Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ NAANZA

Anɩ Yesu kɛnaa?

Anɩ Yesu kɛnaa?
  • Lone ŋgee nɖɩ Yesu wɛnɩ Ɛsɔ tamaɣ taa?

  • Le ɛɛlɩnaa?

  • Ɛyʋ weyi ɛɛkɛnaa?

1, 2. (a) Ye ŋnɩ ɛyʋ weyi ɛ-hɩɖɛ sɛwa yɔ ɛ-tɔm yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩtɩwɩlɩ se ŋsɩm ɛyʋ ɛnʋ camɩyɛ? (b) Lɩmaɣza ndɩ ndɩ wena ɛyaa wɛnɩ Yesu yɔɔ?

ƐYAA mba pa-hɩla sɛ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, pɔɖɔwa. Nabɛyɛ lɛ, pasɩm-wɛ camɩyɛ pe-cejewiye yaa pɛ-tɛtʋ yaa pɛ-ɛjaɖɛ taa. Lalaa lɛ, pasɩm-wɛ kedeŋa kpeekpe yɔɔ. Ɛlɛ, ye ŋsɩm ɛyʋ nɔɔyʋ hɩɖɛ yem yɔ, pɩwɩlɩɣ se ŋsɩmɩ-ɩ camɩyɛ na? Pɩwɩlɩɣ se ŋsɩm mbʋ mbʋ ɛlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ? Pɩwɩlɩɣ se ŋsɩm ɛyʋ weyi ɛkɛnaa siŋŋ yɔ?

2 Yesu caɣʋ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩlakɩ ɛzɩ pɩnzɩ 2000 mbʋ yɔ. Ɛlɛ ɛyaa tɩŋa sɩm ɛ-hɩɖɛ ɛjaɖɛ yɔɔ. Paa mbʋ ɛyaa sakɩyɛ ɩɩsɩŋ ɛyʋ weyi ɛɛkɛnaa siŋŋ yɔ. Nabɛyɛ tɔŋ se ɛɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ yem na. Lɛlaa ñawɩlɩɣ se ɛɛkɛ nayʋ nɔɔyʋ na. Lɛlaa ɖɔɖɔ maɣzɩɣ se Yesu kɛ Ɛsɔ nɛ pʋpɔzʋʋ se poluŋ ɛ-tɛɛ nɛ pɛsɛɛ-ɩ. Ɛlɛ toovenim na?

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩkɛnɩ-ŋ kɩjɛyʋʋ se ŋtɩlɩ toovenim Yesu yɔɔ?

3 Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ŋtɩlɩ toovenim Yesu yɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Bibl tɔm se: “Tam tam wezuu kɛlɛ ña-tɩlʋʋ se ñe-yeke koŋ Ɛsɔ siŋŋ nɛ weyi ŋtiyi-i yɔ ɛ-tɩlʋʋ, Yesu Krɩstʋ.” (Yohanɛɛsɩ 17:3) Toovenim, ye ŋtɩlɩ Ɛsɔ nɛ Yesu Krɩstʋ camɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ wezuu maatɛŋ. (Yohanɛɛsɩ 14:6) Pɩtasɩ lɛ, Yesu kɛnɩ weyi ɛha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ yɔ. Ɛ-kɩɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ ɛzɩma pʋmʋnaa se ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɛzɩma pʋpɔzʋʋ se ɖɩsɔɔlɩ lalaa yɔ. (Yohanɛɛsɩ 13:34, 35) Takayaɣ kanɛ ka-kajalaɣ ñʋʋ taa ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ toovenim Ɛsɔ yɔɔ. Lɛɛlɛɛyɔ, ɖɩna mbʋ Bibl wɩlɩɣ Yesu Krɩstʋ yɔɔ yɔ.

