Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 6

Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ

Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ

“Paa ɛbɛ pʋdʋ ɩlakɩ yɔ, ɩla-pʋ se Ɛsɔ hɩɖɛ ɛsɛɛ.”​—1 KƆRƐNTƖ 10:31.

1, 2. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩcaɣ labʋ yɔɔ camɩyɛ?

MAƔZƖ se ŋcaɣ tɔɔʋ tɩʋ piye naɖɩyɛ lɛ, ŋna se ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ wɛɛkaa. Ɛbɛ ŋkaɣ labʋ? Ŋtɔkɩ-ɖɩ mbʋ? Ŋlɔʋ-ɖɩ? Yaa ŋsɛtɩɣ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩwɛɛkaa yɔ nɛ ŋlɔ nɛ ŋtɔɔ hɔɔlʋʋ kɩbaŋʋ?

2 Ðɩpɩzɩɣ ɖɩkpaɣ aleɣya nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ tɩʋ piye nɖɩ. Aleɣya naayɛ wɛ ɖeu, ɛlɛ aleɣya sakɩyɛ wɛɛ ɖɔɖɔ nɛ afɛyɩ ɖeu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, palakɩ kʋzʋʋ lakasɩ, puuyaɣ yaa feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ lakasɩ a-taa. Ye mbʋ aleɣya hɔɔlʋʋ taa lɛ, ɖɩmaɣzɩɣ se: “Ða pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩsɔɔlaa yɔ?” Yaa ɖɩmaɣzɩɣ se: “Aleɣya tɩŋa fɛyɩnɩ ɖeu?” Yaa ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩlɩzɩɣ aleɣya wena awɛ ɖeu yɔ, nɛ ɖiseɣ wena afɛyɩ ɖeu yɔ?

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩlɩzɩ aleɣya naayɛ yɔ?

3 Pɩpɔzʋʋ ɖa-tɩŋa helim mʋʋ nɛ aleɣya labʋ, ɛlɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɩlɩ lɩzʋʋ. Ye mbʋ, pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se aleɣya wena ɖɩlɩzɩɣ yɔ, ɖoŋ weyi awɛnɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yɔɔ?

“PAA ƐBƐ PƲDƲ ƖLAKƖ YƆ, ƖLA-PƲ SE ƐSƆ HƖÐƐ ƐSƐƐ”

4. Bibl paɣtʋ kiɖe nɖɩ pɩzɩɣ ɖɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ?

4 Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩha ɖa-tɩ Yehowa yɔ, ɖiɖuwaa se ɖɩlakɩ ɛ-sɔɔlɩm ɖe-wezuu caɣʋ kpeekpe taa. (Kalɩ Eklesɩyastɩ 5:4.) Ðiɖuwaa se mbʋ payɩ ɖɩkaɣ labʋ yɔ, ɖɩkaɣ-pʋ labʋ se “Ɛsɔ hɩɖɛ ɛsɛɛ.” (1 Kɔrɛntɩ 10:31) Pɩwɩlɩɣ se pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki kediɣzisi yaa ɖisusuu tɔm yɔ, ti-ɖeke tɩ-taa ɖɩkɛ Yehowa sɛyaa. Ðɩkɛ ɖɔɖɔ Yehowa sɛyaa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmʋʋ helim yaa ɖɩlakɩ aleɣya naayɛ yɔ.

