Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 6

Tɔm susuyaa​—Pahaɣ pa-tɩ faaa se posusi tɔm

Tɔm susuyaa​—Pahaɣ pa-tɩ faaa se posusi tɔm

ÑƲƲ KƲNƐ KƖ-TAA TƆM

Wiyaʋ ñɔɔzɩ tɔm susuyaa canɖaʋ nakʋyʋ

1, 2. (a) Tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ Yesu kaayɔɔdaa se pakaɣ labʋ? (b) Nɛ tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ pɩwɛɛ se ɛyʋ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ?

POLITIKI LAÐAA heyiɣ ɛyaa se palakɩ-wɛ mbʋ yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ paalakɩ-pʋ. Pa-taa nabɛyɛ wɛnɩ lɩmaɣza kɩbana, ɛlɛ paapɩzɩɣ se pala mbʋ paɖʋ pa-taa yɔ. Ɛlɛ pɩlabɩ ɖeu se Mesiya Kewiyaɣ Wiyaʋ Yesu Krɩstʋ ñɛwɛ ndɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlakɩ mbʋ payɩ ɛɖʋ ɛ-taa yɔ.

2 Yesu kaayɔɔdɩ natʋ tɔm natʋyʋ pɩlakɩ ɛzɩ pɩnzɩ 1900 yɔ. Nɛ ɛpɩsɩ Wiyaʋ pɩnaɣ 1914 nɛ pɩtɛ lɛ, alɩwaatʋ talaa se eyele nɛ tɩla. Pɩkazɩ alɩwaatʋ pazɩ se Yesu ɛsɩ lɛ, ɛɛyɔɔdaa se: “Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ tʋnɛ yɔ, pakaɣ-tʋ susuu ɛjaɖɛ kpeekpe taa.” (Maatiyee 24:14) Natʋ tɔm tʋnɛ tɩkɛ yʋsaɣ ŋga kawɩlɩɣ se Ɛsɔ Kewiyaɣ paɣzɩ ka-tʋmɩyɛ yɔ, kɔ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ; nɛ ye tɩlaba yɔ, pɩwɩlɩɣ se Yesu kɔm e-Kewiyaɣ taa nɛ ɛpaɣzɩ ɛ-tʋmɩyɛ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se ɛyʋ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ: Ɛzɩma Wiyaʋ Yesu pɩzɩɣ nɛ ɛñɔɔzɩ tɔm susuyaa kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa; ŋgʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, lalaa yɔɔ maɣzʋʋ, sɔɔlɩm nɛ Ɛsɔ sɛʋ lɩmaɣza ɩɩtasɩɣ wɛʋ? (Maatiyee 24:12; 2 Timootee 3:1-5) Pɩwɛɛ se ɖicosi tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ cosuu tukuuni Krɩstʋ ñɩma toovenim mba tɩŋa.

3. (a) Yesu kaawɛnɩ lidaʋ suwe? (b) Nɛ le ɛlɩ lidaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ?

3 Tasɩ cɔnʋʋ natʋ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ nɛ ŋna. Tɔm loyaɣ “pakaɣ-tʋ susuu” wɩlɩɣ se ɛpɩtaɣ yaa we? Aayɩ! Yesu kaawɛnɩ lidaʋ se ɛyaa nabɛyɛ kaɣ-ɩ sɩnʋʋ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa. Ɛbɛ yɔɔ ɛɛwɛnɩ lidaʋ ŋgʋ? Ɛɛkpɛlɩkɩ lidaʋ wɛnʋʋ ɛ-Caa cɔlɔ. (Yohanɛɛsɩ 12:45; 14:9) Pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛɛna ɛzɩma ɛ-Caa kaataɣaɣ ɛ-sɛyaa liu yɔ. Ɛ-caa kaasɩma se ɛ-sɛyaa kaɣ pa-tɩ haʋ faaa nɛ pala tʋma wena ɛɖʋʋ-wɛ yɔ. Yele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa wɩlaa se ɛtaɣ ɛ-sɛyaa liu yɔ.

Ña-samaɣ kaɣ ka-tɩ haʋ faaa

4. (a) Yehowa kaaheyi Izrayɛɛlɩ piya se paɖʋ nesi tʋmɩyɛ nɖɩ? (b) Nɛ ɛzɩma sɩlaba?

