1. Kuzê ki livru di Apocalipse ta fla sobri povu di Deus?

 LIVRU di Apocalipse ta fla ma Reinu di Deus sta ta governa na Séu i ma Satanás tradu di Séu. (Apo. 12:1-9) Kel-li krê fla ma Séu fika na pas, má nos, nu sta xeiu di prublémas. Pamodi? Pamodi Satanás sta ku raiba i el sta ta ataka kes ki ta sirbi Jeová li na Téra. — Apo. 12:12, 15, 17.

2. Kuzê ki ta ben djuda-nu mante fiel pa Jeová?

² Modi ki nu pode kontinua fiel sikrê Satanás sta ta ataka-nu? (Apo. 13:10) Un kuza ki ta djuda-nu é sabe kuzê ki ta ben kontise na futuru. Pur izénplu, na Apocalipse apóstlu Juan fla alguns di kes benson ki nu ta ben ten na futuru. Un di kes benson é odja Deus ta kaba ku se inimigus. Nu ben odja gósi kuzê ki Apocalipse ta fla sobri kes inimigu li i kuzê ki ta ben kontise ku es.

3. Kal ki é alguns di kes sinal ki Apocalipse ta uza?

³ Lógu na kel primeru versíklu di livru di Apocalipse, ta fla-nu ma kel informason ki nu sta ben lé dadu através di ‘sinal’. (Apo. 1:1) Nu ta lé sobri alguns féra ki ta reprizenta kes inimigu di Deus. Pur izénplu, ten ‘un féra ta subi di mar’, ki ten ‘10 txifri i 7 kabésa’.  (Apo. 13:1) Djuntu ku kel féra li, ten ‘un otu féra ta subi di Téra’. El ta pâpia sima un dragon i ‘el ta poi lumi ta dixi di séu’. (Apo. 13:11-13) Dipôs nu ta odja ‘un féra brumedju’, ki ten un prostituta xintadu riba di el. Kes três féra li ta reprizenta kes inimigu di Deus ki dja ten txeu ténpu ta briga kóntra el i se Reinu. Pur isu, é inportanti nu sabe kenha ki es é. — Apo. 17:1, 3.

4-5. Modi ki Daniel 7:15-17 ta djuda-nu ntende kuzê ki kes sinal siginifika?

⁴ Antis di nu sabe kenha ki é kes inimigu li, nu meste ntende kuzê ki kes féra i kel prostituta ta reprizenta. Midjór manera di nu ntende kel-li é odja kuzê ki Bíblia ta fla. Txeu di kes sinal ki nu ta atxa na Apocalipse tanbê nu ta atxa-s na otus livru di Bíblia. Pur izénplu, proféta Daniel tevi un sonhu i el odja ‘kuatu féra grandi’ ki ‘sai di mar’. (Dan. 7:1-3) Daniel ta fla-nu kuzê ki es ta reprizenta. Kes féra grandi ta reprizenta kuatu ‘reis’, ô govérnus. (Lé Daniel 7:15-17.) Kel splikason li ta djuda-nu ntende ma kes féra ki Apocalipse ta pâpia di el ta reprizenta govérnus.

⁵ Nu ben pâpia di alguns di kes sinal ki Apocalipse ta pâpia di el. Timenti nu ta faze kel-li, nu ta ben odja modi ki Bíblia ta djuda-nu ntende kuzê ki kel sinal siginifika. Nu ta ben kumesa ta pâpia di kes féra. Primeru, nu ta ben odja ken ki es ta reprizenta. Dipôs, nu ta odja kuzê ki ta kontise ku kes féra. I na fin, nu ta ben odja modi ki sabe kes kuza li pode djuda-nu.

