖɛzɩɣ-wɛ kigbeɣluu taa tɔm ndamaa kʋnʋŋ taa. Pɩɩsɩnɩ-m nɛ manɩɩ tɔm ndʋ pɔyɔɔdaɣ yɔ tɩ-taa. Nɛ pɩɩkɛdɩnɩ-m siŋŋ se puwiye manɩ Bibl taa toovenim tɔm taa camɩyɛ!

Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Caama you naalɛ ñɩŋgʋ tɛŋaɣ lɛ, nɛ ɛjaɖɛ sɔɔlʋʋ lakasɩ kaatɔyaa kpem. Malɩnɩ kigbeɣluu taa lɛ, maatɛm man-taa se mancakɩ wezuu mon-sukuli taa nɛ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ men-tisuu. Kpaɣnɩ mbʋ lɛ, meyele kɩɖaʋ kɛdɛɛka sɔnzɩ nzɩ palakaɣ yɔ nɛ ke-hendu teu. Meyebi ɖɔɖɔ kazandʋ ndʋ tɩtaamʋna yɔ tɩ-tɔɔʋ nɛ menkizi cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ lakasɩ nzɩ pakpaɣaɣ-ɖʋ nɛ ɖɩlakɩ sukuli taa yɔ. Ma-wɩlɩyaa taa taala leleŋ. Pʋyɔɔ lɛ, patɩŋaɣnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ se paɖʋ-m sɔɔndʋ nɛ mɛlɛɣzɩ ma-lɩmaɣza. Pa-lakasɩ nzɩ siiyeba nɛ ma nɛ man-taabalaa ɖɩhɔŋ tɔm, ɛlɛ pɩɩha-m waɖɛ ɖɔɖɔ nɛ malɩzɩ aseɣɖe. Pɩtɩŋnɩ pɩ-yɔɔ lɛ, mon-sukuli taa taabalaa nabɛyɛ kɔma nɛ pamʋ toovenim. Mba yɔ: Larry Androsoff, Norman Dittrick , nɛ Emil Schneider. Halɩ nɛ sɔnɔ pɛwɛɛ pɛsɛɣ Yehowa nɛ taa leleŋ.

Maaɖʋ man-taa se paa tɛtʋ ndʋ tɩ-taa mowoba yɔ, monsusuu ndamaa tɔm. Pʋyɔɔ lɛ mantalɩ Mɔɔreyaalɩ tɛtʋ taa nɛ mankatɩ Eddie Tager ndamaa ɖizuliye naɖɩyɛ taa lɛ, monsusi-i tɔm. Ɛɛwɛ kpaanzɩyaa ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taa. Ɛlɛ ɛmʋ toovenim nɛ ɛsɛɛ Yehowa ndamaa kʋnʋŋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩwɛ Laval, Keebɛɛkɩ ɛjaɖɛ taa yɔ ɖɩ-taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye pinde. Mankatɩ ɖɔɖɔ evebu weyi payaɣ se Juan Ardanez yɔ, ɛɛwɛ ɛzɩ Beree mba yɔ nɛ ɛtazɩɣ Masɩ taa siŋŋ se ɛna se tɔm ndʋ ɛkpɛlɩkaɣ yɔ tɩkɛ toovenim tɔm yaa we. (Tʋma 17:10, 11) Ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛmʋ toovenim tɔm, nɛ ɛsɛɛ Yehowa nɛ laŋɩyɛ pilim nɛ ɛɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ Otawaa tɛtʋ taa, Ontaariyo egeetiye taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye.

Pɩnaɣ 1950 taa lɛ, mankʋyaa nɛ mowolo Vankuvɛɛrɩ. Pɩkɛ toovenim se maasɔɔlɩ tɔm susuu ndamaa, ɛlɛ maasɔʋ alɩwaatʋ ndʋ maasusi tɔm halʋ nɔɔyʋ yɔ tɩ-yɔɔ kpa. Payaɣ-ɩ se Chris Spicer. Maakatɩ-ɩ habɩyɛ yɔɔ. Ɛtaakɛ ndam, ɛlɛ etisaa nɛ ɛmʋ takayaɣ nɛ eheyi-m se ɛsɔɔlaa se ma nɛ ɛ-walʋ  Gary ɖɩkatɩ. Mowolo pa-ɖɩɣa taa nɛ ɖɩkɛdɩ ñɩɣtʋ sakɩyɛ. Takayɩsɩ yɔɔ ɖɩmaɣaɣ tɔm nɛ ɖicosuu ɖama. Puwiye ɖeke ma nɛ wɛ ɖɩkataa, ɛlɛ pɩlabɩ-m piti se pɩnzɩ cabɩ wayɩ lɛ, ma nɛ wɛ ɖɩkatɩ kigbeɣluu nakʋyʋ taa Toronto tɛtʋ taa, Ontaariyo egeetiye taa. Puwiye pamɩyɩsaɣ Gary lɩm. Tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩ-m se pɩcɛyaa se ɖisusi tɔm paa ɛzɩmtaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩɩsɩŋ ɖenɖe yaa ɛzɩmtaa toovenim tɔm kaɣ nɔɔyʋ laŋɩyɛ tukunuu yɔ.