5. Sɛtʋ ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩha Yehowa?

5 Mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ, pɩwɛnɩ ɖoŋ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yɔɔ. Pɔɔlɩ lɩzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaa se: “Ɩpɩsɩ mɩ-tɩ wezuu kɩlaʋ kiɖeɖeu, ŋgʋ kiɖeni Ɛsɔ yɔ.” (Roma 12:1) Yesu yɔɔdaa se: “Ŋŋsɔɔlɩ [Yehowa], ñɛ-Ɛsɔ nɛ ña-laŋɩyɛ pilim, ñe-ciyam pilim, nɛ ñe-fezuu pilim nɛ ño-ɖoŋ kpeekpe.” (Maarkɩ 12:30) Paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩha Yehowa mbʋ pɩkɩlɩ ɖeu yɔ. Caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa lɛ, pɔpɔzaɣ samaɣ se kakpaɣ kpɩna wena awɛ alaafɩya camɩyɛ yɔ nɛ kalaa Yehowa kɩlaʋ. Yehowa ɛɛmʋʋ kɩlaŋ weyi palakɩnɩ kpɩna wena atɩmʋna yɔ. (Levitiki 22:18-20) Mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa pɩzɩɣ nɛ ekizi se ɛɛmʋʋ ɖɛ-sɛtʋ. Ɛzɩma tɩyɛ?

6, 7. Ðoŋ weyi aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ, apɩzɩɣ awɛɛnɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yɔɔ?

6 Yehowa heyi-ɖʋ se: “Ɩkaɣ kɛʋ kiɖeɖema, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ma, mɛnkɛ kiɖeɖeu.” (1 Pɩyɛɛrɩ 1:14-16; 2 Pɩyɛɛrɩ 3:11) Ye ɖɛ-sɛtʋ ɛfɛyɩ kele kele yɔ, Yehowa ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛmʋ-tʋ. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 15:21) Ye ɖɩlakɩ mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ ɛzɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ, puuyaɣ lakasɩ yaa feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ mbʋ yɔ yɔ, ɖɛ-sɛtʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ tɩwɛɛ kele kele. (Roma 6:12-14; 8:13) Pɩtasɩ lɛ, ye ɖɩlakɩ aleɣya wena a-taa lakasɩ nzɩ sɩwɛɛ yɔ, pɩɩkɛdɩɣnɩ ɖɔɖɔ Yehowa. Piyeki nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ ɛɛtasɩɣ wɛʋ kele kele nɛ pʋyɔɔ lɛ, Yehowa ɛɛpɩzɩɣ nɛ etisi nɛ ɛmʋ-tʋ. Pɩtasɩ lɛ, aleɣya ana awɛɛkɩɣ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ siŋŋ.

7 Ye mbʋ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ camɩyɛ? Paɣtʋ kila wena pɩzɩɣ asɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ aleɣya wena amʋnaa nɛ wena atɩmʋna yɔ?

PAÐƖ MBƲ PƖFƐYƖ ÐEU YƆ

8, 9. (a) Aleɣya wena pɩwɛɛ se ɖise? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖise-yɛ?

8 Aleɣya ndɩ ndɩ sakɩyɛ wɛ ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa. Krɩstʋ mba pɩzɩɣ nɛ pala a-taa naayɛ, ɛlɛ a-taa sakɩyɛ fɛyɩ ɖeu. Kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩna aleɣya wena pɩpɔzʋʋ se ɖɩpaɖɩ yɔ.

9 Filimwaa, intɛrnɛɛtɩ lona, teeleewaa yɔɔ aleɣya, videowaa taa aleɣya, (yaa game) nɛ hendu sakɩyɛ taa kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ, puuyaɣ lakasɩ nɛ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ posuna. Pɔyɔɔdʋʋ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ tɔm ɛzɩ mbʋ pɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ yɔ, yaa mbʋ pɩkɛ hoŋa tɔm yɔ. Ɛlɛ Krɩstʋ mba kpaɣ pa-tɩ nɛ pekiziɣ aleɣya wena aalakɩ nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ Yehowa paɣtʋ yɔ. (Tʋma Labʋ 15:28, 29; 1 Kɔrɛntɩ 6:9, 10) Ye ɖise aleɣya ana yɔ, ɖɩwɩlɩɣ Yehowa se ɖɩpaɖɩɣ kɩdɛkɛdɩm.​—Keɣa 33:15; Roma 12:9.