6. Kuzê ki kel féra di 7 kabésa ki Apocalipse 13:1-4 ta pâpia di el ta reprizenta?

⁶ Kuzê ki kel féra di 7 kabésa ta reprizenta? (Lé Apocalipse 13:1-4.) Kel féra li ta parse ku liopardu, má el ten pé di ursu, bóka di lion i 10 txifri. Tanbê el ten kes mésmu kuza ki kes kuatu féra ki livru di Daniel kapítlu 7 ta pâpia di el. Má na livru di Apocalipse, tudu kes kuza li ta sta sô na un féra. Kel féra li ka ta reprizenta sô un govérnu ki ta manda na mundu interu. Apóstlu Juan tanbê fla ma kel féra li ‘dadu autoridadi di manda na tudu tribus, povus, línguas i nasons.’ Pur isu, el ten mutu más puder di ki un govérnu. (Apo. 13:7) Kel féra li debe reprizenta tudu kes govérnu ki dja governa mundu ti gósi. * — Ecl. 8:9.

7. Kuzê ki kada un di kes 7 kabésa di féra ta reprizenta?

⁷ Kuzê ki kada un di kes 7 kabésa ta reprizenta? Apocalipse kapítlu 17 ta djuda-nu ntende. El ta pâpia di un di kes féra di kapítlu 13. Apocalipse 17:10, ta fla: ‘Ten 7 rei: sinku dja kai, un sta, i kel otu inda ka txiga, má óras ki el txiga, el ten ki fika pa poku ténpu.’ Di tudu kes govérnu ki Satanás dja uza, 7 ta konparadu ku ‘kabésa’ pamodi es tinha txeu puder. Kes govérnu li afeta povu di Deus txeu. Na ténpu di apóstlu Juan, sinku di kes govérnu li dja parseba na mundu: Ijitu, Asíria,  Babilónia, Média ku Pérsia i Grésia. Kel sestu govérnu ki éra Roma, inda staba ta governa kantu Juan dadu vizon di Apocalipse. Má ken ki ta ben sérba kel sétimu govérnu ô kabésa?

8. Ki govérnu ki kel sétimu kabésa ta reprizenta?

⁸ Gósi nu ta ben odja ma profesias di livru di Daniel ta djuda-nu sabe kenha ki é kel sétimu i últimu kabésa di féra. Ki govérnu ki sta ta manda na mundu duránti es ténpu di fin, ô duránti ‘dia di Sinhor’? (Apo. 1:10) Es é dôs govérnu poderozu ki ta trabadja djuntu, ki é Mérka ku Inglatéra. Kel-li é kel sétimu kabésa ki ta papiadu di el na Apocalipse 13:1-4.

9. Kenha ki kel féra ki ten ‘dôs txifri sima un karneru’ ta reprizenta?

⁹ Apocalipse kapítlu 13 ta fla ma kel sétimu kabésa, ki é govérnu di Mérka ku Inglatéra djuntadu, tanbê ta aji sima un féra ki ten ‘dôs txifri sima un karneru, má el kumesa ta pâpia sima un dragon.’ Kel féra li ‘ta faze grandis sinal, i ti el ta poi lumi ta dixi di séu pa Téra, dianti di tudu algen na Téra.’ (Apo. 13:11-15) Apocalipse kapítlu 16 i 19 ta txoma kel féra li di ‘proféta falsu’. (Apo. 16:13; 19:20) Daniel pâpia di un kuza kuazi sima kel-li kantu el fla ma Mérka ku Inglatéra ta ‘faze txeu stragu’. (Dan. 8:19, 23, 24, nóta di rodapé.) É kel-li própi ki kontise na kel Sugundu Géra na Mundu. É sientistas di Mérka ku Inglatéra ki trabadja djuntu pa faze kes dôs bonba atómika ki kaba ku kel géra li na Pasífiku. Di kel manera li, govérnu di Mérka ku Inglatéra poi ‘lumi ta dixi di séu pa Téra.’

10. Kuzê ki kel ‘imaji di féra’ ta reprizenta? (Apocalipse 13:14, 15; 17:3, 8, 11)

¹⁰ Dipôs nu ta odja un otu féra. El é imaji di kel féra di 7 kabésa, má el ten un kor brumedju fórti. El ta txomadu di ‘imaji di kel féra’ i di ‘oitavu rei.’ * (Lé Apocalipse 13:14, 15; 17:3, 8, 11.) Juan fla ma kel ‘rei’ li ta parseba, dipôs el ta dexaba di izisti i el ta ben parseba otu bês. Kel-li ta lenbra-nu lógu di organizason di Nasons Unidu ki ta trabadja pa interesi di pulítikus i govérnus di mundu! Na komésu es ta txomaba el di Liga di Nasons. Dipôs el dexa di izisti duránti Sugundu Géra na Mundu, má el parse otu bês. I oji el ta txomadu di Nasons Unidu.