4 Tɔzɩ mbʋ pɩɩlabɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa heyi Moyizi se ɛla kediɣzaɣ kizinziku yɔ. Peeɖe Izrayɛɛlɩ piya wokaɣ se pɛsɛɛ Ɛsɔ. Yehowa tɩŋnɩ Moyizi yɔɔ nɛ eheyi samaɣ tɩŋa se kaɖʋ nesi tʋmɩyɛ nɖɩ. Moyizi heyi-wɛ se: “Paa laŋɩyɛ kɩbanɖɛ tʋ weyi lɛ, ɛha [Yehowa haɖɛ].” Ɛyɔɔdɩ mbʋ lɛ, ɛbɛ samaɣ laba? Ɛyaa samaɣ “wɛɛ haɖɛ kɔnʋʋ yɔɔ mbʋ tanamɩŋ tɩŋa tɛɛ.” Pɔkɔnɩ haɖɛ sakɩyɛ pʋyɔɔ peheyi-wɛ pʋwayɩ se “nɔɔyʋ ɛtaatasɩ haʋ.” (Egipiti Lɩʋ 35:5; 36:3, 6) Izrayɛɛlɩ piya wɩlaa se Yehowa kaawɛnɩ toovenim se ɛtaa-sɩ liu.

5, 6. Ɛzɩ Keɣa 110:1-3 yɔɔdʋʋ Traduction du monde nouveau taa yɔ, wɛtʋ ndʋ Yehowa nɛ Yesu pɔsɔɔlaa se Ɛsɔ sɛyaa toovenim mba ɩwɛɛnɩ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa? (Cɔnɩ pɩ-tɛɛ tɔm)

5 Ɛzɩ Yehowa taɣ liu ɖɔɖɔ se ɛ-sɛyaa kaɣ wɛnʋʋ lɩmaɣza kʋyʋma ana kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa? Ɛɛɛ! Pɩnzɩ 1000 mbʋ yɔ, pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, Yehowa kaatɩŋnɩ Daviid yɔɔ nɛ ɛma alɩwaatʋ ndʋ Mesiya kaɣ paɣzʋʋ kewiyitu tɔɔʋ yɔ, tɩ-yɔɔ tɔm natʋyʋ. (Keɣa 110:1-3, nwt) Wiyaʋ kɩfalʋ Yesu kaɣ wɛnʋʋ koyindinaa nɛ pakaɣ-ɩ kaɖɩnʋʋ. Ɛlɛ ɛkaɣ wɛnʋʋ ɖɔɖɔ sɩnɩyaa canɖaʋ sɔsɔʋ. Paakaɣ kpaʋ sɩnɩyaa mba nɛ ɖoŋ se pala Wiyaʋ Yesu tʋmɩyɛ. Halɩ pa-taa mba pɛkɛ piya evelisi yɔ, pakaɣ pa-tɩ haʋ faaa. Piya evelisi nzɩ sɩkaɣ ɖɔʋ kpem, pʋyɔɔ Bibl kpaɣ-sɩ nɛ kɩmaɣzɩnɩ tanaŋ tɛɛ ɖoluu ŋgʋ kɩñɩlɩsɩɣ alɩwaatʋ ndʋ wɩsɩ paɣzɩɣ lɩʋ yɔ. *

Mba paɖʋʋ nesi Kewiyaɣ tʋma yɔ, pɔɖɔwa ɛzɩ tanaŋ tɛɛ ɖoluu yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 5)

6 Yesu kaanawa se natʋ tɔm ndʋ pama Keɣa 110:1-3 taa yɔ, ɛ-yɔɔ tɩkaɣ labʋ. (Maatiyee 22:42-45) Paa mbʋ yɔ, ɛnawa ɖɔɖɔ se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛtaa liu se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa nabɛyɛ kaɣ tisuu nɛ paha pa-tɩ faaa nɛ posusi laŋhɛzɩyɛ tɔm tɛtʋ kpeekpe yɔɔ. Pɩlabɩ mbʋ toovenim na? Wiyaʋ Yesu ñɔɔzɩ tɔm susuyaa canɖaʋ nakʋyʋ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa?

“Waɖɛ nɛ sʋʋtʋ ndʋ mɛwɛna se monsusi tɔm ndʋ yɔ”

7. Pɛcɛlɩ Yesu kewiyitu lɛ, ɛbɛ nɛ ɛbɛ ɛcalɩ labʋ se ɛñɔɔzɩ mba pasɩɣnɩ-ɩ yɔ nɛ pala tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩɖaŋ-wɛ yɔ?