10. Ye ɖɩlɩzɩɣ aleɣya kɩdɛkɛda nɛ ɖɩlakɩ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩlɩɩ pɩ-taa?

10 Ɛlɛ nabɛyɛ maɣzɩɣ se aleɣya wena a-taa palakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ, puuyaɣ lakasɩfeziŋ kɩdɛkɛdɩŋ yaʋ lakasɩ yɔ, atɩwɛɛkɩ pʋyʋ. Pɔyɔɔdʋʋ se: ‘Ɛbɛ wɛɛkɩ pɩ-taa? Maakaɣ labʋ mbʋ mɛwɛɛ nɛ mɔncɔŋna yɔ kaaʋ.’ Ye ɖa ɖɔɖɔ ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza ana yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖipeɣziɣ ɖa-tɩ kipeɣzu. Bibl yɔɔdaa se: “Laŋɩyɛ [kɛ peɣziyu] pɩkɩlɩ pɩtɩŋa nɛ pɩfɛyɩ se pala-ɖɩ kɔyɛ.” (Yereemii 17:9) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɖɩpaɖɩɣ lakasɩ nzɩ Yehowa paɖɩɣ yɔ, ye ɖɩlakɩ aleɣya wena a-taa lakasɩ nzɩ sɩwɛɛ yɔ? Ye ɖiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩnɩ wondu ndʋ tʋmɩyɛ yɔ, piyeki nɛ ɖɩpaɣzɩ tisuu se tɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ. Pɩnɩɣ ɖɛ-ɛhʋyɛ lɛ, ɖɩɩtasɩɣ-ɖʋ kizinuu se ɖɩtaala mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ.​—Keɣa 118:70; 1 Timootee 4:1, 2.

11. Ɛzɩma Galaatii 6:7 sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ?

11 Ɛsɔtɔm heyiɣ-ɖʋ se: “Pakʋŋ mbʋ poɖuwa yɔ na.” (Galaatii 6:7) Toovenim taa lɛ, ye ɖɩlakɩ aleɣya wena afɛyɩ ɖeu yɔ, wiɖiyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ pɔyɔɔdʋʋ sɩ-tɔm aleɣya ana a-taa yɔ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Krɩstʋ ñɩma nabɛyɛ tɔlɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kpaca taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, palakaɣ aleɣya wena a-taa kʋzʋʋ lakasɩ wɛɛ yɔ. Ɛlɛ Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlɩzɩ aleɣya kɩbana.

LABƖNƖ BIBL PAƔTƲ KILA TƲMƖYƐ NƐ ŊSƐTƖ ÑA-TƖ TƆM

12. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana aleɣya nʋmɔʋ taa?

12 Ðɩnawa se aleɣya naayɛ wɛɛ lɛ, atɩkɛdɩnɩ Yehowa nɛ pɩwɛɛ se ɖikizi-yɛ. Ɛlɛ ye pɩɩnaɣ kaɣlaa se aleɣya naayɛ fɛyɩ ɖeu? Yehowa tɩɖʋ-ɖʋ paɣtʋ mbʋ ɖɩcɔna, ɖɩkalɩ yaa ɖiwelisi yɔ pɩ-yɔɔ kʋɖʋm kʋɖʋm takayaɣ nakɛyɛ taa. Ɛlɛ ɛsɔɔlaa se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ ɖɛ-ɛhʋyɛ nɖɩ ɖɩfalɩsɩnɩ Bibl yɔ. (Kalɩ Galaatii 6:5.) Yehowa ha-ɖʋ paɣtʋ kila yaa toovenim tɔm ndʋ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ ɛ-lɩmaɣza pɩtɩŋa pɩ-taa yɔ. Paɣtʋ kila ana asɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩfalɩsɩ ɖɛ-ɛhʋyɛ. Asɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ “[Yehowa] sɔɔlɩ mbʋ yɔ” se pɩsa nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena akɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ.​—Efɛɛzɩ 5:17.

