Ɛlɛ man-caa heyi-m tam sakɩyɛ se mɛnkpɛlɩkɩ Bibl lɛ, mankpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se mɛnkpɛlɩkɩɣ-kʋ. Pɩɩɖɩɣzɩ-m se tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ lɛɣtʋ ñɩnʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ tɩkɛ toovenim. Alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, man-taa tɛ se Bibl kɛnɩ Ɛsɔtɔm; man-taa tɛma ɖɔɖɔ se Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa wɩlɩɣnɩ toovenim Bibl yɔɔ nɛ pɔɖɔŋ tɔm ndʋ kɩyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Pamɩyɩsɩ-m lɩm pɩnaɣ 1970 taa; evemiye kʋɖʋmɖɩyɛ pamɩyɩsɩ ma nɛ man-caa lɩm. Pamɩyɩsɩ mon-ɖoo nɛ me-newaa halɩñɩma 2 lɩm pɩnzɩ nasɩyɩ wayɩ.

 Aleɣya ɖeke man-ɖaɣʋnaa sakɩyɛ kaasɔɔlaa. Pɩkɛ toovenim se maawɛnɩ pɩnzɩ 17 lɛ, pe-wezuu caɣʋ lakaɣ-m liu. Ɛlɛ koobiya mba pɛkpɛlɩkaɣnɩ-m Bibl yɔ, alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ haɣaɣ-wɛ koboyaɣ siŋŋ nɛ maasɔɔlaa se ma ɖɔɖɔ mala tʋmɩyɛ nɖɩ. Mɔnkɔm nɛ manpaɣzɩ tʋmɩyɛ nɖɩ alɩwaatʋ ndʋ maawɛnɩ pɩnzɩ 21 yɔ.

 Nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ kaaha-m taa leleŋ siŋŋ nɛ halɩ menkpiɖi se mantɩpaɣzɩ-ɖɩ lɔŋ. Maasɔɔlɩ tɔm susuu Göteborg mɛlɛnaa ɖɩzɩŋɩyɛ; monsusaɣ tɔm mɛlɛnaa taa tʋmlaɖaa mba pɔyɔɔdaɣ kʋnʋmɩŋ lɛɛŋ yɔ.

 Pɩnzɩ 50 nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa, man-taa labɩ leleŋ se mantɩŋnɩ ŋgee nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ meyele nɛ tɔm kɩbandʋ talɩ kʋnʋmɩŋ ndɩ ndɩ taa ñɩma. Iyele nɛ mɛnkɛdɩ-mɩ ɛzɩma pɩtɩŋa pɩpaɣzaa yɔ.

Ðɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ MEPS

 Pɩsa nɛ mɔncɔnɩ man-kɩcɛyɩm ɖeɖe nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ taa lɛ, malakaɣ takayɩsɩ ñɔɔzʋʋ nɛ sɩ-lɩzʋʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ kpɩtaʋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɛzɩma palɩzaɣ takayɩsɩ yɔ, pɩɩwɛɛ nɛ pɩlɛɣzɩɣ. Pataatasɩɣ tɩŋnʋʋ pʋlɔŋ ñɩɣtʋ yolusuu yɔɔ nɛ palɩzɩɣ takayɩsɩ, ɛlɛ palɩzaɣ tɔm ndʋ pamawa yɔ nɛ kɩlɛmɩŋ foto nɛ patɩŋɩɣnɩ pɩ-yɔɔ nɛ palɩzɩɣ takayɩsɩ. Mɛnkpɛlɩkɩ ɛzɩma malabɩnɩ tʋmɩyɛ ordinatɛɛrɩ ŋgʋ kɩɩwɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ nɛ mɔñɔɔzɩ takayɩsɩ lɩzʋʋ kpatanaa yɔ.

