Ye ŋlesi ña-tʋmɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ŋla liidiye kʋñɔŋ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ñɔ-hɔʋ sʋʋ kaɖɛ taa nɛ pɩwɛɛnɩ ɖɔɖɔ ɖoŋ ña-lɩmaɣza yɔɔ. Na lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩlɩzɩ-pʋ nɛ Bibl paɣtʋ kila kɩbana naayɛ taa nɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ.

•   Heyi lalaa ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Taabalʋ kɩbanʋ wɩlɩɣ sɔɔlɩm paa ɛzɩmtaa.»—Aduwa 17:17.

   Ye ŋlesi ña-tʋmɩyɛ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa, ŋkɔ pana, ŋlesi lidaʋ nɛ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ŋŋwazɩɣ pʋyʋ yɔ. Ye ŋheyi ñɔ-hɔʋ taa mba nɛ ña-taabalaa kɩbama ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɛhɛzɩ ña-laŋɩyɛ nɛ pakpazɩ-ŋ ɖoŋ. Papɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ patasɩ-ŋ lɔŋ kɩbaŋ nɛ halɩ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ tʋmɩyɛ kɩfaɖɛ.

•   Taakɩlɩ nɩɣzʋʋ.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Ɩtaanɩɣzɩ cee yɔɔ kpa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ cee kaɣ wɛnʋʋ kɩ-maɣmaɣ kɩ-nɩɣzɛ.»—Maatiyee 6:34.

   Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩla ɖʋtʋ ndʋ tɩkaɣ-ɖʋ wazʋʋ cee wayɩ yɔ. (Aduwa 21:5) Ɛlɛ kɩtasɩɣ-ɖʋ lɔŋ ɖɔɖɔ se ɖɩtaakɩlɩɣ nɩɣzʋʋ cee wayɩ yɔɔ. Mbʋ ɖɩmaɣzɩɣ se pɩkaɣ-ɖʋ talʋʋ nɛ ɖɩnɩɣzɩɣ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɩɩtalɩɣ-ɖʋ. Pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɖɩmaɣzɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ paa evemiye nɖɩ yɔ pɩ-yɔɔ.

   Bibl tasɩ-ɖʋ lɔŋ lɛɛŋ weyi ɩsɩɣnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ ɛsɩñɩŋɩyɛ taa yɔ. Ye ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ kalɩ tɔm ñʋʋ «Comment gérer le stress.»

•   Cɔnɩ ɛzɩma ŋlakɩnɩ ñe-liidiye tʋmɩyɛ yɔ pi-ɖeɖe.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Mɛnkpɛlɩkɩ . . . ɛzɩma mɛwɛɛnɩ wondu sakɩyɛ nɛ ɛzɩma mɛwɛɛ kɛdɛɖaɣ taa yɔ.»—Filiipi mba 4:12.

   La lɛɣzɩtʋ nɛ pɩmʋnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛ lɛɛlɛɛyɔ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpasɩ wondu ndʋ ŋtɩɩyakɩ yɔ nɛ ŋya ndʋ ñɛ-wɛtʋ haɣ-ŋ nʋmɔʋ se ŋya yɔ ti-ɖeke. Kpa ña-tɩ nɛ ŋtaatɔɔ kɩma wena a-tɔm tɩcɛyɩ yɔ.—Aduwa 22:7.

   Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ lɔŋ tasʋʋ lɛɛbʋ mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋlɛɣzɩ ñɛ-wɛtʋ nɛ tɩmʋnɩ liidiye nɖɩ ŋhikiɣ lɛɛlɛɛyɔ yɔ lɛ, kalɩ tɔm ñʋʋ «Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩcaɣ wezuu ye ɖɩwɛ tanɩm taa yɔ?»

•   Labɩnɩ ña-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ nɛ lɔŋsɩnɖɛ.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Iwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɩɖɔmnɩ lɔŋsɩnɖɛ . . . , ɩlabɩnɩ mɩ-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ.»—Koloosi mba 4:5.

   Paa ŋtɩtasɩ wɛnʋʋ tʋmɩyɛ nɖɩ pɩpɔzʋʋ se ŋlabɩ-ɖɩ alɩwaatʋ natʋyʋ yɔɔ ɖeyi ɖeyi yɔ, pɩpɔzʋʋ se ŋla ɖʋtʋ natʋyʋ nɛ ŋɖɔ tɩ-yɔɔ. Piyeki nɛ ŋwɛɛnɩ ɖʋtʋ kɩbandʋ nɛ pɩha-ŋ taa leleŋ.

•   Tisi nɛ ŋla lɛɣzɩtʋ.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Kɛzɛɣa wɛ paa tʋmɩyɛ ɖoŋ ñɩnɖɛ nɖɩ lɛ ɖɩ-labʋ taa.»—Aduwa 14:23.

   Tisi faaa nɛ ŋla tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ndɩ nɛ nɖɩ ŋlakaɣ yɔ. Taakizi tʋmɩyɛ nɖɩ pɩwɛ ɛzɩ ɖɩtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ yaa nɖɩ ɖɩ-taa paahɛyɩ-ŋ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ.

•   Taalɔ lidaʋ.

   Ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: «Ðuu ño-ɖomaɣ tanaŋ tɛɛ nɛ taayele nɛ ñe-nesi hɛzɩ nɛ ɖanaɣ kɔɔ kaɖanɩ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋsɩŋ ŋga kakaɣ labʋ camɩyɛ yɔ.»—Eklezɩyasɩtɩ 11:6.

   Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɩnɩɣ tʋmɩyɛ. Yele nɛ lalaa tɩlɩ se ŋwɛɛ nɛ ŋñɩnɩɣ tʋmɩyɛ. Yɔɔdɩnɩ ñɔ-hɔʋ taa mba, ña-taabalaa, mba ña nɛ wɛ ɩlakaɣ tʋmɩyɛ yɔ nɛ ñɔ-cɔlɔ ñɩma. Kalɩɣ tɔm susuu takayɩsɩ nɛ ŋwoki ɖɔɖɔ intɛrnɛɛtɩ yɔɔ se ŋna se tʋmɩyɛ ñʋndɩnaa nabɛyɛ ɩɩñɩnɩɣ tʋmlaɖaa nabɛyɛ pa-tʋma taa. Wolo tʋma sakɩyɛ taa nɛ ŋcosi tɔm ndʋ pɔpɔzʋʋ mba pañɩnɩɣ se pamʋ-wɛ tʋmɩyɛ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋtiyini ɖɔɖɔ ñɔ-yɔɔ tɔm tam sakɩyɛ tʋma ndɩ ndɩ taa. Pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ tʋmɩyɛ.