Pɩnaɣ 2022 taa, liidiye nɖɩ ɛjaɖɛ yɔɔ kominawaa labɩnɩ tʋmɩyɛ you hɔɔlʋʋ taa yɔ ɖɩtalɩ dɔlaarɩwaa miiliyaarɩwaa 2 240; ɖɩɖɔwa kpem nɛ pɩcɛzɩ liidiye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa pitileɖita yɔ sɩ-taa yɔ, nɛ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa lɛ Ukrɛɛnɩ you yebina nɛ pɩɖɔɔ mbʋ. Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se l’Institut international de recherche sur la paix de Stockholm (SIPRI) yɔ ɖɩlabɩ akɔnta nakʋyʋ pɩnaɣ 2022 taa nɛ ɖisusi kɩ-taa tɔm avril 2023 taa. Akɔnta ŋgʋ kɩ-taa tɔm natʋyʋ yɔ:

•   Liidiye nɖɩ Erɔɔpɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ pɩnaɣ 2022 taa you hɔɔlʋʋ taa yɔ, ɖɩɖɔwa kpem mbʋ pʋyɔɔ yɔ kpaɣnɩ pɩnaɣ 1991 alɩwaatʋ ndʋ you ŋgʋ payaɣ se guerre froide yɔ kɩsɩ tɩnaɣ yɔ, 2022 kɛnɩ pɩnaɣ ŋga pakɩlɩ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ liidiye you hɔɔlʋʋ taa yɔ; liidiye nɖɩ patɩɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ pɩnzɩ lɛɛsɩ yɔ, 100 yɔɔ lɛ 13 sɔsaa.

•   Liidiye nɖɩ Rusii lakaɣnɩ tʋmɩyɛ you hɔɔlʋʋ taa yɔ, 100 yɔɔ lɛ kisuyi 9. Pʋyɔɔ lɛ kedeŋa kpeekpe yɔɔ lɛ, kɩtɩtasɩ kɛʋ ɛjaɖɛ 5 ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩkɩlɩɣ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ liidiye you hɔɔlʋʋ taa yɔ, ɛlɛ ɖɩpɩsɩ 3 ñɩnɖɛ.

•   Etaazuunii kɛnɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkɩlɩɣ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ liidiye you hɔɔlʋʋ taa yɔ. Ye pɛkpɛndɩ liidiye nɖɩ ajɛɛ kpeekpe labɩnɩ tʋmɩyɛ you hɔɔlʋʋ taa yɔ, 100 yɔɔ lɛ Etaazuunii ɖeke kpaɣ 39.

 Wɩlɩyʋ sɔsɔ weyi payaɣ se Nan Tian nɛ ɛwɛ mba palabɩ (SIPRI) akɔnta ŋgʋ yɔ pa-taa yɔ ɛyɔɔdaa se liidiye nɖɩ pɛwɛɛ nɛ palakɩnɩ tʋmɩyɛ you hɔɔlʋʋ taa ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ, ɛzɩma ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖɔʋ ɖɔʋ yɔɔ pɩnzɩ sɩnɛ sɩ-taa yɔ, pɩkɛ yʋsaɣ ŋga kawɩlɩɣ se ɖiɣɖiɣ caɣʋ wɛɛ nɛ pɩpasɩɣ yɔ.

 Bibl kaayɔɔdaa se ɛjaɖɛ yɔɔ kominawaa mba pakɩlɩ ɖoŋ yɔ, pakaɣ wɛʋ nɛ pakaɖɩɣnɩ ɖama nɛ pɩkɩlɩɣ; nɛ kiheyiɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ mbʋ pɩkaɣ yebu nɛ ɖihiɣ laŋhɛzɩyɛ siŋŋ cee wayɩ yɔ.

•   Bibl yaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ se «kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ.»—Danɩyɛɛlɩ 8:19.

•   Danɩyɛɛlɩ takayaɣ kaayɔɔdaa se ɛjaɖɛ yɔɔ kewiyisi kaɣ ɖama kaɖɩnʋʋ kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa. Ɛjaɖɛ yɔɔ kewiyisi nzɩ, sɩkaɣ ɖama «yonuu» pʋ-tɔbʋʋ se sɩkaɣ ɖama lʋbɩnʋʋ se sɩna waɖʋ. Kewiyisi nzɩ sɩɩlʋkɩnɩ ɖama lɛ, pɩkaɣ pɔzʋʋ «ñɩm» yaa liidiye sakɩyɛ.—Danɩyɛɛlɩ 11:40, 42, 43.

 Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ Bibl taa natʋ tɔm ndʋ nɛ pɩkɩlɩ lɛ, cɔnɩ video Natʋ tɔm ndʋ tɩlaba yɔ—Danɩyɛɛlɩ ñʋʋ 11.

•   Bibl yɔɔdʋʋ se Ɛsɔ kaɣ ɖɩzʋʋ ɛyaa kominawaa. Nɛ ɛkaɣ «sɩʋ kewiyaɣ nakɛyɛ, ŋga paakaɣ-kɛ ɖɩzʋʋ kpa yɔ. Nɛ paakaɣ cɛlʋʋ kewiyaɣ ŋga ɛyaa samaɣ lɛɛka. Kakaɣ yɔkʋʋ kewiyisi lɛɛsɩ tɩŋa nɛ kaɖɩzɩ-sɩ, nɛ ke-ɖeke kakaɣnɩ wɛʋ tam.»—Danɩyɛɛlɩ 2:44.

•   Piileɖiɣ lɛ, Yehowa a Ɛsɔ kaɣ labʋ mbʋ ɛyaa ɩɩpɩzɩɣ labʋ yɔ; ɛkaɣ kɔnʋʋ laŋhɛzɩyɛ siŋŋ nɛ ɖɩwɛɛ tam. Ɛzɩma ɛkaɣ labʋ mbʋ? E-Kewiyaɣ ŋga kɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, kakaɣ ɖɩzʋʋ you wondu tɩŋa nɛ keyele nɛ puuyaɣ lakasɩ tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ.—Keɣa 46:8, 9.

 Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ mbʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ labʋ yɔ pɩ-yɔɔ tɔm nɛ pɩkɩlɩ lɛ, kalɩ tɔm ñʋʋ «Sous le royaume de Dieu, “la paix abondera.”»