 Pɩnaɣ 1980 taa, ma nɛ Helene ɖɩɖɔkɩ nesi. Ɛɛkɛ paa ɖooye nʋmɔʋ lɩzɩyʋ, nɛ ɛzɩ ma yɔ, ɛɛsɔɔlɩ katʋʋ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa ɛyaa nɛ ɛsɔɔlɩ kpɛlɩkʋʋ sɔnzɩ kɩfasɩ. Ða-kaɖʋwa kaakɛnaa se ɖiwolo Galaadɩ sukuli nɛ ɖɩpɩsɩ Ɛsɔtɔm tiyiyaa.

 Ɛlɛ, ɛzɩma maalabɩ takayɩsɩ ñɔɔzʋʋ nɛ sɩ-lɩzʋʋ tʋmɩyɛ nɛ mana yɔ pʋyɔɔ lɛ, paya ma nɛ Helene se ɖiwolo nɛ ɖɩla tʋmɩyɛ Suyɛɛdɩ Betɛɛlɩ taa. Ɛgbɛyɛ kaasɔɔlaa se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ nʋmɔŋ kɩfaŋ weyi ɩwɛ wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ yɔ nɛ ɖɩlɩzɩ takayɩsɩ. Pʋyɔɔ pɩnaɣ 1983 taa, petiyini-ɖʋ Niyuu Yɔrɩkɩ, Wallkill tɛ Betɛɛlɩ taa se pafalɩsɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ nʋmɔʋ kɩfalʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ koobiya wɛɛ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ nɛ payaɣ-kʋ se MEPS yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se elɛkɩtroniiki wondu ndʋ tɩsɩɣna se palɩzɩ wondu kʋnʋmɩŋ ndɩ ndɩ taa yɔ. a

 MEPS kɛnɩ ordinatɛɛrɩ yɔɔ ɖʋtʋ ndʋ tɩsɩɣna se palabɩnɩ tʋmɩyɛ masɩ ndɩ ndɩ sakɩyɛ nɛ pamanɩ tɔm nɛ pakpaɣ kɩlɛmɩŋ weyi ɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ tɔm ndʋ yɔ nɛ paɖʋ tɩ-cɔlɔ, nɛ pʋwayɩ lɛ pɔñɔɔzɩ tɔm ndʋ nɛ tɩwɛɛ takayɩhatʋ ndɩ ndɩ yɔɔ yɔ. Ða-tʋmɩyɛ lɛ se ɖɩtɩŋnɩ MEPS yɔɔ nɛ ɖɩlɩzɩ masɩ kɩfasɩ se pɩsa nɛ palɩzɩ ɖa-takayɩsɩ kʋnʋmɩŋ sakɩyɛ taa nɛ pɩkɩlɩ. Papaɣzʋʋ tʋmɩyɛ nɖɩ yɔ pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, nɛ lɛɛlɛɛyɔ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa susuu tɔm kɩbandʋ kʋnʋmɩŋ weyi ɩcɛzɩ 1 000 yɔ ɩ-taa.

 Pʋwayɩ petiyini ma nɛ Helene Aazii taa se ɖɩsɩna nɛ pɔsɔzɩ kʋnʋmɩŋ MEPS taa nɛ pɩkɩlɩ. Ðɩɩnawa se pɩkɛnɩ-ɖʋ hɩɖɛ ɖʋʋ siŋŋ se ɖɩsɩna nɛ tɔm kɩbandʋ wɛɛ kʋnʋmɩŋ sakɩyɛ taa.

Sɔnzɩ nzɩ sɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɖa-ñɩnzɩ yɔ

 Pɩnaɣ 1986 taa, petiyini ma nɛ Helene Ɛndɩ ɛjaɖɛ taa. Pɩɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ peeɖe sɔnzɩ nzɩ sɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɖa-ñɩnzɩ yɔ sɩmalɩnɩ-ɖʋ. Ðɩtalɩ Bombay lɛ, mbʋ pɩɩcɔ-ɖʋ nɛ pɩta yɔ pɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɖenɖe ɖɩlɩnaa yɔ, piyeba nɛ ɖɩpaɣzɩ nɩɣzʋʋ. Bombay ŋgʋ payaɣ lɛɛlɛɛyɔ se Mumbai. Suyɛɛdɩ mba sɔnzɩ kaawɛ ndɩ kpem nɛ Ɛndɩ mba sɔnzɩ. Kpɩtaʋ kajalaɣ ñɩŋgʋ taa, ɖɩɩmaɣzaa se ɖɩtɛzɩɣ pɩsʋʋ ɖɛ-tɛ.