MESIYA WEYI PAAYƆƆDƖ Ɛ-TƆM YƆ

4. Hɩla kɩsɛsɛna “Mesiya” nɛ “Krɩstʋ” a-tɔbʋʋ lɛ suwe?

4 Pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, Bibl kaatɛm yɔɔdʋʋ se Ɛsɔ kaɣ tiyuu nɔɔyʋ nɛ pʋdʋ kɛ Mesiya yaa Krɩstʋ. Hɩɖɛ kɩsɛsɛyɛ “Mesiya” lɩnɩ Ebree kʋnʋŋ taa. Hɩɖɛ kɩsɛsɛyɛ “Krɩstʋ” ñalɩnɩ Hela kʋnʋŋ taa. Hɩla ana, a-naalɛ a-tɔbʋʋ lɛ se: “Pata-m num.” Mesiya weyi paayɔɔdɩ ɛ-tɔm yɔ, pakaɣ-ɩ taʋ num, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Ɛsɔ kaɣ-ɩ lɩzʋʋ se ɛwɛɛ ŋgee nɛ ɛla tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ. Ðɩkaɣ naʋ tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ Mesiya lakɩ Ɛsɔ tamaɣ taa yɔ nɛ ɛzɩdaa. Ðɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ wazasɩ nzɩ Yesu pɩzɩɣ nɛ ɛkɔnɩ-ɖʋ sɔnɔ yɔ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ se sakɩyɛ pɔzaɣ pa-tɩ se: ‘Akaɣ kɛʋ Mesiya?’

5. Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaatisi kpem se ɛkɛ we?

5 Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ Ð.A., Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa iitisi kiya se ɛnʋ lɛ Mesiya. (Yohanɛɛsɩ 1:41) Tɔmkpɛlɩkɩyaa taa weyi payaɣ se Siimɔɔ Pɩyɛɛrɩ yɔ, eheyi Yesu kpayɩ se: “Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ.” (Maatiyee 16:16) Ɛlɛ, ɛbɛ yɔɔ tɔmkpɛlɩkɩyaa mba paatisi kpem se Yesu kɛnɩ Mesiya weyi paayɔɔdɩ ɛ-tɔm yɔ? Nɛ ɛbɛ yɔɔ ɖa ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖitisi-tʋ?

6. Kɩɖaʋ ŋgʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa sɩnɩ ɛyaa siɣsiɣ mba nɛ patɩlɩ Mesiya yɔ.

6 Nayaa mba paacaɣ wezuu pʋcɔ nɛ palʋlɩ Yesu yɔ, paayɔɔdɩ tɔm sakɩyɛ Mesiya yɔɔ. Tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩsɩnɩ lalaa nɛ patɩlɩ Mesiya. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa camɩyɛ: Kpaɣ se petiyi-ŋ se ŋwolo nɛ ŋkatɩ ɛyʋ nɔɔyʋ lɔɔɖa ɖɩzɩŋɩyɛ yaa suluku ɖɩzɩŋɩyɛ; ɛlɩɣnɩ nʋmɔʋ se ɛkɔɔ. Ŋgʋ, ŋŋsɩŋɩ-ɩ. Ye peheyi-ŋ ɛzɩma ɛyʋ ɛnʋ ɛwɛɛ yɔ pɩsɩɣnɩ-ŋ, yaa we? Mbʋ ɖɔɖɔ Ɛsɔ tɩŋnɩ nayaa yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛzɩma Mesiya kaɣ wɛʋ yɔ, wezuu ŋgʋ ɛkaɣ caɣʋ nɛ mbʋ ɛkaɣ labʋ yɔ. Ye natʋ tɔm sakɩyɛ ndʋ tɩyɔɔdʋʋ Mesiya tɔm yɔ, tɩkɔm pɩ-taa yɔ, pɩsɩɣnɩ ɛyaa siɣsiɣ mba nɛ patɩlɩ-ɩ camɩyɛ.

7. Natʋ tɔm naalɛ ndʋ kɔm pɩ-taa Yesu yɔɔ?

7 Ðɩtazɩɣ natʋ tɔm ndʋ tɩ-taa naalɛ yeke taa na. Kajalaɣ lɛ, nayʋ Mikee kaayɔɔdaa se pakaɣ lʋlʋʋ Mesiya Yudee cejewiye taa tɛtʋ cikpetu ndʋ payaɣ se Bɛtɩlɛhɛm yɔ, tɩ-taa. Ɛyɔɔdɩ tɔm ndʋ nɛ pɩla pɩnzɩ 700 pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu. (Mikee 5:1) Nɛ le palʋlɩ Yesu? Tɛtʋ cikpetu ndʋ tɩ-taa keekee! (Maatiyee 2:1, 3-9) Nabʋlɛ lɛ, pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Danɩyɛɛlɩ 9:25 taa yɔ, tɩwɩlɩ pɩnaɣ ŋga keekee Mesiya kaɣ lɩʋ yɔ. Pɩnaɣ ŋga lɛ 29 Ð.A. * Ɛzɩma natʋ tɔm ndʋ nɛ lɛɛtʋ pɔkɔm pɩ-taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se Yesu kɛnɩ Mesiya weyi ɛ-tɔm paayɔɔdaa yɔ.

