Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

KƐDAƔ 81

Pata Ɛsɔ liu

Pata Ɛsɔ liu

ƐYAA ɛzɩ 50 000 mbʋ yɔ, kʋyɩ Babilooni nɛ pɔɖɔ nʋmɔʋ kɩɖaɣlʋʋ ŋgʋ kiwoki Yerusalɛm yɔ. Ɛlɛ patalaa lɛ, pana se Yerusalɛm pɩsɩ njɛyɛ. Nɔɔyʋ fɛyɩ peeɖe. Pʋpɔzʋʋ Izrayɛɛlɩ piya ɩɖaɣnɩ paɣzʋʋ maʋ tɛtʋ tɩŋa.

Mbʋ pacalɩ maʋ lɛ kɩlaʋ pɩyɛ. Ðɩ-yɔɔ pakaɣ laʋ kɩlaŋ yaa pakaɣ haʋ haɖɛ Yehowa. Fenasɩ pazɩ wayɩ lɛ, Izrayɛɛlɩ piya paɣzɩ Ɛsɔ kuduyuu maʋ. Ɛlɛ, koyindinaa mba pɛwɛ ajɛɛ wena awɛ pɔ-cɔlɔ yɔ, a-taa yɔ, pañɩnaɣ se paɖɩɣ-wɛ nʋmɔʋ. Palakaɣ se sɔɔndʋ ɛkpa-wɛ nɛ peyele tʋmɩyɛ labʋ. Halɩ koyindinaa mba pañaɣ pana nɛ Pɛrsɩ wiyaʋ kɩfalʋ lɩzɩ paɣtʋ se peyele Ɛsɔ kuduyuu maʋ.

Lɛɛlɛɛyɔ pɩnzɩ sakɩyɛ ɖɛwa. Izrayɛɛlɩ piya lɩɣnɩ Babilooni nɛ pɔkɔɔ yɔ, pɩlabɩ pɩnzɩ 17 yɔ. Yehowa tiyi ɛ-nayaa Agee nɛ Zekariya se peheyi samaɣ se kaɖaɣnɩ paɣzʋʋ tʋmɩyɛ. Samaɣ welisini nayaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kata liu se Yehowa sɩɣnɩ-kɛ. Kaɖaɣnɩ paɣzʋʋ tʋmɩyɛ, paa paɣtʋ ɛwɛɛ se pataalabɩ-ɖɩ yɔ.

Peeɖe Pɛrsɩ tʋmlaɖʋ sɔsɔ weyi payaɣ se Tatenayi yɔ ɛkɔma. Ɛpɔzɩ Izrayɛɛlɩ piya se aha-wɛ nʋmɔʋ se pama Ɛsɔ kuduyuu. Izrayɛɛlɩ piya cosi-i se paawɛ Babilooni lɛ, Wiyaʋ Siiruusi heyi-wɛ se: ‘Lɛɛlɛɛyɔ iwolo Yerusalɛm nɛ ɩma mɩ-Ɛsɔ Yehowa kuduyuu.’

Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Siiruusi ɛɛtɛm sɩbʋ. Tatenayi tiyini takayaɣ Babilooni se ɛpɔzɩ se Siiruusi kaayɔɔdɩ mbʋ toovenim na. Pitileɖi pʋcɔ nɛ Pɛrsɩ wiyaʋ kɩfalʋ cosi-i se toovenim Siiruusi kaayɔɔdɩ mbʋ. Peeɖe wiyaʋ ɛnʋ ɛlɩzɩ paɣtʋ se: ‘Iyele Izrayɛɛlɩ piya nɛ pama pɛ-Ɛsɔ kuduyuu. Nɛ mɔnpɔzʋʋ-mɩ se ɩsɩnɩ-wɛ.’ Pɩlabɩ pɩnzɩ naanza mbʋ yɔ lɛ, pɛtɛm Ɛsɔ kuduyuu maʋ nɛ pɩla Izrayɛɛlɩ piya leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ.

Pɩnzɩ sakɩyɛ ɖɛwa. Pɛtɛm Ɛsɔ kuduyuu maʋ yɔ, pɩlabɩ pɩnzɩ 48 yɔ. Samaɣ ŋga kaawɛ Yerusalɛm yɔ, kaawɛ kʋñɔŋ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛjaɖɛ nɛ Ɛsɔ kuduyuu pɛfɛyɩ cɔnaʋ. Izrayɛɛlɩ tʋ Ɛzra wɛ Babilooni nɛ ɛnɩɩ se pʋpɔzʋʋ pɔñɔɔzɩ Ɛsɔ kuduyuu. Ɛlɛ ŋsɩm mbʋ ɛlaba yɔ?

Ɛzra wobi ɛna Pɛrsɩ wiyaʋ Artasɛrzɛsɩ. Nɛ wiyaʋ kɩbanʋ ɛnʋ ɛlabɩ-ɩ kʋjɔŋ sakɩyɛ se ewoni Yerusalɛm. Ɛzra pɔzɩ Izrayɛɛlɩ piya mba paawɛ Babilooni yɔ se pasɩnɩ-ɩ nɛ ewoni kʋjɔŋ ɛnɩ Yerusalɛm. Samaɣ taa ɛyaa 6000 tisi se pasɩɣnɩ-ɩ. Pɩwɛɛ se pɛkpɛndɩnɩ sika, liidiye ñɩɣlɩm nɛ ñɩm wondu lɛɛtʋ sakɩyɛ.

Sɔɔndʋ kpaɣaɣ Ɛzra mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyaa kɩdɛkɛdaa sakɩyɛ wɛ habɩyɛ yɔɔ. Ɛyaa mba papɩzɩɣ pɛcɛbɩ-wɛ nʋmɔʋ nɛ pamɩlɩ pe-liidiye ñɩɣlɩm nɛ pe-sika nɛ pakʋ-wɛ. Mbʋ labɩna nɛ Ɛzra kpeɣli samaɣ ɛzɩ ŋnaɣ kɩlɛmʋʋ yɔɔ yɔ, nɛ patɩmnɩ Yehowa se ɛkandɩyɩ pɔ-yɔɔ paaɖɔŋ nʋmɔʋ kɩɖaɣlʋʋ ŋgʋ se papɩsɩ Yerusalɛm lɛ.

Yehowa kandɩyɩ pɔ-yɔɔ pa-nʋmɔʋ ɖɔm taa. Pɩlabɩ fenasɩ naanza lɛ, patalɩ Yerusalɛm cɩŋgɩlɩm. Pɩɩwɩlɩɣ-ɖʋ se Yehowa kandɩyɩɣ mba pataɣ-ɩ liu se ɛsɩnɩ-wɛ yɔ, pɔ-yɔɔ?

Ɛsdrasɩ ñʋŋ 2 nɛ piwolo 8.

Kpɛlɩkʋʋ tɔm pɔzʋʋ