 Ɛlɛ kpɩtaʋ kajalaɣ ñɩŋgʋ ŋgʋ kɩɖɛwa lɛ, ɖa-naalɛ ɖɩyɔɔdɩ se: «Ðɩɩsɔɔlɩ siŋŋ se ɖɩpɩsɩɣ Ɛsɔtɔm tiyiyaa. Nɛ lɛɛlɛɛyɔ paha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩla tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa yɔ, ɛbɛ yɔɔ ɖikiziɣ waɖɛ nɖɩ? Pɩpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwa kala ana.»

 Pʋyɔɔ lɛ, mbʋ ɛzɩ ɖɩɩpɩsɩ ɖɛ-tɛ lɛ, ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ wezuu caɣʋ kɩfalʋʋ ŋgʋ kɩmalɩnɩ-ɖʋ. Ðɩɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ lɛ, ma nɛ Helene ɖɩpaɣzɩ sɔɔlʋʋ Ɛndɩ. Halɩ ɖɩkpɛlɩkɩ Ɛndɩ kʋnʋmɩŋ 2: Gujarati nɛ Punjabi.

Ðiwobi Birɩmanii ɛjaɖɛ taa

 Pɩnaɣ 1988 taa, petiyini-ɖʋ Birɩmanii ɛjaɖɛ taa. Birɩmanii wɛ Siini, Ɛndɩ nɛ Tayɩlandɩ pɛ-hɛkʋ taa. Politiki kɔŋnaɣ ñam ñam lakasɩ Birɩmanii ɛjaɖɛ taa, nɛ sɔɔjanaa ɖiyaɣni ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ. Masɩ nzɩ palakaɣnɩ tʋmɩyɛ peeɖe nɛ pamaɣ tɔm yɔ, sɩtaawɛɛ MEPS taa, nɛ lɛɣtʋ ñɩnʋʋ wonuu nakʋyʋ taawɛɛ se masɩ nzɩ sɩwɛ kɩ-yɔɔ. Ye mbʋ, ɖa-tʋmɩyɛ kajalaɣ ñɩnɖɛ kaakɛnaa se ɖɩsɩna nɛ palɩzɩ masɩ nzɩ takayaɣ yɔɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖiwoni-sɩ Wallkill nɛ paɖʋ-sɩ MEPS taa.

 Ðɩtalɩ ɛsɔdaa lɔɔɖa ɖɩzɩŋɩyɛ lɛ, masɩ nzɩ sɩɩwɛ Helene cɔlɔ. Ɛɛɖʋ-sɩ e-nesi tɛɛ huyuu taa nɛ ɛɖɔkɩ. Politiki nɔɔhɔnɖɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ ɖɩ-yɔɔ lɛ, ye kamasɩ yɔɔ sɔɔjanaa ɩnawa se Birɩmanii kʋnʋŋ masɩ wɛ ɖɔ-cɔlɔ yɔ papɩzɩɣ nɛ pakpa-ɖʋ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pewilaɣ Helene yɔɔ yɔ, ɛɛɖɔkɩ huyuu ŋgʋ nɛ ɛkpazɩ e-nesi ɛsɔdaa. Nɔɔyʋ taaka ɛ-lɩmaɣza huyuu ŋgʋ kɩ-yɔɔ.