Yesu pɩsɩ Mesiya yaa Krɩstʋ ɛ-lɩm tɛɛ mɩyɩsʋʋ wiye

8, 9. Ɛbɛ labɩ Yesu lɩm tɛɛ mɩyɩsʋʋ wiye nɛ pɩwɩlɩ kaɣlaa se ɛkɛ Mesiya?

8 Pɩtasɩ lɛ, pɩnaɣ 29 Ð.A. caɣaɣ tɛm nɛ mbʋ pɩla yɔ, pɩwɩlɩɣ kalaŋŋ se Yesu kɛnɩ Mesiya. Pɩnaɣ ŋga ka-taa Yesu wobi Yohanɛɛsɩ Lɩm Tɛɛ Mɩyɩsɩyʋ cɔlɔ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm tɛɛ Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa. Yehowa kaawɩlɩ Yohanɛɛsɩ yʋsaɣ ŋga kapɩzɩɣ kasɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ Mesiya yɔ. Yohanɛɛsɩ na yʋsaɣ ŋga alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩ Yesu lɩm tɛɛ yɔ. Mbʋ Bibl tɔŋ se pɩlabɩ puwiye yɔ, mbʋ yɔ: “[Patɩɩmɩyɩsɩ-ɩ lɩm tɛɛ] lɛ, Yesu lɩnɩ lɩm taa nɛ ɛsɔdaa tʋlɩ nɛ ɛtɩɩna Ɛsɔ fezuu tibi ehoye tɩyɛ nɛ kɩcaɣ ɛ-yɔɔ. Nɛ nɔɔ nakɛyɛ tɩlɩʋ nɛ ɛsɔdaa se: ‘Ɛnʋ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ weyi man-taa wɛ-ɩ nɛ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ.’” (Maatiyee 3:16, 17) Yohanɛɛsɩ nɩwa nɛ ɛna mbʋ pɩlaba yɔ lɛ, ɛtɩtasɩ pɩtʋʋ se Ɛsɔ tiyini Yesu. (Yohanɛɛsɩ 1:32-34) Kpaɣnɩ kɩyakʋ ŋgʋ Ɛsɔ fezuu yaa e-ɖoŋ tibi Yesu yɔɔ yɔ, ɛpɩsɩ Mesiya yaa Krɩstʋ weyi palɩzaa se ɛkɛ Ðiyiyu yaa Wiyaʋ yɔ.—Izaayii 55:4.

9 Ɛzɩma Bibl taa natʋ tɔm ndʋ tɩɩkɔm pɩ-taa nɛ ɛzɩma Yehowa maɣmaɣ kaalɩzɩ aseɣɖe yɔ, pɩwɩlɩɣ kalaŋŋ se Yesu kɛnɩ Mesiya. Ɛlɛ, Bibl cosuu ɖɔɖɔ tɔm pɔzʋʋ kɩcɛyɩtʋ naalɛ ndʋ ɛyaa pɔzʋʋ Yesu yɔɔ yɔ, tɩ-yɔɔ: Ɛɛlɩnɩ le? Nɛ ɛyʋ weyi ɛɛkɛnaa?

YESU ƐƐLƖNƖ LE?

10. Tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ ɖenɖe Yesu kaawɛɛ pʋcɔ nɛ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩ-yɔɔ?

10 Bibl wɩlɩɣ se Yesu kaawɛ ɛsɔdaa pʋcɔ nɛ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ. Mikee kaatɔm se pakaɣ lʋlʋʋ Mesiya Bɛtɩlɛhɛm lɛ, ɛyɔɔdɩ Mesiya yɔɔ ɖɔɖɔ se E-liɖe “lɩ ɖooo caanaʋ taa.” (Mikee 5:1) Yesu maɣmaɣ kaayɔɔdɩ tam sakɩyɛ se ɛnʋ kaawɛ ɛsɔdaa pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ-ɩ tɛtʋ yɔɔ ɛzɩ ɛyʋ yɔ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Yesu kaawɛ ɛsɔdaa lɛ, taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩɩwɛ ŋgee.

