1. Ye ɖɩsɛɣ Ɛsɔ ɛzɩ pʋpɔzʋʋ yɔ, wazasɩ nzɩ ɖihikiɣ?

YEHOWA ƐSƆ maɣzɩɣ ɖɔ-yɔɔ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛsɔɔlɩ ɖɔɖɔ se lɔŋ weyi ɛtasɩɣ-ɖʋ yɔ, ɛwazɩ-ɖʋ. Ye ɖɩsɛɣ-ɩ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ, ɖɩkaɣ lɩʋ tɩlasɩ sakɩyɛ taa nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa. Pɩtasɩ lɛ, ɛkaɣ-ɖʋ sɩnaʋ nɛ ɛwazɩ ɖɔ-yɔɔ. (Izaayii 48:17) Ɛsɔ sɛtʋ agbaa sakɩyɛ wena awɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, amaɣzɩɣ se toovenim awɩlɩɣ Ɛsɔ yɔɔ. Ɛlɛ aawɩlɩɣ tɔm kʋyʋmtʋ Ɛsɔ nɛ mbʋ mbʋ ɛsɔɔlaa se ɖɩla yɔ, pɩ-yɔɔ.

2. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ ɖɩtɩlɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩsɛɛ Ɛsɔ camɩyɛ yɔ? Kɩɖaʋ ŋgʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa?

² Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋtɩlɩ ɛzɩma pʋpɔzʋʋ se ŋsɛɛ Yehowa camɩyɛ yɔ? Pɩtɩcɛyɩ se ŋkpɛlɩkɩ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ana a-tɩŋa a-wɩlɩtʋ. Pʋpɔzʋʋ se ŋkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ keekee toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ yɔɔ na. Maɣzɩ kɩɖaʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ: Hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa ɛyaa hayɩɣ mbɔm kɩdɛkɛdʋʋ. Maɣzɩ se ŋwobi hayɩm nabʋyʋ taa nɛ paɖʋ-ŋ tʋmɩyɛ se ŋlɩzɩɣ mbɔm kɩdɛkɛdʋʋ nɛ ŋkɛzɩɣ hɔɔlʋʋ. Ɛzɩma ŋlakɩ? Ŋkaɣ wiluu mbɔm ŋgʋ kʋyʋm kʋyʋm nɛ ŋyʋsʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ na? Aayɩ. Ŋlakɩ mbʋ yɔ, ŋwɛɛkɩɣ ña-alɩwaatʋ. Pɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋkpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ ɛzɩma mbɔm kɩbaŋʋ wɛɛ yɔ. Ye ŋsɩm ɛzɩma mbɔm kɩbaŋʋ wɛɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ mbɔm kɩdɛkɛdʋʋ kɛlɛʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ, ye ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ toovenim Ɛsɔ  sɛtʋ ɛgbɛyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa kɛlɛʋ.

3. Ɛzɩ Yesu kaayɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ?

³ Pɩcɛyaa se ɖɩsɛɛ Yehowa ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. Ɛyaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tɩŋa kɛdɩnɩ Ɛsɔ, ɛlɛ pɩtɩkɛ mbʋ Bibl ñawɩlɩɣ. Pɩtɩmaɣ se ɛyʋ ɛyɔɔdɩ nɔɔ taa yem se ɛkɛ Krɩstʋ tʋ. Yesu kaatɔm se: “Pɩtɩkɛ ma-yaʋ yem se Kɩbaɣlʋ, Kɩbaɣlʋ, kaɣnɩ wonuu ɛsɔdaa kewiyaɣ taa, ɛlɛ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛ-sɔɔlɩm yɔɔ labʋ.” Ye mbʋ, pʋcɔ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ lɛ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩkpɛlɩkɩ mbʋ Ɛsɔ sɔɔlaa yɔ nɛ ɖɩɖɔ pɩ-yɔɔ. Yesu ya mba paalakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ se “kʋzɔɔtʋ laɖaa.” (Maatiyee 7:21-23) Ɛzɩ mbɔm kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ patɩzaa yɔ, cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ fɛyɩ wazaɣ nakɛyɛ. Halɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩkɔnɩ-ŋ kaɖɛ.