7 Pɛcɛlɩ Yesu kewiyitu nɛ pɩla pazɩ pʋwayɩ lɛ, ɛpaɣzɩ ñɔɔzʋʋ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se papɩzɩ nɛ pala tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩɖaŋ-wɛ yɔ. Ɛzɩ ɖɩɩnaʋ ñʋʋ 2 taa yɔ, ɛɛkɔm nɛ ewili templo taa nɛ ɛñalɩ-kʋ kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 nɛ piwolo pɩnaɣ 1919 ɖɩbazɩyɛ. (Malakiya 3:1-4) Pɩkazɩ pɩnaɣ 1919 taa lɛ, ɛsɩɩ ‘yom siɣsiɣ tʋ’ se ɛwɩlɩ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa nʋmɔʋ. (Maatiyee 24:45, nwt) Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ yom ɛnʋ ɛpaɣzɩ haʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa fezuu taa tɔɔnaɣ, pɩtɩŋnɩ kigbeɣliŋ taa tɔm yɔɔdʋʋ nɛ takayɩsɩ pɔ-yɔɔ. Fezuu taa tɔɔnaɣ ŋga, kañɩkaɣ niye se pɩwɛɛ se Krɩstʋ tʋ paa weyi esusi tɔm.

8-10. Ɛzɩma kigbeɣliŋ yeba nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ ɖɛɛnɩ ɛzɩdaa? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ. (Kalɩ aɖakaɣ “Kajalaɣ kigbeɣliŋ yeba nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ ɖɛɛnɩ ɛzɩdaa.”)

8 Kigbeɣluu taa tɔm yɔɔdʋʋ. Piiselitaɣ Bibl Kpɛlɩkɩyaa se patɩlɩ paɣtʋ ndʋ pacaɣ se pawɩlɩ-wɛ yɔ, pʋyɔɔ pekpeɣli Cedar Point, Etaazuunii ɛjaɖɛ taa 1er piwolo 8 septembre pɩnaɣ 1919 taa se pala pa-kajalaɣ kigbeɣluu sɔsɔʋ Caama you kajalaɣ ñɩŋgʋ wayɩ. Evemiye naalɛ ñɩnɖɛ wiye lɛ, Koobu Rutherford yɔɔdɩ samaɣ taa tɔm natʋyʋ nɛ eheyi tɔm welisiyaa kpayɩ se: “Tʋmɩyɛ nɖɩ Krɩstʋ tʋ wɛnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, nɖɩ lɛ se esusi Kewiyaɣ laŋhɛzɩyɛ tɔm.”

9 Evemiye kagbanzɩ ñɩnɖɛ wiye, kigbeɣluu sa miŋ camɩyɛ lɛ, Koobu Rutherford yɔɔdɩ tɔm natʋyʋ; tɩ-ñʋʋ yɔ: “Taabalaa yɔɔ tɔm yɔɔdʋʋ.” Pʋwayɩ lɛ, pɔkɔm nɛ paɖaɣnɩ maʋ tɔm ndʋ Feŋuu Tilimiye naɖɩyɛ taa, ɖɩ-ñʋʋ yɔ: “Isusi Kewiyaɣ tɔm.” Koobu Rutherford yɔɔdaa se: “Pɩsaɣ miŋ lɛ, Krɩstʋ tʋ pɔzʋʋ ɛ-tɩ se: Ɛbɛ yɔɔ mɛwɛ tɛtʋ yɔɔ? Nɛ pɩwɛɛ se ecosi se: Kɩbaɣlʋ labɩ-m lootiye nɛ eyele se mɛnkɛ e-lone taa caɣyʋ nɛ monsusi ɛyaa tɔm nɛ pa nɛ Ɛsɔ peceɣ; ye mbʋ pɩkɛnɩ-m sʋʋtʋ nɛ pɩkɛnɩ-m ɖɔɖɔ waɖɛ se monsusi tɔm.”