11. Ɛzɩma Bibl wɩlɩɣ se Yesu kɛnɩ Yehowa Pɩyalʋ weyi ɛkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ?

11 Yehowa piya taa, ŋga ɛkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ lɛ Yesu Krɩstʋ. Nɛ pʋmʋnɩ mbʋ. Payaɣ Yesu se “weyi palʋlɩ kɔɔnɔɔ tʋ wondu kɩlɩzɩtʋ taa yɔ,” mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ Ɛsɔ calɩ lɩzʋʋ. * (Koloosi 1:15) Nabʋyʋ yɔɔ ɖɔɖɔ Ɛsɔ pɩyalʋ ɛnʋ ɛwɛ ŋgee. Ɛkɛ “Ɛsɔ Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.” (Yohanɛɛsɩ 3:16) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Yesu yeke Ɛsɔ maɣmaɣ lɩzɩnɩ e-nesi. Yesu ɖeke sɩnɩnɩ Ɛsɔ nɛ ɛlɩzɩ wondu lɛɛtʋ tɩŋa. (Koloosi 1:16, ABT) Pɩtasɩ lɛ, payaɣ Yesu se “Tɔm.” (Yohanɛɛsɩ 1:14) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛyɔɔdaɣnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ taa na. Ɛ-Caa heyaɣ-ɩ tɔm nɛ ɛɖɛzɩɣ-tʋ Ɛsɔ piya lɛɛsɩ nzɩ sɩwɛ ɛsɔdaa nɛ tataa yɔ.

12. Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se Yesu nɛ Ɛsɔ pɛfɛyɩ kɩmaŋ?

12 Ɛzɩ sakɩyɛ maɣzʋʋ yɔ, Yesu nɛ Ɛsɔ pɛwɛ kɩmaŋ na? Bibl ɛɛwɩlɩɣ mbʋ. Ɛzɩ ɖɩyɔɔdʋʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, palɩzɩ Yesu kɩlɩzʋ. Pɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ ɖɩbazɩyɛ. Ŋgʋ, Yehowa Ɛsɔ ñɛfɛyɩnɩ ɖɩbazɩyɛ yaa tɩnaɣ. (Keɣa 89:2) Ɛsɔ Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ tɩñɩnɩ wiɖiyi se ɛpɩsɩ ɛ-Caa ɖaɣʋ. Bibl ñawɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ kɩlɩ Yesu. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 14:28; 1 Kɔrɛntɩ 11:3) Yehowa yeke kɛnɩ “Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa tʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 17:1) Ye mbʋ, ɛfɛyɩnɩ ɖaɣʋ. *

13. Bibl yɔɔdʋʋ se Yesu kɛ “Ɛsɔ weyi paanaɣ yɔ, ɛ-lɛzʋʋ” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

13 Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ Yesu paakɛ taabalaa kɩbama pɩnzɩ kudokiŋ ɛgbɔŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ palɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ. Sɔɔlɩm mbʋ pɩɩwɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩpaɣlaa pɩdɩɩfɛyɩ! (Yohanɛɛsɩ 3:35; 14:31) Yesu kaawɛ ɛzɩ ɛ-Caa yɔ. Pɩ-yɔɔ Bibl tɔŋ se Yesu kɛ “Ɛsɔ weyi paanaɣ yɔ, ɛ-lɛzʋʋ.” (Koloosi 1:15) Toovenim, ɛzɩ pɩɣa pɩzʋʋ se kakpaɣ ka-caa hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa yɔ, Yesu ɖɔɖɔ kpaɣ ɛ-Caa camɩyɛ wɛtʋ.

14. Ɛzɩma pɩlaba nɛ palʋlɩ Yehowa Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ ɛzɩ ɛyʋ yɔ?