4. Yesu kaayɔɔdɩ nʋmɔŋ naalɛ tɔm ndʋ yɔ, tɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Paa nʋmɔʋ ŋgʋ lɛ, kiwokini ɛyaa le?

⁴ Yehowa ha paa weyi ɛjaɖɛ yɔɔ waɖɛ se ehiɣ wezuu maatɛŋ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu maatɛŋ Paradisuu taa lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩsɛɛ-ɩ ɛzɩ pʋpɔzʋʋ yɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se pala mbʋ. Pɩ-yɔɔ Yesu kaatɔm se: “Ɩsʋnɩ nɔnɔɔ ŋga kɛwɛ kpɩyɩsaɣ yɔ, piyele nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwalɩ yɛlɛlɛ yɔ, kɩ-taa ileki, nɛ sakɩyɛ tɩŋɩɣ ŋgʋ na. Ɛlɛ nɔnɔɔ kpɩyɩsaɣ ŋga nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ sɔɖɩɩɩ yɔ, ŋgʋ powokinini ɛyaa wezuu ɖeɖe, nɛ mba panaɣ nɔnɔɔ ŋga nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ yɔ, patɩɖɔɔ.” (Maatiyee 7:13, 14) Toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ wokini ɛyaa wezuu maatɛŋ taa. Cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ ñowokini ɛyaa sɩm taa. Yehowa tɩsɔɔlɩ se nɔɔyʋ ɛsɩ, pɩ-yɔɔ ɛwɛɛ nɛ ɛhaɣ ɛyaa waɖɛ paa le se pɛkpɛlɩkɩ nɛ patɩlɩ-ɩ. (2 Pɩyɛɛrɩ 3:9) Toovenim taa lɛ, ɛzɩma ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩsɛɣ Ɛsɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ piwoni-ɖʋ wezuu taa yaa sɩm taa.

5. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ ɖɩtɩlɩ mba pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ?

⁵ Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ ɖɩna nʋmɔʋ ŋgʋ kiwokini wezuu taa yɔ? Yesu kaayɔɔdaa se ɛyaa wezuu caɣʋ kaɣnɩ wɩlʋʋ se pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa. Ɛtɔm se: “Ɩsɩŋ-wɛ nɛ pɛ-wɛtʋ taa . . . Tɩʋ kɩbaŋʋ lʋlʋʋ pee kɩbana.” (Maatiyee 7:16, 17) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se papɩzɩɣ nɛ patɩlɩ mba pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ nɛ pa-wɩlɩtʋ nɛ pa-lakasɩ. Paa Ɛsɔ sɛyaa ɩtɩtalɩ pilim nɛ pituuluu-wɛ ɖɔɖɔ yɔ, pañakɩ pana nɛ palakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm. Ðɩyɔɔdɩ lɛɛlɛɛyɔ hɔɔlɩŋ loɖo nɩɩyɩ tɔm, ɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ mba pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ.

6, 7. Lɩmaɣza wena Ɛsɔ sɛyaa toovenim mba wɛnɩ Bibl yɔɔ? Kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa?

⁶ Ɛsɔ sɛyaa toovenim mba wɩlɩtʋ lɩɣnɩ Bibl taa na. Bibl maɣmaɣ tɔm se: “Takayaɣ kiɖeɖeɣa kpeekpe lɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ na, kawazɩɣ tɔm wɩlʋʋ nɛ kɛlɛnzʋʋ nɛ sɩɣzʋʋ yiɣ yiɣ nɛ siɣsiɣ tɔm kpɛlɩkʋʋ: Ðɩnɛ ɛlɛ Ɛsɔ sɛyʋ pɩwa nɛ ɛcɛyɩ nɛ ɛtɩlɩ tʋma kɩbana kpeekpe labʋ.” (2 Timootee 3:16, 17) Pɔɔlɩ ma ɛ-taabalaa Krɩstʋ mba takayaɣ nɛ ɛtɔ se: “Ɩmʋ Ɛsɔtɔm ndʋ ɖɩyɔɔdaa nɛ ɩnɩɩ yɔ lɛ, ɩmʋ-tʋ tɩ-maɣmaɣ tɩ-yɔɔ: Se tɩtɩkɛ ɛyaa tɔm, ɛlɛ Ɛsɔ maɣmaɣ tɔm.” (1 Tesalooniki 2:13) Ye mbʋ, toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ wɩlɩtʋ nɛ ɖɩ-lakasɩ ɩɩlɩɣnɩ ɛyaa lɩmaɣza yaa pɔ-sɔnzɩ taa. Ðɩ-wɩlɩtʋ nɛ ɖɩ-lakasɩ lɩɣnɩ Ɛsɔtɔm taa na.