Bibl paɣtʋ kila sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlɩzɩ aleɣya kɩbana

13. (a) Ɛbɛ yɔɔ aleɣya wena Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ lakɩ yɔ apɩzɩɣ awɛ ndɩ nɛ wena Krɩstʋ tʋ lɛlʋ lakɩ yɔ? (b) Ɛlɛ ɛbɛ pɩwɛɛ se Krɩstʋ ñɩma tɩŋa ɩla?

13 Ðoŋ ɖoŋ lɛ, aleɣya wena Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ lakɩ yɔ, awɛ ndɩ nɛ wena lɛlʋ ñalakɩ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛ mbʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ nɔɔyʋ yɔ, pɩɩkɛdɩɣnɩ lɛlʋ. Pɩtasɩ lɛ, nabʋyʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ ɖeu nɔɔyʋ ɛsɩndaa, ɛlɛ lɛlʋ ñamaɣzɩɣ se pɩfɛyɩ ɖeu. Paa mbʋ yɔ, pɩsa nɛ Krɩstʋ ñɩma tɩŋa kpaɣ lɩmaɣza kɩbana lɛ, pɩpɔzʋʋ se peyele nɛ pɛ-ɛhʋyɛ nɖɩ pafalɩsɩnɩ Bibl yɔ ɖiɖiyi-wɛ. (Filiipi 1:9) Pɩsɩɣnɩ-wɛ nɛ pala aleɣya wena awɛ ɖeu Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ.​—Keɣa 118:11, 129; 1 Pɩyɛɛrɩ 2:16.

14. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩmaɣzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩnɩ aleɣya yɔ tɩ-yɔɔ? (b) Lɔŋ weyi Pɔɔlɩ tasɩ Krɩstʋ ñɩma?

14 Pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩlakɩnɩ aleɣya yɔ tɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ, ndʋ wɩlɩɣnɩ lone nɖɩ taa ɖɩsɩɣ aleɣya ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Ða mba ɖɩkɛ Krɩstʋ ñɩma yɔ, ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma ɖɩsɩɣ kajalaɣ lone taa ɖe-wezuu caɣʋ taa (Kalɩ Maatiyee 6:33.) Ɛlɛ ye ɖɩtɩtɩlɩ labʋ yɔ, aleɣya pɩzɩɣ nɛ apaɣzɩ-ɖʋ mʋʋ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ pɩtɩla ɖa-maɣmaɣ ɖiiɖiɣziɣna. Pɔɔlɩ tasɩ lɔŋ Krɩstʋ ñɩma se: “Ɩcɔnɩ mɩ-ɖɔnɛ yɔɔ camɩyɛ; ɩtaawɛɛ ɛzɩ kpanzɩyaa yɔ, ɛlɛ ɛzɩ mba pasɩm lɔŋ yɔ. Mba pasɩm labʋ nɛ wɛɛ ana yɔ awazɩɣ-wɛ [yaa palakɩnɩ pa-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ] yɔ.” (Efɛɛzɩ 5:15, 16) Ye mbʋ pɩcɛyaa se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩlabɩnɩ aleɣya yɔ nɛ paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩsɩɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋma kajalaɣ ɖeɖe.​—Filiipi 1:10; nwt.

15. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ aleɣya wena apɩzɩɣ nɛ awɛɛkɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔ?