14 Yehowa Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ kʋyɩ ɛsɔdaa nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ ɛkɔɔ tɛtʋ yɔɔ se ɛcaɣ wezuu ɛzɩ ɛyʋ yɔ. Pɩtɩla ŋpɔzʋʋ ña-tɩ se: ‘Ɛzɩma pɩlaba nɛ palʋlɩ weyi ɛɛkɛ fezuu, ɛzɩ ɛyʋ yɔ?’ Yehowa labɩ maamaaci lakasɩ nasɩyɩ na, nɛ pɩpɩzɩ pɩla mbʋ. Ɛkpaɣ ɛ-Pɩyalʋ wezuu nɛ ɛɖʋ-kʋ pɛlɛ weyi payaɣ se Maarɩɩ yɔ, ɛ-lotu taa. Pɩtɩtɩŋnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ yɔɔ na nɛ Maarɩɩ haɣ hoɣa ŋga. Mbʋ labɩna nɛ Maarɩɩ lʋlɩ pɩɣa ŋga kɛwɛ pilim yɔ, nɛ payaa-kɛ se Yesu.—Luka 1:30-35.

ƐYƲ WEYI YESU KAAKƐWA?

15. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ Yehowa camɩyɛ?

15 Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yaa ɛla mbʋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ-ɩ camɩyɛ. Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩlɩ Yehowa camɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Tɔzɩ se Yesu kɛ ɛ-Caa lɛzʋʋ. Pʋyɔɔ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ se: “Weyi ɛna-m lɛ, ɛna Caa.” (Yohanɛɛsɩ 14:9) Bibl taa takayɩsɩ nzɩ payaɣ se Evaŋgilimwaa (Maatiyee, Maarkɩ, Luka nɛ Yohanɛɛsɩ) yɔ, sɩwɩlɩɣ-ɖʋ Yesu Krɩstʋ wezuu caɣʋ, ɛ-tʋma nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ tɔm sakɩyɛ.

16. Tɔm ndʋ Yesu kɩlaɣ wɩlʋʋ? Nɛ a-cɔlɔ ɛ-wɩlɩtʋ lɩnaa?

16 Paasɩm Yesu camɩyɛ se ɛkɛ “Tɔm Wɩlɩyʋ.” (Yohanɛɛsɩ 1:38; 13:13) Tɔm ndʋ ɛwɩlaɣ? “Ɛsɔ kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ” ɛkɩlaɣ wɩlʋʋ. Ɛsɔ Kewiyaɣ ŋga, kɛkɛ ɛsɔdaa komina ŋgʋ kɩkaɣ tɔɔʋ kewiyitu tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ. Nɛ kakaɣ kɔnʋʋ wazasɩ sakɩyɛ ɛyaa mba pañaŋ Ɛsɔ yɔ. (Maatiyee 4:23) A-tɔm Yesu wɩlaɣ? Yesu maɣmaɣ tɔm se: “Mɔn-tɔm tɩlɩnɩ mɔn-cɔlɔ, tɩlɩnɩ weyi etiyi-m yɔ ɛ-cɔlɔ na.” Weyi etiyi Yesu yɔ, ɛnʋ lɛ Yehowa. (Yohanɛɛsɩ 7:16) Yesu kaasɩm se ɛ-Caa ñɩnɩɣ se ɛyaa ɩnɩɩ Kewiyaɣ laŋhɛzɩyɛ tɔm. Ðɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ pɩkɩlɩ mbʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ kɛnaa nɛ mbʋ kakaɣ labʋ yɔ, Ñʋʋ 8 taa pɩkɩlɩ.

