AJUDA PA LIDA KU FADIGA
Kuzê ki é fadiga?
Fadiga é manera ki bu korpu ta reaji óras ki bu sta pasa pa un situason difísil. Bu sérbru ta poi kuzas sima adrenalina ta spadja pa korpu interu. Kel-li ta poi korason ta bate más faxi, ta poi tenson ta dixi ô ta subi, ta pô-u ta respira más faxi i ta poi musklu ta fika riju. Antis di bu da kónta dretu di kuzê ki sta ta kontise, bu korpu ta sta priparadu pa aji. I óras ki kel situason dja pasa, bu korpu ta fika normal otu bês.
FADIGA PODE DJUDA Ô PRUJUDIKA
Fadiga é un manera natural ki korpu ta reaji óras ki kontise un situason difísil ô prigozu. El ta kumesa na sérbru. Fadiga pode djuda-u pamodi el ta pô-u ta reaji faxi. Tanbê un poku di fadiga pode djuda-u konsigi un obijetivu ô faze kuzas más midjór, sima un testi, un entrivista pa trabadju ô algun jogu.
Má fadiga ki ta dura txeu ténpu, ki é fórti ô ki é gravi pode prujudika bu saúdi. Óras ki bu korpu ta sta sénpri prontu pa aji, bu pode kumesa ta xinti raiba ô tristéza, ta skese, ka ta rasusina dretu, ta fika dizorientadu i bu korpu tanbê ta sufri. Bu manera di aji i di trata otus algen pode muda. Tanbê un algen ki tene fadiga gravi txeu bês ta kumesa ta bebe dimás, ta uza dróga, ta toma ramedi dimás, ta izajera na manera ki el ta reaji, ta fuma, ô ta ten otus ábitu ki ta prujudika se saúdi. El pode ti poi un algen ta fika ku depreson, kansadu dimás ô ta krê mata kabésa.
Nbóra tudu algen pode ka xinti fadiga di mésmu manera, fadiga pode omenta risku di ten más duénsa i el pode afeta kuazi tudu párti di korpu.