Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋtaakɩlɩɣ sʋlʋm ñɔʋ?
Ɛyaa nabɛyɛ ñɔʋ sʋlʋm sakɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɣ kaɖɛ naɖɩyɛ taa, pɩlakɩ-wɛ ɛzɩ pɛwɛ pe-ɖeke yaa pɛfɛyɩnɩ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ se pala yɔ. Ŋñɔʋ sʋlʋm lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩkɩlɩ ɖooo lɛ? Ye mbʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋtaapɩsɩ sʋlʋm yom? Yele nɛ ɖɩtazɩ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ yɔ pɩ-taa.
Ye pɔtɔm se ɛyʋ ɛñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ pɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe?
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Taawɛɛ sʋlʋm ñɔɔyɩŋ hɛkʋ taa.”—Aduwa 23:20.
Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Bibl tɩɖʋ paɣtʋ se pataañɔɔ sʋlʋm paa ññɩɩ. (Eklesɩyastɩ 9:7) Ɛlɛ pɩwɛɣ ɖeu se ye pɔtɔm se ɛyʋ ɛñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ, pɩwɛ nɖɩ nɛ sʋlʋm ñɔʋ kadadayaɣ nɛ sʋlʋm kpaŋʋʋ. (Luka 21:34; Efɛɛzɩ mba 5:18; Tiiti 2:3) Paa ŋñɔʋ sʋlʋm kadadayaɣ ɛlɛ pɩɩkʋ-ŋ yɔ, pɩwɛɣ-ŋ kaɖɛ se ŋkpakɩɣ lɩmaɣza camɩyɛ, pɩcamɩɣ no-tomnaɣ taa alaafɩya nɛ ña nɛ lalaa mɩ-taabalɩyɛ.—Aduwa 23:29, 30.
Lɔŋsɩnɖaa sakɩyɛ wɩlɩɣ se tʋkaɣ nakɛyɛ wɛ weyi ɛñɔʋ sʋlʋm nɛ pɩmakɩna nɛ weyi ɛñɔʋ sʋlʋm kadadayaɣ yɔ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ patɩŋɩɣnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ patɩlɩɣ weyi ɛñɔʋ sʋlʋm kadadayaɣ yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ sʋlʋm kɔpʋnaa ɛzɩma ɛñɔʋ evemiye taa yɔ yaa avema wena a-taa ɛñɔʋ sʋlʋm kpɩtaʋ taa yɔ. a Ɛlɛ ɖoŋ weyi sʋlʋm pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ nɔɔyʋ yɔɔ yɔ, ɩwɛ ndɩ nɛ ɖoŋ weyi pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ lɛlʋ yɔɔ yɔ, pʋyɔɔ lɛ nabʋyʋ taa pɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋtaañɔɔ sʋlʋm paa ññɩɩ. Ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩcɔŋnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya tɔm ɖeɖe yɔ, ɖɩyɔɔdaa se:
“Pɩtɩmʋna se ŋñɔɔ sʋlʋm paa pɩtɩɩkɛ kɔpʋ kʋɖʋm yaa naalɛ ye ŋwɛ wɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ:
Ye ŋsaɣ lɔɔɖɩyɛ yaa ŋlakɩnɩ tʋmɩyɛ menziini nakʋyʋ yɔ
Ye ña nɛ hoɣa yaa ña-pɩɣa ɛmʋʋzʋʋ yɔ
Ye ŋliki kɔ naayɛ yɔ
Ye ŋwɛnɩ kʋdɔmɩŋ nɩɩyɩ yɔ
Ye pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ.”
Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩwɩlɩ se nɔɔyʋ kɛ sʋlʋm kpaŋɩyʋ?
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Ðɩcɔŋ ɖa-nʋmɔŋ nɛ ɖɩñɩnɩ.”—Witu 3:40.
Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Ye ŋmaɣzɩɣ ɛzɩma ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ pɩ-yɔɔ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ŋlakɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ-ŋ yɔ, sʋlʋm ɛɛkaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ñɔ-yɔɔ. Maɣzɩ tɔm ndʋ tɩkɔŋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna se ŋpɩzɩɣ nɛ ŋñɔʋ sʋlʋm nɛ pɩmakɩna.