Pʋwayɩ lɛ, manpɩsɩ Saskatoon. Peeɖe mankatɩ halʋ nɔɔyʋ nɛ eheyi-m se ɛsɔɔlaa se ma nɛ e-ɖomaa halɩñɩma mba pɛkɛ ndamaa yɔ ɖɩkpɛlɩkɩ Bibl. Payaɣ-wɛ se Jean nɛ Joan Rothenberger. Palakaɣ sukuli ndamaa sukuli ŋgʋ kɩ-taa ma ɖɔɖɔ maawoba yɔ. Pitileɖi lɛ, papaɣzɩ ndamaa lalaa heyuu tɔm ndʋ pɛkpɛlɩkaɣ yɔ sukuli taa. Sukuli piya nzɩ posusi tɔm yɔ, sɩ-taa kagbanzɩ kɔma nɛ sɩpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa. Sɩ-taa lɛɛka yɔ Eunice Colin. Mɔntɔzʋʋ se pɩnaɣ ŋga mɛntɛzaɣ mon-sukuli ndamaa sukuli ŋgʋ kɩ-taa yɔ, maacalɩ Eunice katʋʋ. Pʋbʋ taa lɛ, ɛɛha-m pɔmbɔm nɛ eheyi-m se ɛsɔɔlaa se ɖɩkɛ taabalaa.

Eunice ɖoo nawa se ɛpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ lɛ, eheyi sukuli ñʋʋdʋ se ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ Eunice yele Bibl kpɛlɩkʋʋ. Halɩ sukuli ñʋʋdʋ mʋ Eunice Bibl kpɛlɩkʋʋ takayɩsɩ. Paa mbʋ yɔ, Eunice kaatɛm ɛ-taa se ɛsɩɣ Yehowa kajalaɣ ɖeɖe. Ɛñɩnaɣ se ɛha ɛ-tɩ nɛ pamɩyɩsɩɣ-ɩ lɩm lɛ, ɛ-lʋlɩyaa heyi-i se “Ye ŋpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ, tɩlɩ camɩyɛ se ŋlɩɣ ɖɩɣa taa cɩnɛ!” Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 17 lɛ, pɔɖɔɔnɩ-ɩ ɖɩɣa, nɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa hɔʋ nakʋyʋ mʋ-ɩ nɛ kɩcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ. Ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛkpɛlɩkɩ Bibl nɛ pitileɖi lɛ, pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Ɛkɔm nɛ ɛkɛ-m ɛyʋ weyi ɛmʋ ñɩm siŋŋ me-wezuu caɣʋ taa yɔ. Ma nɛ ɩ ɖɩkɔma nɛ ɖɩɖɔkɩ nesi pʋwayɩ. Nɛ ɖɩɖɔkaɣ nesi pɩnaɣ 1960 taa lɛ, ɛ-lʋlɩyaa kizaa patɩkɔɔ. Ɛlɛ pɩnzɩ cabɩ wayɩ lɛ,  papaɣzɩ-ɖʋ ñam ɖe-tisuu yɔɔ, nɛ ɛzɩma ɖiɖiyaɣ ɖe-piya yɔ pɩ-yɔɔ.

Ðɩkɛ ndamaa, ɛlɛ ɖɩwɛnɩ abalɩbiya lʋbɛ nzɩ sɩtɩkɛ ndamaa yɔ. Pɩɩwɛ kaɖɛ kpem, ɛlɛ ɖɩñaɣ pana se ɖɩkpɛlɩkɩ-sɩ ndamaa kʋnʋŋ nɛ ɖa nɛ sɩ ɖɩnɩɩnɩ ɖama nɛ ɖɩwɩlɩ-sɩ toovenim. Ɛgbɛyɛ taa koobiya sɩnɩ-ɖʋ pɩdɩɩfɛyɩ. Kɩyakʋ nakʋyʋ lʋlɩyʋ nɔɔyʋ ma-ɖʋ takayaɣ nakɛyɛ nɛ eheyi-ɖʋ se ɖa-pɩyalʋ nɔɔyʋ wɛɛ ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa. Ðɩñaɣ pana nɛ ɖɩñɔɔzɩ tɔm ndʋ puwiye kpaagbaa Kewiyaɣ Kpaaŋ taa peeɖe. Ðe-piya naanza; James, Jerry, Nicholas, nɛ Steven nɛ pa-halaa nɛ pe-piya peɖiɣni Yehowa sɛʋ nɛ laŋɩyɛ pilim. Pa-naanza pɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Pɩtasɩ lɛ, Nicholas nɛ ɛ-halʋ Deborah pɛwɛɛ pɛɖɛzɩɣ tɔm ndamaa kʋnʋŋ taa Grandɩ Bretaañɩ ɛgbɛyɛ piliŋa taa. Pɩkazɩ Steven nɛ ɛ-halʋ Shannan paba ñalakɩ tʋmɩyɛ ndamaa kʋnʋŋ tɔm ɖɩɖɛzɩyɛ taa Etaazuunii ɛgbɛyɛ piliŋa taa.