 Pɩtasɩnɩ masɩ kɩfasɩ nzɩ palɩzaa yɔ lɛ, paacɛlɩ Birɩmanii tɔm ɖɛzɩyaa ordinatɛɛrɩwaa cikpema, menziiniwaa mba palɩzɩɣ takayɩsɩ yɔ, nɛ pafalɩsɩ-wɛ se patɩlɩ ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ MEPS yɔ. Tɔm ɖɛzɩyaa mba, pa-taa sakɩyɛ taana ordinatɛɛrɩ wiɖiyi nɛ pana, ɛlɛ paasɔɔlɩ faaa se pɛkpɛlɩkɩ lɛɣtʋ kɩfatʋ. Pitileɖi lɛ, pɩtɩtasɩ pɔzʋʋ se tadɩyɛ agbaa ɩlɩzɩɣ-wɛ takayɩsɩ; agbaa ana atɩŋaɣnɩ ñɩɣtʋ yolusuu yɔɔ nɛ alɩzɩɣ takayɩsɩ. Pɩwɩlɩɣ se lɛɛlɛɛyɔ lɛ ɖa-takayɩsɩ wɛ cɔnʋʋ nɛ pɩkɩlɩ.

Ðiwobi Neepaalɩ

 Pɩnaɣ 1991 taa, petiyini ma nɛ Helene Neepaalɩ ɛjaɖɛ taa se ɖiwolo nɛ ɖɩɖʋ nesi peeɖe. Neepaalɩ ɛjaɖɛ wɛ pʋʋ ŋgʋ payaɣ se Himalaya yɔ kɩ-hadɛ kiŋ hɔɔlʋʋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ, ɛgbɛyɛ kʋɖʋmɖɩyɛ ɖeke kaawɛnɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa, nɛ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ nasɩyɩ pazɩ yem kaawɛnɩ Neepaalɩ kʋnʋŋ taa.

 Pitileɖi lɛ, pɛɖɛzɩ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ sakɩyɛ nɛ patayɩ-sɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Lɛɛlɛɛyɔ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa 3 000 mbʋ yɔ nɛ agbaa wena acɛzɩ 40 mbʋ yɔ wɛnɩ Neepaalɩ ɛjaɖɛ taa, nɛ ɛyaa mba powobi Yesu sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ taa pɩnaɣ 2022 taa yɔ, pɛcɛzɩ 7 500.

Palɩzɩ hatʋ cabɩ takayaɣ nakɛyɛ Lahu kʋnʋŋ taa

 Pɩnzɩ 1990 waa taa, Ɛsɔtɔm tiyiyaa mba paawɛ Chiang Mai tɛtʋ taa Tayɩlandɩ ɛjaɖɛ taa yɔ, paapaɣzɩ Lahu cejewe taa ñɩma mba paawɛ piyisi egeetiye taa yɔ tɔm susuu. Ɛyaa mba paawɛ Siini, Lawoo, Birɩmanii, Tayɩlandɩ nɛ Vɩyɛtɩnam ajɛɛ kamasɩ cɔlɔ yɔ, mba yɔɔdaɣnɩ Lahu kʋnʋŋ. Ɛlɛ ɖɩtaawɛɛnɩ ɛgbɛyɛ takayaɣ nakɛyɛ kʋnʋŋ ŋgʋ kɩ-taa.

 Evebu nɔɔyʋ nɛ Ɛsɔtɔm tiyiyaa pɛkpɛlɩkaɣ Bibl. Ɛɛtɩŋnɩ hatʋ cabɩ takayaɣ «Voici, je fais toutes choses nouvelles» ŋga kaawɛ Tayɩlandɩ kʋnʋŋ taa yɔ kɔ-yɔɔ nɛ ɛɖɛzɩ-kɛ Lahu kʋnʋŋ taa. Pʋwayɩ lɛ, ɛ nɛ tɛtʋ taa Lahu mba lalaa pɔcɔɔ liidiye, nɛ pakpaɣ liidiye nɖɩ nɛ hatʋ cabɩ takayaɣ ŋga nɛ petiyini ɛgbɛyɛ piliŋa. Pama takayaɣ nakɛyɛ nɛ pɔsɔzɩ liidiye nɛ hatʋ cabɩ takayaɣ ŋga kɔ-yɔɔ, nɛ pɔyɔɔdɩ ka-taa se pɔsɔɔlaa se ɛyaa mba payɩ pɔyɔɔdʋʋ Lahu kʋnʋŋ yɔ, panɩɩ toovenim tɔm ndʋ mba kpɛlɩkɩ hatʋ cabɩ takayaɣ ŋga ka-taa yɔ.