15 Tobi lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖise aleɣya wena pɩnaɣ kaɣlaa se aakɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ. Ɛlɛ ye pɩɩnaɣ kaɣlaa se aleɣya naayɛ fɛyɩ ɖeu? Pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ ɖɔɖɔ yaa we? Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna: Ye ŋwɛɛ nɛ ŋɖɔŋ pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ, ŋɖɔŋ kpɛŋa yɔɔ ɖenɖe ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɔlɩ kɛlɛʋ yɔ? Aayɩ. Ye ñe-wezuu ɛwɛ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa yɔ, ŋŋñɔtʋʋnɩ ɖenɖe pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ŋ kaɖɛ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛ aleɣya hɔɔlʋʋ taa. Ɛsɔtɔm heyiɣ-ɖʋ se: “Pɩsɩnɩ ña-naatalʋʋ nɛ kiposini kɩdɛkɛdɩm.” (Aduwa 4:25-27) Ye mbʋ pɩtɩkɛ aleɣya wena ɖɩnawa se afɛyɩ ɖeu yɔ, a-ɖeke pɩwɛɛ se ɖise, pɩwɛɛ se ɖise ɖɔɖɔ aleɣya wena pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ apɩzɩɣ nɛ aɖʋzɩ-ɖʋ yaa awɛɛkɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔ.

WƐƐNƖ YEHOWA LƖMAƔZA

16. (a) Lakasɩ nzɩ Yehowa paɖɩɣ yɔ, sɩ-taa nasɩyɩ lɛ nzɩ? (b) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩpaɖɩɣ mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ?

16 Keɣa maɖʋ mawa se: “Mba mɩ ɩñaŋ [Yehowa] yɔ, ise kɩdɛkɛdɩm.” (Keɣa 96:10) Bibl sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ Yehowa nʋmɔŋ nɛ ɛ-lɩmaɣza. Pɔzɩ ña-tɩ se tɔm ndʋ mɛnkpɛlɩkɩɣ yɔ, ɛzɩma tɩsɩɣnɩ-m se mɛwɛɛnɩ Yehowa lɩmaɣza? Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Ðɩkpɛlɩkaa se Yehowa paɖɩɣ “nzʋlʋmɩyɛ kɩcɛtɩyɛ, nesi nzɩ sɩkpɛdɩɣ calɩm ɖulum yɔ, laŋɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa nɛ tɩgbayɩtʋ maɣzɩm yɔ, naataŋ weyi iseɣ lɛɛ lɛɛ se ewolo kɩdɛkɛdɩm ɖeɖe yɔ.” (Aduwa 6:16-19) Ðɩkpɛlɩkaa ɖɔɖɔ se pɩwɛɛ se ɖise: “Acɛyɛ, . . ., sɩɩnaa latʋ, alɩfaatʋ, sʋsɩ, ɛsɩsɛmɩyɛ, sʋlʋm hiluu, you, pana, mabʋtʋ, paɖɩyɛ, . . . nɛ lakasɩ lɛɛsɩ ɖɔɖɔ mbʋ yɔ.” (Galaatii 5:19-21) Ŋpɩzaa nɛ ŋna ɛzɩma Bibl paɣtʋ kila anɛ apɩzɩɣ asɩnɩ-ŋ nɛ ŋlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ? Pɩpɔzʋʋ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Yehowa paɣtʋ ɖe-wezuu caɣʋ hɔɔlɩŋ kpeekpe taa, paa ɖɩtɩɩwɛ lalaa hɛkʋ taa yaa ɖe-ɖeke yɔ. (2 Kɔrɛntɩ 3:18) Toovenim taa lɛ, mbʋ ɖɩlakɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛ ɖe-ɖeke yɔ, mbʋ wɩlɩɣnɩ ɛyʋ weyi ɖeyi ɖeyi ɖɩkɛnaa yɔ.​—Keɣa 10:4; 15:8.

17. Pʋcɔ nɛ ŋlɩzɩ aleɣya naayɛ lɛ, tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ŋpɔzɩ ña-tɩ?

17 Pʋcɔ nɛ ŋlɩzɩ aleɣya naayɛ lɛ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ðoŋ weyi aleɣya ana akaɣ wɛnʋʋ ma nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ? Ðoŋ weyi akaɣ wɛnʋʋ mɛ-ɛhʋyɛ yɔɔ?’ Lɛɛlɛɛyɔ, yele nɛ ɖɩtazɩ paɣtʋ kila lɛɛna wena apɩzɩɣ nɛ asɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya kɩbana yɔ, a-taa.