Kansɛɛrɩ kʋdɔŋ kaacɛyaɣ Eunice kpem. Nɛ pɩkazɩ fenaɣ kʋɖʋmaɣ se ɖe-nesi ɖɔkʋʋ ɛla pɩnzɩ 40 lɛ ɛsɩ. Ɛɛɖɔkɩ ɛ-tɩ kpem kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Mbʋ pɩɩkpazɩ-ɩ ɖoŋ yɔ lɛ se ɛɛwɛnɩ tisuu sɩɖaa fem lidaʋ yɔɔ. Manɖaŋ kpam kɩyakʋ ŋgʋ pefeziɣ-i yɔ.

Février 2012 taa lɛ, mɔntɔlaa nɛ pɩmaɣzɩ man-tɩnaɣ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩɩwɛɛ se pasɩnɩ-m. Pɩlabɩ mbʋ lɛ, mɛntɛzɩ wobu nɛ mancaɣ man-pɩyalʋ lɛlʋ tɛ. Ðɩwɛ lɛɛlɛɛyɔ Kalɩgarii ndamaa kʋnʋŋ ɛgbɛyɛ taa, nɛ halɩ nɛ sɔnɔ mɛnkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ. Nɛ man-kajalaɣ ɖeɖe yɔ mehiɣu waɖɛ se mɛwɛɛ ndamaa kʋnʋŋ ɛgbɛyɛ taa yɔ. Maɣzɩ nɛ ŋna! Kpaɣnɩ ɖooo pɩnaɣ 1946 taa lɛ, aŋglɛɛ kʋnʋŋ ɛgbɛyɛ taa maawɛɛ. Ɛzɩma malaba nɛ mɔnɖɔkɩ man-tɩ Ɛsɔ sɛtʋ taa? Yehowa labɩ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa se ɛcɔŋnɩ suluwaa yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ. (Keɣa 9B:14) Mɛnsɛɣ koobiya mba pa-tɩŋa payɩ palabɩ po-ɖoŋ ɖeɖe nɛ pakpaɣ pa-tɩ nɛ paha nɛ pasɩnɩ-m pɩtɩŋna takayɩsɩ maʋ yɔɔ yɔ, nɛ mba pɛkpɛlɩkɩ ndamaa kʋnʋŋ nɛ pasɩnɩ-m yɔ.

Toovenim taa lɛ, pɩɩcɛyɩ-m kpem alɩwaatʋ natʋyʋ taa nɛ pɩcaɣaɣ-m tibu yɔɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mantaanɩɣ tɔm ndʋ pɔyɔɔdaɣ kediɣzisi taa yɔ, nɛ pɩlakaɣ-m ɖɔɖɔ ɛzɩ ɛyaa taanɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ndamaa kaawɛɛ yɔ tɩ-taa. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, mɔntɔzaɣ tɔm ndʋ Pɩyɛɛrɩ heyi Yesu yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛtɔm se: “Kɩbaɣlʋ, a-cɔlɔ ɖiseɣ se ɖiwolo? Ñatɩnɩ tamtam wezuu tɔm.” (Yoh. 6:66-68) Ɛzɩ man-taabalaa ndamaa lalaa nɛ man-ɖaɣʋnaa lalaa yɔ, mɛnkpɛlɩkɩ suuɖu. Mɛnkpɛlɩkɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩwɛɛ se mantaa liu Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔ. Nɛ mehiɣ wazasɩ sakɩyɛ. Lɛɛlɛɛyɔ mɛwɛnɩ fezuu taa tɔɔnasɩ sakɩyɛ man-kʋnʋŋ taa nɛ man-taa wɛ leleŋ siŋŋ nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ma nɛ koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki kediɣzisi nɛ kigbeɣliŋ ndamaa kʋnʋŋ taa yɔ. Toovenim, mehiɣ taa leleŋ nɛ wazasɩ sakɩyɛ Yehowa Ɛsɔ sɛtʋ taa.