⁷ Yesu ha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ ɛwɩlaɣ yɔ pɩlɩɣaɣnɩ Ɛsɔtɔm taa na. Alɩwaatʋ natʋyʋ ɛlakaɣ adɩma lɛ, eheyi ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ se: “Ñɔ-tɔm kɛnɩ tʋtʋyɛ [yaa toovenim].” (Yohanɛɛsɩ 17:17) Yesu wɩlaɣ Ɛsɔtɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, eetisi tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaɣ ɖoŋ ɖoŋ se: “Pamawa se.” (Maatiyee 4:4, 7, 10) Ɛyɔɔdʋʋ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛyaa Bibl mayaɣ nakɛyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ sɔnɔ Ɛsɔ samaɣ ɛɛwɩlɩɣ ka-maɣmaɣ  ka-lɩmaɣza. Bibl taa tɔm kawɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ketisiɣ tɩ-yɔɔ.

8. Ɛbɛ Yehowa sɛtʋ pɔzʋʋ?

⁸ Mba pɛwɛ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, Yehowa yeke pɛsɛɣ nɛ pawɩlɩɣ lalaa ɛ-hɩɖɛ. Yesu kaatɔm se: “Ŋŋluŋ Kɩbaɣlʋ [Yehowa] Ɛsɔ yeke tɛɛ nɛ ŋlaa e-yeke koŋ kɩlaʋ.” (Maatiyee 4:10) Pɩ-yɔɔ Ɛsɔ sɛyaa sɛɣ e-yeke na. Pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ taa, pawɩlɩɣ lalaa Ɛsɔ hɩɖɛ nɛ mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ. Egipiti Lɩʋ 3:15 tɔm se: “Ɛsɔ tasɩ heyuu Moyizi se: ‘Ŋŋheyi Izrayɛɛlɩ piya se Yahve [yaa Yehowa], mɩ-caanaa tɛ Ɛsɔ . . . tiyini-m mɩ-cɔlɔ.’” Yesu ha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ Ɛsɔ hɩɖɛ wɩlʋʋ nʋmɔʋ taa. Ɛyɔɔdɩ adɩma naayɛ taa se: “Malaba nɛ ɛyaa mba ŋŋkpaɣ-wɛ ɛjaɖɛ yɔɔ nɛ ŋcɛlɩ-m yɔ, patɩlɩ ña-hɩɖɛ.” (Yohanɛɛsɩ 17:6) Mbʋ ɖɔɖɔ, sɔnɔ toovenim Ɛsɔ sɛyaa wɩlɩɣ lalaa Ɛsɔ hɩɖɛ, ɛ-ɖʋtʋ nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ.

9, 10. Ɛzɩma Krɩstʋ mba toovenim mba wɩlɩɣ ɖama sɔɔlɩm?