17. Le nɛ le Yesu wɩlaɣ tɔm? Nɛ ɛbɛ yɔɔ ɛcɛyaɣ ɛ-tɩ mbʋ se ɛwɩlɩ lalaa tɔm?

17 Le Yesu wɩlaɣ ɛ-tɔm ndʋ? Ðenɖe ɖenɖe ɛnaɣaɣ ɛyaa yɔ. Tɛtʋ cikpetu taa, tɛtʋ sɔsɔtʋ taa, kɔfɩnaa taa, kɩyakɩŋ taa nɛ ɖɩsɩ taa. Yesu taacaɣ nɛ ɛɖaŋ se ɛyaa ɩkɔŋ ɛ-cɔlɔ. Ɛ-maɣmaɣ ewokaɣni pɔ-cɔlɔ. (Maarkɩ 6:56; Luka 19:5, 6) Ɛbɛ yɔɔ Yesu cɛyaɣ ɛ-tɩ mbʋ nɛ ɛkɛyɩɣ ɛ-alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ esuzuu nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Ɛsɔ sɔɔlɩm pɩɩkɛnaa se ɛla mbʋ. Yesu lakaɣ ɛ-Caa sɔɔlɩm tam. (Yohanɛɛsɩ 8:28, 29) Ɛlɛ, nabʋyʋ yɔɔ ɖɔɖɔ esuzaɣ tɔm. Ɛnaɣaɣ ɛyaa mba pɔkɔŋaɣ nɛ panaɣ-ɩ yɔ, pa-pʋtɔdɩyɛ. (Kalɩ Maatiyee 9:35, 36) Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa mba pɩɩpɔzaa se pawɩlɩ-wɛ toovenim Ɛsɔ nɛ ɛ-tamaɣ pɔ-yɔɔ yɔ, pataakeŋni-wɛ. Nɛ Yesu kaasɩma se pɩcɛyaa se ɛyaa ɩnɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm.

18. Yesu wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ ŋkɩlɩ sɔɔlʋʋ?

18 Yesu kaakɛ ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ. Ɛɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ weyi sakɩyɛ kaasɔɔlɩ ñɔtɩnʋʋ yɔ. Halɩ piya ajamaa maɣmaɣ kaasɔɔlɩ ɛ-cɔlɔ caɣʋ. (Maarkɩ 10:13-16) Yesu taamʋʋ nabɛyɛ nɛ ekiziɣ lalaa. Yesu taasɔɔlɩ mulum nɛ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ. (Maatiyee 21:12, 13) Ɛñaŋaɣ halaa, ŋgʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, halaa taawɛnɩ waɖɛ pɩɖɔɔ nɛ pataañaŋ-wɛ ɖɔɖɔ pɩɖɔɔ. (Yohanɛɛsɩ 4:9, 27) Yesu kaawɛnɩ ti-luzuu kiya. Kɩyakʋ nakʋyʋ ɛkɔ ɛ-apostoloowaa nɩŋgbanzɩ lɩm, ŋgʋ lɩmɖʋyʋ yem pɩɩpɔzaa se ɛla tʋmɩyɛ nɖɩ.

Yesu susi tɔm ɖenɖe ɖenɖe ɛnaɣaɣ ɛyaa yɔ

19. Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se Yesu maɣzaɣ lalaa kɩcɛyɩm yɔɔ?

19 Yesu maɣzaɣ lalaa kɩcɛyɩm yɔɔ. Ɛ-wɛtʋ ndʋ tɩnaɣaɣ kaɣlaa alɩwaatʋ ndʋ ɛwaɣaɣ kʋdɔmɩŋ Ɛsɔ fezuu ɖoŋ taa yɔ. (Maatiyee 14:14) Kɩyakʋ nakʋyʋ canaɣ nakɛyɛ kɔm Yesu cɔlɔ nɛ kɔtɔ se: “Ye ŋsɔɔlaa kɔyɔ, ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ mɔ-yɔɔ cɛ.” Yesu nɩɩ abalʋ ɛnʋ e-siziŋ nɛ ɛ-kʋñɔŋ. Pɩlabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ nɛ canaɣ ŋga, nɛ eposi e-nesi nɛ etukuni-kɛ nɛ ɛtɔ se: “Mɔnsɔɔlaa, ñɔ-yɔɔ ɛcɛ.” Nɛ abalʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ cɛ ɖɔɖɔ. (Maarkɩ 1:40-42) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋmaɣzɩ ɛzɩma abalʋ ɛnʋ ɛ-taa kaalabɩ leleŋ yɔ?

ƐWƐ SIƔSIƔ PƖKƆƆ PƖTALƖ TƖNAƔ YƆƆ

20, 21. Kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha-ɖʋ Ɛsɔ ñam nʋmɔʋ taa?