18, 19. (a) Lɔŋ weyi Pɔɔlɩ tasɩ Krɩstʋ ñɩma? (b) Paɣtʋ kila wena sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ?

18 Aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ, awɛnɩ ɖoŋ ɖa-lɩmaɣza yɔɔ. Pɔɔlɩ mawa se: “Mbʋ pɩkɛ tʋtʋyɛ yɔ, mbʋ pɩkɛ pʋyʋ keem yɔ, mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ, mbʋ pɩwɛ kele kele yɔ, mbʋ pɩkɛ kɩsɔɔlɩm yɔ, mbʋ pɩkɛ hɩɖɛ sɛʋ yɔ, mbʋ pɩkɛ camɩyɛ lakasɩ yɔ, mbʋ pɩkɛ ñamtʋ nɛ samtʋ ɛyaa taa yɔ, mbʋ ɩñɩnɩ.” (Filiipi 4:8) Ye ɖiyeki se mbʋ pɩ-tɔm Pɔɔlɩ yɔɔdɩ cɩnɛ yɔ, pɩsʋʋ ɖa-lɩmaɣza taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se: “Mʋ mɔ-nɔɔ taa tɔm, mʋ ma-laŋɩyɛ midiɣ ndʋ yɔ, yele tɩtalɩ ñɛ-ɛsɩndaa, [Yehowa].”​—Keɣa 18:15.

19 Pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ɛbɛ mansʋzʋʋ ma-laŋɩyɛ taa? Filim waa mba malɩzɩɣ yɔ, mɔncɔŋnɩ-wɛ nɛ pɩtɛ lɛ, ma-lɩmaɣza wɛɣ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ pɩ-yɔɔ na? Ma-laŋɩyɛ hɛɣ nɛ manɩɣ man-taa se mɛwɛnɩ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ na?’ (Efɛɛzɩ 5:5; 1 Timootee 1:5, 19) Manpɩzɩɣ nɛ mɔyɔɔdɩnɩ Yehowa adɩma taa yaa fɛyɛ kpaɣ-m? Aleɣya wena malakɩ yɔ, ayeki nɛ ma-lɩmaɣza woki puuyaɣ lakasɩ nɛ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ pɔ-yɔɔ? (Maatiyee 12:33; Maarkɩ 7:20-23) Aleɣya wena malɩzɩɣ yɔ, ayeki se mɛwɛɛnɩ “ɛjaɖɛ yɔɔ cɩnɛ lakasɩ” na? (Roma 12:2) Ye ɖiheyi ɖa-tɩ toovenim alɩwaatʋ ndʋ ɖiicosuu tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔ. Ɛzɩ keɣa maɖʋ yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩtɩmnɩ Yehowa se: “Posi mɛ-ɛsa nɛ sɩʋ kpelisi [yaa mbʋ pɩɩwazɩɣ pʋyʋ yɔ] cɔlɔ.” *​—Keɣa 118:37.

ÐA-LƖMAƔZA KPAƔƲ TUKUUNI LALAA

20, 21. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩ lalaa yɔɔ pʋcɔ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ?

20 Paɣtʋ kiɖe lɛɛɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtɔzʋʋ ɖɔɖɔ yɔ, nɖɩ yɔ: “Paha pɩtɩŋa nʋmɔʋ; ɛlɛ pɩtɩŋa pɩɩwazɩɣ. Paha pɩtɩŋa nʋmɔʋ, ɛlɛ pɩtɩŋa pɩɩwɩlɩɣ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ. Nɔɔyʋ ɛtaañɩnɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-kɛzɛɣa, ɛlɛ lɛlʋ ŋga.” (1 Kɔrɛntɩ 10:23, 24) Paa ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩla nabʋyʋ yɔ, pɩtɩkɛ pʋyɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩla-pʋ. Pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se ɛzɩma ɖa-lɩmaɣza kpaɣʋ tukuuni ɖo-koobiya?