⁹ Ɛsɔ sɛyaa sɔɔlɩ ɖama siŋŋ. Yesu kaatɔm se: “Mbʋ pɩwɩlɩɣ ɛyaa kpeekpe se ɛkɛ mɔn-tɔm mʋyaa yɔ, mbʋ lɛ mɩ-ɖama sɔɔlʋʋ.” (Yohanɛɛsɩ 13:35) Sɔɔlɩm mbʋ pɩɩwɛnɩ kajalaɣ Krɩstʋ mba hɛkʋ taa. Ɛsɔ pɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɛyaa tɩŋa paa po-tomnaɣ tɔlɩm, pɛ-ɛjaɖɛ nɛ pe-wezuu caɣʋ ɛwɛ ndɩ nɛ ɖa-ñɩŋgʋ yɔ. Sɔɔlɩm mbʋ piyebina nɛ koobiye nɖɩ ɖɩwɛ Ɛsɔ sɛyaa hɛkʋ taa yɔ, ɖɩcɛyɩsɩ pɩdɩɩfɛyɩ. (Kalɩ Koloosi 3:14.) Sɔɔlɩm mbʋ pɩfɛyɩ mba pɛwɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa taa yɔ, pɛ-hɛkʋ taa. Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna? Pakʋʋ ɖama mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩkpɛndɩ ɛjaɖɛ yaa kʋnʋŋ. Krɩstʋ mba toovenim mba ñaakpakɩɣ malɩfanaa se pakʋ ɖama yaa pakʋ lalaa. Bibl tɔm se: “Ɛzʋnɔ ɖɩsɩmnɩ Ɛsɔ piya nɛ Eleeu [Yiliyu] piya: Weyi ɛɛlakɩ siɣsiɣ tɔm yɔ, ɛtɩkɛ Ɛsɔ pɩɣa, nɛ weyi ɛɛsɔɔlʋʋ e-koobu yɔ ɖɔɖɔ mbʋ. . . . Ðɩsɔɔlɩ ɖama. Ɩtaala ɛzɩ Kayɩnɩ, weyi ɛɛkɛ Kɩdɛkɛdɩm tʋ pɩɣa nɛ ɛcɛ e-koobu liu tɛɛ yɔ.”—1 Yohanɛɛsɩ 3:10-12; 4:20, 21.

 ¹⁰ Toovenim, ye pɔtɔm se ŋsɔɔlɩ lɛlʋ yɔ, pɩtɩsɩɩna se ŋtaakʋ ɛyʋ. Krɩstʋ mba toovenim mba kpakɩɣ pa-alɩwaatʋ, po-ɖoŋ nɛ pa-ñɩm nɛ pasɩɣna nɛ pasazɩɣ ɖama. (Ebree 10:24, 25) Pasɩɣnɩ ɖama kaɖɛ alɩwaatʋ taa. Pɛwɛ ɖɔɖɔ toovenim. Toovenim taa lɛ, pɔɖɔŋ Bibl tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: ‘Ðɩla camɩyɛ ɛyaa kpeekpe.’—Galaatɩ 6:10.

11. Ɛbɛ yɔɔ pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ɖitisi se Yesu yeke yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna se ɛya ɖa-ñʋʋ?

¹¹ Krɩstʋ mba tisiɣ se Yesu yeke yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna se ɛya ɛyaa ñʋŋ. Bibl tɔm se: “Ɛ-wayɩ lɛ, ñʋʋ yaɖʋ nɔɔyʋ fɛyɩ ɖoli, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu hɩɖɛ wayɩ lɛ, naɖɩyɛ fɛyɩ tataa cɩnɛ se ɖɩya ɛyaa ñʋŋ.” (Tʋma Labʋ 4:12) Ɛzɩ ɖɩɩtɛm naʋ ñʋʋ 5 taa yɔ, Yesu cɛlɩ e-wezuu se pɩkɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa ɛyaa siɣsiɣ mba yɔɔ. (Maatiyee 20:28) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa lɩzɩ Yesu se ɛkɛ ɛsɔdaa Kewiyaɣ ŋga kakaɣ tɔɔʋ kewiyitu tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ, ke-wiyaʋ. Nɛ Ɛsɔ pɔzʋʋ-ɖʋ se ɖiwelisini Yesu nɛ ɖɩɖɔ ɛ-wɩlɩtʋ yɔɔ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ. Pɩ-yɔɔ Bibl tɔŋ se: “Weyi etisiɣ Pɩyalʋ yɔɔ yɔ, ɛwɛnɩ tam tam wezuu, weyi eetisiɣ Pɩyalʋ yɔɔ yɔ, ɛɛkaɣ hiɣu wezuu.”—Yohanɛɛsɩ 3:36.