Sʋlʋm ŋñɔʋ nɛ ŋwɛɣ taa leleŋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ ŋñɩnɩɣ se ŋhɛzɩ ña-laŋɩyɛ yɔ, yaa alɩwaatʋ ndʋ ña nɛ ña-taabalaa ɩmʋʋ helim yɔ, pɩpɔzʋʋ se ŋñɔɔ sʋlʋm. Ŋñɔʋ sʋlʋm se pɩsa nɛ ŋlʋbɩnɩ kala.
Ŋñɔʋ sʋlʋm lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩkpaɖɩ ɖooo lɛ. Ŋñɔʋ sʋlʋm ɖoŋ ɖoŋ. Pɩpɔzʋʋ se ŋñɔɔ sʋlʋm mbʋ pɩwɛ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ kɔpʋnaa sakɩyɛ pʋcɔ nɛ pɩwɛɛnɩ ñɔ-yɔɔ ɖoŋ weyi sʋlʋm kaawɛnɩ ñɔ-yɔɔ ɖooo lɛ yɔ.
Ɛzɩma ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ, piyeki nɛ ŋkatɩɣ kala ñɔ-hɔʋ taa nɛ na-tʋmɩyɛ taa. Liidiye nɖɩ ŋkpakɩɣ nɛ ŋñɔʋnɩ sʋlʋm yɔ, ɖɩcɛzɩ nɖɩ ña-maɣmaɣ ŋwɛna.
Ŋñɔʋ sʋlʋm nɛ pɩtɛ lɛ ŋkpakɩɣ lɩmaɣza wena atɩmʋna yɔ. Pɩtɩla ŋsaɣ lɔɔɖɩyɛ, ŋyaɣ lɩm yaa ŋlakɩ tʋmɩyɛ menziini nakʋyʋ yɔɔ.
Ɛzɩma ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ pɩhaɣ nɩɣzɛ ñɔ-hɔʋ taa mba. Powoki se pɔyɔɔdʋʋnɩ-ŋ lɛ, ŋkɔʋ pana. Ŋmɛlɩɣ nɛ ŋñɔʋ sʋlʋm yaa ŋcɛtɩɣ lalaa se ŋŋtasɩɣ kpaŋʋʋ sʋlʋm.
Pɩwɛ-ŋ se ŋyele sʋlʋm ñɔʋ. Ŋñaɣ pana se ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmʋna ɛlɛ kpɛɖɛ.
Lɔŋ tasʋʋ kagbanzɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ
1. La ɖʋtʋ.
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: ‘Ɛyʋ waka tʋ kpakɩɣ lɩmaɣza camɩyɛ.’—Aduwa 21:5.
Ðɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Lɩzɩ kpɩtaʋ taa avema wena a-taa ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ. Lɩzɩ sʋlʋm kɔpʋnaa ɛzɩma ŋsɔɔlaa se ŋñɔɔ yɔ. Nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋlɩzɩ avema naalɛ kpɩtaʋ taa se ŋŋñɔʋ sʋlʋm a-taa.
Ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ nɖɩ ɖɩsɩɣnɩ mba pɛwɛɛ nɛ palʋkɩnɩ sʋlʋm ñɔʋ yɔ, ɖɩtɔm se: “Ye ŋlɩzɩɣ alɩwaatʋ natʋyʋ ndʋ tɩ-taa ŋŋñɔʋ sʋlʋm paa ññɩɩ yɔ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋlɩɩ sʋlʋm ñɔʋ yomiye taa.”
2. Kpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ.
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Ɩtɛzɩ ɖɔɖɔ mbʋ ɩpaɣzaa yɔ.”—2 Kɔrɛntɩ mba 8:11.
Ðɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ ɛzɩma ŋñɔʋ sʋlʋm yɔ lɛ, ñɩnɩ nɛ ŋtɩlɩ sʋlʋm mbʋ pɩmakɩnɩ kɔpʋ kʋɖʋmʋʋ yɔ. Pɩwɛɣ ɖeu se paa ɛzɩmtaa lɛ, ŋwɛɛnɩ sʋlʋm leleŋ ñɩmbʋ mbʋ pɩɩkʋʋ yɔ.
Ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ, nɖɩ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ pɩlɩɩnɩ sʋlʋm kpaŋʋʋ yɔɔ yɔ ɖɩyɔɔdaa se: “Ye ŋlakɩ lɛɣzɩtʋ cikpetu pazɩ pazɩ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋfɛɛ kala sakɩyɛ wena sʋlʋm kpaŋʋʋ kɔŋna yɔ.”
3. Ðɔ ñɔ-tɔm yɔɔ.