11. Kuzê ki kes féra li ô govérnus ta faze i pamodi ki nu ka meste xinti medu di es?

¹¹ Kes féra li ô govérnus ta poi pesoas ta fika kóntra Jeová i se povu. Juan fla ma é sima si es ta ‘djunta’ kes rei di tudu téra pa kel géra di Armajedon, ki é kel ‘grandi dia di Deus, Tudu-Poderozu.’ (Apo. 16:13, 14, 16) Má nu ka meste xinti medu di es. Nos Deus, Jeová, ta ben aji faxi pa salva tudu kes ki ta apoia se govérnu. — Eze. 38:21-23.

12. Kuzê ki ta ben kontise ku tudu kes féra?

¹² Kuzê ki ta ben kontise ku tudu kes féra? Apocalipse 19:20 ta fla: ‘Kel féra pegadu, i djuntu ku el pegadu tanbê kel proféta falsu, ki sta ta fazeba kes sinal na se frenti, pa ngana kes ki resebeba  marka di féra i kes ki ta adoraba se imaji. Timenti es staba bibu, es botadu na kel lagu di lumi ki ta kema ku inxofri.’ Nton timenti kes govérnu ki é inimigu di Deus sta ta governa, es ta ben distruídu pa tudu ténpu.

13. Ki prublémas sérvus di Deus ta pasa pa el pamodi govérnus di mundu?

¹³ Kuzê ki kel-li siginifika pa nos? Dja ki nos é sérvus di Deus, nu debe ser lial pa el i pa se Reinu. (João 18:36) Pur isu, nu ka ta mete na asuntus di mundu i nen na pulítika. Ka mete na asuntus di mundu pode ser difísil dja ki govérnus ta krê pa nu apoia-s na kuzas ki nu ta fla i ki nu ta faze. Kes ki ta dexa govérnus influensia-s ta resebe marka di féra. (Apo. 13:16, 17) Kes algen ki resebe kel marka ka ta ten aprovason di Jeová i es ta perde vida pa tudu ténpu. (Apo. 14:9, 10; 20:4) Nton é txeu inportanti ka mete na asuntus di mundu, ka ta nporta kuzê ki govérnus tenta faze ku nos.

14. Sima sta na Apocalipse 17:3-5, kuzê ki apóstlu Juan odja ki dexa-l spantadu?

¹⁴ Apóstlu Juan fla ma el ‘fika txeu spantadu’ ku otu kuza ki el odja. Kuzê ki el odja? Un mudjer xintadu riba di un di kes féra. (Apo. 17:1, 2, 6) El é kel ‘grandi prostituta’ i el ta txomadu di ‘Babilónia Grandi’. El sta ta faze ‘konportamentu seksual mariadu’ ku kes ‘rei di Téra’. — Lé Apocalipse 17:3-5.

15-16. Kuzê ki é ‘Babilónia Grandi’ i modi ki nu sabe kel-li?

¹⁵ Kuzê ki é ‘Babilónia Grandi’? Kel mudjer li ka pode ser un organizason pulítiku pamodi Apocalipse ta fla ma el ta faze konportamentu seksual mariadu ku govérnus di mundu. (Apo. 18:9) Dja ki el sta xintadu riba di kel féra, kel-li ta mostra ma el ta tenta kontrola kes govérnu. Tanbê el ka ta reprizenta komérsiu di mundu di Satanás. É otu párti di livru di Apocalipse ki ta pâpia di komérsiu di mundu di Satanás i el ta txoma-l di ‘kes komersianti di Téra’. — Apo. 18:11, 15, 16.