10 Tɔm yɔɔdʋʋ mbʋ pɩ-taa Koobu Rutherford yɔɔdaa se palɩzɩ fenaɣ fenaɣ takayaɣ nakɛyɛ, payaɣ-kɛ se L’Âge d’Or (ŋga payaɣ sɔnɔ se Réveillez-vous!), nɛ pakaɣ-kɛ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ se pawɩlɩ ɛyaa se Ɛsɔ Kewiyaɣ pɩwɛɛ se pataa liu. Peeɖe ɛpɔzaa se asɔɔlaa se ɛsɩna nɛ patayɩ takayaɣ ŋga tɔm susuu taa. Pamaɣaɣ kigbeɣluu ŋgʋ kɩ-yɔɔ tɔm lɛ, pɔyɔɔdaa se: “Nabʋyʋ kaalaba nɛ pɩla maamaaci. Ɛyaa kudokiŋ loɖo kpɛndɩ nɛ pakʋyɩ nɔɔ kʋyʋmaɣ.” * Pɩnaɣ kaɣlaa se Wiyaʋ kaawɛnɩ sɩnɩyaa mba paɖaŋ kpam se posusi Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm yɔ.

11, 12. Pɩnaɣ 1920 taa, Feŋuu Tilimiye yɔɔdaa se ɛzɩmtaa pɩwɛɛ se pala tʋmɩyɛ nɖɩ Yesu kaayɔɔdɩ ɖɩ-tɔm yɔ?

11 Takayɩsɩ. Patɩŋnɩ Feŋuu Tilimiye takayɩsɩ yɔɔ nɛ palɩzɩ Kewiyaɣ laŋhɛzɩyɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ nɖɩ Yesu ɖʋ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa yɔ, ɖɩ-taa camɩyɛ. Ðɩyɔɔdɩ kɩɖaŋ nɩɩyɩ tɔm, ɩlabɩ kpaɣnɩ pɩnzɩ 1920 waa ɖɩbazɩyɛ taa.

12 Tɔm ndʋ pakaɣ susuu nɛ pɩla se Maatiyee 24:14 taa tɔm laba? Ɛzɩmtaa pakaɣ labʋ tʋmɩyɛ nɖɩ? Janvier 1921 tɛ Feŋuu Tilimiye ñʋʋ ŋgʋ kɩtɔŋ se “Kewiyaɣ tɛ Evaŋgilim” yɔ, kɩlɩzɩ pɩ-taa se: “Laŋhɛzɩyɛ tɔm ndʋ, tɩyɔɔdʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛm nɛ Mesiya Kewiyaɣ sɩʋ pɔ-tɔm.” Ɛzɩmtaa pɩwɛɛ se posusi tɔm ndʋ? Ñʋʋ ŋgʋ kicosaa se: “Pɩwɛɛ se posusi tɔm ndʋ kpaɣnɩ Caama you kajalaɣ ñɩŋgʋ nɛ pɩsɩɩnɩ ‘kʋñɔŋ sɔsɔʋ’ alɩwaatʋ taa.” Peeɖe kɩkɔ tɔm ñʋʋ se: “Ye mbʋ, lɛɛlɛɛyɔ pɩmʋnaa se posusi laŋhɛzɩyɛ tɔm tʋnɛ mba payaɣ pa-tɩ se Krɩstʋ mba yɔ, pa-tɩŋa.”

13. Ɛzɩma Feŋuu Tilimiye kaaseɣti patam numwaa pɩnaɣ 1921 taa?

13 Pakaɣ ñɩɣʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ kɩñɩɣʋ se kala tʋmɩyɛ nɖɩ Yesu ɖʋ-kɛ yɔ? Aayɩ. Août 1921 tɛ Feŋuu Tilimiye kaaseɣti patam numwaa mba pɛwɛnɩ sɔɔlɩm yɔ se pala tʋmɩyɛ nɖɩ. Kɩ-ñʋʋ “Ɩwɛɛ abalɩtʋ” seɣtaɣ pa-taa paa weyi se ɛpɔzɩ ɛ-tɩ se: “Pɩtɩkɛ waɖɛ nɛ sʋʋtʋ pɩkɛnɩ-m se manɖʋ nesi tɔm susuu tʋmɩyɛ na?” Ñʋʋ ŋgʋ kiwobi pɩ-yɔɔ nɛ kɩyɔɔdɩ se: “Ðɩtaɣ liu se alɩwaatʋ ndʋ ɩkɔŋ nɛ ɩtɩlɩ se pɩkɛnɩ-mɩ waɖɛ se isusi tɔm yɔ, ɩkaɣ wɛʋ ɛzɩ Yeremii weyi pɩlakaɣ-ɩ “ɛzɩ miŋ nɩɩyɩ ñakɩ ɛ-laŋɩyɛ taa nɛ ɛ-mɔɔ taa” yɔ, nɛ ɛɛpɩzɩɣ se eyele tɔm susuu. (Yeremii 20:9) Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se Yehowa nɛ Yesu pataɣ liu mba paɖʋʋ nesi Kewiyaɣ tʋmɩyɛ yɔ.