12. Pɔtɔŋʋʋ se pataatɩnɩ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yɔɔ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

¹² Ɛsɔ sɛyaa toovenim mba ɩɩtɩnɩɣ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yɔɔ ɛjaɖɛ yɔɔ. Roma wiyaʋ Pilaatɩ hʋwaɣ Yesu tɔm lɛ, Yesu heyi-i se: “Men-kewiyaɣ tɩlɩnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ cɩnɛ.” (Yohanɛɛsɩ 18:36) Ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ, Yesu wayɩ tɩŋɩyaa toovenim mba tɩnɩɣ ɛsɔdaa Kewiyaɣ yɔɔ na. Pɩ-yɔɔ paaɖʋʋ pɔ-nɔsɩ politiki tɔm taa. Paalakɩ you. Ɛlɛ, paaɖɩkɩ lalaa nʋmɔʋ se pɛwɛɛ politiki agbaa taa, yaa pɔtɔ caca. Ɛlɛ paa paalakɩ politiki yɔ, Krɩstʋ mba toovenim mba ñaŋ paɣtʋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔtɔm pɔzʋʋ se pa-taa “paa weyi lɛ ɛña ñʋndɩnaa [yaa kominawaa].” (Roma 13:1) Ye politiki ɖʋtʋ natʋyʋ ɛpɔzʋʋ  Ɛsɔ sɛyaa toovenim mba se pataaɖɔ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ palakɩ ɛzɩ apostoloowaa kaayɔɔdʋʋ yɔ. Paayɔɔdaa se: “Pɩwɛɛ se paña Ɛsɔ nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa.”—Tʋma Labʋ 5:29; Maarkɩ 12:17.

13. Lɩmaɣza wena Krɩstʋ mba toovenim mba wɛnɩ Ɛsɔ kewiyaɣ yɔɔ? Nɛ pɩ-yɔɔ lɛ, tʋmɩyɛ nɖɩ palakɩ?

¹³ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa toovenim mba susuu se Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣnɩ yabʋ ɛyaa ñʋʋ. Yesu kaatɔm se: “Kewiyaɣ  tɔm kɩbandʋ tʋnɛ yɔ, pakaɣ-tʋ susuu ɛjaɖɛ kpeekpe taa se ɛyaa kpeekpe ɩnɩɩ. Nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ, ɛjaɖɛ tɛm kɔŋ kɛlɛ.” (Maatiyee 24:14) Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa toovenim mba ɩɩsazɩɣ ɛyaa se pataa liu ɛjaɖɛ yɔɔ nɔɔ ɖɛyaa. Posusuu se Ɛsɔ Kewiyaɣ ŋga kɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ke-yeke kapɩzɩɣna nɛ kaya ɛyaa ñʋʋ. (Keɣa 145:3) Yesu wɩlɩ-ɖʋ se ɖɩla adɩma nɛ ɖɩpɔzɩ komina kɩbaŋʋ ŋgʋ. Ɛtɔm se: “Ñe-kewiyaɣ ɛkɔɔ, ñɔ-sɔɔlɩm ɛla tataa ɛzɩ ɛsɔdaa yɔ.” (Maatiyee 6:10) Ɛsɔtɔm kaayɔɔdaa se ɛsɔdaa Kewiyaɣ kaɣ “tuzuu nɛ kɛpɛɖɩ kewiyisi nzɩ yɔ [nzɩ sɩwɛ lɛɛlɛɛyɔ yɔ] nɛ ka-maɣmaɣ kakaɣ wɛʋ tam.”—Danɩyɛɛlɩ 2:44; Natʋ 16:14; 19:19-21.

14. Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ŋmaɣzɩɣ se ɖɩkɛ toovenim ñɩnɖɛ?