21 Ɛzɩma nɔɔyʋ ɛhʋyɛ lakɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩwɛ ndɩ nɛ ɛzɩma lɛlʋ ñɩnɖɛ lakɩ tʋmɩyɛ yɔ. Pʋtɔma ñɛ-ɛhʋyɛ haɣ-ŋ waɖɛ se ŋcɔnɩ teelee yɔɔ ɖʋtʋ natʋyʋ. Ɛlɛ ño-koobu nɔɔyʋ ɛhʋyɛ ɛɛhaɣ-ɩ waɖɛ se ɛcɔnɩ ɖʋtʋ kʋyʋmtʋ ndʋ. Ɛzɩma ŋlakɩ? Paa ŋwɛnɩ waɖɛ se ŋcɔna yɔ, ŋpɩzɩɣ ŋlɩzɩ se ŋŋcɔŋna. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋtɩsɔɔlɩ se ŋla “koobiya kɩwɛɛkɩm” nɛ ŋtɩsɔɔlɩ ɖɔɖɔ se ŋla “Krɩstʋ maɣmaɣ . . . kɩwɛɛkɩm.” (1 Kɔrɛntɩ 8:12) Ðɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩla nabʋyʋ nɛ pituuli ɖo-koobiya.​—Roma 14:1; 15:1; 1 Kɔrɛntɩ 10:32.

22. Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ ŋwɩlɩ se ŋnɩɣ tɔm taa pɩlɩɩnɩ aleɣya wena Krɩstʋ ñɩma lalaa lakɩ yɔ a-yɔɔ?

22 Pɩtasɩ lɛ, mbʋ ñɛ-ɛhʋyɛ ɛɛhaɣ-ŋ nʋmɔʋ se ŋcɔna, ŋkalɩ yaa ŋla yɔ, nɔɔyʋ ɛhʋyɛ pɩzɩɣ ɖɩha-ɩ nʋmɔʋ se ɛla-pʋ? Ðɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩɩñɩkɩɣ pɔ-yɔɔ se palɩzɩ mbʋ ɖɩsɔɔlaa yɔ. Lɔɔɖɩyɛ sayʋ nawa se lɔɔɖɩyɛ sayaa lalaa pɩzɩɣ pese nɛ pɩkɩlɩ-ɩ nɛ lalaa ɖɔɖɔ pɩzɩɣ pasaɣ lɔɔɖɩyɛ hɛɛɛ, ɛlɛ pa-tɩŋa pasaɣ pɔ-lɔɔɖa camɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛɖɔŋ paɣtʋ kila yɔɔ camɩyɛ nɛ ɛlakɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ, ɛlɛ pɩtɩla pɩtɩkɛ aleɣya ana ñɔsɔɔlaa.​—Eklesɩyastɩ 7:16; Filiipi 4:5.

23. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ?

23 Ye mbʋ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ? Pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ ɛhʋyɛ nɖɩ ɖɩfalɩsɩnɩ Bibl paɣtʋ kila yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩ ɖɔɖɔ ɖo-koobiya yɔɔ. Ðɩlabɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɛɣ koboyaɣ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩnawa se ‘mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ, ɖɩlakɩ-pʋ se Ɛsɔ hɩɖɛ ɛsɛɛ.’

^ tay. 19 Ðɩpɩzɩɣ ɖɩna paɣtʋ kila lɛɛna wena apɩzɩɣ asɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlɩzɩ aleɣya wena amʋnaa yɔ Masɩ sɩnɛ sɩ-taa: Aduwa 3:31; 13:20; Efɛɛzɩ 5:3, 4 nɛ Koloosi 3:5, 8, 20.