14, 15. Pɩnaɣ 1922 taa lɛ, nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Feŋuu Tilimiye kaaseɣti patam numwaa se patɩŋna nɛ potukuni ɛyaa lalaa?

14 Ɛzɩma Krɩstʋ mba toovenim mba kaɣ susuu lalaa tɔm? Ñʋʋ cikpeluu kɩbaŋʋ nakʋyʋ kaawɛ 15 août 1922 tɛ aŋglɛɛ Feŋuu Tilimiye taa nɛ kɩyɔɔdʋʋ se: “Pɩcɛyaa se posusi tɔm.” Kɩwɩlaɣ se pɩcɛyaa se patam numwaa “ɩwɛɛ kpekpeka nɛ pahaɣ ɛyaa takayɩsɩ, nɛ powolo pɔyɔɔdɩnɩ-wɛ pa-ɖɩsɩ taa ɖɔɖɔ, mbʋ wɩlɩɣna se Ɛsɔ Kewiyaɣ ñɔtaa.”

15 Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se kpaɣnɩ 1919 lɛ, Krɩstʋ tɩŋnɩ yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ yɔɔ nɛ eheyiɣ Krɩstʋ mba ɖoŋ ɖoŋ se pɩkɛnɩ-wɛ waɖɛ nɛ sʋʋtʋ se posusi Kewiyaɣ tɔm. Ɛlɛ, peseɣti kajalaɣ Bibl Kpɛlɩkɩyaa mba se posusi Kewiyaɣ tɔm lɛ, ɛzɩma palaba?

Siɣsiɣ tɩnaa kaɣ pa-tɩ haʋ faaa

16. Alɩwaatʋ ndʋ pɔtɔm se pɩwɛɛ se paa weyi esusi tɔm yɔ, ɛzɩma ɛzʋtʋyaa mba pɔtɔ caca nɛ palɩzɩ yɔ pa-taa nabɛyɛ laba?

16 Pɩnzɩ 1920 waa nɛ pɩnzɩ 1930 waa taa lɛ, nabɛyɛ taatisiɣ se pɩmʋnaa se Krɩstʋ ñɩma patam numwaa tɩŋa isusi tɔm. Février 1928 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-tɔm nɛ kɩtɔ se: “Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nabɛyɛ wɛ ɛgbɛyɛ taa nɛ paatisiɣ se peseɣti koobiya lalaa nɛ posusi tɔm, nɛ pa-maɣmaɣ patɩsɔɔlɩ tɔm susuu ɖɔɖɔ. Pɔyɔɔdʋʋ se koobiya iwolo kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa nɛ posusi Ɛsɔ, Krɩstʋ nɛ e-Kewiyaɣ pɔ-tɔm lɛ, powoŋuu.” Pʋwayɩ lɛ, ñʋʋ ŋgʋ kɩyɔɔdɩ kpayɩ se: “Alɩwaatʋ talaa se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa ɩkpa pa-tɩ nɛ koobiya mba, pese-wɛ nɛ peheyi-wɛ se paatasɩɣ kɛʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa.” *

17, 18. (a) Paɣtʋ ndʋ ɛgbɛyɛ ɖʋwa yɔ, ɛzɩma agbaa sakɩyɛ kaaɖɔm tɩ-yɔɔ? (b) Nɛ pɩnzɩ mɩnʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa, ɛzɩma ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ ɖɔm tɩ-yɔɔ?

17 Pɩlabɩ ɖeu se agbaa sakɩyɛ ɖɔm yom siɣsiɣ tʋ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ nɛ taa leleŋ. Koobiya ɖiɣzinaa se Kewiyaɣ tɔm susuu kɛnɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ. Avril 1926 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdaa se: “Koobiya taa labɩ leleŋ nɛ paɖaŋ kpam se posusi tɔm tʋnɛ.” Koobiya mba, pɔɖɔŋ natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Keɣa 110:3 taa yɔ tɩ-yɔɔ. Nɛ pawɩlɩɣ ɖɔɖɔ se pɔsɔɔlaa se paha pa-tɩ faaa nɛ paɖʋ Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ nesi.

