Lɛɛlɛɛyɔ ɖoo cɛyɩ siŋŋ. Cɔjɔnaa tisaa se pɛhɛyɩɣ Yudaasɩ liidiye pɔɔyɩsɩ 30 nɛ ɛpɛdɩnɩ-wɛ Yesu. Pʋyɔɔ Yudaasɩ ɖɛ nɔɔ nɛ cɔjɔnaa nɛ Farɩsɩ ñɩma patɩŋ ɛ-wayɩ nɛ pañɩnɩɣ Yesu. Pa nɛ Roma sɔɔjanaa tindimiye naɖɩyɛ nɛ ɖɩ-ñʋʋdʋ powobini Yesu wayɩ.

Pɩtʋʋ fɛyɩ se alɩwaatʋ ndʋ Yesu ɖɔɔnɩ Yudaasɩ Paska kazandʋ ɖɩdɔɔyɛ yɔ, ɛɖɛ cɔjɔnaa cɔlɔ kpaagbaa. (Yohanɛɛsɩ 13:27) Pekpeɣli pa-lɩmɖʋyaa nɛ pɛkpɛndɩnɩ Roma sɔɔjanaa nabɛyɛ. Pɩtɩla, Yudaasɩ calɩ-wɛ wonuu ɛsɔdaa kuduyuu ŋgʋ kɩ-taa Yesu nɛ apostoloowaa paatɔɔ Paska yɔ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, samaɣ tɛzɩ Sedrɔɔ Fɛɛʋ nɛ kowokini Jesemaanɩ kaɖaɣ taa. Pɩtasɩnɩ you wondu lɛ, pɔɖɔkɩ ɖɔɖɔ kanɖʋnaa se pañɩnɩ Yesu.

Yudaasɩ ɖɛ nɔɔ nɛ pakpaɣ Somiŋ Pʋʋ lɛ, ɛnawa se paa pɩɩla ɛzɩma Yesu wɛɣ Jesemaanɩ kaɖaɣ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yesu nɛ apostoloowaa palɩɣaɣnɩ Yerusalɛm nɛ papɩsɩɣ Betaanii lɛ, pɛhɛyaɣ peeɖe ɖoŋ ɖoŋ. Ɛlɛ paa Yesu ɛwɛ kaɖaɣ taa peeɖe yɔ, cɩkpɛndʋʋ nɛ tɩŋ weyi ɩɩwɛɛ yɔ, ɩ-yɔɔ lɛ, ɛ-naʋ ɛɛwɛɣ kɛlɛʋ. Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩla sɔɔjanaa mba paasɩŋ Yesu. Ye mbʋ, ɛzɩma pakaɣ labʋ nɛ patɩlɩ-ɩ? Pɩsa nɛ patɩlɩ-ɩ lɛ, Yudaasɩ heyi-wɛ se: “Weyi mancalɩɣnɩ-ɩ sɛʋ yɔ, ɛnʋ lɛ, ɩɖɔkɩ-ɩ.”—Maarkɩ 14:44.

Patalɩ kaɖaɣ taa lɛ, Yudaasɩ na Yesu nɛ apostoloowaa nɛ ɛñɔtɩnɩ Yesu kpaagbaa nɛ ɛsɛɛ-ɩ se “sɛɛ ɖeu Tɔm wɩlɩyʋ” nɛ ɛkpɛlɩ ɛ-yɔɔ. Nɛ Yesu heyi-i se: “Mɛ-ɛgbaɣdʋ, la ña-tʋmɩyɛ.” (Maatiyee 26:49, 50) Nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: “Yudaasɩ, ŋlakɩ Ɛyʋ Pɩyalʋ kɔlɔmɔtʋ nɛ sɛtʋ na?” (Luka 22:48) Nɛ Yesu ɖɛɛ ɛ-cɔlɔ.

Yesu wolo ɛsɩŋ ɖenɖe kanɖʋnaa miŋ naɣ camɩyɛ yɔ, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: “Anɩ ɩñɩnɩɣ kɛ?” Nɛ samaɣ ŋga kaawobi ɛ-wayɩ yɔ, kocosi se: “Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ.” Nɛ Yesu cosini abalɩtʋ se: “Ma yɔ.” (Yohanɛɛsɩ 18:4, 5) Paanaɣ pala ɛzɩma lɛ, papɩsɩ kiŋgiɖe nɛ pɔtɔlɩ tataa.