 Pɩlabɩ pɩnzɩ pazɩ pʋwayɩ lɛ, paha ma nɛ Helene waɖɛ se ɖɩfalɩsɩ Lahu tɔm ɖɛzɩyaa nɛ patɩlɩ ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ MEPS yɔ. Tɔm ɖɛzɩyaa mba pa-taa kʋɖʋm kaawɛ Chiang Mai tɔm ɖɛzʋʋ ɖɩɣa taa, nɛ pamɩyɩsʋʋ-ɩ lɩm yɔ pitileɖita. Pɩɩɖɩɣzɩ-ɖʋ kpem alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnawa se ɛnʋ kaaɖɛzɩnɩ «Voici» hatʋ cabɩ takayaɣ Lahu kʋnʋŋ taa yɔ.

 Pɩnaɣ 1995 taa, ma nɛ Helene ɖɩpɩsɩ Ɛndɩ ɛjaɖɛ taa nɛ ɖa nɛ tɔm ɖɛzɩyaa ɖɩla tʋmɩyɛ ɛgbɛyɛ piliŋa taa, nɛ ɖɩwɩlɩ-wɛ ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ MEPS pa-tʋmɩyɛ taa yɔ. Lɛɛlɛɛyɔ, ɛgbɛyɛ takayɩsɩ sakɩyɛ wɛ kʋnʋmɩŋ sakɩyɛ weyi pɔyɔɔdʋʋ peeɖe yɔ ɩ-taa, nɛ sɩsɩɣnɩ ɛyaa se pɛkpɛlɩkɩ Bibl nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa nɛ pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm.

Ðihiɣ wazasɩ ɖe-wezuu caɣʋ taa

 Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1999 taa, ma nɛ Helene ɖɩwɛ Krandɩ-Pretaañɩ ɛgbɛyɛ piliŋa taa. Ða nɛ ɖa-tʋmɩyɛ ɖɩlaɖɛ sɔsɔɖɛ taa tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩcɔŋnɩ MEPS yɔɔ yɔ ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ. Pɩkɛnɩ-ɖʋ taa leleŋ siŋŋ se ɖɩkpakɩɣ ɖa-alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ɖisusuu tɔm Gujarati nɛ Punjabi ñɩma mba pɛwɛ Lɔndrɩ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ pɔsɔzʋʋ kʋnʋŋ kɩfalʋʋ nakʋyʋ jw.org yɔɔ yɔ, ɖɩñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋna nɛ ɖisusi tɔm mba pɛwɛ ɖo-kooka taa nɛ pɔyɔɔdʋʋ kʋnʋŋ ŋgʋ yɔ.

 Man-taa labɩ leleŋ siŋŋ se ɖooo kiɖe tɛɛ, manɖʋ man-tɩ fezuu taa kaɖʋsɩ nɛ mantɩtɩŋ man-ɖaɣʋnaa mba pɔsɔɔlɩ aleɣya yɔ pa-wayɩ. Ma nɛ Helene ɖɩcakɩ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ lɩmaɣza wena ɖɩkpaɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ a-yɔɔ lɛ, ɖiikpiɖiɣ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɖɩlakɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ. Ða-taa labɩ leleŋ se ɖiwobi ajɛɛ wena acɛzɩ 30 yɔ a-taa nɛ ɖɩnanɩ ɖɛ-ɛsa ɛzɩma tɔm kɩbandʋ wɛɛ nɛ tɩtalɩɣ ajɛɛ kpeekpe nɛ cejewe kpeekpe nɛ kʋnʋmɩŋ kpeekpe taa ɛyaa yɔ.—Natʋ 14:6.