18 Pɩnzɩ 100 ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa, ɛyaa miiliyɔɔwaa ha pa-tɩ faaa nɛ pala Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ. Ñʋŋ weyi ɩkɔŋ yɔ, ɩ-taa ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ ɛzɩma posusi tɔm yɔ, pɩ-tɔm; pʋ-tɔbʋʋ lɛ se nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ patɩŋnaa nɛ posusi tɔm yɔ. Nɛ ɖɩyɔɔdɩ ɖɔɖɔ pee wena pɩlʋlaa yɔ, a-tɔm. Ɛlɛ kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ pʋyɔɔ koobiya miiliyɔɔwaa ha pa-tɩ faaa nɛ paɖʋ nesi Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ nɖɩ yɔ, paa paawɛ piɖeni men-ɖeke ɛjaɖɛ taa yɔ. Ðɩɩnaɣ mbʋ pʋyɔɔ palabɩ mbʋ yɔ lɛ, ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ tɔm tʋnɛ: ‘Ɛbɛ yɔɔ monsusuu lalaa laŋhɛzɩyɛ tɔm?’

“Ɩcalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ”

19. Yesu tasɩ-ɖʋ lɔŋ se ‘ɖɩcalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ.’ Ɛbɛ yɔɔ ɖɩɖɔŋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ?

19 Yesu tasɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa lɔŋ se ‘pacalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ.’ (Maatiyee 6:33) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩɖɔŋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ? Ðɩɖɔŋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnawa se Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm cɛyɩ tamaɣ ŋga Yehowa laba yɔ, ka-taa pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛzɩ ɖɩnaʋ ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa yɔ, fezuu kiɖeɖeu yeba nɛ patɩlɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm pazɩ pazɩ. Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm tukuuni ɖa-laŋɩyɛ lɛ, pituzuu-ɖʋ se ɖɩcalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ.

Ɛyʋ weyi ehikiɣ ñɩm mbʋ pɛmɛsaa yɔ, ɛ-taa lakɩ leleŋ; mbʋ ɖɔɖɔ Krɩstʋ mba taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ patɩlɩɣ Kewiyaɣ toovenim tɔm yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 20)

20. Ɛzɩma eduuye nɖɩ Yesu kaatuu ñɩm kɩmɛsɩm yɔɔ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se lɔŋ weyi ɛɛtasɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se pacalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔ, pakaɣ ɖɔm ɩ-yɔɔ?

20 Yesu kaanawa se lɔŋ weyi ɛtasɩ e-wayɩ tɩŋɩyaa se pacalɩnɩ ñɩnʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔ, pakaɣ ɖɔm ɩ-yɔɔ. Eetuu eduuye naɖɩyɛ ñɩm mbʋ pɛmɛsaa yɔ, pɩ-yɔɔ. (Kalɩ Maatiyee 13:44.) Haɖʋ weyi pɔyɔɔdɩ ɛ-tɔm eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ, ɛlakaɣ e-evemiye taa tʋma lɛ, ɛlɩ ñɩm nabʋyʋ yɔɔ; pɛmɛsɩ-pʋ hayɩm taa. Ɛna-pʋ lɛ, eɖiɣzina se ñɩm sɔsɔm pɩkɛnaa. Nɛ ɛna ñɩm mbʋ lɛ, ɛla we? “Ɛ-taa nɛ leleŋ [nɛ pʋyɔɔ lɛ,] ewolo ɛpɛdɩ ɛ-ñɩm tɩŋa se ɛya hayɩm mbʋ.” Ɛbɛ tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩlɩɣ Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm nɛ ɖɩtɩlɩ ɖɔɖɔ se tɩwɛ ñɩm lɛ, ɖɩkaɣ labʋ kɩlaŋ weyi pɩpɔzaa yɔ, se pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩsɩɩ Kewiyaɣ ɖenɖe pɩpɔzaa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se kajalaɣ lone taa. *

21, 22. Ɛzɩma ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba paɖʋʋ nesi Kewiyaɣ tʋma yɔ, pawɩlɩɣ se pasɩɣ Kewiyaɣ kajalaɣ lone taa? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

21 Koobiya siɣsiɣ tɩnaa wɩlɩɣ pa-lakasɩ taa se paɖʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ nesi, pɩtɩkɛ nɔɔ taa yem pɔyɔɔdʋʋ. Pakpakɩɣ pe-wezuu, pɛ-lɛɣtʋ nɛ pe-liidiye nɛ palakɩnɩ Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ. Koobiya sakɩyɛ la kɩlaŋ sakɩyɛ se papɩzɩ nɛ pala alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ. Pa-tɩŋa peɖiɣzini pa-maɣmaɣ se Yehowa wazɩɣ mba pasɩɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ kajalaɣ lone taa yɔ. Cɔnɩ kɩɖaʋ kʋnɛ.

