Ku Tangisa Kwe Halloween—Baibili i no Tini ne Kwako?
Dabilo ye Baibili
Baibili ha i to leba chingwe ne kwe Halloween. Ne kwa ka jalo, ku tangisa kwe Halloween kwa ntolo ne zwilenje zwayo zwa ngwenu ko lakidza kuti i nzano wa ka teyiwa mu budumili gwe manyepkhwa ne kwe bafi ne meya dzi si nga boneke, kene madimoni—Bona “Histori ye Halloween ne zwilenje zwayo.”
Baibili i no chenjedza: “Kusitongo wangwa pakati kwenyu . . . unokandila kene unotjenesa mashula, kene unolebeleka ne bafi.” (Ditironomi 18:10-12) Nenguba kuna bangwe ba no tola Halloween i li chithu chi si nga ke chi ka kubadza bathu, Baibili i no lakidza kuti zwiyeto zwi no yendidzana nayo ha zwi zo jalo. Mu na 1 Bakorinta 10:20, 21, Baibili i no ti: “Anditoshaka kuti mu be ne buzwalani ne meya mibi. Amungang’we mu bhepe la She ne bhepe le meya mibi.”
Histori ye Halloween ne zwilenje zwayo
Samhain: Ku tangisa kwe Halloween ku nga batshanyiwa ne nzano wa ntolo we buheitani wa ka be u zangwa ne bathu be Celtic makole a li 2 000 a ka pinda,” ko leba The World Book Encyclopedia. “BaCelt ba ka be be duma kuti bafi ba nga bongwa be yenda pakati kwe bathu mu chibaka ichecho. Mu chibaka che nzano we Samhain, bathu ba no chila ba ka be be khona kumba bangwe ba na bafi.” Ne kwa ka jalo, Baibili i no tambunudza kuti bafi “abatoziba tjimwe.” (Nreri 9:5) Ku no dwa kuti, ha ba nga lebesane ne bafi.
Zwiambalo zwe Halloween, nekere, ne trick kene treat: Ku yenda ne buka ye Halloween—An American Holiday, An American History, bangwe be BaCelt ba ka be be mbala zwiambalo zwi no tshusa kuti meya dzi no tendeleka dzi si ba dziyidze dzi tola kuti i bangwe badzo. Bangwe ba ka be be pa meya mbi dzinekere ku i nyaladza. Mu chibaka che histori ye Europe (middle ages), badiyi be Catholic ba ka shingisa zwilenje zwe buheitani be tumila bathu babo ku ngumba dze bathu ba ka mbala zwiambalo zwe chilenje be kumbila zwipo. Ne kwa ka jalo, Baibili, ha i to dumana ne ku shanganya budumili gwe manyepkwa ne namato ye Ndzimu.—2 Bakorinta 6:17.
Zwipuku, ba no ngwa malopa, phele, baloyi, ne zwitukhwani: Zwithu zose izwezwi zwa ka be zwi togwa kuti zo yendidzana ne meya mbi. (Halloween Trivia) Baibili i no chenesa kuti ti thubukane ne meya mbi, ti si nga ngine mu mizano yadzo.—Baefesiya 6:12.
Matitima e Halloween, kene malayiti e jack-o’: Mu Britain ya ntolo, “ba no kumbila ba ka be be yenda ku ngumba dze bathu be kumbila zojiwa kuti ba tembezelele bafi,” be yenda ba ka bata “butata la zhugwa nkoba pakat, malayiti a na nthuto u no milila meya dza ka zhaliligwa mu purgatory.” (Halloween—From Pagan Ritual to Party Night) Bangwe ba kati malayiti a ka be e shingisiwa ku tata meya dza ka bipa. Mu makole a bo 1800 ku North America, matitima a ka shingisiwa mu bumo gwe mabutata ne kuti a ka be a li manjinji ku li ku lelu ku a pubula ne ku a bezha. Chilenje ichechi che—ku sa fa kwe meya, purgatory, ne mitembezelo ye bafi—nde zwi sa ka teyiwa mu Baibili.—Ezekieli 18:4.