¹⁴ Maɣzɩ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, tɩ-yɔɔ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ wɩlɩtʋ tɩŋa lɩɣnɩ Bibl taa? Nɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ sɩɣnɩ ɛyaa se patɩlɩ Yehowa hɩɖɛ? Ɛgbɛyɛ nɖɩ taa ɛyaa hɛkʋ taa sɔɔlɩm wɛɛ ɛzɩ Yehowa sɔɔlʋʋ yɔ? Ɛgbɛyɛ nɖɩ taa mba ɩɩɖʋʋ pɔ-nɔsɩ ɛjaɖɛ tɔm taa, nɛ posusuu se Ɛsɔ Kewiyaɣ yeke koŋ kaɣnɩ yabʋ ɛyaa ñʋʋ? Ɛsɔ sɛtʋ agbaa wena awɛ ɛjaɖɛ yɔɔ a-tɩŋa a-taa lɛ, nɖɩ lakɩ mbʋ mbʋ ɖɩyɔɔdɩ pɩ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ?’ Pɩnaɣ kaɣlaa se Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa ɛgbɛyɛ.—Kalɩ Izaayii 43:10-12.

15. Pɩtasɩnɩ tisuu lɛ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla ɖɔɖɔ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ?

¹⁵ Ɛsɔ yɔɔ tisuu yem ɛɛpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ ɛyʋ nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Bibl tɔŋ se aleewaa maɣmaɣ tisiɣ se Ɛsɔ kʋyʋm wɛna. (Yakubu 2:19) Ɛlɛ pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se aleewaa ɩɩlakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm nɛ Ɛsɔ tɩsɔɔlɩ-wɛ. Ye ɖɩcaɣ se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ, toovenim pʋpɔzʋʋ se ɖitisi se ɛwɛɛ. Ɛlɛ pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩla ɛ-sɔɔlɩm. Pʋpɔzʋʋ se ɖɩlɩɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa nɛ ɖɩsʋʋ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ñɩnɖɛ taa.

16. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛyʋ weyi ɛwɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɛla?

 ¹⁶ Apostoloo Pɔɔlɩ kaawɩlaa se pɩtɩmʋna se ɖitukuni cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ wonuu nakʋyʋ. Ɛɛmawa se: “Kɩbaɣlʋ se: ‘Ɩlɩɩ mba yɔ pɛ-hɛkʋ taa nɛ ɩsɩŋ kɩjaʋ. Itaatukuni azuluma pʋyʋ, ɖɩnɛ ɛlɛ, mankaɣ-mɩ mʋʋ.’” (2 Kɔrɛntɩ 6:17; Izaayii 52:11) Ye mbʋ, pʋpɔzʋʋ se Krɩstʋ mba toovenim mba itaatukuni cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa pʋyʋ nɔɔyʋ.

17, 18. Ɛbɛ “Babilooni Sɔsɔʋ” kɛnaa? Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ‘ɖɩlɩɩ nɛ ɖiyele-kʋ’?

¹⁷ Bibl wɩlɩɣ se cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tɩŋa wɛ “Babilooni Sɔsɔʋ” * taa. (Natʋ 17:5) Hɩɖɛ nɖɩ ɖɩtɔzʋʋ-ɖʋ caanaʋ taa tɛtʋ sɔsɔtʋ ndʋ payaɣaɣ se Babilooni yɔ, tɩ-yɔɔ. Peeɖe cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ñɔwa. Wɩlɩtʋ nɛ lakasɩ nzɩ sɩtɔyɩ sɔnɔ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, Babilooni peeɖe pɩlɩnaa. Babilooni mba sɛɣaɣ ɛsɔnaa naadozo naadozo yaa Trinita. Sɔnɔ wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɩlɩ cɛyʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa sakɩyɛ taa yɔ, ndʋ lɛ Trinita. Ŋgʋ Bibl ñawɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ toovenim tʋ kʋyʋm koŋ wɛna, ɛnʋ lɛ Yehowa nɛ Yesu Krɩstʋ kɛ ɛ-Pɩyalʋ. (Yohanɛɛsɩ 17:3) Babilooni mba wɩlaɣ ɖɔɖɔ se ɛyʋ wɛnɩ kalɩzaɣ nɛ kaasɩkɩ, tomnaɣ yeke sɩkɩ na. Nɛ papɩzɩɣ nɛ panazɩ kalɩzaɣ ŋga nazɩm lone naɖɩyɛ taa. Sɔnɔ ɖɔɖɔ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa sakɩyɛ wɩlɩɣ se kalɩzaɣ ɛɛsɩkɩ nɛ papɩzɩɣ panazɩ-kɛ miŋ sɔsɔŋ taa.