22 Kpaɣnɩ pɩnzɩ 1920 waa ɖɩtɛnɖɛ lɛ, Avery nɛ Lovenia Bristow paakɛ Ɛsɔtɔm tayɩyaa (yaa nʋmɔʋ lɩzɩyaa) Etaazuunii nɛ hadɛ kiŋ. Pɩlabɩ pɩnzɩ sakɩyɛ, nɛ Lovenia tɔzʋʋ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: “Ma nɛ Avery ɖihiɣ taa leleŋ sakɩyɛ kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩpaɣzɩ nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ yɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɖɩtaatɩlɩ ɖenɖe ɖɩkaɣ hiɣu liidiye se ɖɩyabɩnɩ sanzɩ yaa tɔɔnaɣ yɔ. Ɛlɛ Yehowa kaawɛ ɖɔ-cɔlɔ paa ɖooye. Ða lɛ, ɖa-tʋmɩyɛ lɛ se ɖiwobini ɛzɩdaa. Nɛ wiɖiyi ɖɩtɩtɛɖɩ wondu kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ.” Paawɛ Pensacola (Floride ɛjaɖɛ taa) lɛ, kɩyakʋ nakʋyʋ pe-liidiye nɛ pɔ-tɔɔnaɣ pɛtɛ. Ɛlɛ puwiye palɩnɩ tɔm susuu nɛ papɩsɩ lɛ, pamaɣnɩ huyiŋ sɔsɔŋ naalɛ, ɩ-taa nɛ tɔɔnaɣ; nɛ pama takayaɣ nakɛyɛ nɛ pasɩɩ ɩ-cɔlɔ. Kɔtɔŋaɣ se: “Pensacola ɛgbɛyɛ taa mba hanɩ-mɩ tɔɔnaɣ kanɛ. Ðɩsɔɔlɩ-mɩ.” Lovenia tɔzɩ pɩnzɩ sakɩyɛ nzɩ sɩ-taa palabɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ sɩ-yɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: “Yehowa tɩlɔ-ɖʋ wiɖiyi kaaʋ. Ye ɖɩta-ɩ liu yɔ, eepeɣziɣ-ɖʋ.”

23. (a) Ŋtɩlʋʋ Kewiyaɣ toovenim tɔm yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ? (b) Pʋyɔɔ lɛ, ŋtɛm ña-taa se ŋlakɩ we?

23 Wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ, tɩwɛ ndɩ ndɩ. Nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ posusi tɔm alɩwaatʋ sakɩyɛ, lalaa ɩɩpɩzɩɣ nɛ pala mbʋ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se ɖa-tɩŋa ɖɩtɩlɩ se pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔɖɛ se ɖisusi laŋhɛzɩyɛ tɔm nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. (Koloosi 3:23) Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm ndʋ ɖɩtɩlaa yɔ, tɩwɛ ñɩm ɖɛ-ɛzɩdaa, pʋyɔɔ ɖɩsɔɔlaa kpem se ɖɩlaa kɩlaŋ weyi pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ ɖɩla Kewiyaɣ tʋma nɛ ɖo-ɖoŋ kpeekpe. Mbʋ ɖɔɖɔ ŋɖʋ ña-taa se ŋlakɩ?

24. Tʋma sɔsɔna wena Kewiyaɣ lakɩ ɖa-alɩwaatʋ taa yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ nɖɩ?

24 Pɩnzɩ mɩnʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa, Wiyaʋ Yesu yeba nɛ natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Maatiyee 24:14 taa yɔ, tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ. Ɛɛkpaɣ nɔɔyʋ nɛ ɖoŋ se ɛla tʋmɩyɛ nɖɩ. Ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa yeki piɖeni men-ɖeke ɛjaɖɛ ɖɩnɛ nɛ pa-wayɩ, nɛ pahaɣ pa-tɩ faaa nɛ posusuu laŋhɛzɩyɛ tɔm. Pɔ-tɔm susuu mbʋ pɩkɛnɩ yʋsaɣ ŋga kawɩlɩɣ se Ɛsɔ Kewiyaɣ paɣzɩ ka-tʋmɩyɛ nɛ Yesu pɩsɩ wiyaʋ yɔ. Tɔm susuu kɛnɩ tʋma wena Kewiyaɣ lakɩ ɖa-alɩwaatʋ taa yɔ, a-taa sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ.