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Iyele nɛ mɩ-tɛ “Ɛɛɛ” kɛ ɛɛɛ nɛ mɩ-tɛ “Aayɩ” kɛ aayɩ.”—Yakubu 5:12.
Ðɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Ñɔɔzɩ ña-tɩ camɩyɛ nɛ ye nɔɔyʋ ɛñɩnɩɣ se eseɣti-ŋ nɛ ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ ŋmaanɩ paɣtʋ ndʋ ŋŋɖʋ ña-tɩ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, ŋheyi-i nɛ ñamtʋ se “Aayɩ.”
Ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ, nɖɩ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ pɩlɩɩnɩ sʋlʋm kpaŋʋʋ yɔɔ yɔ ɖɩyɔɔdaa se: “Ye ŋñɔɔzɩ ña-tɩ nɛ ŋcosuu mba pañɩnɩɣ se paha-ŋ sʋlʋm yɔ se aayɩ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋɖɔkɩ kpam.”
4. Ka ña-lɩmaɣza pee kɩbana wena lɩmaɣza wena ŋkpaɣ yɔ alʋlʋʋ yɔ a-yɔɔ.
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Tɔm tɛzʋʋ kɩlɩ ɖeu tɩ-paɣzʋʋ,”—Eklesɩyastɩ 7:8.
Ðɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Lɩmaɣza wena a-yɔɔ ŋsɔɔlaa se ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ, ma-yɛ nɛ ŋsɩɩ. Taasɔɔ lɩmaɣza kɩbana anɛ a-yɔɔ: Piyeki nɛ ŋɖou camɩyɛ nɛ ŋwɛɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya, ŋŋwɛɛkɩɣ ñe-liidiye nɛ pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋcɛyɩsɩ ña nɛ lalaa mɩ-taabalɩyɛ. Ye ŋkɛdɩɣ lalaa lɩmaɣza wena ŋkpaɣ yɔ a-tɔm yɔ, taayɔɔdɩ kala wena ŋkatɩɣ yɔ a-tɔm ɛlɛ pee kɩbana wena pɩlʋlʋʋ yɔ a-tɔm.
5. Yele nɛ Ɛsɔ sɩnɩ-ŋ.
Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: “Pɩtɩŋa payɩ pɩ-taa lɛ, mɛwɛnɩ ɖoŋ pɩtɩŋnɩ weyi ɛhaɣ-m ɖoŋ yɔ ɛ-yɔɔ.”—Filiipi mba 4:13.
Ðɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Ye pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋñɔʋ sʋlʋm nɛ pɩmakɩna yɔ, tɩmnɩ Ɛsɔ se ɛsɩnɩ-ŋ. Tɩmnɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ. b Ñɩnɩ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ nɛ ŋtazɩ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɩwɛ Bibl taa nɛ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩsɩnɩ-ŋ yɔ ɩ-taa. Ɛsɔ ɖoŋ taa lɛ, ŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋlɩɩ sʋlʋm kpaŋʋʋ yomiye taa.
a Etaazuunii ɛjaɖɛ taa lɛ, tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩcɔŋnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya nɛ ɛyaa yɔɔ yɔ, ɖɩtɔm se ye halʋ ɛñɔʋ sʋlʋm kɔpʋnaa 4 yaa pɩcɛzɩ mbʋ paa evemiye nɖɩ yaa ye ɛñɔʋ kɔpʋnaa 8 yaa pɩcɛzɩ mbʋ kpɩtaʋ taa yɔ, ɛkɛ sʋlʋm kpaŋɩyʋ; nɛ ye abalʋ ɛñɔʋ sʋlʋm kɔpʋnaa 5 yaa pɩcɛzɩ mbʋ paa evemiye nɖɩ yaa ye ɛñɔʋ kɔpʋnaa 15 yaa pɩcɛzɩ mbʋ kpɩtaʋ taa yɔ, ɛkɛ sʋlʋm kpaŋɩyʋ. Kɔpʋnaa mba palakɩnɩ tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ, pɛwɛ ndɩ nɛ mba palakɩnɩ tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa yɔ. Ye mbʋ pɩwɛɣ ɖeu se ŋpɔzɩ ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ nɛ eheyi-ŋ ɛzɩma pɩwɛɛ se ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ.
b Ye pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋɖɔkɩ ña-tɩ nɛ ŋñɔɔ sʋlʋm nɛ pɩmaɣna yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyɔɔdɩnɩ ɖɔkɔtɔ weyi ɛsɩɣnɩ ɛyaa hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ.