Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 88

Lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩkɔm ñɩm tʋ nɛ Lazaarɩ pɔ-yɔɔ yɔ

Lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩkɔm ñɩm tʋ nɛ Lazaarɩ pɔ-yɔɔ yɔ

LUKA 16:14-31

  • ÑƖM TƲ NƐ LAZAARƖ PƆ-YƆƆ EDUUYE

Yesu tasɩ lɔŋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ tomnaɣ yɔɔ ñɩm mbʋ pɛwɛna yɔ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɖeke kaawɛnɩ peeɖe. Farɩsɩ ñɩma kaawɛ peeɖe ɖɔɖɔ nɛ pɩɩwɛɛ se palabɩnɩ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ tʋmɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ “pɔsɔɔlɩ liidiye” tɔm pɩdɩɩfɛyɩ. Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ panɩ Yesu lɔŋ tasʋʋ mbʋ lɛ, “pohoŋi-i.”—Luka 15:2; 16:13, 14.

Ɛlɛ pa-lakasɩ nzɩ sitiheyi Yesu natʋyʋ. Ecosi-wɛ se: “Mɩ lɛ mba pɔcɔŋnɩ pa-tɩ se pɛkɛ kiɖeɖema ɛyaa ɛzɩdaa yɔ, ɛlɛ Ɛsɔ naɣ mɩ-laŋa taa. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ pɩkɩlɩ ɛyaa ɛzɩdaa yɔ, pɩkɛ aleewendu pʋyʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa.”—Luka 16:15.

Farɩsɩ ñɩma kaacɔŋnaɣ pa-tɩ se pɛkɛ “mbʋ pɩkɩlɩ ɛyaa ɛzɩdaa” ñɩm yɔ, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kɩlɛɣzʋʋ alɩwaatʋ talaa. Mba ɛyaa ñaŋaɣ-wɛ pa-ñɩm yaa komina ɖoŋ yaa Ɛsɔ sɛtʋ ɖoŋ weyi paawɛna yɔ, pɩ-yɔɔ yɔ, alɩwaatʋ talaa se papɩsɩ aleɣya pʋyʋ. Ɛlɛ, mba pɔ-yɔɔ taawɛɛ ñamtʋ sakɩyɛ, nɛ patɩlɩ se pɛwɛnɩ fezuu taa kɛdɛɖaɣ yɔ, lɛɛlɛɛyɔ alɩwaatʋ talaa se pamʋ ñamtʋ. Yesu yɔɔdɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm se:

“Paɣtʋ nɛ Nayaa pɔ-tɔm labɩ tʋmɩyɛ piwolo pɩsɩɩnɩ Yohanɛɛsɩ; pɩkpaɣʋ nɛ mbʋ yɔ posusi Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm nɛ ɛyaa kpeekpe cɛyɩɣ pa-tɩ se pasʋʋ ka-taa nɛ abalɩtʋ. Ɛsɔdaa nɛ tataa pɛ-ɖɛʋ wɛ to, pɩkɩlɩ paɣtʋ taa natʋyʋ ññɩɩ tɔlʋʋ yem yɔ.” (Luka 3:18; 16:16, 17) Ɛzɩma tɩyɛ Yesu tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ ɖiɣni labʋ?

Yuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa wɩlaɣ pa-tɩ se pɔɖɔŋ Moyizi Paɣtʋ yɔɔ. Tɔzɩ se alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaakuli abalʋ nɔɔyʋ ɛza Yerusalɛm lɛ, Farɩsɩ ñɩma yɔɔdɩnɩ cajayɛ se: “Ðɩkɛ Moyizi tɔm mʋyaa. Moyizi yɔ, ɖɩnawa se Ɛsɔ yɔɔdɩnɩ-ɩ.” (Yohanɛɛsɩ 9:13, 28, 29) Moyizi Paɣtʋ kaɖʋwa lɛɛka lɛ se keɖiyi ɛyaa mba pɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Yesu weyi ɛkɛ Mesiya yɔ, ɛ-kɔmtʋ. Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ tɔm se Yesu kɛnɩ Ɛsɔ Heɣa. (Yohanɛɛsɩ 1:29-34) Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ Yohanɛɛsɩ susaɣ tɔm yɔ, Yuda ñɩma sakɩyɛ, kɔzɩ kɔzɩ kʋñɔndɩnaa paɣzɩ nɩʋ “Ɛsɔ Kewiyaɣ” yɔɔ tɔm. Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa mba paasɔɔlɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ nɛ ka-wazasɩ yɔ, papɩzaɣ se panɩɩ kɔ-yɔɔ “tɔm kɩbandʋ.”

Moyizi Paɣtʋ labɩ tɩ-tʋmɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩsɩnɩ ɛyaa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Mesiya alɩwaatʋ taa. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ Mesiya kɔma yɔ, pɩtɩtasɩ cɛyʋʋ se pɔɖɔ tɩ-yɔɔ. Moyizi Paɣtʋ haɣaɣ nʋmɔʋ nesi cɛbʋ lɩmaɣza ndɩ ndɩ yɔɔ. Ɛlɛ Yesu kɔmaa lɛ, ɛlɩzɩ pɩ-taa kpayɩ kpayɩ se: “Weyi ɛɖɔɔnɩ ɛ-halʋ nɛ ɛɖɛɛ ɛkpaɣ nɔɔyʋ yɔ, ɛlakɩ hayitu, nɛ weyi ɛkpakɩɣ halʋ weyi pekizi-i yɔ, ɛlɛ ɖɔɖɔ ɛlakɩ hayitu.” (Luka 16:18) Tɔm tʋnɛ tɩɖʋ pana Farɩsɩ ñɩma siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paasɔɔlɩ paɣtʋ ɖʋʋ paa mbʋ pɩ-yɔɔ.

Yesu yɔɔdɩ tɔm ndʋ nɛ pɩtɛ lɛ, etuu eduuye naɖɩyɛ nɛ ɛyɔɔdɩ ɖɩ-taa lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩtɛm paɣzʋʋ yɔ, tɩ-tɔm. Eduuye nɖɩ ɖɩ-taa ɛyɔɔdɩ abalaa naalɛ nabɛyɛ tɔm. Paa weyi lɛ, wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ, tɩkɔm nɛ tɩlɛɣzɩ kpɛlɩ. Ðɩɩyɔɔdʋʋ eduuye nɖɩ ɖɩ-tɔm lɛ, tɔzɩ se Yesu kɛdaɣ-ɖɩ lɛ, Farɩsɩ ñɩma mba pɔsɔɔlɩ liidiye tɔm pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛyaa cɔŋnɩ-wɛ se pɛkɛ ñɩm pʋyʋ siŋŋ yɔ, paawɛ mba pewelisaɣ-ɖɩ yɔ, pɛ-hɛkʋ taa.

Yesu kɛdaa se: “Ɛyʋ ñɩm tʋ nɔɔyʋ lɛ mbʋ: Esuwaɣ ñɩɣlɩm tokonaa nɛ ɛtɔkɩ leleŋ leleŋ kɩyakɩŋ tɩŋa. Kʋñɔndʋ nɔɔyʋ wɛɛ ɖɔɖɔ mbʋ, payaɣ-ɩ se Lazaarɩ. Ɛhɩnaɣ ñɩm tʋ ɛnʋ ɛ-nɔnɔɔ taa, ɛ-yɔɔ nɛ kɩjɩkpɩŋ. Ɛsɔɔlɩ pɩŋŋ se ɛtɔɔ tɔɔnaɣ ɖula wena atɔlaɣ ñɩm tʋ taabɩlɩ tɛɛ yɔ, nɛ patɩcɛlɩɣ-ɩ; ɛlɛ hasɩ kɔŋ sineziɣ ɛ-kɩjɩkpɩŋ taa.”—Luka 16:19-21.

Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛyaa kaatɩlɩ weyi “ɛyʋ ñɩm tʋ” ɛnʋ ɛsɩŋnaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paasɩm Farɩsɩ ñɩma se pɔsɔɔlɩ liidiye tɔm pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa panɛ paasɔɔlɩ ñɩm wondu suu pɩdɩɩfɛyɩ. Pɩtasɩ lɛ, paa paawɛ ñɩm yaa pɛfɛyɩ ñɩm yɔ, paakɛ ñɩm tɩnaa pɩlɩɩnɩ lone sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa paawɛɛ yɔ ɖɩ-yɔɔ. Yesu kɛdʋʋ se abalʋ ñɩm tʋ suwaɣ ñɩɣlɩm wondu yɔ, pɩwɩlɩɣ lone sɔsɔɖɛ nɖɩ Farɩsɩ ñɩma kaawɛnɩ nɛ pawɩlɩɣ pa-tɩ se pɛkɛ siɣsiɣ tɩnaa yɔ.—Danɩyɛɛlɩ 5:7.

Lɩmaɣza wena ñɩm tɩnaa panɛ paawɛnɩ ɛyaa lalaa mba paawɛ ɛzɩ kʋñɔndɩnaa yɔ, pɔ-yɔɔ? Peniŋaɣ-wɛ nɛ payaɣ-wɛ se ʽam haʼarèts yaa mʋzʋʋ taa ɛyaa. Nɛ pamaɣzɩɣ se paasɩŋ Moyizi Paɣtʋ nɛ pɩtɩmʋna se pawɩlɩ-wɛ tʋ. (Yohanɛɛsɩ 7:49) Kʋñɔndɩnaa mba pɛ-wɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ pamaɣzɩnɩ-wɛ nɛ ‘kʋñɔndʋ Lazaarɩ’ weyi “ɛsɔɔlɩ pɩŋŋ se ɛtɔɔ tɔɔnaɣ ɖula wena atɔlaɣ ñɩm tʋ taabɩlɩ tɛɛ yɔ.” Ɛzɩ Lazaarɩ weyi ɛ-yɔɔ nɛ kɩjɩkpɩŋ yɔ, mba pataakɛ Farɩsɩ ñɩma yɔ, ñamtʋ taawɛɛ pɔ-yɔɔ nɛ fezuu taa lɛ, pɛwɛ ɛzɩ kʋdɔndɩnaa yɔ.

Ɛyaa panɛ paawɛ pʋtɔdɩyɛ wɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa pɩnzɩ sakɩyɛ, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Yesu nawa se alɩwaatʋ talaa se pa nɛ Farɩsɩ ñɩma pɛ-wɛtʋ ɛlɛɣzɩ ɛzɩ Lazaarɩ nɛ ñɩm tʋ pɛ-wɛtʋ lɛɣzʋʋ yɔ.

LƐƔZƖTƲ NDƲ TƖKƆM ÑƖM TƲ NƐ LAZAARƖ PƆ-YƆƆ YƆ

Yesu wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛkɛdɩ lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩkɔma yɔ, tɩ-tɔm se: “Pɩkɛdaa lɛ, kʋñɔndʋ ɛnʋ ɛsɩ, nɛ tiyiyaa woni-i Abraham nɔkɔyʋʋ taa. Ñɩm tʋ sɩ ɖɔɖɔ nɛ pepimi-i. Ɛwɛɛ ɛnɩɣ siziŋ pɩŋŋ hadɛdɩnaa cɔlɔ; ɛkpazɩ ɛ-ɛza lɛ, ɛna ɖooo poliŋ taa Abraham nɛ Lazaarɩ ɛ-cɔlɔ kpam.”—Luka 16:22, 23.

Mba pewelisaɣni Yesu yɔ, pasɩm mbʋ se Abraham sɩbʋ nɛ pepimi-i yɔ, pileɖaa siŋŋ. Masɩ yɔɔdɩ kpayɩ kpayɩ se mba pɛwɛ pɩlaŋ taa ɛzɩ Abraham yɔ, paayɔɔdʋʋ, nɛ paasɩŋ natʋyʋ ɖɔɖɔ. (Eklesɩyastɩ 9:5, 10) Ye mbʋ, ɛzɩma Yuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa panɛ panɩ Yesu eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa? Suwe Yesu caɣ yɔɔdʋʋ pɩlɩɩnɩ Yuda ñɩma mba pɛwɛ ɛzɩ kʋñɔndɩnaa yɔ, nɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba paasɔɔlɩ liidiye tɔm yɔ, pɔ-yɔɔ?

Lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm Yesu yɔɔdaɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛtɔm se: ‘Paɣtʋ nɛ nayaa pɔ-tɔm labɩ tʋmɩyɛ piwolo pɩsɩɩnɩ Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ; pɩkpaɣʋ nɛ mbʋ yɔ posusi Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm.’ Ye mbʋ, pɩtɩŋnɩ Yesu Krɩstʋ nɛ Yohanɛɛsɩ pɔ-tɔm susuu yɔɔ lɛ, wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Lazaarɩ nɛ ñɩm tʋ paawɛɛ yɔ, tɩlɛɣzaa, nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɛwɛnɩ wɛtʋ kɩfatʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa.

Mba paawɛ ɛzɩ kʋñɔndɩnaa yɔ, paawɛnɩ kɛdɛɖaɣ fezuu taa. Kewiyaɣ yɔɔ tɔm ndʋ Yohanɛɛsɩ susaa nɛ pʋwayɩ Yesu susi ɖɔɖɔ yɔ, pamʋ-tʋ nɛ tɩsɩnɩ-wɛ siŋŋ. Kajalaɣ lɛ, pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ ŋga fezuu taa yɔ, kaawɛ ɛzɩ ‘ɖula wena atɔlaɣ’ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa taabɩlɩ tɛɛ yɔ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ Masɩ taa toovenim tɔm kɩbandʋ ndʋ Yesu wɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ yɔ. Pɩwɩlɩɣ se pehiɣ waɖɛ kɩbanɖɛ Ɛsɔ Yehowa ɛzɩdaa.

Ɛlɛ Yuda Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa ñekizi Kewiyaɣ tɔm ndʋ Yohanɛɛsɩ nɛ Yesu posusi pɛ-tɛtʋ kpeekpe taa yɔ. (Maatiyee 3:1, 2; 4:17) Toovenim lɛ, tɔm ndʋ tɩsɔkaɣ-wɛ nɛ panɩɣ siziŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tɩyɔɔdʋʋ Ɛsɔ tɔm hʋʋ kɩyakʋ ŋgʋ kɩɖaŋ-wɛ yɔ, kɩ-tɔm. (Maatiyee 3:7-12) Ye Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa paayebi tɔm ndʋ ti-susuu yɔ, pɩɩhɛzɩ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pɔsɔɔlɩ liidiye tɔm yɔ, pa-laŋa. Lɛɛlɛɛyɔ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ñʋndɩnaa panɛ pɛwɛɛ yɔ, tɩnɩɣzɩnɩ Yesu eduuye taa ñɩm tʋ weyi ɛwɛɛ nɛ etendiɣ se; “Man-caa Abraham, na man-pʋtɔdɩyɛ, nɛ ŋtiyi Lazaarɩ nɛ elii e-niye lɩm taa nɛ etosi ma-nzʋlʋmɩyɛ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manɩɣ siziŋ pɩŋŋ miŋ taa cɩnɛ yɔ.”—Luka 16:24.

Ɛlɛ pɩɩkaɣ labʋ mbʋ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pa-taa sakɩyɛ ɩɩkaɣ tisuu nɛ pɛlɛɣzɩ pɛ-wɛtʋ. Pekizi tɔm ndʋ “Moyizi nɛ Nayaa” pamawa se tɩsɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ se Yesu kɛnɩ Ɛsɔ tɛ Mesiya weyi ɛkaɣ kɛʋ Wiyaʋ yɔ. (Luka 16:29, 31; Galaatɩ 3:24) Pekizaa ɖɔɖɔ se paaluzuu pa-tɩ nɛ pewelisi tɔm ndʋ ‘kʋñɔndɩnaa’ mba petisi Yesu yɔɔ nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ, posusuu yɔ. Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa ñaakaɣ tisuu nɛ peyele Yesu yɔɔ toovenim tɔm susuu se pa nɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa papɩzɩ panɩɩnɩ ɖama yaa paba pana ɩhɛɛ. Wɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ Yesu yɔɔdɩ eduuye taa se Abraham cosi abalʋ ñɩm tʋ ɛnʋ se:

“Man-pɩɣa, tɔzɩ se ŋŋtɔɔ koboyaɣ tataa nɛ Lazaarɩ tɔɔ kʋñɔŋ. Lɛɛlɛɛyɔ pɛhɛzɩɣ ɛ-laŋɩyɛ cɩnɛ, piyele ñɛ yɔ, pɩtalɩnɩ-ŋ se ŋtɔɔ kʋñɔŋ kɛlɛ. Pʋwayɩ ɖɔɖɔ lɛ, paɖʋ kajalaŋa nakɛyɛ ɖa nɛ mɩ ɖɛ-hɛkʋ taa se, mba pacaɣ powolo mɩ-cɔlɔ yɔ, pataapɩzɩ, nɛ mɩ-taa mba pacaɣ pɔkɔɔ ɖɔ-cɔlɔ yɔ, pataapɩzɩ.”—Luka 16:25, 26.

Ɛzɩma pɛ-wɛtʋ lɛɣzɩ kpɛlɩ yɔ, pɩmʋnɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi. Pɩsɩŋnɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩkɔm Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa tɩ kpazɩyaa nɛ mba paawɛnɩ tɩ luzuu nɛ petisi se patɩŋɩɣ Yesu yɔ, pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Lɛɛlɛɛyɔ Yuda ñɩma mba papɩsɩ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, pehiɣ hɛzʋʋ nɛ pɔtɔkɩ camɩyɛ fezuu taa. (Maatiyee 11:28-30) Yesu yɔɔdɩ tɔm tʋnɛ nɛ pɩla fenasɩ cabɩ lɛ, lɛɣzɩtʋ ndʋ papaɣzɩ-tʋ naʋ kpayɩ kpayɩ alɩwaatʋ ndʋ pakpaɣ ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ nɛ pɛlɛɣzɩnɩ Moyizi paɣtʋ ɛgbɛyɛ yɔ. (Yereemii 31:31-33; Koloosi 2:14; Ebree 8:7-13) Pɩnaɣ 33 tɛ Pantekooti evemiye wiye, fezuu kiɖeɖeu tibi Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ nɛ pɩwɩlɩ kaɣlaa se mba Ɛsɔ lakɩnɩ tʋmɩyɛ, pɩtɩkɛ Farɩsɩ ñɩma nɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa.