Kuzê ki Bíblia ta fla sobri paga dízimu?
Respósta di Bíblia
Israelitas di ténpu antigu dadu órdi pa es daba dízimu a ô 10 pursentu di tudu kel ki es ganhaba duránti un anu. Es fazeba kel-la pa apoiaba adorason verdaderu. Deus fla-s: ‘Sen falta bu debe da un désimu di tudu kel ki bu simenti da na kanpu, anu ta sai anu ta entra.’ — Deuteronómio 14:22.
Kel órdi di paga dízimu ta fazeba párti di Lei di Muizés, ki éra kel Lei ki Deus daba israelitas. Kristons ka ta sigi Lei di Muizés, pur isu es ka ten ki paga dízimu. (Colossenses 2:13, 14) Envês di kel-li, kontribuison ki kada kriston ta da, debe ser ‘sima el disidi na korason, ka kóntra vontadi nen pa obrigason, pamodi Deus ta ama ken ki ta da ku alegria.’ — 2 Coríntios 9:7.
Kuzê ki Bíblia ta fla sobri dízimu na “Velhu Testamentu”
Kel párti di Bíblia ki pesoas ta txoma di Velhu Testamentu ta pâpia txeu di dízimu. Txeu di kes versíklu ta pâpia di kel ténpu ki israelitas ta sigiba Lei di Muizés. Má, ten alguns versíklu ki ta pâpia di dízimu antis di kel ténpu ki Deus daba es kel Lei.
Antis di Lei di Muizés
Primeru algen ki Bíblia ta fla ma paga dízimu é Abron, ki dipôs mudadu nómi pa Abraon. (Génesis 14:18-20; Hebreus 7:4) Ta parse ma Abron faze kel-li sô un bês kantu el da kel rei i saserdóti di sidadi di Salén un prezenti. Bíblia ka ta fla ma Abraon ô se fidjus paga dízimu otu bês.
Kel sugundu algen ki Bíblia ta fla ma paga dízimu é Jakó, ki éra nétu di Abraon. El promete ma si Deus abensuaba el, el ta daba Deus ‘un désimu di tudu kel ki’ el resebe. (Génesis 28:20-22) Alguns algen ta fla ma Jakó talvês faze sakrifisiu di animal pa paga kel dízimu. Nbóra Jakó tevi ki paga kel dízimu, el ka obriga se família pa paga tanbê.
Dibaxu di Lei di Muizés
Kes israelita di ténpu antigu ta pagaba dízimu pa apoia ses adorason pa Deus.
Dízimu ta sustentaba kes saserdóti i kes otu levita ki ka tinha ses própi téra pa es trabadjaba. Asi, es podia trabadjaba pa ténpu interu pa djuda povu adora Deus. (Números 18:20, 21) Kes levita ki ka éra saserdóti ta resebeba dízimu ki povu ta pagaba, má es tanbê es ta daba kes saserdóti ‘un désimu di kes désimu’ ki es resebeba di povu. — Números 18:26-29.
Bíblia ta mostra ma tinha un sugundu dízimu ki pesoas ta pagaba tudu anu, pa djudaba kes levita i otus algen ki ka éra levita. (Deuteronómio 14:22, 23) Kes família israelita ta uzaba kel dízimu li na alguns fésta spesial. Tanbê, tinha ténpu ki es ta daba kel dízimu li pa kes más póbri, pa djudaba es ten kel ki es mesteba. — Deuteronómio 14:28, 29; 26:12.
Modi ki es ta kontaba dízimu? Es devia pagaba un désimu di tudu kel ki ses téra ta daba na un anu. (Levítico 27:30) Si es skodjeba paga kel dízimu ku dinheru envês di kuzas ki ses téra daba, es tinha ki pagaba 20 pursentu amás. (Levítico 27:31) Tanbê, es resebe órdi ma es tinha ki daba ‘désimu párti di ses boi i di ses ovelha’. — Levítico 27:32.
Pa skodjeba dízimu na ses ribanhu, israelitas ta traba tudu kes désimu animal ki pasaba dibaxu di kel pó di pastor. Lei ta flaba ma es devia da kel animal ki es skodje, sen djobe si el tinha difeitu ô nau. Tanbê, es ka podia trokaba es i nen daba dinheru na lugar di kes animal. (Levítico 27:32, 33) Má, kel sugundu dízimu ki es ta daba na kes fésta ki es ta fazeba tudu anu, podia ser dinheru. Asi, ta fikaba más fásil pa kes israelita ki ta andaba kaminhu lonji pa bai kes fésta. — Deuteronómio 14:25, 26.
Na ki momentu ki israelitas ta pagaba dízimu? Es ta pagaba dízimu tudu anu. (Deuteronómio 14:22) Má, na kada sétimu anu es ka ta pagaba dízimu. Kel anu éra un sábadu ô anu di diskansu, i na kel anu la es ka ta trabadjaba ses téra. (Levítico 25:4, 5) Dja ki éra un anu spesial, es ka tinha ki paga dízimu. Duránti 7 anu, na kel tirseru i sestu anu, kes israelita ta daba kel sugundu dízimu pa kes póbri i pa kes levita. — Deuteronómio 14:28, 29.
Kuzê ki ta kontiseba ku un algen si el ka pagaba dízimu? Lei ka ta flaba ma es ta kastigaba un israelita ki ka pagaba dízimu. Dízimu éra un manera di agradese Deus. Kes israelita devia flaba na frenti di Deus, ma es staba ta da ses dízimu i pidi Deus pa abensua-s pamodi es faze kel-la. (Deuteronómio 26:12-15) Óras ki es ka ta daba dízimu, pa Deus éra sima si es staba ta furta-l. — Malaquias 3:8, 9.
Da dízimu éra txeu difísil pa es? Nau. Deus promete kes israelita ma si es daba dízimu, el ta abensuaba es i es ka ta xintiba falta di nada. (Malaquias 3:10) Má óras ki es ka ta daba dízimu, es ta sufreba i Deus ka ta abensuaba es. Tanbê, kes saserdóti i kes levita tinha ki uzaba ses ténpu pa trabadja envês di es djudaba kes israelita adora Deus. — Neemias 13:10; Malaquias 3:7.
Kuzê ki Bíblia ta fla sobri dízimu na “Novu Testamentu”
Kantu Jizus staba na Téra, inda kes israelita tinha ki pagaba dízimu. Má dipôs ki Jizus móre es ka meste fazeba kel-la más.
Na ténpu di Jizus
Kel párti di Bíblia ki pesoas ta txoma di Novu Testamentu, ta mostra ma timenti Jizus staba na Téra, kes israelita inda ta daba dízimu. El fla klaru ma es tinha ki daba dízimu. Má el kondena kes xéfi di relijion ki ta daba dízimu má ki ‘ta disprezaba kes kuza más inportanti di Lei, ki é, justisa, mizerikórdia i ser fiel’. — Mateus 23:23.
Dipôs ki Jizus móre
Dipôs ki Jizus móre es ka tinha ki daba dízimu más. Mórti di Jizus kaba ku Lei ki Muizés, i kel-la ta inkluiba kel ‘órdi pa kobra dízimu’. — Hebreus 7:5, 18; Efésios 2:13-15; Colossenses 2:13, 14.
a Dízimu é “désimu párti di kel ki un algen ganha i ki el sipara pa un obijetivu. . . . Normalmenti kel dízimu ki Bíblia ta pâpia di el, ta uzadu pa kuzas ki ten aver ku relijion.” — Dicionário Bíblico de Harper (Harper’s Bible Dictionary), pájina 765.