Bai pa asuntu

Bai pa lista di asuntus

Bu sabe kantu óra sta?

Bu sabe kantu óra sta?

KUZÊ ki bu ta faze óras ki bu krê sabe kantu óra sta? É klaru ki bu ta djobe na rilóji. Si un amigu pergunta-u ki óra sta, modi ki bu ta respondeba? Ten txeu manera di fla kantu óra sta. Nu ben odja alguns izénplu.

Imajina ma dja pasa dôs óra i 45 minutu dipôs di meiu dia. Talvês bu ta respondeba: “Sta 2:45” ô “Sta 14:45”. Tanbê bu pode fla: “Sta falta 15 pa três.”

I na ténpu ki Bíblia skrebedu, modi ki pesoas ta kontaba óra? Es tanbê es tinha ses manera di kontaba óra. Na Skrituras ebraiku, Bíblia ta uza alguns palavra sima ‘palmanhan’, ‘meiu dia’, ‘tardi’ i ‘noti’. (Gén. 8:11; 19:27; 43:16; Deut. 28:29; 1 Reis 18:26 ) Má, alvês Bíblia ta pâpia di ténpu más izatu.

Na ténpu antigu, sidadis tinha guardas, prinsipalmenti di noti. Txeu ténpu antis di Jizus nase, israelitas ta dividiba noti na três párti i kada párti ta duraba kuatu óra. (Sal. 63:6) Juízes 7:19 ta pâpia di ‘sugundu óra di noti’. Má na ténpu di Jizus, judeus ta dividiba noti na kuatu párti, sima gregus i romanus ta fazeba i kada párti ta duraba três óra.

Kes Ivanjélhu ta pâpia di kes kuatu párti di noti. Pur izénplu, na ‘kel kuartu párti di noti’, Jizus anda riba di agu ti kel barku ki disiplus staba. (Mat. 14:25) Na un stória ki Jizus konta, el fla: ‘Si dónu di kaza sabeba ki óra di noti ki ladron ta binha, el ta fikaba kordadu i el ka ta dexaba pa es ronbaba se kaza.’ — Mat. 24:43.

Jizus pâpia di kes kuatu párti di noti, kantu el aviza se disiplus: ‘Nhos mante sienti, pamodi nhos ka sabe ki óra ki dónu di kaza ta ben, talvês na fin di dia, ô meia noti, ô anti manxe, ô sédu palmanhan’. (Mar. 13:35; nóta di rodapé) Kel primeru párti di noti, éra ‘na fin di dia’. El ta kumesaba óras ki sól ta kanbaba ti 9 óra di noti. Kel sugundu párti ô ‘meia noti’, ta kumesaba 9 óra di noti ti meia noti. Kel tirseru párti, ki Bíblia ta txoma di ‘anti manxe’ ô ‘kantu galu kanta’, ta kumesaba meia noti ti três óra di madrugada. Talvês na kel noti ki Jizus podu prézu, éra na kel tirseru párti ô kantu galu kanta. (Mar. 14:72) Kel kuartu párti ki éra ‘sédu palmanhan’, ta kumesaba três óra di madrugada ti óra ki sól ta sai.

É klaru ki pesoas na ténpu antigu ka tinha rilóji sima nos oji. Má, es tinha ses manera di konta óra.