¹⁸ Caanaʋ taa Babilooni cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ yɛlɩnɩ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ. Pɩ-yɔɔ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se sɔnɔ Babilooni Sɔsɔʋ kɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa kɩgbɛndʋʋ. Ɛzɩ Ɛsɔ kaayɔɔdʋʋ yɔ, cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ sɔsɔyɛ nɖɩ ɖɩkaɣ sɩʋ tɩnaɣ kɩyakʋ kʋyʋmʋʋ yem tuda. Lɛɛlɛɛyɔ, ŋna mbʋ pɩ-yɔɔ pɩcɛyaa se ŋlɩɩ Babilooni Sɔsɔʋ taa yɔ? Yehowa Ɛsɔ ñɩnɩɣ se ‘ŋlɩɩ lɛɛ lɛɛ nɛ ŋyele-kʋ’ pʋcɔ nɛ ki-ɖezuu talɩ.—Kalɩ Natʋ 18:4, 8.

19. Ye ŋsɛɣ Yehowa yɔ, ɛbɛ ŋkaɣ hiɣu?

 ¹⁹ Pɩtɩla ña-taabalaa nabɛyɛ kaɣ-ŋ seu mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋyebi cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ sɔnzɩ labʋ. Ɛlɛ, ŋlɩzʋʋ se ña nɛ Yehowa samaɣ ɩsɛɣ-ɩ yɔ, ŋkaɣ hiɣu kɩhɛyʋʋ pɩkɩlɩ mbʋ payɩ ŋlesaa yɔ. Ɛzɩ Yesu kajalaɣ tɔmkpɛlɩkɩyaa mba paayebi pɩtɩŋa nɛ patɩŋɩ-ɩ yɔ, ŋkaɣ wɛnʋʋ koobiya halaa nɛ abalaa sakɩyɛ Yehowa ɛgbɛyɛ taa. Ŋkaɣ sʋʋ Krɩstʋ mba toovenim mba hɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩwɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ, kɩ-taa. Ɛyaa miiliyɔɔwaa mba pɛwɛ hɔʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ, pɔsɔɔlɩ ɖama siŋŋ. Pɩtasɩ lɛ, ŋkaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ “alɩwaatʋ ndʋ tɩkɔŋ yɔ, tɩ-taa.” (Kalɩ Maarkɩ 10:28-30.) Pɩtɩla pɩkɔŋ piwobini ɛzɩdaa lɛ, mba paakizi-ŋ ñe-tisuu yɔɔ yɔ, pakaɣ kpɛlɩkʋʋ mbʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ nɛ papɩsɩ Yehowa sɛyaa.

20. Ɛbɛ mba pɛsɛɣ Ɛsɔ toovenim taa yɔ, pakaɣ hiɣu cee wayɩ?

²⁰ Bibl wɩlɩɣ se pɩkazɩ pazɩ Ɛsɔ kaɣ ɖezuu ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ nɛ ɛkɔnɩ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa siɣsiɣ wɛtʋ kaɣ wɛʋ yɔ. E-Kewiyaɣ kaɣnɩ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖiyuu. (2 Pɩyɛɛrɩ 3:9, 13) Maɣzɩ kpem nɛ ŋna ɛzɩma ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkaɣ ɖeu yɔ! Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ yeke kaɣnɩ wɛʋ. Pɩɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋñaɣ pana lɛɛlɛɛyɔ nɛ ŋsʋʋ mba pɛsɛɣ Ɛsɔ nɛ toovenim yɔ pa-taa nɛ pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩtalɩ na?