Ðenɖe ɛzɩ Yesu kaasewa nɛ ɛmɛlɩ lɛ, ɛɖaɣnɩ-wɛ pɔzʋʋ se anɩ pañɩnɩɣ. Paɖaɣnɩ-ɩ cosuu se “Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ” lɛ, ɛtasɩ-wɛ heyuu se: “Meheyi-mɩ se: Ma yɔ, ye ma ɩñɩnɩɣ kɔyɔ, iyele panɛ yɔ nɛ pɛɖɛɛ.” Halɩ kaɖɛ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa Yesu tɩsɔɔ tɔm ndʋ ɛɛyɔɔdaa se ɛɛkaɣ lesuu pa-taa nɔɔyʋ yɔ, tɩ-yɔɔ. (Yohanɛɛsɩ 6:39; 17:12) Ɛcɔnɩ apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma tɩŋa yɔɔ nɛ pa-taa nɔɔyʋ tile, ye pɩtɩkɛnɩ “pɩyalʋ kilebu” Yudaasɩ kɔyɔ. (Yohanɛɛsɩ 18:7-9) Pʋyɔɔ eheyi-wɛ se peyele ɛ-apostoloowaa siɣsiɣ ñɩma nɛ pɛɖɛɛ.

Sɔɔjanaa kʋyaa nɛ powokini Yesu yɔɔ lɛ, apostoloowaa na kpaagbaa mbʋ pɩcaɣ labʋ yɔ. Pʋyɔɔ pɔpɔzɩ-ɩ se: “Kɩbaɣlʋ, ɖilom-wɛ laɣɖɛ na?” (Luka 22:49) Yesu ticosita lɛ, Pɩyɛɛrɩ tɛm lɩzʋʋ sɩsɩ naalɛ nzɩ paaɖɔkaa yɔ, sɩ-taa lɛɛka. Ɛkɛzɩ-kɛ nɛ elo cɔjɔ sɔsɔ lɩmɖʋyʋ weyi payaɣ se Malcuusi yɔ, nɛ ɛsɛtɩ ɛ-nɩwaŋ yɔɔ nɩŋgbaaŋ.

Yesu tukuni Malcuusi nɩŋgbaaŋ nɛ kɩwaa kpaagbaa. Nɛ ɛtɩŋnɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ apostoloowaa nɛ eheyi Pɩyɛɛrɩ se: “Pɩsɩnɩ ña-laɣɖɛ ɖi-huyuu taa. Mba pɔɖɔkʋʋ laɣɖɛ yɔ, pe-kpeekpe pakaɣ lebu nɛ laɣɖɛ na.” Yesu tisi faaa se pakpa-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyɔɔdaa se: “Takayaɣ kiɖeɖeɣa taa tɔm kaala ɛzɩma nɛ tɩla? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se pɩla mbʋ na.” (Maatiyee 26:52, 54) Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Caa cɛlɩ-m caɖaɣ ŋga yɔ, ɛzɩ mantaañɔɔ-kɛ yaa we?” (Yohanɛɛsɩ 18:11) Yesu tisaa se ɛlakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm, paa pɩpɔzʋʋ se ɛsɩ yɔ.

Yesu pɔzɩ samaɣ se: “Ɩkɔm ma-wayɩ nɛ pɛla nɛ ɖaŋ se ɩkpa-m ɛzɩ powokuu mɩlʋ  wayɩ yɔ? Kɩyakɩŋ kpeekpe mancakaɣ Ɛsɔ kuduyuu tɛɛ nɛ mawɩlɩɣ tɔm lɛ, ɩtɩkpa-m. Pɩlabɩ mbʋ yɔ se: Nayʋ kaama ndʋ takayaɣ taa yɔ, tɩla.”—Maatiyee 26:55, 56.

Peeɖe lɛ, Roma sɔɔjanaa, pa-ñʋʋdʋ nɛ cɔjɔnaa lɩmɖʋyaa pakpa Yesu nɛ pɔhɔkɩ-ɩ. Apostoloowaa na mbʋ lɛ pese. Ɛlɛ “evebu nɔɔyʋ,” pɩtɩla Yesu tɔmkpɛlɩkɩyʋ weyi payaɣ se Maarkɩ yɔ, kaawɛ samaɣ taa se ɛna se ɛbɛ pɩtɛŋna. (Maarkɩ 14:51) Ɛlɛ samaɣ sɩmɩ-ɩ nɛ kakʋyɩ se kakpaɣ-ɩ nɛ ese nɛ eyele pɩ-yɔɔ toko ŋgʋ eesuwa yɔ, pe-nesi tɛɛ.