^ tay. 5 Traduction du monde nouveau taa lɛ, Keɣa 110:1-3 yɔɔdʋʋ se: “Yehowa heyi man-Kɩbaɣlʋ se: ‘Caɣ ma-nɩwaŋ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mansɩɣ ño-koyindinaa ña-nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ.’ Yehowa kaɣ lɩzʋʋ ño-ɖoŋ ɖaʋ nɛ Siyɔŋ nɛ eheyi-ŋ se: ‘Wolo nɛ ŋtɔɔ kewiyitu ño-koyindinaa hɛkʋ taa. Kɩyakʋ ŋgʋ ñɔ-sɔɔjanaa kaɣ ñɔɔzʋʋ pa-tɩ yɔ, ña-samaɣ kaɣ ka-tɩ haʋ faaa. Tɛbɩyɛ tɛɛ kele kele wɛtʋ ɖetu taa lɛ, ñe-piya evelisi wɛ ɛzɩ ɖoluu yɔ.’” Nɛ Bibl taa lɛ, ɖoluu wɩlɩɣ se ɛyʋ wɛnɩ wondu sakɩyɛ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:28.

^ tay. 10 Hatʋ cabɩ takayaɣ ŋga payaɣ se Anɩ pɛcɛlɩ tʋmɩyɛ nɖɩ nɛ kɛwɛɛ aŋglɛɛ taa yɔ, kɔyɔɔdaa se: “Kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa tɔm susuu taa pakaɣ labɩnʋʋ L’Âge d’Or tʋmɩyɛ. [. . .]. Pɩtasɩnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ lɛ, pɩwɛɛ se pɛcɛlɩ takayaɣ kanɛ paa hɔʋ ŋgʋ.” Halɩ pɩlabɩ pɩnzɩ sakɩyɛ pʋwayɩ lɛ, peseɣti koobiya se pɔpɔzɩ ɛyaa nɛ ye petisiɣ yɔ, powoni-wɛ L’Âge d’Or Feŋuu Tilimiye paa fenaɣ ŋga. Kpaɣnɩ 1er février 1940 lɛ, peseɣti Yehowa sɛyaa se pama fenaɣ fenaɣ takayɩsɩ nzɩ pahaɣ tɔm susuu taa yɔ sɩ-ñʋʋ, tɔm susuu akɔnta takayaɣ yɔɔ.

^ tay. 16 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, caca pɔtɔwaɣ nɛ palɩzɩɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Ye mbʋ, mba pekizaɣ se paasusuu tɔm yɔ, ɛgbɛyɛ taa koobiya pɩzaɣ ɖɔɖɔ se pekizi se paalɩzɩɣ-wɛ se pɛkɛ ɛzʋtʋyaa. Pʋwayɩ lɛ, pɔkɔm nɛ pɛlɛɣzɩ nɛ patɩŋɩɣnɩ teokrasɩ ɖʋtʋ yɔɔ nɛ palɩzɩɣ ɛzʋtʋyaa ɛgbɛyɛ taa. Ðɩkaɣ yɔɔdʋʋ lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm Ñʋʋ 12 taa.

^ tay. 20 Yesu yɔɔdɩ tɔm ndʋ ɖɔɖɔ tadɩyɛ laɖʋ nʋmɔɖɔnʋ eduuye taa. Tadɩyɛ laɖʋ ɛnʋ ɛkʋyaa nɛ ɛɖɛɛ nʋmɔʋ se ɛñɩnɩ kijisi nzɩ sɩwɛ ñɩm pɩdɩɩfɛyɩ yɔ. Ɛkɔm nɛ ɛna-sɩ lɛ, ɛpɛdɩ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ nɛ ɛyabɩ-sɩ. (Maatiyee 13:45, 46) Aduwa naalɛ anɛ a-tɔm kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se nabʋyʋ taa, nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ pɩtɩŋɩɣna nɛ ɛyaa tɩlɩɣ toovenim. Nabɛyɛ lɩɣ pɩ-yɔɔ kɩlʋʋ, ɛlɛ lalaa ñañɩnɩɣ-pʋ pʋcɔ nɛ pana-pʋ. Ɛlɛ paa nʋmɔʋ ŋgʋ pɩtɩɩtɩŋnaa nɛ ɖɩtɩlɩ toovenim yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla kɩlaŋ nɛ ɖɩsɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ kajalaɣ lone taa.