K’ajo’ xk’ihal li tumin nasachmank sa’eb’ li nimla yalok u.

•   «Eb’ laj puub’ sa’ chixjunil li ruuchich’och’ maajunwa xe’xsach li tumin li yookeb’ sachb’al anaqwan sa’eb’ li yalok u, naxtaw 2,2 billones re dólares li sachomq» (The Washington Post, 13 re febrero 2024).

 Ab’an moko ka’aj tawi’ rik’in tumin natojmank rix. Jun eetalil a’an li yalok u li wank sa’ li tenamit Ucrania.

•   Eb’ laj puub’. Chalen xtiklaak li yalok u wiib’ chihab’ anaqwan, ka’ch’in chik ma 500.000 eb’ aj puub’ xe’kamk malaj xe’rahob’tesiik.

•   Li maawa’eb’ aj puub’. Li molam Naciones Unidas, naxch’olob’ naq numenaq 28.000 ak xe’kamk malaj xe’rahob’tesiik. Jun chik reheb’ kixye: «Ink’a’ nokooruuk xb’irb’al chanru yookeb’ xtojb’al rix li yalok u a’in li maawa’eb’ aj puub’». a

 K’ajo’ xk’ihalil li rahilal neke’xk’ul li qas qiitz’in sa’ chixjunil li ruuchich’och’ xb’aan li yalok u.

•   114 miyon. A’an li xk’ihaleb’ li qas qiitz’in li xe’xkanab’ li xtenamit malaj li rochoch xb’aan li yalok u ut li xik’ ilok chalen septiembre re 2023.

•   783 miyon. A’an li xk’ihaleb’ li qas qiitz’in li wankeb’ sa’ we’ej. «Li we’ej nachalk xb’aan li yalok u, xb’aan naq sa’ xyanq jun si’eent chi qas qiitz’in li wankeb’ sa’ we’ej, 70 reheb’ wankeb’ sa’ li na’aj b’arwi’ wank li yalok u ut li xik’ ilok» (Programa Mundial de Alimentos).

 Ma maak’a’aq chik eb’ li yalok u sa’ junaq kutan? Ma yal matk’ek xk’oxlankil naq wanq li tuqtuukilal? Ma t-oksimanq chixjunil li naruuchi li ruuchich’och’ re naq t-oso’q li we’ej ut li neb’a’il? K’aru naxye li Santil Hu?

 Li Santil Hu kiroksi jun li kawaay ut jun li winq li chunchu sa’ xb’een jo’ reetalil eb’ li yalok u ut re xyeeb’al naq wanq li pleet sa’ chixjunil li ruuchich’och’.

•   «Kiʼelk jun chik li kawaay li kaq xbʼonol joʼ li xaml. Ut li winq li chunchu saʼ xbʼeen kikʼemank xwankil re risinkil li tuqtuukilal saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ re naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼxkamsi ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ ut kikʼemank re jun li nimla jutzʼchʼiichʼ» (Apocalipsis 6:4).

 Chirix li kawaay a’in neke’elk wiib’ chik, a’aneb’ reetalil li ch’a’ajkilal li yooko rilb’al sa’ ruuchich’och’ jo’ li we’ej ut li kamk xb’aan li yajel malaj jalan chik li rahilal (Apocalipsis 6:5-8). Re xnawb’al chik xkomon chirix li propesiiy a’in ut k’a’ut naq ch’olch’o chiqu naq yoo chi tz’aqloq ru sa’eb’ li qakutan, chaawil li tzolom «Kʼaru xyaalal li kaahibʼ li wankebʼ saʼ xbʼeen li kawaay li naʼaatinak wiʼ li hu Apocalipsis?».

 Chi seeb’ li naruuchi li ruuchich’och’ ink’a’ chik t-oksimanq cho’q re li yalok u, ab’an moko sa’ xk’ab’a ta li winq. Li Santil Hu naxye:

•   Li Yos «xch’anab’ank re li yalok toj sa’ xmaril li ruuchich’och’» (Salmo 46:10 Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).

•   Li Yos trisi li rahilal li neke’xk’am chaq eb’ li yalok u. «Tixmes li xyaʼalebʼ ru, maakʼaʼaq chik li kamk chi moko li rahil chʼoolej chi moko li yaabʼak chi moko li rahilal. Chixjunil li narahobʼtesink chaq qe moko wank ta chik» (Apocalipsis 21:4).

•   Li Yos tixb’aanu naq chiqajunilo wanqo sa’ tuqtuukilal. «Lintenamit taahilanq sa’ tuqtuukilal ut maak’a’ taach’i’ch’i’inq reheb’ sa’eb’ li ochoch wanqeb’ wi’» (Isaías 32:18 SBG).

 Li propesiiy li na’aatinak wi’ li Santil Hu jo’ li yalok u ut jalank chik li na’leb’ li yooko rilb’al sa’ li qakutan naxk’ut naq chi seeb’ twanq tuqtuukilal.

 K’aru tixb’aanu li Yos re naq wanq li tuqtuukilal? Troksi li X’awab’ejihom, jun choxahil awab’ejilal (Mateo 6:10). Re naq taanaw k’aru li awab’ejihom a’in ut k’aru tixb’aanu chaawix, chaawil li b’ideo: K’aru li X’awab’ejilal li Yos?