20 Yesu ha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ Ɛsɔ ñam nʋmɔʋ taa. Ɛɖɔm ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛ-paɣtʋ yɔɔ siɣ siɣ. Paa pɩtɩɩkɛ kʋñɔŋ yaa kaɖɛ taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Sataŋ takɩ-ɩ yɔ, Yesu kaɖɩnɩ-ɩ kpam nɛ ɛwabɩ-ɩ. (Maatiyee 4:1-11) Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, Yesu ñɩma maɣmaɣ taawɛɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ nɛ halɩ pɔtɔŋ se “ɛsʋ kpaaŋ.” (Maarkɩ 3:21) Paa mbʋ, Yesu tiyele-wɛ nɛ pahʋzɩ-ɩ; ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla Ɛsɔ tʋmɩyɛ. Patʋ-ɩ nɛ panazɩ-ɩ, ɛlɛ Yesu ɖɔkɩ ɛ-tɩ kpam, wiɖiyi ɛtɩla kɩdɛkɛdɩm e-koyindinaa.—1 Pɩyɛɛrɩ 2:21-23.

21 Yesu ɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɩm taa. E-koyindinaa nazɩ-ɩ, ɛnɩɩ siziŋ nɛ ɛsɩ pe-nesi tɛɛ. (Kalɩ Filiipu 2:8) Maɣzɩ kʋñɔŋ ŋgʋ ɛtɔɔ kɩyakʋ ŋgʋ pakpa-ɩ yɔ, kɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Pakpa-ɩ lɛ, cɛtɩm aseɣɖe tɩnaa kɔɔ nɛ pɛcɛtɩ ɛ-yɔɔ tɔm. Tɔm hʋyaa pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ mba kʋ ɛ-tɔm. Samaɣ hoŋi-i nɛ sɔɔjanaa nazɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ. Pakamɩ-ɩ sinzika yɔɔ nɛ pɩkazɩ-ɩ fezuu ɖalaa lɛ, ɛñaɣ pana nɛ ɛma kubuka nɛ ɛtɔ se: “Pɩtɛma lɛ!” (Yohanɛɛsɩ 19:30) Ɛsɩba nɛ pɩla kɩyakɩŋ naadozo lɛ, ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, efezi-i nɛ ɛtasɩ pɩsʋʋ fezuu taa ɛyʋ. (1 Pɩyɛɛrɩ 3:18) Pɩlabɩ kpɩtaŋ cabɩ lɛ, ɛpɩsɩ ɛkpa ɛsɔdaa. Ɛtalɩ peeɖe lɛ, “ɛkɛɛ ɛcaɣ . . . Ɛsɔ nɩwaŋ yɔɔ” nɛ ɛɖaŋ se paacɛlɩ-ɩ Kewiyaɣ.—Ebree 10:12, 13.

22. Yesu ɖɔkʋʋ ɛ-tɩ nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ sɩm taa yɔ, wazaɣ ŋga pɩkɔnaa?

22 Yesu ɖɔkʋʋ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɩm taa yɔ, wazaɣ ŋga pɩkɔnaa? Yesu sɩm hanɩ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ, ɛzɩ Yehowa kaaɖʋʋ ɛ-tamaɣ taa kiɖe tɛɛ yɔ. Ɛzɩma Yesu sɩm pɩzaa nɛ pɩla mbʋ? Ndʋ ɖɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ, kɩ-taa.

^ tay. 7 Wolo Tɔm Kɩsɔzɩtʋ hɔɔlʋʋ 197-199 yɔɔ nɛ ŋna ɛzɩma Danɩyɛɛlɩ natʋ tɔm kɔm pɩ-taa Yesu yɔɔ yɔ.

^ tay. 11 Payaɣ Yehowa se Caa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛkɛ Lɩzɩyʋ. (Izaayii 64:7) Payaɣ Yesu se Ɛsɔ Pɩyalʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Ɛsɔ lɩzɩnɩ-ɩ. Pʋyɔɔ ɖɔɖɔ payaɣ feziŋ lɛɛŋ nɛ halɩ Aɖam maɣmaɣ se Ɛsɔ pɩyalaa.—Yɔb 1:6; Luka 3:38.

^ tay. 12 Ye ŋñɩnɩɣ se ŋtɩlɩ se Yesu nɛ Ɛsɔ pɛfɛyɩ kɩmaŋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ, cɔnɩ Tɔm Kɩsɔzɩtʋ taa hɔɔlɩŋ 201-204 yɔɔ.