¹⁶ Na Bíblia palavra ‘prostituta’ pode siginifika kes algen ki ta fla ma es ta sirbi Deus, má es ta faze algun tipu di adultériu ô es ten amizadi ku mundu. (1 Cró. 5:25; Tia. 4:4) Má kes ki ta adora Deus di manera fiel ta txomadu di ‘puru’ ô ‘vírjen’. (2 Cor. 11:2; Apo. 14:4) Babilónia di ténpu antigu éra séntru di adorason falsu. Pur isu, Babilónia Grandi ta reprizenta tudu tipu di adorason falsu, ô relijions falsu. — Apo. 17:5, 18; odja artigu “Kuzê ki é Babilónia Grandi?” na jw.org.

17. Kuzê ki ta ben kontise ku Babilónia Grandi?

¹⁷ Kuzê ki ta ben kontise ku Babilónia Grandi? Apocalipse 17:16, 17 ta responde kel pergunta li. El ta fla: ‘Kes 10 txifri ki bu odja i kel féra, es ta ben ôdia kel prostituta; es ta dexa-l distruídu i nu, es ta ben kume se karni i kema-l tudu na lumi. Pamodi Deus pô-s na korason kel dizeju di faze kel ki sta na se pensamentu’. Jeová ta ben poi nasons ta uza kel féra brumedju, ki é Nasons Unidu, pa ataka i distrui tudu relijions falsu. — Apo. 18:21-24.

18. Modi ki nu ta mostra ma nu ka ta apoia Babilónia Grandi di ninhun manera?

 ¹⁸ Kuzê ki nu ta prende? Nu debe kontinua ta faze ‘kel tipu di adorason ki é puru i sen mantxa pa nos Deus’. (Tia. 1:27) Nunka nu ka debe dexa kes kuza di Babilónia Grandi influensia-nu sima, ensinus falsu, komemorasons, konportamentu mariadu, fitisaria ô bruxaria. I nu ta kontinua ta aviza pesoas pa ‘sai di el’, asi pa Deus ka atxa-s ku kulpa di pekadus di Babilónia Grandi. — Apo. 18:4.

19. Kenha ki é kel ‘dragon grandi kor di lumi’?

¹⁹ Livru di Apocalipse tanbê ta pâpia di un ‘dragon grandi kor di lumi’. (Apo. 12:3) Kel dragon li ta briga kóntra Jizus i se anjus. (Apo. 12:7-9) El ta ataka povu di Deus i el ta da féra, ô govérnus di ómi, puder. (Apo. 12:17; 13:4) Kenha ki é kel dragon li? É ‘kel primeru kóbra, ki ta txomadu di Diabu i Satanás’. (Apo. 12:9; 20:2) Tanbê é el ki sta kontrola tudu kes otu inimigu di Jeová.

20. Kuzê ki ta ben kontise ku kel dragon?

²⁰ Kuzê ki ta ben kontise ku kel dragon? Apocalipse 20:1-3 ta fla ma un anju ta bota Satanás na un abismu. Kel-li ta ben ser sima ki el sta prézu. Timenti el sta prézu, el ka ta kontinua ta ‘ngana kes nason más ti ki kes mil anu kaba.’ Ti ki enfin, Satanás ku se dimónis ta botadu na ‘lagu di lumi i inxofri’. Kel-li krê fla ma es ta distruídu pa tudu ténpu. (Apo. 20:10) Imajina modi ki ta ben ser sábi vive na un mundu sen Satanás ku se dimónis!

21. Pamodi ki nu pode fika kontenti ku kuzê ki nu ta lé na livru di Apocalipse?

²¹ Fórti nu ta fika kontenti di ntende kes sinal ki livru di Apocalipse ta pâpia di el! Dja nu prende ken ki é kes inimigu di Jeová i tanbê kuzê ki ta kontise ku es. ‘Filís é kel ki ta lé kes palavra di kel profesia li ku vós altu’! (Apo. 1:3) Má óras ki inimigus di Deus kabadu ku el, ki bensons kes algen fiel ta ben resebe? Nu ta ben pâpia di kel-li na kel tirseru artigu.